Faxi - 01.12.1980, Blaðsíða 46

ALBERT K. SANDERS:
Sameining rafveitna
á Suðurnesjum
Á undanförnum árum
hefur samvinna sveitarfélag-
anna á Suðurnesjum aukist á
ýmsum sviðum. Þetta hófst
1946, þegar sveitarfélögin
tóku höndum saman um
byggingu og rekstur sjúkra-
húss í Keflavík. Síðan liðu
nokkur ár án þess aö um
nokkra aukningu samstarfs
væri að ræða. Næsta skrefið
var samstarf um byggingu og
rekstur iðnskólans, hitaveit-
an, heilsugæslan, dvalar-
heimili aldraðra, heilbrigðis-
fulltrúi, fjölbrautaskóli, sam-
vinna um brunavarnir og
sorpeyðingarstöð, allt til
hagsbóta fyrir íbúana.
Um allmörg ár hefur verið
til umræðu milli sveitarstjórn-
armanna sameining rafveitn-
anna á Suðurnesjum.
Mörgum hefur fundist það
mál taka lengri tíma en mörg
önnur, en þá verða menn að
gera sér grein fyrir því að hér
er um að ræða sameiningu
sex gamalgróinna fyrirtækja
sem byggð hafa verið upp
með miklum dugnaði af
heimamönnum í hverju
sveitarfélagi, en í flestum
öðrum sameiginlegum fyrir-
tækjum var um að ræða nýj-
ungar.
Það mun hafa verið á árinu
1975 sem umræður hefjast
að marki á Suðurnesjum um
sameiningu rafveitna, en þá
fóru fram í landinu miklar
umræður um skipulag raf-
orkumála og á hvern hátt
best væri staðið að orkuöfl-
uninni og orkudreifingu. Það
ár tilnefna sveitarstjórnir á
Suðurnesjum fulltrúa í nefnd
til þess að kanna þessi mál.
Nefndin kom nokkrum sinn-
um saman, en áður en end-
anlega hafði verið rætt um
málin, skeði það að þáver-
andi iðnaðarráðherra, dr.
Gunnar Thoroddsen, skipaði
nefndir í ýmsum landshlut-
um, þ.á.m. Reykjaneskjör-
dæmi, og var hlutverk þeirrar
nefndar, eins og sagði í skip-
unarbréfi, aðgeratillögurum
endurskipulagningu raforku-
dreifingar í Reykjaneskjör-
dæmi. Með tilkomu þessarar
ráðherraskipuðu nefndar,
lagði heimamannanefndin
niður störf.
Nefnd sú sem ráðherra
skipaði sumarið 1976 kom
nokkrum sinnum saman til
fundar. I henni áttu sæti þrír
Suðurnesjamenn og kom
strax í Ijós að Suðurnes
höfðu algera sérstöðu,
miðað viðaðrastaði IReykja-
neskjördæmi.
Nefndin leitaði til sveitar-
stjórna um þeirra álit á raf-
orkudreifingunni og frá
sveitarfélögunum á Suður-
nesjum kom nokkuð sam-
hljóða álit, að vinna bæri að
stofnun orkudreifingarfyrir-
tækis á Suðurnesjum sem
ætti bein viðskipti við Lands-
virkjun, án milligöngu Raf-
magnsveitna ríkisins.
Nefnd þessi lauk ekki
störfum og skilaði ekki áliti
og verða orsakir þess ekki
raktar hér og var nefndin
leyst frá störfum á miðju ári
1978.
Næst gerist það í þessum
málum, að rafveitunefnd
Keflavíkur vekur málið upp
og að ósk bæjarstjórnar
Keflavíkur er stjórn SSS falið
að kanna málið. Stjórn SSS
tekur málið til meðferðar og
semur drög að stofnsamn-
ingi fyrir Rafveitu Suður-
nesja. Þessi drög eru síðan
kynnt á vorfundi sveitarfé-
laganna í Glaðheimum, Vog-
um, 2. júlí 1979. Umræður
urðu miklar á þessum fundi
og töldu margir fundar-
manna nauðsynlegt að
kanna málið nánar og stjórn
SSS falið að fá hlutlausa að-
ila til þess. Stjórn SSS hafði
síðan samband við stjórn
Sambands íslenskra raf-
veitna um aðstoð í málinu.
SSS og S(R skipuðu síðan
sameiginlega nefnd sem átti
með sér nokkra fundi, og
varð niðurstaðan sú, að
fengnir voru tveir tæknifræð-
ingar, Hersir Oddsson og
Þorkell Jónsson, sem
skiluðu í apríl og maí 1980,
tveim skýrslum, í fyrsta lagi
um tæknilegt ástand raf-
dreifikerfa á Suðurnesjum og
í öðru lagi punktum varð-
andi mögulega sameiningu
rafveitna á Suðurnesjum.
Þessar skýrslur voru iagðar
fyrir fund sveitarstjórnar-
manna sem haldinn var í
Sandgerði 19. maí 1980. Um-
ræður urðu miklar, m.a.
komu fram hugmyndir um
stofnun orkuveitu, þar sem
rafveitur og hitaveita væru
sameinaðar. Þetta hafði
reyndar lítillega komið fram á
fundinum í Vogum, en að
lokum var síðan samþykkt
tillaga þess efnis, ,,að tíma-
bært sé að vinna maskvisst
að því að sameinuð orku-
veita verði stofnuð á svæð-
inu, þar sem Hitaveita Suður-
nesja og rafveitur sveitarfé-
laganna verði sameinaðar.
Fundurinn skorar því á sveit-
arstjórnirnar að taka form-
lega afstöðu til málsins með
viljayfirlýsingu sem allra
fyrst.“
Þegar þetta er skrifað ligg-
ur ekki fyrir álit allra sveitar-
stjórnanna, og er því ekki
tímabært að ræða afstöðu
þeirra að sinni.
Hér á undan hefur saga
þessa máls verið rakin, en þó
aðeins verið stiklað á stóru.
En hvers vegna er verið að
ræða um sameiningu raf-
veitnanna? Er það eingöngu
sameiningarinnar vegna eða
er einhver hagkvæmni í því
fólgin? Mín skoðun hefur
verið og er, að ómældir hags-
munir Suðurnesja sem heild-
ar séu í því fólgnir, að sam-
einast í eitt stórt orkufyrir-
tæki. Fyrsta skrefið er sam-
eining rafveitnanna og síð-
an að vinna að því að fá full
yfirráð yfir orkuflutningalín-
unni frá Hafnarfirði. Með því
ynnist það, að losna við þann
millilið í orkukauþum sem
RARIK er, en sá milliliður
kostar okkur í dag um 14%
hærra verð í innkaupum á raf-
orku, en t.d. Hafnarfjörður
þarf að greiða. Hagkvæmari
dreifing raforkunnar, hag-
kvæmari og ódýrari rekstur,
betri og öruggari þjónusta.
Næsta skrefið væri stofnun
orkuveitu með einhvers kon-
ar sameiningu við Hitaveit-
una sem þegar getur fram-
leitt meira en heiming þeirrar
raforku sem byggðirnar á
Suðurnesjum nota og flest
bendir til að H.S. geti í fram-
tíðinni fullnægt raforkuþörf
Suðurnesja.
Það er eingöngu pólitísk
ákvörðun sveitarstjórnanna
hér á Suðurnesjum, hvenær
sameining rafveitnanna á sér
stað. Þröng hreppasjónar-
mið eiga hér ekki við, það
væri allra skaði ef slík sjónar-
mið réðu ferðinni. Enginn
getur spáð um, hve lengi
möguleikinn er fyrir hendi,
en nú er lag.
FISKVERKUN
NJÁLS BENEDIKTSSONAR
GARÐI
óskar öllu fyrrverandi
starfsfólki og
viðskiptamönnum sínum
GLEÐILEGRA JÓLA OG
FARSÆLS KOMANDI ÁRS
með þökk fyrir samstarfið
á iiðnum árum.
FAXI - 210