Íslendingur - Ísafold - 10.09.1969, Page 4

4 ÍSLENDINGUR-ÍSAFOLD — MIÐVIKUDAGUR 10. SEPT. 1969
VÍSNABÁLKUR
Gamlar vísur eftir Pela:
Maður kvartaði yfir að hafa
gleymt gærkveldinu og orðið
þúsund krónum léttari:
Ljótt er þetta sumbl og svall,
Satans hækkar veldi,
þegar jafnvel þúsundkall
þrýtur á einu kveldi.
Um kunningja, sem talinn er
í fremri röð ljóðagerðarmanna:
Sífellt villur vegar fer,
vífa- heimtar kynni.
Skálkurinn til skammar er
skál dakynslóðinni.
Kveðið um röskleikamann,
er annaðist flutninga á vegum
höfundar. (Stælt):
Síðan Kristján kom til manns,
kann ég ekkert sannara
en traustari séu tökin hans
en tveggja manna annarra.
Lesendur Bálksins kannast
við Ranka, sem oft hefur sent
honum vísur til birtingar. Og
enn hefur Ranki sent nokkrar
nýjar vísur. Sumar hafa þó
leynzt í krossgátum Vísis, en
hinar hafa hvergi birzt áður:
MIÐNÆTURSÓL
— sléttubönd —
Dagur þögull — fallinn frá,
farveg alda rennur.
Fagur röðull — ennþá á
unnar faldi brennur.
FJALLIÐ
Þótt í nálægð gnæfi grátt
— grýti heljar vega.
Er í fjarska fagurblátt
— fjallið yndislega.
NEISTINN
Þegar verður vegur lífs
vafnings gróðri hulinn.
Þá er eins og angri kífs
eyði kraftur hulinn.
LÉTTA LUNDIN
Láttu móta lífsins spor
létta fótatakið,
því að ylur, ótal vor,
unaðsrót fær vakið.
BÆNIN
Ef þú dauðans lítur Ijá
leika nett við sláttinn,
mundu — alltaf áttu þá
eftir bænarmáttinn.
KALINN KVISTUR
Þó að róninn, þrautum kvalinn,
þráðum dauða sofni.
Enginn syrgir kvistinn kalinn,
klipptan burt frá stofni.
VARLEGA
Sá er stýrir brotnum bát,
bezt mun forða grandi.
Ferðina með fyllstu gát
fari hann með landi.
í ÓGÖNGUM
Löngu gengin gleðispor,
gára strengi hugar.
Æ, mig svengir sárt í vor,
sól, — er lengi dugar.
HUGARVÍL
í mínu sinni ljóst og leynt
leiðinn hrifsar völdin.
Ó, er ég bara gæti greint
glætu dimmu kvöldin.
Og lýkur svo Bálkinum að
þessu sinni með beztu kveðju
til Ranka.
* *
Blaðið heimsækir Raufarhöfn og ræðir viö Asgeir Agústsson sve
I GEGN UM NEYÐARÁSTA
REKSPÖL EFTIR SÍLDARI
Það er ekki langt síðan að fólk streymdi til Raufarhafnar á vori
hverju til að vinna sér inn mikla peninga yfir sumarið í síldar-
vinnu. Þar á meðal var jafnan margt skólafólk sem vann fyrir
skólavistinni næsta vetur í síldarverksmiðjunni eða á plönunum.
Þá iðaði staðurinn af fjöri og athafnasemi. Hjól síldarverk-
smiðjunnair snerust dag og nótt og peningalyktina Iagði um þorp-
ið. Þegar bræla var, fylltist höfnin af bátum og slegið var upp
líflegum dansleikjum. Gekk þá stundum taísvert á hýruna hjá
sumum. Smáverzlunarrekstur spratt upp í ótrúlegustu húsa-
kynnum og allir höfðu beinan eða óbeinan hagnað af síldinni,
Raufarhafnarbúar, aðkomufólkið og þjóðarbúið í heild.
En þegar síldin hvarf af miðunum, lét hún hvarvetna eftir
samdrátt og atvinnuleysi á þeim stöðum, sem eingöngu byggðu
afkomu sína á henni. Var svo með Raufarhöfn. Nú eru hjól
síldarverksmiðjunnar hætt að snúast, síldarplönin standa ónot-
uð með dýrar flokkunarvélar, neglt er fyrir glugga smáverzlana
og nú kemur fólk ekki í atvinnuleit. Fyrst eftir hvarf síldarinnar
má segja að staðurinn hafi nær algjörlega lamazt. En nú sjá
heimamenn fram á áframhaldandi síldarleysi, hvað lengi sem
það svo verður. Hreppurinn hefur haft forgöngu um úrbætur
og því litum við inn á skrifstofu Ásgeirs Ágústssonar oddvita
og sveitarstjéira og ræðum við hann um ástand og horfur í
málefnum Raufarhafnar.
Það urðu mikil umskipti
við hvarf síldarinnar?
— Já, það er óhætt að full-
yrða, enda fáir staðir á land-
inu sem áttu jafn mikið und-
ir síldinni og Raufarhöfn. —
Síldarverksmiðjan var byggð
árið 1940, en stækkuð og end-
urbætt síðar. Frá upphafi var
alltaf veruleg síld vegna legu
þorpsins og alltaf miklu land-
að á Raufarhöfn, hvort sem
síldin veiddist fyrir norðan
eða austan. Mestu síldarsum-
urin hér voru árið 1944 og
1965. Síðustu fjögur árin hef-
ur hallað undan fæti jafnt og
þétt og nú sjáum við ekki leng
ur síldarbröndu.
^ En síldin lét þó talsvert
eftir?
— Að sjálfsögðu hefur hún
markað djúp spor hér eins og
víða annars staðar, bæði til
góðs og ills. Síldarverksmiðj-
an er eign ríkisins og gróðinn
af henni er að mestu niður
kominn á öðrum stöðum en
Raufarhöfn. Tekjur íbúanna,
og þar með hreppsins, voru þó
oft miklar og við byggðum
stóran barnaskóla árið 1965 og
tveim árum síðar var lokið
smíði hafskipabryggju Qg nýtt
glæsilegt félagsheimili var
vígt. Einstaklingar byggðu sér
íbúðarhús og ýmsar fram-
kvæmdir unnar. En um leið
og síldin hvarf, lét hún eftir
sig stórkostlegt atvinnuleysi
og tekjumissi, sem skapaði
mjög ótryggt ástand fyrir
Raufarhafnarbúa.
❖ Og til hvaða ráða var grip-
ið?
— Útgerð var hér sáralítil
og nægði engan veginn til aí
halda uppi atvinnu. Ofan á
þetta brann frystihús Kaupfé-
lagsins og varð það ekki til að
bæta ástandið. Það má segja,
að hér hafi ríkt algjört at-
vinnuleysi í hálft annað ár.
Við stóðum því frammi fyrir
Svipmynd frá höfninni á Raufarhöfn.
(Mynd: Sæm. G.).
Sjóstangveiðimenn á Ákureyrarmóti óheppnir með veður:
FENGU EINA
ROK
SUMARSINS
— en þó einnig 4 tonn af fiski og fjölda verðlauna
^ Eins og skýrt var frá í síð-
asta blaði, var haldið Akur-
eyrarmót í sjóstangveiði, hið 5.
í röðinni, á laugardaginn fyrir
rúmri viku, en Sjóstangveiðifé-
lag Akureyrar stóð fyrir því
eins og hinum fyrri. 14 sveitir,
skipaðar 56 manns, kepptu á 13
bátum, og voru sveitirnar frá
Akureyri, Dalvík, Hrísey, Ólafs
firði og Reykjavík, en róið var
frá Dalvík. Ekki er hægt að
segja, að náttúruöflin hafi leik-
ið við keppendurna, því þenn-
an dag var eina rok sumarsins
til þessa, afspyrnurok af suð-
vestri. Hins vegar tókst kepp-
endum að krækja í 4 tonn af
fiski af ótal tegundum, og var
það gott eftir vonum, enda
fengu fjölmargir verðlaun fyrir
frammistöðuna. Má því segja,
að mótið hafi heppnast vel eft-
ir atvikum.
^ Þessir aðilar hlutu verðlaun
Fyrir mestan afla (karlar):
1. Karl Jörundsson Ak. 249
fiskar, 175 kg. 2. Jóhannes
Kristjánsson Ak. 147 fiskar,
172 kg. 3. Matthías Einarsson
Ak. 246 fiskar, 171,7 kg.
Fyrir mestan afla (karlasveit
ir): 1. Sveit Jónasar Jóhanns-
sonar Ak. 548 kg. (Jónas, Matt-
hías Einarsson, Konráð Árna-
son, Karl Jörundsson). 2. Sveit
Jóhannesar Kristjánssonar Ak.
465 kg. 3. Sveit Þorsteins Pét-
urssonar Dalvík 370 kg.
Fyrir mestan afla (konur):
1. Guðbjörg Árnadóttir Ak.
77,2 kg. 2. Ólafía Jóhannesdótt-
ir Ak.
Fyrir mestan afla (skipstjór-
ar): 1. Jóhann Sigurbjörnsson,
Haförn frá Hrísey, 532 kg. 2.
Sigurður Konráðsson, Sólrún
frá Litla-Árskógssandi. 3.
Tryggvi Ingimarsson, Björg frá
Hrísey.
Fyrir stærstu fiskana: Þorsk
ur, Jakob Kristinsson Ak. Stein
bítur, Magnús Valdimarsson R.
Keila, Lúðvík Eggertsson R.
Lúða, Jóhannes Kristjánsson
Ak. Koli, Hólmar Kristmunds-
son Ak. Ufsi, Matthías Einars-
son Ak. Karfi, Halldór Snorra-
son R. Ýsa, Helgi Indriðason
Dalvík.