Íslendingur - 26.03.1965, Side 4

ÍSLENDINGUR
BLAÐ SJÁLFSTÆÐISMANNA í NORÐURLANDSKjÖRDÆMI EYSTRA
Kemur út hvern föstudag. — Útgefandi: KJÖRDÆMISRÁÐ. — Ritstjóri og ábyrgðar-
maður: JAKOB Ó. PÉTURSSON, Fjólugötu 1, sími 11375. Auglýsingar og afgreiðsla:
BJÖRGVIN JÚLÍUSSON, Helga-magra stræti 19, sími 12201. Skrifstofa og afgreiðsla
í Hafnarstræti 107 (Útvegsbankahúsið) III. hæð (innst). Sími 11354. Opið ld. 10-12
og 13.30-17.30. Laugardaga kl. 10-12. Prentverk Odds Björnssonar h.f„ Akureyri.
Verðlagshöft Iiverfa,
nerna á Islandi
EFTIR að drjúgnr meirililnti innflutningsins til landsins
liefur verið gefinn frjáls, hafa þær kröfur orðið æ ákveðnari
hjá þeim, er annast verzlun, að verðlagshöft yrðu afnumin
af öllnm vörutegundum, sem frjáls samkeppni ríkir ttm sölu
á, og hafa jrar forráðamenn SIS og sambandskaupfélaganna
engu síður verið ákveðnir en aðrir, sem við verzlun og vöru-
miðlun fást.
1 nýútkomnu hefti Frjálsrar verzlunar er enn vikið að
þessum kröfum í ritstjórnargrein, og segir þar svo:
„Það er viðurkennt í öllum sæmilega siðmenntuðum lönd
um, að verðlagshöft, hindranir á eðlilegri og frjálsri verð-
rayndun, er neyðarráðstöfun og aðeins liður í harðærisbú-
skaparkerfi, sem stafað getur af ófriðarástandi, efnahags-
kreppu eða fjárhagslegu harðæri af náttúruvöldum. Þess
vegna eru verðlagshöft yfirleítt talin ósamrýmanleg frjálsu
og eðlilegu efnahags- og viðskiptakerfi. Þetta er staðreynd,
sem öll lönd í Norður- og Vestur-Evrópu hafa horfzt í augu
við og jrví afnumið verðlagshiiftin eftir að viðskiptakjör
þeirra hafa á síðari árum færzt í venjulegt horf. Afnám
verðlagshafta hefur jafnt verið framkyæmt í löndum, jjar
sem með völd fara jafnaðarmenn og í hinum, Jtar sem frjáls
lyndir eða hægri menn stjórna.
Þetta hefur skeð alstaðar nema á íslandi. Hér hefur að
vísu verið tekið upp að ýmsu leyti frjálslynt efnahagskerfi,
en npkkur hluti verðlagshaftanna þó verið látinn standa eft-
ir óhreyfður. Þetta er í senn óeðlilegt og hættulegt, Jsví að
slíkt hlýtur jregar frá líður að mynda skekkju í efnahagskerf
inu, sem smám saman getur vanskapað Jrað. Þjóðarbúskapur
inn getur áður en varir komizt í þann hnút, sem ekki verður
leystur með venjulegum banka- og fjármálaaðgerðum, en
höggva verður á. Þessháttar aðgerðum fylgir oft sársauka-
fullt lelagslegt ranglæti fyrir stéttir og einstaklinginn.
Nú eru fyrir hendi allar hagstæðar aðstæður til Jness að
afnema leifar haftakerfisins, mikil þjóðarframleiðsla, góðir
gjaldeyrissjóðir, frjáls innflutningur, frjálst vöruval og frjáls
samkeþpni varðandi verðmyndun f'estra vörutegunda.
Stjórnarvöldin mega ekki sitja af sér þetta tækifæri til jress
að leiðrétta verðskekkjuna í þjóðfélaginu nú þegar og forð-
ast með því þyngri áföll, sem ella kæmu síðar. Það á skil-
yrðislaust að gefa frjálst verðlag á öllum þeim vörutegund-
um, sem sannanlega er frjáls samkeppni um, — með hinum,
sem einokunarverð myndast á, má eftir sem áður hafa eftir-
lit“.
HEFUR FRAMSÓKN SKIPT UM SKOÐUN
TI.MINN birtir litla forustugrein sl. sunnudag undir yfir-
skriftinni AKURF.YRI, að jrví er hann segir í tilefni af
vinsamlegri forustugrein Morgunblaðsins fám dögtim áður
um Akureyri og þróun hennar. Kvéður Tíminn jrað fádæma
smekkleysi af Mbl. að tala vinsamlega um Akureyri, Jrar
sem það „vinntir nefnilega ekki aðeins að því að koma í
veg fyrir, að stóriðjufyrirtæki rísi upp í nánd við Akureyri,
ef úr byggingu þess verður heldtir styður það nú öfluglega
þá innflutningsstefnu sem er að lama og eyðileggja mikinn
liluta iðnaðarins, sem F.INKAFRAMTAKIÐ HEFUR
BYGGT UPP Á AKUREYRP' (lbr. hér).
Það er okkur nýtt, að Framsóknarblöð tali um iðnað, sem
einkaframtakið hafi byggt upp á Akureyri. Til skamms tíma
hefur sungið þannig í tálknum jteirra,- að iðnfyrirtæki SÍS
og KEA hefðu byggt upp þann iðnað í bænum, sem hefði
gert það að verkum, að stundum væri talað um Akureyri
sem iðnaðarbæ. Annars myndi allt, sem iðnaður héti, í kalda
koli hér! Kannske Framsókn hafi í þessu efni skipt um skoð-
QAGT HEFUR VERIÐ frá því í
sunnanblöðum, að í vikublaði
einu í Reykjavík, sem skrilað er
til að „selja“ það, hafi nýlega ver-
ið forsíðugrein með þrídálka fyr-
irsögn, þar. sem skýrt er frá kvn-
sjúkdóma- og flatlúsarfaraldri,
sem upp sé kominn í Vestmanna-
eyjum, og læknar jtar ráði ekkert
við. Muni jtessi ófögnuður liafa
borizt með útlendingum, sem þar
séu hópum saman i atvinnu o. s.
frv. Hafi landlæknir verið kvadd-
ur til hjálpar o. fl. o. fl. f jjessum
dúr. Héraðslæknir í Vestmanna-
eyjum og landlæknir hafa harð-
KVEÐIÐ við lestur Kvæða-
safns Steins Steinars:
Svífur minning öðlings eins
yfir Bragafulli,
líkt og vængblá vornótt Steins
vafin sólargulli.
S. D.
Svo er það „bítlavísa“ stolin
úr Vísi:
Ljótur finnst mér lubbi sá,
lensu niargir bæru,
ef bítlahausar allir á
einum hálsi væru.
Bl. Sk.
Sagt í óbundnu máli, en fært
í stöku:
Vísur geta vissulega verið
[snjallar,
þó á þeim séu ýmsir gallar.
S. J. G.
f Frey 5. tölublaði 1965 er til-
greind „gömul vísa, sem æði
margir kunna?--------“
„Mitt skal öllum opið hús,
engum dvöl mun banna.
Ég skal vera faðir fús
föðurleysingjanna.“
Nú er þessi vísa, að tveimur
orðum breyttum — „engum
munngát banna,“ — í elleftu
rímu Alþingisrímnanna. Er hún
þar í ræðu Lárusar H. Bjarna-
sonar.
Nú spyr jeg: er vísan illa
fengin í Alþingisrímunum, eða
er vísan í Frey misskilnings-af-
bökun? Heldur vil jeg trúa því
síðara. Hvað segir vísnabálkur-
inn um þetta?
Austri.
(Vísum þessu til þeirra, er
bezt vita).
„Líffræði.“
Lífið oft að litlu fer,
lán á fingrum telur,
einn það hrekur upp á sker,
öðrum lending velur.
Austri.
„Ráðamaðurinn.“
„Kápu á öxlum báðum bar,“
beitti orðum hálum,
óþarfari enginn var
öllum bændamálum.
Austri.
Sjálfsmynd:
Líklega er jeg löngu dauður,
lítill skaði mun að því,
bágt er eins og bölvaður sauður
að böðlast þessum heimi í.
Austri.
lega mótmælt fregninni, sem til-
hæfulausri með öllu, enda sé
stárfsfólk við fiskiðnaðinn Jaar
undir reglubundnu heilbrigðiseft-
irliti. Þá lýsir og landlæknir því
yfir, að ekkert tilfelli af neinni
tegund, kynsjúkdóma liafi verið
skráð í Vestmannaeyjum það sem
af er Jiessu ári.
ÞESSl LYGAEREGN BLAÐSINS
hefur vakið mikla reiði í Vest-
mannaeyjum, og hefur bæjarráð
Vestmannaeyja gert nauðsynlegar
ráðstafanir til að koma refsingu
yfir blaðið og heimildarmenn
jzess, ef þeir eru til utan blaðsins.
TÍMINN gerir jienna fréttaburð
að umtalsefni sb fimmtudag
og segir í Jjví sambandi: „í dag-
blöðunum hér her sem betur fer
lítið á rangfærslum og ósannind-
um í fréttum. Það er jiví all-hart
við að búa, að jmrfa alltaf að vera
að bera til baka rangfærslur og
ósannindi úr vikublaði, sem eng-
lQlNKAB8.0T
JOflýGKófmm
ábyrgra vikublaða en dagblaða,
Jaar sem vikublaðinu gefst oft
betri tími til að leita áreiðanlegr-
ar staðfestingar á fregn. En jxtð
munu öll ábyrg b 1 öð ciga sam-
eiginlegt, að el jieim hefði borizt
kvittur um „kvnsjúkdómafarald-
ur“ eða annan sjúkdómsfaraldur,
mundu þau liafa leitað staðfest-
ingar á orðróminum hjá land-
lækni eða viðkomandi héraðs-
lækni. En sorpblöð fara ekki
jiannig að, enda blaðið lítið keypt,
ef þáð hefði bætt ]>ví við fréttina,
að engin hæfa væri fyrir hennil
TÍMINN mun vera duglegastur
íslenzikra dagblaða að gera mikla
frétt úr litlu efni og færa hana svo
í stílinn, að hún veki forvitni
}>eirra, er helzt lesa æsiblöð. Þó
mun hann aldrei hafa leikið sér
að }>ví að „búa til“ fréttir (að und-
anteknum 1. apríl-fréttum, setn
stim íslenzk blöð hafa apað eftir
erlendum). En liitt tcl ég sjald-
gæft, að ábyrg vikublöð eigi sök á
hliðstæðri blaðamennsku. Ég tcl
því ástæðulaust að biðjast friðar
fyrir „vikublaðalyginni“ í fram-
tíðinni, [>ví af öllum J>eim fjölda
vikublaða, scm út er gefin í land-
inu, eru aðeins tvö rekin sem
sorpblöð (og raunar hálft þriðja).
E' G VAR AÐ LESA tvö smáljóð
í Þjóðviljanum nýlega eftir
eitt hinna ungu „skálda", sem ]>ví
blaði og jafnvel fleirum finnst út-
hlutunarnefnd listamannalauna
gera lítið fyrir. Annað ljóðið er
örstutt, þó sumum finnist það e.
t. v. nógu langt, og hljóðar svo:
© LJIJGA VIKUBLÖÐ
MEIRU EN DAGBLÖÐ?
• GLEYMDI ÚTHLUTUN-
ARNEFNDIN DEGI S.
■BananmBBBMi
inn heilvita maður tekur alvar-
lega .... og megum við svo vera
í . friði fyrir vikublaðalyginni í
framtíðinni“.
ÞETTA ER hyggilega mælt, en
J>ó ]>ar við að athuga, að yfirleitt
er hetra að trcysta fréttaflutningi
Ljósmyndir fulltrúans.
Ég- .
Börnin mín.
Konan mín.
Ég við húsið mitt.
Ég í bílnum mínum.
Ég með konunni minni.
Ég með hundinum mínum.
Ég man ckki, hvort úthlutunar-
nefndin mimdi eftir eða gleymdi
}>essu djúphyggju-skáldi í vetur,
en ef svo hefur vcrið, finnst mér
]>að einkar lciðinlegt.
JÓNAS SNÆBJÖRNSSON 75 ÁRA
JÓNAS Snæbjörnsson fyrrver-
andi teiknikennari við Gagn-
fræðaskólann og síðan Mennta-
skólann á Akureyri átti 75 ára
afmæli 21. b. m.
Jónas er fæddur Breiðfirð-
ingur (sonur hins j>jóðkunna
sjósóknara Snæbjarnar í Her-
gilsey) en fluttist ungur til Ak-
ureyrar, þar sem hann gerðist
teiknikennari við Gagnfræða-
skólann, Var það árið 1914.
Nokkuð á fimmta áratug hélt
hann því starfi, eða þar til hann
nálgaðist sjötugsaldur. Á sumr-
um stóð hann fyrir brúa- og
vitabyggingum víðsvegar utn
land, og þóttu verk hans góð og
gott með honum að vinna. Fyr-
ir nokkrum árum fluttist Jónas
með fjölskyldu sinni til Reykja-
víkur eftir hartnær hálfrar ald-
ar dvöl á Akureyri.
Næsta Alþingi 9. okt.
GEFIN hafa verið út lög um
samkomudag næsta Alþingis,
en hann er }>ar ákveðinn laug-
ardaginn 9. október 1965.
- Hafísinn ógnar enn
(Framhald af blaðsíðu 8).
an landi frá kauptúninu. Mikil
móða er yfir, og skyggni því
ekki gott. Höfnin er lögð mann-
heldum ísi og bátar frosnir inni,
enda frostið allt að 20 stigum .
dag eftir dag. d
_ ÍSLENDINGUR,