Íslendingur - 03.06.1953, Side 2

8
ÍSLENDINGUR
Miðvikudagur 3. júní 1953
Eíst á baugi...
Hvaðan hefir Olíufélagið j Slík íramkoma dæmir
h.f. fengið fjármagn íil
stofnframkvæmda?
Blöð Framsóknarmanna, bæði
Tíminn og Dagur, leggja á það
mikla áherzlu, hvenær sem þessi
blöð minnast á Olíufélagið h.f.,
að þetta sé eina al-innlenda olíu-
jélagið.
Það væri meira en lítil óskamm
feilni að halda því fram, að rit-
stjórar þessara blaða viti ekki
með fullri vissu um að félaglð
hafi ekkert erlent fjármagn í
rekstri sínum né í stofnfram-
kvæmdum.
Þá halda sömu blöð því fram,
að Olíufélagið hagnist ekkert íelj-
andi á olíusölu sinni, því ef um
einhvern ágóða sé að ræða, sé
hann allur greiddur viðskipta-
mönnum, s. b. upplýsingar Dags
s. 1. laugardag.
Allir vita, að Olíufélagið h.f.
er ungt að árum, en hefir hins
vegar verið mjög athafnasamt.
Hundruðum benzíntanka hefir
verið komið upp í bæjum, þorp-
um og sveitum. í byrjun keypti
Olíufélagið h.f, mikla olíuslöð í
Hvalfirði, sem sjálfsagt 'hefir kost
að nokkrar milljónir. Þá hafa
verið byggðir fjölmargir stórir
tankar víða á höfnum í sambandi
við olíusölu í aðliggjandi héraði.
Fyrstu árin mun félagið hafa lát-
ið viðskiptamönnum í íé hundruð
tanka í sambandi við húsakynd-
ingar. Þá hafa sennilega verið
keyptir allmargir tankbílar og að
sjálfsögðu hefir orðið að byggja
bílskúra og verkstæði. Einnig
mun víða í bæjum og þorpum
hafa verið komið upp myndarleg-
um „benzínportum“. A. m. k. á
OL'ufélagið h.f. mjög myndarlegt
„port“ á Oddeyrartanga og senni-
lega öllu veglegra en „Kvendúlfs-
portið, sem Eimskip keypti“, ef
blöðin eru eins sannorð og þau
vilja vera láta.
Þótt hlutafé Olíufélagsins væri
nokkurt, er talið heldur ósenni-
legt, að það nægi til allra fram-
kvæmda. En þá kemur spurning-
in. Hverjir hafa Iagt fé fram í
stofnframkvæmdir eða hverjir
hafa lánað í þessar framkvæmd-
ir? Vænta má að ekki standi á
því að Dagur segi lesendum frá
þessum þætti Olíufél. h.f.
Blaðamennska, sem
segir sex.
Framsóknarblöðin hamra nú
mjög á því, hve SÍS hafi gert olíu-
kaupendum mikmn greiða með
Jdví að gefa þeim afslátt af þeirri
olíu, sem flutt var inn með helm-
ingi lægra farmgjaldi en áður
hafði verið. Telja þau Jietta aðal-
atriði olíumálsins. Vissulega er
það þakkarvert, ef unnt er að fá
lækkuð farmgjöld til landsins, en
þetta er ekki aðalatriðið í olíu-
mál.'nu, heldur hitt, að Fjárhags-
ráði eru gefnar rangar upplýsing-
ar um farmgjöldin og Landsbank-
inn fenginn til að yfirfæra helm-
ingi hærri upphæð en til þurfti.
■ig sjálf,
skáldum okkar. Því miður gerast
nú nokkur brögð að því, að ljóð
eru ekki rétt með farin. Það cr
skammt síðan eitt iímarit lands-
ins, sem stýrt er af góðum og
og hefði ekki verið lofuð í Fram-' gegnum Framsóknarmanni, birti
sóknarblöðunum, ef einstakling-! nokkra Ijóðstafi eftir Þorslein
ur úr pólitískum andstöðuflokki Erlingsson, er hljóðuðu þannig í
hefði átt hlut að máli.
Fer IjóSckunnóttu
hrakandi.
Framsóknarblöðin hafa stund-
um verið að gera sig breið yfir
því, að einhver ungur maður í
ntinu:
Sá, íem bræðist fjallið
og einlægt aftur snýr
veit aldrei meðan lijir
hvað hinu megin býr.
Oss finnst þetta benda til þess,
að ljóðakunnáltu jDjóðarinnar
fari hrakaridi og sé ekkert sérein-
Reykjavík hefði ekki farið rétt kenni á unguin Sjálfstæðismönn-
með nokkra lj óðslafi eins af um.
Annalis Islandeuxn anno domini 1952
Maðr hét Örn ok hafði unnit
sér it göfga heiti Orn Atóms.
Hann var fæddr í byrjun XX
aldar á Snælandi austanverðu,
þar sem Naddoddr inn norræni
sá fyrst lands. Er sveinninn var
ór grasi vaxinn leitaði hann til
mennta, ok at nokkrum árum
liðnum varð hann lögvitringr inn
mesti. Þá bar þat til, at út er gef-
in tilskipan um kjör manna til
allsherjarþings Snælands, ok Lóku
þá margir at ókyrrask. Kaup-
höndlun búenda efndi íil stefnu
mikillar, þar sem ræða skyldi val
þingherja. Þóttusk þeir vissir með
tvá, ef vel tækist valit. Höndlun-
arstjórar töldu bezt borgit málum
búandmanna, at lögvitringr þeirra
tæki annat sæti í hópi þeirra þing
herja, er þeir myndu fram bjóða.
Búendr töldu hinsvegar ráð betr
ráðin, at einhver ór þeirra hópi
skipaði sæti Jrat. En svá varð at
vera, er stjórn höndlunar þeirra
vildi.
fór hann af knerrinum í miðjum
fiiði, ok gekk forvaða fyrir múla
nökkurn hömrum glrtan at ofan.
Þat var heiðnaberg eitt, sem kallat
er Ólajsjjarðarmúli.
Meðan Örn blés ór nös undir
berginu, kvam hánum til hugar
at uppi í miðju bergi mætti gera
sumarveg einn mikinn, svá at
íyrirmenn ins fagra héraðs væru
ekki til neyddir at gariga forvað-
ann undir því ægibjargi.
At náttmálum náði Örn til
blótsins, móður nökkut en
óskeindr. Gekk haun þegar á pall,
ok var hánum vel fagnat. Kom
liann máli sínu þann veg, at öllu
því, sem ávant væri í firði þess-
um, gæti hann beint á réttar
brautir, þar eð hann væri einka-
vinr síns húsbónda. Stóðu þá all-
ir upp ok lofuðu hans dróttinholl-
ustu rneð lófataki.
Fór Örn síðan hérað ór héraði
ok var allsstaðar vel fagnat. Tóku
sumir hánum með kostum ok
Liðu svá dagar fram. Þá er kyrijum en aðrir miður, en er
þat, at fregnir berask um þorra-
blót mikit í fjörðum úti. Telja
þá fyrirmenn höndlunarinnar ein-
sælt at senda lögvitring sinn til
blóts þessa, at liann kynni at ná
fulltingi veizlugesta til kjörs síns.
Vóru þá hraðar hendur at búa
hann út, með knerri þeim, er
róit var rnilli víkna innfjarða, en
þar sem þetta var at vetri, þótti
eigi tryggt nema vel væri um búit.
Færðu þeir Örn í slakk einn mik-
inn ofanvert, þaktan sauðargær-
um, sein uppbætr höfðu þó ekki
verit greiddar af, en fóðrat innan
með dýrum striga, þeim er Hessi-
an nefnist. Á höfuð hánum drógu
þeir hött einn mikinn. Var sá ór
gleri, ok hafði verið pantaðr til
jólagjafa fyrir búendr vestan ór
Vínlandi enu góða, ok kostaði
fjögur hundruð spesíur. Neðan-
vert var hann girður silkibrókum
ór „innlendu hráefni“ frá Glerár-
eyrum, ok til fóta var hann búinn
íslenzkum skóm. Þar sem Jieir
váru slitnir nokkut neðan, settu
þeir í mal hans bætr fyrir skóna,
en er til þeirra Jiurfti at taka,
reyndusk þær fiskuppbætr.
Þrátt fyrir vafasaman útbúnað
hélt Örn í fjörðu norðr, ok til at
ná háltum at blótinu enu mikla
hann dvaldi um hríð at heimilun-
um ok át ábrystur og slátr „óx
hann við kynningu“, en slíkir
fyrirburðir váru eindæina á XX
öld.
At lokum fór hann heim með
bátkænu einni ok lofaði at bæta
hag e'gandans með öllum þeim
ráðum, sem hann ok hans drótt-
inn gælu fyrir fundit, enda hefði
hann sjalfr í uppvexti róit til
fiskjar og væri gagnkunnugr hög-
um ok þörfum þeirra manna, er
við útveg fásk.
Svá kann ek þessa sögu ekki
lengri.
Stuðningsmenn
Sjálfstæðisflokksins
eru áminntir um að athuga
sem allra fyrst, hvort þeir
eru á kjörskrá.
Einnig að veita kosninga-
skrifstofunni upplýsingar
um þá kjósendur, sem fjar-
verandi verða á kjördegi.
Málflutningsskrifstofa
Jónas G. Rafnar
Ilafnarstræti 101. Simi 1578.
Viðtalstími 11—12 ÍJi.; 3—6 e.h.
Konan í stjóru
liliseiiliowerisi
13 ára hafði hún lesið biblíuna þrisvar. — 14 ára
sat hún öíium stundum í þingsölunum og skrifaði
pólitiskar tilvitnanir. — í dag stjórnar hún stærstu
heilbrigðisstofnun veraldar.
í barnaskólanum í Killen, scm er
smáþo.-p í Texas, hafði kennarinn i 6.
bckk sett upp auglýsingu fyrir nemend-
ur sína um að verðlaun yrðu veitt í
lok skólaársins fyrir beztu staf.etningu,
en verðlaunin yrðu líti) og fögur
biblía. Skólabjallan var varla þögnuð, i
er lítil stúlka stóð upp frú skólaborði
sínu, og gekk öruggum skrefum upp
að kennaraboiðinu og sagði við kenn-
arann með festulegri röddu, að hann
gæti gjarnan árilað biblíuna strax. Á-
ritunin átti að vera Oveta Culp. Ovela
litla Culp með stuttu flétturnar ætlaði
hvorki að vera ókurteis né montin, því
að hún vissi, að hún var bezt í stafsetn-
ingu og vildi aðeins leggja áherzlu á,
að annað kæmi ekki til mála, en að
hún hreppti biblíuna. I lok ikólaársins
fékk hún biblíuna að yerðlaunum.
Fy.ir nokkrum vikum var hengt upp
nýtt dyraspjald á eina af mörgum skrif-
stofuhurðum fimmtu liæðar hinnar
geysistóru „Federal Security Building“
í Washington. Á dyraspjaidinu stóð
skráð með nýjum skínandi gylltum
stöfum: „Ráðherraskrifstofa". Fyrir
innan þessar dyr var Oveta Culp, fyrsti
heilbrigðis- og menntamálarúðherra
Bandaríkjaþjóðar að takast ú hendur
hina ábyrgðarmestu stöðu, er henni
hafði hlotnazt til þessa. Uún var lítil
og kvenleg bak við hið stóra maghony-
skrifborð, en vinnubrögð hennar mót-
uffust af festu og sjálfst.austi þá hún
merkti „já“ og „nei“ á langan lista af
viðtalsbeiðnum og símakvaðningum.
Hún tók sér hvíldir af ög til og blés
mæðinni en sneri sér siðan aftur að
starfinu af miklu kappi og minnti
mann óhjúkvæmilega á for.tjóra fyrir
risafyrirtæki. Fyrir utan dyrnar breidd-
ist sú f;étt út um ganga og göng hins
mikla völundarhúss heilbrigðis- og
menntamálaráðuneytisins, að Oveta
Culp hefði tekið við yfirráðunum.
Hið nýja starf Ovetu Culp er geysi
umfangsmikið og kemst hún í beinna
samband við fleiri Bandaríkjaþegna cn
nokkur annar ráðherra. Hún er vernd’-
ari þjáðra og þurfandi, munaðar-
lausra og ellihrumra. Hún er stjórn-
andi heimsins stær tu heilbrigðisstofn-
ana og hefir eftirlit með hælum og
sjúkrahúsum. Hún sér um úthlulun
ílyrkja til ríkisskóla og gefur út bæk-
ur með blindra letri. Þá er hún og
yfirstjórnandi stærsta negraliáskóla
Bandaríkjanna (Howard í Washing-
ton), hún gefur og út metsölubók ríkis-
stjórnarinnar („Leiðbeiningar í barna-
uppeldi“, sein gefin er út á átta tungum
í 8.519.000 einlökum.)
Eisenhover valdi Ovetu Culp í þetta
starf si|mpart af því að hún var Texas-
búi, en hann stóð í mikilli þakkarskuld
við þá frá kosningunum og sumpart af
því að Iiann hafði lofað fyrir kosning-
arnar, að kvenfólk yrði sett í úbyrgð-
arslöður, ef hann næði kosningu. En
fyrst og fremst valdi hann Ovetu vegna
þess, að luín hefir til að bera óvcnju
skipulagshæfileika og stjórnvizku. Öld-
ungadeild bandaríska þingsins sam-
þykkti fljótt þessa skipan forsetans.
Fo.ingi minnihlutans þar London
Johnson, sem sjúlfur er Texasbúi, tók
hana undir sinn verndarvæng og kynnti
liana í þinginu. Þegar skipun hennar
var borin upp til samþykkis í fjárveit-
ingarnefnd öldungadeildarinnar var
hún samþykkt eftir sjö mínútna fund.
Lyndon Johnson lét síðar eftirfarandi
orð falla: „Texasbúar eru ekki sam-
mála um allt. En eitt er það, sem þeir
eru á einu máli um, og það er Oveta.
Hún er einmitt konan, sem allir vilja
eiga fyrir dóttur eða systur, eiginkonu
eða móður eða forstjóra fyrir fyrirtæki
sínu.
Líferni Ovetu inótast af hárfínni ná-
kvæmni og reglu emi. Á heimili siiiu í
Ilouston gefur hún þjónustufólki 6Ínu
vikulegar skipanir um húshaldið. Á
náttborðinu hennar liggur lítil minnis-
bók, er hún krotar í af og til áður en
hún leggst til svefns. Öllu er mjög hag-
anlega fyrirkomið á skrifstofu hennar.
Kálfskinnstöskuna með tvöfalda hand-
fanginu skilur hún aldrei við sig, og
notar hana jafnt imdir mikilvæg skjöl
og annað verðmæti viðkomandi starfi
sínu, rem cg peningaveski og litla
bænabók. (Biblíuna hafði hún lesið
þrisvar þegar hún var 13 ára.) Það fer
aldrei mikið fyrir henni en samt er hún
alitaf eitJivað að starfa. Öll framkoma
hennar einkennist af ró og festu. Þegar
henni mislíkar, hverfur brosið en við
tekur kuldalegt augnatillit. IJún er
aldrei úköf, en eyru liennar og augu
nema hina minnstu smámuni. í síðast-
liðnum mánuði, þegar hin gamla heil-
brigðismálastofnun Bandaríkjanna var
endurskírð heilbrigðis- og menntamála-
ráðuneyti og Oveta sór embættiseið
:Inn, fór hún rakleitt að næsta síma-
tóli í Ifvíta húsinu og hringdi á skrif-
stofu sina. Og hún lét í ljósi ánægju
sína, er hún tók eftir að símastúlkan
svaraði „Heilbrigðismálaráðuneytið“ í
staðinn fyrir „Heilbrigðismálastofnun-
iri‘.
Oveta og eiginmaður hennar Willi-
am Pettus Hobby (landsstjóri í Texas)
eru tengd innilegum hjúskaparböndum
er fjarlægð og ólík störf fá eigi rofið.
A Etríðstímunum, er Oveta dvaldi í
Washington, spjallaði hún við Willy í
síma á liverju kvöldi. (Eitt sinn er
símastúlka spurði hann, hvort land-
símasamtal hans væri áriðandi, svar-
aði WiIIy: „Auðvitað er það svo, ég
þarf að tala við Ovetu, heldur hvað?“)
I síðastliðnum mánuði, er Willy hélt
upp a 75 ára afmæli sitt, yfirgaf Oveta
ekki skr.fborð silt fyrr en rétt í tæka
tíð til að ge'.a náð í flugvélina, er fór
kl. 10 árdegis til IJouston. Hún kom til
Hoirton kl. 2 e.h. dvaldi þar í dýrleg-
um afmælisfögnuði til roiðnættis og
lagði af stað til baka kl. 3 eftir mið-
nætti og flaug til Washington og sat
þar ráðuneytisfund kl. 9.30 samdæg-
urs. (Framhald.)