Íslendingur - 19.06.1975, Blaðsíða 4

Útgefandi: fslendingur hf.
Ritstjðri og ábyrgðarmaður: Sigrún Stefánsdóttir.
Auglýsingastjóri: Gísli Sigurgeirsson.
Dreifingarstjóri: Drífa Gunnarsdóttir.
Ritstjórn og afgreiðsla: Kaupvangsstræti 4, sími 21500.
Prentun: Prentsmiðja Björns jónssonar.
Áskriftargjald: Kr. 1200 á ári.
Verð í Iausasölu: Kr. 35 eintakið.
Þjónustufrelsi
Sjálfstæðismenn á Akureyri hafa ætíð haft á stefnu
skrá sinni að greiða sem mest fyrir því, að verslan-
ir geti veitt fólki alla þá þjónustu, sem það þarfn-
ast og vill njóta. Þeir telja óeðlilegt, að bæjarfélag-
ið meini verslunareigendum með boðum og bönn-
um að inna slíka þjónustu af hendi, ef þeir vilja
veita hana. Fulltrúar annarra flokka hafa meirá
og minna barist gegn því, að verslanir mættu vera
opnar utan venjulegs vinnutíma þrátt fyrir ítrek-
aðar óskir fjölda manna um hið gagnstæða.
Það var því mjög að vilja Sjálfstæðismanna, þeg-
ar bæjarstjórn ákvað að skipa nefnd til að endur-
skoða gildandi reglugerð um opnunartíma sölu-
búða á Akureyri, enda væri að því stefnt, að með
þeirri endurskoðun miðaði í átt til meira frjáls-
ræðis og bættrar þjónustu við neytendur, bæði
heimamenn og bæjargesti. Vel tókst til með val
manna í þessa nefnd, hún skilaði áliti fyrir
skemmstu og lagði fram frumvarp að nýrri reglu-
gerð um þetta efni, og eru verulegar umbætur í því
fólgnar. Einkum ber þó að nefna, að kvöldsölur fá
nú að hafa opið til hálf tólf allt árið, hinn illa þokk
aði vörulisti er afnuminn og skilin, sem kvöldsölu-
eigendur hafa orðið að setja milli hinnar almennu
verslunar og kvöldsölunnar eru nú burtu felld. Sá,
sem þetta skrifar, telur að vísu, að reglugerð um
opnunartíma sölubúða þyrfti ekki að fela annað í
sér en það, að verslunareigendum í bænum væri
heimilt að hafa búðir sínar opnar svo lengi sem
það rækist ekki á landslög eða kjarasamninga við
verslunar- og skrifstofufólk. Eigi að síður verður
að viðurkenna að hér er um umtalsverða endurbót
að ræða.
Bæjarstjórn staðfesti framkomið reglugerðar-
frumvarp á fundi sínum 10. þ. m., og freistuðu þá
bæjarstjóri og bæjarfulltrúar Sjálfstæðisflokksins
að fá á reglugerðarfrumvarpinu enn frekari um-
bætur, en tókst ekki. Bæjarstjóri lagði til, að allar
verslanir fengju að hafa opið til klukkan 10 á föstu-
dagskvöldum, í stað 7, eins og í frumvarpinu segir,
en þetta var fellt með 6 atvæðum meiri hlutans
gegn 5 atkvæðum Sjálfstæðismanna. Frá Sjálf-
stæðismönnum kom tillaga þess efnis, að matvöru-
verslanir mættu vera opnar klukkan 10—12 fyrir
hádegi á sunnudögum, annan í stórhátíðum og
aðra sambærilega daga, en þessi tillaga var einnig
felld við nafnakall af öllum bæjarfulltrúum nema
Sjálfstæðismönnum. Verða menn því að híma fyrir
utan söluop, ef þá vanhagar um eitthvað á sunnu-
dagsmorgni, en mega ekki ganga inn fyrir dyr versl-
unarinnar, og verður að telja það undarlega mein-
semi af hálfu meiri hluta bæjarstjórnar að ákveða
slíkt.
Margs konar þjónusta verður æ gildari þáttur í
þjóðfélaginu eftir því sem því miðar meira í velferð-
arátt. Það hefur enn sannast að Sjálfstæðismenn
eru talsmenn þess, að ekki verði lagðar hindranir 1
veg þeirra, sem veita vilja neytendum sem rífleg-
asta þjónustu, en svokallaðir vinstri flokkar eru
jafnan uppihaldsmenn hafta og banna, sem almenn
ingur vill ekki og er. búinn að fá meira en nóg af.
G. J.
Borðeyri, Borðeyri, |
Fróðleiksmolar um leikritc
Nýlega er lokið hjá Leikfélagi
Akureyrar útvarpsupptöku á
leikritinu Vakið og syngið.
Fyrir skömmu var sagt frá
þessari upptöku í blaðinu, en
í fréttinni gætti þess misskiln
ings að Leikfélagið hefði að-
eins einu sinni áður flutt leik-
rit í útvarpinu. Til þess að
bæta úr þessum mistökum
höfum við beðið Harald Sig-
urðsson, bankafulltrúa, að
taka saman í grein, fróðleik
um þau leikrit sem LA hcfur
flutt á Iiðnum árum, en það
mun láta nærri að þau séu
orðin 35 talsins:
Hinn 21. des. 1930 hóf Ríkis
útvarpið formlega göngu
sína, en nokkrar iilraunaút-
sendingar höfðu þó verið
reyndar áður. Þetta undra-
tæki hefir því nú í 45 ár flutt
lanismönnum mikinn fróð-
leik, fréttir og skemmtan. Út-
varpið náði furðu fljótt til
megin þorra þjóðarinnar og
því var það bæði eðlilegt og
sjálfsagt að leitað væri fanga
út á landsbyggðina í öflun
frétta og skemmtiefnis.
í marzbyrjun árið 1935
koma Akureyringar fyrst við
sögu í leiklistarstarfi útvarps
ins, en þá var fluttur í útvarp
inu leikþáttur frá Akureyri,
en það var 4. þáttur úr Fjalla
Eyvindi eftir Jóhann Sigur-
jónsson. Helzti hvatamaður að
þessari nýjung og jafnframt
leikstjóri var hinn landskunni
leikari Ágúst Kvaran, sem
flutt hafði hingað norður 7 ár
um áður. Kvaran fór með hlut
verk Kára (Eyvinds) en Ingi-
björg Steinsdóttir lék Höllu.
Öll aðstaða var fábrotin í
mesta lagi. „Útsendingin“ var
frá skrifstofu Ingimars Eydal
ritstjóra Dags og fór fram í
gegnum síma, þ. e. a. s. leik-
endurnir kölluðu sínar „rep-
likkur“ inn í trektina og réttu
svo hvort öðru símtólið til
skiftis. Þótt töfraorð eins og
tækni og leikbrögð hefðu þá
ekki haslað sér völl í leiklist-
inni, þótti þetta takast allvel
og bl. íslendingur sagði svo:
„. . . . var meðferð þeirra á
hlutverkunum alveg prýði-
leg . . . .“
Árið 1937 á 20 ára afmæli
Leikfélags Akureyrar var fyr
irhugaður útvarpsflutningur
þ. 17. apr. á þætti úr Skugga-
Sveini og 1. þ. úr Dansinum í
Hruna, og var Ágúst Kvaran
aftur við stjórnvölinn. Þætt-
irnir voru fullæfðir og tilbún-
ir til flutnings, en vegna veik-
inda nokkurra leikara á síð-
ustu stundu, varð ekkert úr
framkvæmdum frekar.
Þriðja tilraun Akureyringa
tókst þó öllu betur, því hinn
9. marz 1940 var fluttur ein-
þáttungurinn „Hin hvíta skelf
ing“ eftir Árna Jónsson, sem
einnig var leikstjóri, og lék
eitt aðalhlutverkið. Margrét
Ólafsdóttir og Valgerður Þor-
steinsdóttir fóru með kven-
hlutverkin, en aðrir leikarar
voru Gústav Jónasson, Þórir
Guðjónsson og Jóhann Krist-
jánsson. Leikrit þetta þótti
nokkuð nýstárlegt og vakti
töluverða athygli.
Á 25 ára afmæli LA 1942
var flutt í útvarpinu leikritið
„Það logar yfir jöklinum“ eft-
ir Sigurð Eggerz og var sú
sögulega útsending þ. 16. maí.
Leikstjóri var Ágúst Kvaran,
en með helztu hlutverk fóru
þau Else Snorrason og Árni
Jónsson, auk Ág. Kvaran,
Svövu Jónsdóttur, Guðmund-
ar Gunnarssonar, J úlíusar
Oddssonar o. fl. Á viðkvæmu
augnabliki í rómantíkinni er
Auðrún (ES) syngur dreym-
andi:
Og vorblærinn leikur um
vanga þinn,
þú veizt, þú átt allan huga
minn. ...
þá heyrðist eitthvert þrusk og
síðan varð steinhljóð. Eftir
nokkra stund kom einhver
blessuð sveitakerling í Víði-
dalnum inn á línuna og kall-
aði: Borðeyri! Borðeyri! því
svarið þið ekki?
Þrátt fyrir þetta óvænta
innskot, ýmis annarleg hljóð,
suð, pískur og jafnvel morse-
tákn var þó flutningi haldið
áfram til enda, þótt samband-
ið væri slæmt og slitrótt og
heildarsvipur 1 eikflutningsins
væri eyðilagður. Upptaka
þessi fór fram í Verzlunar-
mannahúsinu og bætti það
nokkuð skapið í brúnaþung-
um leikstjóra og ergilegum
leikendum, að umsjónarmað-
ur hússins Jónas Jónasson
Nokkrir þeirra sem hafa látið
vinstri er Guðmundur Gunnai
Guðmundi er tekin af honum
(faðir Emelíu leikkonu) bar
fram rjúkandi kaffi og kök-
ur meðan „orusta“ þessi var
háð. Bæjarblöðin voru sem
vænta mátti nokkuð þungorð
næstu daga og bl. Dagur seg-
ir svo þ. 19. maí: „ er væg
ast sagt furðulegt ef ekki má
búa betur um þá hnúta frá
landssímans hálfu en nú er.“
Næsta verkefni tókst mun
betur, en það voru kaflar úr
„Vogrek“ eftir Sigurð Róberts
son, sem flutt var 29. ágúst
sama ár undir stjórn Jóns
Norðfjörð, sem lék einnig
sjálfur aðalhlutverkið á móti
Svövu Jónsdóttur.
Árið 1945 fór LA fyrstu
leikför síria til Reykjavíkur
með Brúöuheimilið eftir Ib-
sen, undir leikstjórn Gerd
Grieg. Að loknum nokkrum
sýningum í Reykjavík var það
4 - ÍSLENDINGUR