Íslendingur - 10.11.1939, Blaðsíða 3

ÍSLENDINGUR
3
Verður
vinnulðggjöímni
breytt?
Bjarni Snæbjörnsson þingmaður
Hafnfitöinga flytur á Alþingi frum-
varp um breytingu á vinnulöggjöf-
inni. Aðalbreytingar eiga að vera
þessar:
1. Að aðeins eitt félag í sömu
starfsgrein megi vera starfandi
í hverju einstöku bæjar- eða
sveitarfélagi,
2. Aö einungis verkamenn geti
verið meðlimir verkamannafé-
laga.
2. Hlutfallskosningar séu við hafð-
ar til allra trúnaðarstarfa í fé-
lögunum.
Eins og menn muna kom upp á-
greiningur meðal hafnfirzkra verka-
manna í fyrra, er ieiddi til þess, að
nytt félag var stofnað þar á staön-
um. Urðu málaferli út af þessum
klofningi, er Félagsdómur fékk til
úrlausnar. Pá gilda þau lög um
kosningar f stjórnir verklýðsfélaga,
aö sá listi, er flest atkvæöi fær viö
stjórnarkosningu, fær alla stjórnina
kosna. Þannig er nú t. d. öll stjórn
Dagsbrúnar í Reykjavík skipuð komm-
únislum. enda þótt meira en helm-
ingur félagsmanna sé í Sjálfstæðis-
flokknum og Alþýðuflokknum og
formaöur þess félags er ekki og
hefir aldrei verkamaður verið,
P&ð er þvi ekki að ástæöulausu
að breytingartillögur þessar koma
fram á Alþingi. Eru þær allar
nauðsynlegar og vonandi að þær
komist gegn um þingið í þeirri mynd,
er þær liggja fvrir.
Vegaféð og
skipting þess.
Ritstjóri Ðags hefir fundið hjá sér
köllun til að svara forustugrein ís-
lendings 17. f. m. um þörfina á
sparnaði af hálíu hins opirbera. í
svari sínu tönnlast hann enn á því
sama og áöur, að'Sjálfstæöismenn séu
svo örir á fé, þar sem þeir komi
því við, að þeir megi ekki minnast
á sparnað. Tilfærir hann m. a. sem
dæmi. að þrír af þingmönnum Sjálf-
stæðisflokksins hafi greitt atkvæði á
þingi með tillögu, er gerði ráð fyrir
auknum útgjöldum fyrir ríkissjóð!
Einnig talar hann um, að allt, sem
í greininni er sagt um hlutdrægni
fyrv. stjórnar í úthlutun vegafjár og
brúa- séu »tómar staðleysur eða
heimaunnin rógmæli*.
Þessi ummæli ritstj. Dags eru »tóm
staðleysa*. Það eru ekki Sjálfstæð-
ismenn einir, sem fundið hata hlut
drægnina heldur og gamlir samherjar
hans sjálfs, Einn þeirra kemst svo
að orði á Alþingi fyrir 2 árum :
» . . . . En þó tekur út yfir
hve þessu vegafé er ranglátlega og
af hróplegri hlutdrægni niður skipt.
Má þar lesa úr þau héruöin, sem
hafa sýnt pólitískt sjálfstæði gagnvart
núverandi líkisstjórn, hvernig þau
eru gersamlega afskipt um öll vega-
fjáríramlög.
Væri freistandi að minna á um-
mæli frambjóðenda Frams.fl. á s. 1.
vori um vegaþörfina í sumum þess-
um héruðum, til samanburöar við
þær efndir, sem nú er að fá hjá
ráðherrum þessa sama flokks .... *
Þannig farast þessum gamla Fram-
sóknarmanni orð, og má af því sjá,
að ummæli ísl, eru engin »heimatil-
búin rógmæli*, eins og ritstj. Dags
segir.
Þaö mun hafa verið um tniðjan
vetur 1936—37, að ritstjóri eins
stjórnarblaðsins lét í ljósi i blaöi
sínu það álit, að Akureyri ætti eng-
in íramlög skilið af almannafé, þar
sem kjósendur í bænum sendu stjórn
arandstæðing á Alþingi. Þannig
hugaifar má því víöar sjá en við
vegafjárúthlutun.
Framsóknarmenn hafa ekki ætíð
sýnt forsjálni eða sparnaö í sam-
göngumálum. Krtsuvíkurvegurinn,
eða Abyssiníuvegurinn eins og haim
er oft nefndur, er sérstakt ástfóstur
Jónasar Jónssonar, knúið fram af
honum, þvert ofan í tillögur vega-
málastjóra. Vegur þessi liggur um
óbyggðar auðnir c>g brunahraun á
löngum köflum. Mun hann fáum að
gagni verða en kosta uppkominn
miljónir króna. Slík meðferð á rík-
isfé er óhæfa, en þó ekkert einstakt
fyrirbæri í athöfnum þingmeirihlut-
ans á undanförnum árum. Ef út í
það væri ítarlega farið, mundi ritstj.
Dags komast að raun um, að gler-
veggirnir á skotbyrgi hans eru ekk>
óbrjótandi.
Banatilræði við
Hi11 e r.
í fyrrakvöld gerðist sá atburður í
MUnchen í Rýzkalandi er vakið hef-
ir miklar æsingar þar í landi og
umtal um alla Evrópu og víðar,
Hitler ríkiskanzlari var staddur í
borginni, þar sem hann hafði flutt
ræðu í bjórstofu einni- Aö ræð-
uani lokinni hélt hann á járnbraut-
arstöðina ásamt ýmsum nazistafor-
íngjum er voru í fylgd meö honum.
Regar þangað er komið verður
ægileg sprenging í húsi þvf, er
hann var nýkomínn frá, þar sem
hann hafði flutt ræðuna. Hrundi
það í rústir, og fórust við spreng-
inguna 7 menn en 60 særðust, þar
af 25 hæitulega.
Ilitler hafði flutt ræðuna lítið eitt
fyrr, en til haföi verið ætlazt, og
þykir því auðsætt, aö átt hefir að
fyrirfara honum með sprengingunni.
Öllum er ráðgáta, hvernig vítisvél
hefir verið komið fyrir í húsinu,
því öll hús eru vandlega rannsökuö
áður en Hitler gengur um þau.
Verðfaunutn hefir verið heitið fyrir
að koma upp um þá, sem spreng-
ingur.a gerðu.
Silturrefaskinn
(uppsett) og b/árefa-
skinn (óuppsett) til sölu.
Uppl. á Hótel Gullfoss,
herbergi nr. 3 á laugar-
dag kl. 2—4.
«
Ijafnan og tek til sölu notað-
ar bækur, nýlegar og gamlar
G. S. HAFDAL, Hafnarstræti 37.
P O T T A R
á rafeldavélar nýkomnir. —
SAMÚEL,
Þankabrot
Jóns í Grófinni.
VERKAMAÐUR einn skriíar í
»Verkam« s. I. laugardag,
þar sem hann kallar það »ósv(fni
gagnvart verkamönnnm og réltind-
um þeirra til sæmilegra lífsskoðana*
aö vísa þeim á vetrarvistir í sveit.
Það er ekki lfklegt, að fljótt verði
ráðin bót á fólkseklu sveitanna, ef
verkalýöur bæjanna. hefir þær hug-
myndir um landbúnaðarstörfin og
aðra framleiðsluvinnu sveitanna, sem
þessi verkamaður vjröist hafa- En
því miöur verður þeirra skoðana
stundum vart meðal vinnandi fólks í
sjávarþorpum og bæjum, að vist í
sveit sé einskonar þrælkun eða
svifting mannréttinda. í*á er það
víst, aö nú í vetur hækkar ekki
kaupgjald manna, nema peina, sem
eru f vist í sveit. Þeir munu eftir
sem áöur hafa frítt fæði, ljós og hita,
auk einhvers kaups, meira eöa
minna, og allir þeir liöir munu
mjög hækka í verði. En afkoma
hinna atvinnulausu f bæjunum verö-
ur þeim mun verri en áður, að þeir
þurfa nú að kaupa þær nauðsynjar
hækkuðu verði. Einhleypur verka-
maður, sem kost á veturvistar, en
kýs heldur iðjuleysið á mölinni,
breytir rangt, bæði gagnvart sjálfum
sér og þjóöfélaginu Báðum aðilum
er það nauðsyn, að haun vinni þar,
sem vinnu er að fá og hennar
er þörf.
DAGUR segir nýlega, að enginn
vafi sé á því, aö kolaverð hér
í bæ væri nú mun hærra en það er,
»ef KEA hefði ekki notið við.« —
En hið sanna er, að síöan stríöið
skall á, er það verðlagsnefnd. sem
ræður kolaverði hvarvetna á land-
inu, en ekki KEA. Annars segja
»gárungarnir«, að starfsfólkið í sölu-
búðum KEA hafi orðið aö hækka
vöruveröið þrisvar sinnum allveru
lega síðan f apríl s. 1. »En það er
nú svo sem ekki allt satt, sem menn
henda á milli sín« segir Dagur,
Ritstjorar Þióöviljans
dæmdir.
Nýlega var uppkveðinn í Bæjar-
þingi Reykjavíkur dómur í máli því,
er ráðherrarnir: Eysteinn lónsson,
Hermann Jónasson og Stefán Jóh,
Stefánsson höfðuðu gegn ritstjórum
Rjóöviljans, Einari Olgeirssyni og
Sigfúsi Sigurhjartarsyni fyrir grein
í iPjóðviljanum undir fyrirsögninni;
»Kolin í kjöllurum hinna ríku.*
í méli Eysteins voru ritstjórarnir
dæmdir í 400 kr, sekt hvor, í máli
Hermanns 350 kr. og máli Stefáns
Jóh. 300 kr., eða alls í 1050 kr. sekt
hvor auk greiðslu málskostnaðar til
ráðherranna. Til vara, ef sektin yrði
ekki greidd, voru þeir dæmdir í
LeOnrvOrur
Hanzkar— Lúffur
Kventöskur, Peningaveski,
Peningabuddur, Tóbaksveski
Lyklaveski, Belti o. m. fl.
í smekklegu og fjölbreyttu
úrvali.
BRA UNS- VERZL UN
PÁLL SIGURGEIRSSON.
Kolatarm fékk Kaupfélag Ey-
firöinga nú í vikunni, og eru þá til
í kolaverzlunum bæjarins um 2700
tonn, Væntanleg eru um eöa úr
næstu mánaðamótum rúml. 2000
tonn til kolaverzlana Axels Krist-
jánssonar h, f. og Ragnars Ól-
afssonar. Mun þá vanta um 1000
tonn, til þess að Akureyri og nálæg
héruð séu birgð fram á vorið, Verð
á kolum hjá KEA hefir verölags-
nefnd ákveðið frá og með deginum
í dag 81 krónu tonnið. Verðið helst
hinsvegar óbreytt hjá hinum kola-
verzlununurn þar til næsti farmur
kemur.
Bindindismálafnndur
var haldinn í Nýja Bíó s. 1. sunu-
dag að tilhlutun Umdæmisstúkunnar
nr. 5. Ræðumenn voru Brynleifur
Tobíasson og Árni Jóhannsson. —
Samþykkti fundurinn í einu hljóði
áskorun til Alþingis um að sam-
þykkja frumvarp um béraðabönn,
sem liggur fyrir þinginu. Aðra á-
skorun samþykkti fundurinn til rik-
isstjórnarinnar um að flytja ekki
inn áfengi meðan á ófriðnum stend-
ur. Fundinn sóttu full 3 hundruð
bæjarbúa.
20, 18 og 15 daga fangelsi. Um-
stefnd ummæli voru dæmd dauð og
ómerk.