Íslendingur - 11.04.1951, Qupperneq 2

2
Útgcfandi: Útgáfufélag íslendings.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Tómas Tómasson.
Auglýsingar og afgreiðsla:
Svanberg Einarsson.
Skrifstofa Gránufélagsgata 4.
Sími 1354.
PrentsmiSja Björns Jónssonar h.f.
r.w <vir»ifcfwnfJCn'Jm
r
Astand og horfur
ÞAR sem tveir menn hittast á íörn-
um vegi þessa dagana, er umræðu-
efnið jafnan eitt og hið sama.
Kóreustyrjöldin og viðsjár með þjóð
um hafa þokað í skuggann fyrir hin-
um ískyggilegu horfum innanlands:
Harðindunum um Norður- og Aust-
urland. sem enginn minnist slíkra á
þessari öld. Spádómarnir um batn-
andi tíðarfar með sumartunglinu í
lok síðustu viku, hafa brugðist.
Veðrátta fór þá kólnandi, og engar
rökstuddar likur eru enn fyrir bráð-
um bata. Hitt er öllum orðið Ijóst,
að vá er víða fyrir dyrum innan
tveggja til þriggja vikna, ef ekki
bregður til betra veðurlags.
Svo má heita, að stöðug illviðri
hafi herjað meginhluta Norðaustur-
og Austurlands í þrjá ársfjórðunga
samfleytt. Sumarmánuðina fádæma
úrfelli, svo að heyskapur varð ó-
venju rýr, og hin litlu liey sem náð-
ust, stórskemmd eða lítt nýt. Qfan á
allt þetta bættist, að vetur seítist
snemma að með síórsnjó og áfreð-
um, svo að sauðfé hefir orðið að
gefa fulla gjöf mánuðum saman í
útbeitarhéruðuin. Verst er ástandið
talið um Miðausturland, og er sagt,
að þar sé voði á ferðum, ef ekki
bregður til þíðviðra um eða úr sum-
armálum.
Rikisstjórn íslands og ýms bænda-
samtök sunnanlands og vestan brugð
ust drengilega við á síðastliðnu
hausti og gerðu ráðstafanir íil að-
stoðar bændum á óþurrkasvæðunum.
Voru gerð all-mikil innkaup á fóður-
bæti til að gefa með hinum hröktu
og skemmdu heyjum, en bændur,
sem aflögufærir voru, gáfu hey og
aðrir peninga. Tekið var þegar á
haustnóttum að flytja hey á helztu
hafnir á Norð-austur- og Áusturlandi
og hefir því verið haldið áfram síð-
an. En allmiklum vandkvæðum hefir
verið bundið að koma heyfengnum
upp í sveitirnar vegna snjóalaga.
Þar hafa komið til skjalanna ílugvél-
ar, járðýtur og snjóbílar, — tæki
hins nýja tíma, sem óþekkt voru hér
fyrir tæpum mannsaldri. Maður
veigrar sér við að hugsa þá hugsun
til enda, hvernig farið hefði, ef ís-
lenzk stjórnarvöld hefðu ekki haft
hugsun á að fiytja inn slík íæki, þeg-
ar þjóðin hafði efni á því.
En þótt harðindin séu flestum
efst í huga um þessar mundir, þá
veldur fleira áhyggjum. Reynt er að
æsa stéttarfélög landsins upp til
verkfalla nú með vordögunum. Eng-
um veldur það furðu, þótt kommún-
istar ieggi á það ærna áherzlu, —
það er þeirra lífsviohald og næring.
En hinn svokallaði Alþýðujlokkur,
lætur ekki sitt eftir liggja í þeim efn-
um. Sá flokkur virtist einu sinni vera
ábyrgur flokkur eins cg þeir flokkar
í Danmörku, Noregi, Svíþjóð og
Bretlandi, sem taldir liafa verið hon-
um skyldastir. En þeir menn, sem
áður hafa fyllt flokkinn, og haldnir
eru einhverri ábyrgðartilfinningu,
hafa nú flestir yfirgefið hann. Þó er
enn eftir talsverður hópur af bitlinga-
mönnum, sem af einskærri gremju
yfir hrörnandi fylgi þessarar flokks-
nefnu þreyta kapphlaup við komm-
únista um að ala á sundrung og upp-
reisnaranda meðal íslenzkra þegna
í von um eitt og eitt endurheimt at-
kvæði. Það kann að vera, að hin á-
byrgðarlausa afstaða þeirra til yfir-
standandi og aðsteðjandi örðugleika
vegna aflabrests um mörg ár og yfir-
standandi harðinda,geti reitt til þeirra
eina og eina sál og þeim takist í fé-
lagi við kommúnisla að auka enn á
erfiðleika almennings í þessu landi.
Það leiðir tíminn í ljós. En það
munu flestir sjá við rólega yfirveg-
un, að með íilliti til þess árferðis,
sem nú hefir ríkt á landi voru að
undanförnu, þýðir ekki að láta sig
dreyma um bætt lífskjör, fyrr en
fram úr því rætisí.
J.
'■ a —«■» *
Skíða biiig 1951
A o
í sambandi við Skíðamót íslands
1951 var haldið skíðaþing á ísafirði
lagana 25. eg 26. marz. Á þinginu
'oru rædd ýrnis mál, sem nú eru efst
á baugi í skíðaíþróttinni, svo sem
hjálfun og val keppenda á Vetrar-
ólympíuieikana, Skíðamót íslands
og íhhögun þess og fleira.
Stjórnin lagoi fram ársskýrslu
yfir síðasíliðið starfsár. Einnig voru
reikningar lagðir fram og samþykkt-
ir. Ur stjórn átti að ganga Einar
Krisijánsson, Akureyri, og var hann
endurkjörinn formaður Skíðasam-
bands íslands. Aðrir, sem úr stjórn-
, inni áitu að ganga voru Gísli B.
Kristjánsson :>g Óíafur B. Guð-
mundsson, báöir úr Reykjavík. Ól-
afur B. Guðmundsson baðst utidan
endurkcsningu og var í hans stað
’.osinn Einar B. Pálsson, Reykjavík,
Gísli B, Kristjánsson var endurkos-
inn. Fyrir í stjórninni voru Gunnar
Árnason og dr. Sveinn Þórðarson,
háðir frá Akureyrn
Á starfsárinu hefir SKÍ meðal
annars stuðlað að komu tveggja
áhugaþjálfara í skíðaíþrótt til lands-
ins, J. Tenmans, Qsló, sem kennt
hefir skíðagöngu víða um land í vet-
ur mcð mjög góðum árangri, og H.
Hanssons, Are, Svíþjóð, sem nýkom-
inn er íil landsins og kennir svig og
brun í Reykjavík. En vegna skammr-
ar viðstöðu mun hann varla kenna
annars staðar á landinu. Koma
þjálfara þessara er liður í undirbún-
»ng: uiídir Vetrar-Ólympíuleikana
1952, en þangað hefir Skíðasam-
bandið hug á að 12—14 íslenzkir
skíðamenn geti farið.
ISLENDINGUR
Kostnaðurinn við harðindin. —
Sparið þjóðsönginn. — Tillögur til
útvarpsins.
EG hef stundum verið að leiða
hugann að því, hvað harðindin i
vetur muni búin að kosta þjóðina í
krónutali. Ég býst ekki við, að neinn
leggi í að reyna að sýna það í töl-
um, enda myndi það ógerlegt. Við
viíum það aðeins, að hinn aukni
koslnaður-er mikill: Stóraukin fóð-
urgjöf búpenings, stóraukinn kostn-
aður við að koma afurðum á mark-
að og nauðsynjum fólksins út um
byggðirnar, óvenjulegt slit og ben-
zíneyðsla farartækja á landi, gífur-
legt vinnutap sjómanna, verka-
manna og bílstjóra vegna ógæfta,
illviðra og samgöngustöðvunar, stór-
aukin kola- og olíueyðsla til upphit-
unar heimilanna o.s.frv. Og er þó
ótalið það gífurlega erfiði, sem
ófærðin veldur hverjum þeim, sem
komast þarf leiðar sinnar á landi,
og þá sérstaklega þeim, er langt búa
frá markaðsstað.
Þá verður ekki fram hjá því geng-
ið að nefna slitið á gölunum, þegar
bílarnir hafa spólað sig niður úr
klakanum en verða samt sem áður
að aka með snjókeðjum. Aldrei hafa
göturnar hér í bænum farið eins illa
og nú, og getur hver séð sem vill, að
eigi rnuni viðhaldskostnaður gatn-
anna í bænum lækka af völdum
þessa fimbulvetrar.
ÉG er algjövlega sammála Blön-
dal á Sauðárkróki og þeim öðrum,
sem vilja spara þjóðsönginn í úl-
varpinu. Um mörg ár hef ég flýtt
mér að skrúfa fyrir hann, áður en
j dagskrá lýkur, aðeins til að geta
notið hans við hátíðleg tækifæri. Og
mín lillaga til útvarpsins er þessi:
Leikið þjóðsönginn aðeins í lok dag-
skrár á hátíðum, en sálminn Faðir
andanna á sunnudagskvöldum. Leik-
ið svo ísland ögrum skorið, Ó, fög-
ur er vor fósturjörð, Ég vil elska
mitt land, Blessuð sértu sveitin mín,
Hlíðin mín fríða og Ég elska yður,
þér lslands fjöll hina daga vikunn-
ar, eitt lag fyrir hvern vikudag, eða
einhver önnur ættjarðar- eða hvatn-
ingarlög eftir vali þar til kjörinnar
nefndar. Ég er nokkurn veginn viss
um, að hlustendur myndu kunna því
betur.
ÞÁ dettur inér í hug að minnast
á það, að vel væri viðeigandi á und-
an lestri jólakveðja í útvarpinu, sem
skipt er eftir kaupstöðum og sýslum,
væri leikið eitthvert lag eða sungið,
er sérstaklega væri tileinkað við-
komandi stað. Yrði þetta hvort
tveggja í senn hátíðlegra, og minnti
! fólkið urn leið á, hvenær skipt væri i
um héruð. Margar sýslur eiga sína I
héraðssöngva, en þar sem þeir eru ;
ekki til, væri tilvalið að leika lag
eða syngja söng eftir íónskáld eða
Ijóðskáld, sem fætt væri eða alið |
hefði aldur sinn í viðkomandi hér- i
aði. Til þess að skýra betur, hvað
fyrir mér vakir, gæti tilhögunin ver-
ið eitthvað á þessa leið: Fvrir
Reykjavík væri leikið eða sungið
„Lýsti sól“, fyrir Árnessýslu „Fanna
skautar“ eða „Oxar við ána“, fyrir
' Snæfellsnessýslu „ísland ögrum
i skorið“ eða „Þrútið var loft“, Dala-
j sýslu „Þegar sumarsólin heið“,
i Barðastrandarsýslu „Hlíðin mín
! fríða“, Skagafj arðarsýslu „Skín við
sólu“, Eyjafjarðarsýslu „Eyjafjörð-
I ur finnst oss er“ eða „Þar sem háir
hólar“, Akureyri „Heil og blessuð
Akureyri“, Þingeyjarsýslur „Bless-
uð sértu sveitin mín“ og „Ég vil
elska mitt land“, Múlasýslur „Ó,
blessuð vertu sumarsól“ o. s. frv.
Hef tillögúr fyrir flestar sýslur
landsins, en rúmið leyfir ekki frek-
ari upptalningu. Bezt væri, að hér-
uðin sjálf veldu sér lagið og ljóðið,
ef að slíku ráði yrði einhvern tíma
horfið.
Yfsnabðlknr
Víst ég tel hann viðsjálsgrip,
varast hann nótt sem daginn.
Með „gæjabindi“ og „gangster“-svip
gengur hann oft um bæinn.
Peli.
55
Hér er sæti harmi smurt,
höldar kæti tepptir.
Rekkur mætur rýmdi burt,
rúslin grætur eftir.
E. A.
55
Þegar á skeið ég skelli ör
skáldafáki léttum,
ég held naumast nafni úr Vör
næði betri sprettum.
?
55
í fyrsta skipti, er fullt var íungl,
fékk ég að smakka á kossi.
Það var kominn að ausían ungl-
ingur á bleiku hrossi.
Óviss höf.
IEIÐANGUR LEGGUR Á
VATNAJÖKUL
Þessa dagana er 13 rnanna leið-
angur aó tilhiutan Loftleiða h.f. að
brjótast upp á Vatnajökul. Hefir
flugfélagið fest kaup á bandarísku
björgunarflugvélinni, sem varð að
hafa vetursetu hjá Geysisflakinu, og
á nú að freista að bjarga henni af
jöklinum. Var leiðangurinn og far-
angur hans fluttur í flugvélum Loft-
leiða austur að Kirkjubæjarklaustri,
en þaðan átti að leggja upp í jökul-
förina í gær. Flugmenn, sem flogið
hafa yfir jökulinn, hafa komið auga
á skíðaflugvélina. svo að ekki hefir
hana fennt i kaf í vetur, eins og ótt-
ast var um. Leiðangur þessi er tal-
inn vel undirbúinn og skipulagður.
Miðvikudagur 11. apríl 1951
Frá ársþingi
r
Iþróttabandalags
Akureyrar
Ársþing íþróttabandalags Akur-
eyrar hófst í íþróttahúsinu 28. febr.
sl. — Formaður ÍBA, Ármann Dal-
mannsson, flutti skýrslu stjórnarinn-
ar og flultar voru skýrslur sérráða
ÍBA. Þá voru lagðar fram nokkrar
tillögur og ýmis mál reifuð, sem síð-
an var vísað til nefnda, er starfa áttu
milli þingdaga.
Miðvikudaginn 14. marz sl. var
svo framhaldsfundur haldinn á sama
stað, og lauk þinginu um miðnætti
með sameiginlegri kaffidrykkju full-
trúanna að Hótel KEA.
Meðal annars var samþykkt á
þinginu fj árhagsáætlun og mótaskrá
fyrir næsta starfsár, svo og eftirfar-
andi tillögur:
„Ársþing ÍBA 1951 skorar á bæj-
arstjórn Akureyrar að hraða sem
mest byggingu innisundlaugarinnar,
svo að hægt verði að taka hana í
notkun, er skólarnir byrja næsta
haust.
Jafnframt skorar þingið á bæjar-
stjórnina að hlutast til um, að sund-
laug bæjarins verði opin almenningi
til afnota eftir hádegi á sunnudög-
um yfir sumarmánuðina.“
„Ársþing ÍBA 1951 lýsir yfir
stuðningi sínum við ályktun fram-
kvæmdarst i órnar ÍSÍ frá 15. janúar
sl. í áfengismálunum.“
„Ársþirig ÍBA 1951 beinir þeirri
ósk til framkvæmdastjórnar ÍSÍ, að
næsta íþróttaþing ÍSÍ verði háð á
Akureyri, sbr. tilmæli fram borin á
síðasta þingi ÍSÍ.“
„Fundurinn beinir þeirri ósk til
væntanlegrar stjórnar ÍBA, að hún
athugi möguleika á því að koma á
gagnkvæmum heimsóknum íþrótta-
fólks frá Akureyri og vinabæjum
Akureyrar á Norðurlöndum, t. d.
Álesund í Noregi."
„Ársþing ÍBA 1951 skorar á
] stjórn sjúkrahússins á Akureyri og
! bæjarstjórn Akureyrar að gera það
sem í þeirva valdi stendur til þess að
Guðmundur Karl. Pétursson, yfir-
læknir, hverfi ekki frá starfi sínu hér
j á Akureyri.“
í ÍBA eru nú 5 félög með rúmlega
1600 meðlimum. — í stjórn eiti:
Ármann Dalmannsson, formaður
Jóhann Þorkelsson, varaform.
Kári Sigurjónsson, ritari
Ifalldór Helgason, gjaldkeri
Axel Kvaran, spjaldskrárritari
Þorvaldur Snæbjörnsson meðstj.
STÍJLKA
Ábyggilega stúlku vantar til
heimilisstarfa ca. mánaðar-
líma. — Uppl. í síma 1651.
TIL SÖLU
Þægileg íbúð í innbænum til
sölu. A. v. á.
Bifreiðast. Stefnir s.f.
Símar 1218 og 1547.
|