Íslendingur - 29.12.1966, Side 7

Hallað á mætan mann
2. Þ. M. flutti Dagur grein um
bækur eftir sr. Benjamín Kristj
ánsson. Þar segir hann: „Lítt
menntaður bóndi, að nafni
Hans Nielsen Hauge óð um
landið (Noreg) þvert og endi-
langt til að vara menn við súr-
deigi prestanna. Frá þeim tíma
hefir þekking í guðfræði verið
talin hættuleg vantrú í því
landi.“
Þetta er aðeins hálfur sann-
leikur eða varla það og hallað
á mætan mann. Fyrsta bókin,
sem Hauga ritaði, var „Um
léttúð heimsins“. Þar var talað
um dóm Guðs yfir fölskum
faríseapredikurum. En megin-
kjarni predikunar þeirrar, sem
Hauge flutti, var gegn syndum
samtíðar hans. Þannig deildu
spámenn Guðs á sína samtíð.
Þannig px-edikaði Kristur sjálf-
ur, og þannig hafa allir sannir
predikarar ráðizt gegn synd í
ræðum sínum. Meginkjax-ni
predikunar hjá Hauge var gegn
synd. Hafi hann dæmt presta
hai'ðar en aðra, var það af því
að þeir áttu verra skilið. Það
var ekki siður hjá Hauge að
fara í manngreinarálit.
Prestarnir guldu Hauge rauð
an belg fyrir gráan og siguðu
á hinn yfirvöldunum, sem
skýldu sér bak við gamla laga-
grein. Hún átti að hindra boð-
un villutrúar og loka þá menn
úti frá predikunarstarfi, sem
ekki höfðu guðfi'æðipróf.
Hauge var. tekinn fastur og
geymdur bak við lás og loku
árum saman. Þegar loks var
kveðinn upp dómur yfir hon-
um, hljóðaði hann svo:
a) að Hans Nielsen hafi ferð-
azt um landið og talað Guðs
orð þvert ofan í tilskipun frá
13. jan. 1741.
b) að hann hafi hvatt aðra til
þess sama.
c) að hann hafi haft óviður-
kvæmilegar ásakanir í ritum
sínum á hendur prestastéttinni,
þó viðurkenna beri, að þær
hvorki séu sprottnar af illvilja
né séu eins móðgandi, ef þær
eru lesnar í samhengi, og þær
í fljótu bragði virðast vera, ef
þær ei'u teknar úr samhengi."
Þessi „lítt menntaði bóndi“,
sem sr. B. kallar svo, vár fram-
taksmikill um iðnað á þeim ár-
um, sem hann var frjáls eftir
það, að andlega hi-eyfingin var
komin af stað. Og inn í varð-
haldið var hann sóttur til að
stofna saltvinnslu til að bjarga
þjóð sinni frá saltskorti, er
styrjöld hamlaði saltflutning-
um.
Hauge, þessi „lítt menntaði
bóndi“, var menntaður af sín-
um biblíulestri. „Það er ekki
hægt að kalla þann mann ó-
menntaðan, sem lesið hefir
biblíuna," sagði Thomas Hux-
ley á sinni tíð. Hann var ekki
trúmaður, en nógu mikill mað-
ur samt til að láta biblíuna
njóta sannmælis. Hún menntar
menn í réttlæti.
Ég verð að gera ráð fyrir
þvi, að sr. B. ti'úi þeirri frásögn
biblíunnai', — þótt hann efi
margt eða neiti með öllu mörgu
sem stendur þar, — að postular
Jesú hafi vei-ið „ólæi'ðir menn
og leikmenn“. (Post. 4. 13.).
Þeir voru ekki langskólagengn-
ir guðfræðingar, að Páli post-
ula undanskildum. Þó leit
Kristur svo á, að þeir gætu
flutt fagnaðai'boðskap hans.
Biblían segir, að hann veitti
þeim tvennt, sem gerði þá hæfa
tfl þess.
Hið fyrra var það, að hann
„lauk upp hugskoti þeirra, til
þess að þeir skildu ritningarn-
ar“. Þetta gerði Kristur líka
fyrir Hauge. Það er þetta verk
Krists, sem gerir menn hæfa til
að skilja heilaga ritningu, ef
þeir lesa hana með kostgæfni
og kosta kapps um að breyta
eftir henni. Þetta var orsök
þess, að Hauge skildi biblíuna
betur en margir aðrir.
Hið síðara var það, að Krist-
ur gaf postulum sínum heilag-
an Anda og klæddi þá krafti
frá hæðum. Þetta veitti hann
Hauge einnig. Þess vegna höfðu
orð hans kraft, sem sneru fólki
fi'á vantrú, löstum og drykkju-
skap, gerði það að nýju fólki.
Án þessa tvenns, sem hér var
nefnt, vei'ður „lífsins brauð að
dauðans steinum“, þótt jafnvel
hálærður guðfræðingur flytji
það.
Notar frelsaða fólkið úi'klipp
ur úr ritningunni í kenninga-
kerfi sitt og sleppir það þvi,
sem ekki passar í kerfið? Svo
segir sr. B. „Mai'gur heldur
mann af sér“, sannast þar.
Þetta er aðfei'ð hans sjálfs og
skoðanabræðra hans. Þeir taka
allt úr ritningunni, sem fellur
ekki í kenningaramma þeirra,
svo sem guðlegan uppruna heil
agrar ritningar, guðdóm Krists,
fi-iðþæging hans og líkamlega
upprisu. Nú er boðað fullum
fetum í Ameríku, að Guð sé
dáinn! Það er beint framhald
af hinu. Þar er einnig verið að
reyna að stofna guðlausan krist
indóm. Þar á að halda siðfræði
kristninnar, en þurrka út hið
yfirnáttúrulega. Guðfræðingar
standa fyrir þessum stefnum
eða hreyfingum, en ekki lítt
menntaðir bændur. Slíkt guð-
fræðimyi'kur er öllu nátt-
myrki'i verra.
Það er gott að hafa ljós, þeg-
ar myrkt er. Það er gott að
þekkja Hann, sem sagði: „Ég er
ljós heimsins. Hver sem fylgir
mér, mun ekki ganga í myrkr-
inu, heldur hafa ljós lífsins."
Kristur getur lýst upp myrkv-
aðan mannshugann, ef maður-
inn þráir Ijós og leitar þess í
hinni einu bók, sem Guð hefir
gefið mönnunum: í heilagri
ritningu. Þangað leitaði Hauge.
Þar fann hann ljósið, sem
Kristur lét skína inn í hjarta
hans. Frá Hauge skein það svo
um allan Noi'eg og víðar þó.
Sá tími kom, að bæði biskup,
prófessorar og prestar komu að
heimsækja Hauge nokkru eftir,
að varðhaldsvist hans lauk.
Aðrir embættismenn sóttu
hann einnig heim. Þannig sigr-
aði ljósið myi'krið og mun
sigi'a, — nema hjá þeim, sem
vísvitandi og af ráðnum huga
snúa sér frá því og segja eins
og blindi maðurinn í sögunni
„í landi blindingjanna“: „Það
er ekkert til í heiminum, sem
heitir ljós.“
13. nóvember 1966
Hjartanlega þökkum við alla samúð og aðstoð, sein
okkur var sýnd við andlát og jarðarför eiginkonu
minnar,
HULDU EMILSDÓTTUR,
Hafnarsti-æti 21, Akureyri.
Tómas Jónsson, börn og tengdabörn.
I- I
^ Kœrlega pakka ég fjölskyldu, vinum og kunningj- ?
um fyrir gjafir, skeyti og kveðjur á 75 ára afmœli |j
® minu, og sérstaka pökk sendum við hjónin öllum *
peim mörgu vinum okkar, sem heimsóttu okkur penn- j?
an dag, sem einnig er giftingardagur okkar.
± t
i Akureyri 22. desember 196G. f
f ;v I
é JÓN E. StGÚÍiÐSSON. i
± ±
Y ©
S. G. J.
UR HEiMRHQCUM
LÆKNAÞJÓNUSTA
NÆTUBVAKTIR á Akureyri
hefjast kl. 17 og standa til kl.
8 morguninn eftir. — Þessir
læknar hafa vaktir næstu
nætur: 29. des. Halldór Hall-
dórsson. 30. des. Sigurður
Ólason. 31. des. Halldór Hall-
dói’sson. 1. jan. Inga Bjöms-
dóttir.
LYFJABÚÐiR
LYFJ ABÚÐIRN AR á Akur-
eyri eru opnar sem hér segir:
Á vii'kum dögum eins og
verzlanir, en eftir það er vakt
í annai'ri lyfjabúðinni í senn
til kl. 22. Á laugardögum er
vakt til kl. 16 og aftur kl.
20—21. Á sunnudögum er
vakt kl. 15—17 og 20—21.
• Vaktir þessa viku hefur
Akureyrar Apótek, í næstu
viku frá 2. jan. tekur Stjörnu
Apótek við.
ÝMSAR TILKYNNINGAR
SJÓNARHÆÐ: Samkomur á
gamlárskvöld kl. 11 og nýáx-s
dag kl. 5 e.h. Allir velkomnir.
ZION: Hátíðai'samkoma nýárs-
dag kl. 8.30 e. h. — Allir vel-
komnir.
FÍLADELFÍA Lundargötu 12.
Hátíðarsamkomur: Á gaml-
ái'sdag kl. 10.30 s. d. Nýárs-
dag kl. 8.30 s. d. — Allir eru
hjartanlega velkomnir. —
Fíladelfía.
HINIR ARLEGU jóla- og nýárs
hljómleikar Lúðrasveitar Ak
ureyi'ar verða að þessu sinni
haldnir í Akureyi-arkirkju
miðvikudaginn 4. janúar 1967
kl. 8.30 e. h. — Stjómandi er
Jan Kisa.
Kvenfélagift BALDURSBRA
heldur jólatrésskemmtun fyr
ir böm úr Glerái'hverfi í
Bjargi föstudaginn 30. des.
kl. 3—5 síðdegis.
í Glerái-hverfi. Sálmar no.
488, 43, 68, 489. B. S.
Nýái'sdagur kl. 2 e. h. Akur-
eyrai'kirkja. Sálmar no. 500,
491, 499, 1. B. S..
Sama dag kl. 2 e. h. Lög-
mannshlíðarkirkja. Sálmar
no. 489, 491, 499, 1. P. S.
Sama dag kl. 5 e. h. Messa á
sjúkrahúsinu. P. S.
MESSUR
GUÐSÞJÓNUSTUR í Akur-
eyrarprestakalli um áramót
Gamlái-skvöld kl. 6 Akui'eyr-
ai'kii'kja. Sálmar no. 488, 498,
675, 489. P. S.
Sama kvöld kl. 6 Skólahúsið
BRÚÐHJÓN.
Hinn 17. des.
ember voru gef
in saman í
hjónaband í
Akui-eyi-ar-
kii-kju ungfrú
Guðbjörg Vign
isdóttir og
Kristján Ár-
mannsson skrif
stofumaðui'. —
Heimili þeirra
vei'ður að Ráð
hústoi'gi 4 Ak-
ureyri.
(Ljósm.: N. H.)
BRÚÐKAUP
EFTIRTALIN BRÚÐHJÓN
voru gefin saman á Akureyri:
Þann 18. desember ungfrú
Þórunn Bergsdóttir og Friðrik
Steingrímsson stud. jur.
Þann 24. desember ungírú
Gréta Soffía Sigursteinsdóttir
og Ólafur Haukur Ólafsson
húsasmiður. Heimili þeii'ra er
að Skarðshlíð 38.
Þann 24. desember ungfrú
Daníela Vilborg Salberg Elís-
dóttir og Jón Bjami Jóhannes-
son vei'kamaður frá Hlíðarfelli
í Eyjafirði.
Þann 25. desember ungfrú
Sólveig Bjöi'k Kristinsdóttir og
Sveinbjörn Egilsson bílstjóri.
Heimili þeirra er að Brekku-
götu 7.
Þann 25. desember ungfrú
Helga Eyjólfsdóttir og Pétur
Jónsson rafvirki. Heimili þeirra
er að Þórunnarstræti 87.
Þann 25. desember ungfrú
Maifa Þóx'ðardóttir og Kristján
Viðar Skarphéðinsson. Heimili
þeirra er að Helgamagrastræti 2
Þann 26. desember ungfrú
Þói'halla Þórhallsdóttir og
Hjörtur Hi’einn Hjai'tarson. —
Heimili þeirra er að Þórunnar-
sti-æti 130.
Þann 26. desember ungfrú
Dýi'leif Bjarnadóttir píanókenn
ari og Öm Ingi Gíslason banka
ritari. Heimili þeirra er að
Lönguhlíð 1 B.
Þann 28. desember ungfrú
Ragnhildur Ingólfsdóttir og
Samúel Jóhannsson málara-
nemi. Heimili þeirra er að
Strandgötu 23.
- Rólegf um jólin
(Framhald af blaðsíðu 8)
skilyi-ða, en bílstjórar virðast
eiga nokkuð erfitt með að laga
aksturinn eftir þeim. Það er þó
mikil nauðsyn, að þeir gæti
fyllstu varúðar, búi bílana vel
út til aksturs í snjó, en treysti
samt ekki um of á þann útbún-
að í akstri, enda hefur sýnt sig
undanfama daga, að t. d. snjó-
dekk duga ekki þegar hálka og
lausamjöll leggjast á eitt.
- ICELAND REVIEW
(Fi-amhald af blaðsíðu 6).
stutta frásögn af handritamál-
inu og lokum þess — og mynd-
ir áhugaljósmyndara af landi og
þjóð. Ennfi-emur er grein um
KEA áttatíu ára.
Af föstum liðum Iceland
Review ei-u í þessu hefti fréttir
í stuttu máli, eitt og annað um
sjávarútveg, fx-ímerkjaþáttur,
fróðleiksmolar fyrir ferðamenn
og sitthvað fleira.
TIL SÖLU:
OPEL CARAVAN.
árgerð 1959.
Selst ódýrt ef samið er
strax.
Uppl. í síma 1-20-36.
SMÁAUGLÝSINGAR
ISLENDINGS
Stúlka óskar eftir skrifstofu-
vinnu hálfan daginn, eftir há-
degi. Vön. Hefur stúdents-
menntun. Sími 21354.
7 ÍSLENDINGUR