Íslendingur - Ísafold - 17.08.1972, Page 7

Íslendingur - Ísafold - 17.08.1972, Page 7
mjög tíl góða. Það mál er þð ekki enn á döfinni, þar sem hafnarbætur eru nú efst á baugi. Höfnin er misdjúp, auk þess sem bátarnir verða að liggja við ból, en ekki bryggj- ur. 1 sunrar á að dýpka höfn- ina fyrir 10 milljónir króna, síðan á að lengja aðal hafnar- garðinn og byggja þvergarð frá syðri hafnargarðinum. Að þessu loknu á svo að byggja viðlegubryggjur fyrir báta inni í höfninni. Þessar framkvæmd ir munu taka mörg ár, en Haukur var vongóður á að nokkur skriður væri að kom- ast á málið. Umhverfi hafn- arinnar er snyrtilegt og hrein- 2000 legt, svo litlu þarf þar viö að bæta, en bærinn vinnur nú að endurbótum á svæðinu, sem miða að auknu hreinlæti. Meðal annars á að ræsa á, sem í rennur sl<olp, langt út í sjóinn eftir stokk, svo að skólp ið komi út fjarri bryggjunum. Gott vatn er við bryggjuna og reyndar í pllum bænum. Annar helzti atvinnuvegur Húsvíkinga ev þjónusta, þar sem bærinn er nokkurn veg- inn miðsvæðis í stóru byggð- arlagi. Stærsta þjónustufyrir- tækið er Kaupfélag Þingey- inga, enda er samvinnuhreyf- ingin á íslandi til orðin á þess urn slóðum. Þá er ýmiss kon- ar iðnaður orðinn all veruleg- ur á staðnum, og fjöldi verzl- ana er fyrir bæjarbúa og nær- sveitir. Stórt og nýtt sláturhús er á staðnum, og var það full- gert í vor, er þriðja hæð þess var fullgerð. Byggingaiðnaður stendur með miklum blóma, enda mik ið byggt í fyrra og í ár. Flestir vilja byggja einbýlishús, en í seinni tíð hefur talsvert ver- ið byggt af raðhúsum og eitt fjölbýlishús. Þrátt fyrir þetta sagði Hauk ur, að húsnæðisvandinn væri hvergi nærri leystur, og væri erfitt að fá húsnæöi fyrir vinnukraft, sem flyttist í bæ- inn og væri nauðsynlegur. Barnaskóli er á Húsavík og nýr gagnfræðaskóli, en í þeim síðarnefnda verða 150 til 160 nemendur í vetur, og um helnt ingi fleiri í hinum. Fjórir bekk ir eru starfræktir við gagn- fræðaskólann. Einnig er iðn- skóli starfandi í gagnfræða- skólanum, og bærinn rekur tónlistarskóla. Meðal þeirra framkvæmda, sem bærinn vinnur að, og ekki er þegar getiö, má nefna hitaveituna, sem nú er kom- in vel á veg og komin í nær öll hús á staðnum, og nú er unnið að því að leggja í þau iðnaðarhús, sem standa á Flöfðanum. Heita vatnið kem ur frá Reykjahverfi, sem er í um 20 km fjarlægð frá Húsa- vík. í bígerð er einnig að leggja heitt vatn í þau bónda- býli á leiðinni, sem eru ná- lægt leiðslunni. Þá verður fyrsti áfangi nýja gagnfræðaskólans tekinn í notkun í haust með nýjurfi kennslustofum, en í þeim tveim áföngum, sem eftir eru og gerðir verða i framtiðinni, á að' vera verknámsdeild og aðstaða fyrir kennara. Skól- irin var áður undir sama þaki og barnaskólinn. Nýtt safna- hús er nú næstum fullgert, og á Jóhann Skaptason, sýslu- maður, hvað stærstan þátt í að koma því upp. Nú er einnig unnið að víð- tæku gatnagerðarplani fyrir allan bæinn, sem grundvöll 'fyrir framtíðar framkvæmdir, lúnistaforíngi áhuga á að ganga til stjórnar- samstarfs við Framsóknar- flokkinn, og kannske nreira og minna tilgangslaust, með báða verkalýðsflokkana andvíga. — Alþýðuflokkurinn var álíka ó fús á að ganga til stjórnarsam starfs með Sjálfstæðismönn- um og kommúnistum. — Það varð hins vegar niðurstaðan, að hann gekk til stjórnarsam- starfs við þá báða í einu. - - RAÐSTÖFUN fjArmagns Stjórnarmyndunin tókst vegna þess að Alþýðuflokkur- inn var hikandi í andstöðu sinni viö kommúnista og vegna þess að Sjálfstæðismenn vildu leggja mikið í sölurnar tii að halda Framsóknarflokkn um utan ríkisstjórnar. Úr miklu fjármagni var að spila og það hlaut að skipta höfuð- máli fyrir framtíðarþrðun ís- lenzkra atvinnuvega, hvernig stríðsgróðanum yrði ráðstaf- að. Það var skiljanlegt, að Sjálfstæðismenn gætu betur sætt sig við ríkisrekstur á viss um sviðum en að styrkja sam- vinnuframtakið, sem hafði ó- spart hlaðið undir sig á árun- um fyrir heimsstyrjöldina. — Menn undrast þó gjarnan, að hatrammir andstæðingar, eins og Sjálfstæðismenn og komm únistar skyldu taka höndum saman. En kannske er mönn- um fremur skemmt yfir þeirri bíræfni, sem að baki þessu samstarfi lá. En allar götur síðan þetta g\rðist hafa Fram sóknarflokkurinn og Sjálf- stæðisflokkurinn orðið að leita á náðir kommúnista ef þeir hafa haft í hyggju að halda hinum utan ríkisstjórn- ar. - - H/EPIN STAÐ- HÆFING Það verður að teljast einlc- ar hæpin staðhæfing, sem ÍSLENDINGUR-ÍSAFOLD - FIMMTUDAGUR 17. ÁGÚST 1972 7 Merki Húsavíkur í baksýn. Haukur Harðarson bæjarstj. og vonaðist Haukur til að hægt yrði að byrja á varan- legri gatnagcrð á næsta ári. Milcið hefur verið rætt um flugvallarmál Húsvikinga að undanförnu, og þá gjarnan með tilliti til þess að þar verði byggður varaflugvöllur fyrir millilandaflug. Eru menn elclci á eitt sáttir með það, enda vilja fleiri byggðarlög að vara völlur verði byggður hjá sér. Haukur sagði, að það væri milcið hagsmunamál fyrir byggðarlagið, að flugvöllur- inn yrði stórbættur, og þá elclci sízt byggð upp einhver að- staða við 'hann, hvort sem gerður yrði þar varavöllur fyr ir millilandaflug eða eklci. Nú er mjög ófullkomin aðstaða fyrir farþega á vellinum, en hann er nokkru utan við bæ- inn. Haukur sagði, að flugið væri stórt mál fyrir Húsavík, gengur eins og rauður þráður í gegnunr afmælisgreinar Þjóð viljans um Einar Olgeirsson, að hann og flokkur hans hafi beinlínis mótað uppbyggingu atvinnulífsins í stríðslök. Er þá sérstaklega bent á ræðu Einars Olgeirssonar, „Nýslcöp unarræðuna," sem sönnun þess, en ræðan var flutt í um- ræðum um vantraust á utan- þingsstjórnina, haustið 1944. Hafa verður í huga, að áður en ræðan var flutt höfðu átt sér stað talsverðar viðræður milli Einars Olgeirssonar og leiðtoga Sjálfstæðisflokksins um framtíðarstefnu í atvinnu- málum og stjórnarmyndun. — Það væri einnig sama og að gera kjána úr öllum öðrum stjórnmálamönnum að halda því frani, að þeir hafi elclci gert sér Ijósa nauðsyn þess að nota stríðsgróðann til atvinnu uppbyggingar. Hins vegar urðu kommúnistar að gera nánari grein fyrir stefnumálum sín- einkum með hliðsjón af því að milcill áhugi er þar rílcj- andi fyrir að aulca ferða- mannastraum, enda er Húsa- vik vel í sveit sett hvað nátt- úrufegurð mertir. Aðeins eru 44 kí’ómetrar frá flugvellin- um að Mývatni, og væri um mjög góðan veg að fara. Til samanburðar nefndi hann, að vegalengdin frá Akureyri til Mývatns væri 104 kílómetrar, en samt fara allir sem ætla til Mývatn- on lcoma með flugi norður, í gegn um Akureyri. Án þess að höggva nokkuð að Akurevri sem ferðamanna- bæ, taldi ITaukur lang eðli- legast að þéssir farþegar færu um Húsavík, einnig með hlið- sjón af nágrenni Húsavíkur, sem er einkennandi fyrir ó- snortnar hraunmyndanir og breiður, og fagurt útsýni. Að Eyjafirðinunt ólöstuðum sagði Framhald á bls. 8. um en þeir höfðu þegar gert opinberlega, til að unnt væri að fá aðra floklca til að fall- ast á samstarf við þá. Þessar hugmyndir voru engan veginn nýjar af nálinni. Hins vegar undirstrikaði ræðan þá kosti, sem menn áttu um að velja, að dómi kommúnista: Sæmi- legan frið um atvinnuuppbygg ingu eða algjört stríð. Atvinnu uppbyggingin varð og í rök- réttu framhaldi af þeirri þró- un, sem hófst á 19. öld og tók stærstu stökkin upp úr alda- mótum nteð tilkomu togar- anna. Það verður svo alveg ósann að mál, hvort sjálfstæði þjóð- arinnar hefði orðið meira og tryggara ef Einar Olgeirsson hefði fengið að ráða öllu eða nteira en hann gerði. En víst er, að á fáa íslenzka stjórn- niálamenn var meira hlustað en Einar Olgeirsson, þegar hann var upp á sitt bezta. T ungon > okkar AÐ VERA „OFAN í“ Flestir kannast við gamla orðtækið ,,aö vera með nefið niðri í ö 11 u“ eða „niðri í hvers nianns koppi.“ Á síðari árum heyrist æ oftar „ofan í“ fyrir „niðti í.“ Blaðamenn dagblað- anna eru óöum að ánetjast þessari nýju málvillu, t. d. gaf að líta í úlbreiddasta blaði landsins nýlega: ,, . . söng fullum hálsi í heilan sólar- hring OFAN í djúpri gjá“ og síðar í sömu grein: ,, . . og lenti OFAN i rásinni." I öðru víðlesnu blaði skömmu síðar: ,, að megnið af honum hafi lerit OFAN í sandinum meö skipinu.“ Unnt er að falla ofan í skurð eða gjótu, en hluturinn er þá ekki „ofan i honum" heldur „niöri í“ honum. Við getum gengið ofan á eða nið- ur á Oddeyri, en viö erum þar elcki OF\N á staðnum heldur NIÐRI á hönum. Það er sama, hvort viö segjumst fara niður eða ofan, viö verðum elclci „of an í“ neiriu heldur „niðri í.“ Það er ömurlegt til að vita, að jafnvel langskólagengið fólk virðist vera að smitast af málvillum þeim, er það heyrir á götunni í stað þess að snú- ast gegn þeim, og all-þung verður ábyrgð þeirra blaða í þessu efni, sem lesin eru svo að segja á hverju heimili, að elcki sé talað um útvarp og sjónvarp. En þar virðist að- haldið vera meira, sem betur fer. Noklcuð ber á þvi í riti, að farið sé að nota orðið NÁTT- ÚRULEGUR fyrir náttúrleg- ur. Hef rekizt á þetta fyrir- bæri þó nokkrum sinnum. — Hina nýju mynd er þó hvorki að finna í Orðabók Blöndals né Árna Böðvarssonar. Á uppvaxtarárum mínum í Eyjafirði var oft talað um KRYPPLAÐA flílc, þ. e. ó- slétta á yfirborði eða í felling- um. Síðar á ævinni heyri ég talað um, að flílc sé krukluð eða krumpuð. Öll þessi orð finnast í Orðabók Blöndals sem góð og gild íslenzka, síð- asta myndin að vísu í viðbæti, og er gefin upp danska' þýð- ingin lcruset c. kröllet. Húsdýrin olclcar ganga und ir ýmsum heitum. Samheiti þeirra helztu eru nautgripir, hross og sauðfé (eða sauð- kindur), en síðan fær lcynið sitt sérheiti, t. d. kvenleggur- inn kýr, ær og hryssa. Þessi heiti eru viðtekin og skiljan- leg öllum, sb. máltækið: „Þetta eru hans ær og kýr.“ Þó þykja sumum hin uppruna legu heiti of hátíðleg og tala helzt cklci um annað en belj- ur (baulur), rollur og merar. Sumum reynist lílca örðugt að niuna að eignarfallið af kýr og ær er eins og nefnifallið. — Gamla máltækið framan- nefnda á að líkindum eftir að breytast í: „Þetta eru hans rollur og beljur." J- STJÓRIMIVIÁLIiM HEIIVIA OG ERLEMDIS

x

Íslendingur - Ísafold

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Íslendingur - Ísafold
https://timarit.is/publication/677

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.