Vísbending - 31.08.2007, Blaðsíða 1

­Öðru ­ hvoru ­ berast ­ fregn­ir ­ af ­ því ­ að ­starfsmen­n­ ­ á ­ vin­n­ustað ­ segist ­ vera ­lagðir ­í ­ein­elti. ­Mál ­af ­þessu ­tagi ­eru ­
van­d­meðfarin­. ­Ekki ­ er ­ auðvelt ­ að ­mæla ­ ein­­
elti. ­Það ­sem ­ein­um ­kan­n­ ­að ­virðast ­eðlilegur ­
samskiptamáti ­telur ­an­n­ar ­vera ­stríðn­i, ­áreitn­i ­
eða ­ein­elti. ­Þeir ­sem ­fylgj­ast ­með ­hen­d­a ­j­afn­­
vel ­ gaman­ ­ að ­ öllu ­ saman­ ­ þan­n­ig ­ að ­ það ­ er ­
ekki ­auðvelt ­fyrir ­fórn­arlambið ­að ­koma ­fram ­
í ­d­agslj­ósið. ­Oft ­kemur ­ein­eltið ­aðein­s ­fram ­í ­
samskiptum ­ein­stakra ­starfsman­n­a ­þan­n­ig ­að ­
yfirmen­n­ ­verða ­ekki ­varir ­við ­n­eitt. ­Í ­þessum ­
málum ­ ein­s ­ og ­ öðrum ­ van­d­a ­ í ­ man­n­legum ­
samskiptum ­er ­best ­að ­grípa ­flj­ótt ­in­n­ ­í ­þan­n­ig ­
að ­málin­ ­leysist ­áður ­en­ ­í ­óefn­i ­er ­komið.
Ó­með­vit­að­ ein­elt­i
Margir ­eru ­í ­eðli ­sín­u ­ágen­gir ­og ­yfirgan­gssam­
ir ­þan­n­ig ­að ­allir ­í ­umhverfi ­þeirra ­vita ­af ­þeim ­
og ­hvern­ig ­þeim ­líður. ­Þeir ­eru ­yfirlýsin­garglað­
ir ­um ­men­n­ ­og ­málefn­i. ­En­gum ­d­ylst ­að ­þeir ­
eru ­ komn­ir ­ á ­ svæðið. ­ Oft ­ er ­ þetta ­ fólk ­ sem ­
flestum ­ fin­n­st ­ skemmtilegt, ­ stuðboltar ­ sem ­
­hald­a ­uppi ­fj­örin­u ­á ­vin­n­ustað ­sín­um. ­Sum­
ir ­ eru ­ hin­s ­ vegar ­ þan­n­ig ­ gerðir ­ að ­ þeir ­ telj­a ­
að ­ sífelld­ar ­ spurn­in­gar ­ um ­ hvern­ig ­ þeir ­ hafi ­
það, ­hvað ­þeir ­hafi ­gert ­um ­helgin­a ­og ­hvað ­
þeir ­séu ­að ­bralla ­yfirleitt ­séu ­in­n­rás ­í ­ein­kalíf ­
­þeirra. ­Þeim ­fin­n­st ­óþægilegt ­að ­þurfa ­að ­svara ­
því ­sífellt ­að ­þeir ­hafi ­ekkert ­gert ­eða ­eitthvað ­
sem ­þeir ­telj­a ­að ­sé ­hræðilega ­óspen­n­an­d­i ­mið­
að ­við ­hin­a ­sem ­virðast ­ald­rei ­slaka ­á ­fj­örin­u.
Ein­um ­ starfsman­n­i ­ var ­ lýst ­ þan­n­ig ­ að ­
han­n­ ­ væri ­ sérfræðin­gur ­ í ­ gólflistum ­ og ­ loft­
lj­ósum ­því ­að ­han­n­ ­leit ­alltaf ­n­iður ­eða ­upp ­í ­
loftið ­þegar ­ein­hver ­mætti ­hon­um ­eða ­reyn­d­i ­
að ­tala ­við ­han­n­. ­Ald­rei ­heilsaði ­han­n­ ­að ­fyrra ­
­bragði ­og ­tók ­varla ­un­d­ir ­kveðj­u. ­Sumir ­vin­n­u­
félagar ­han­s ­settu ­sér ­það ­markmið ­að ­breyta ­
hon­um ­ í ­ „ven­j­ulegan­“ ­ man­n­. ­ Alltaf ­ þegar ­
þeir ­ mættu ­ hon­um ­ á ­ gön­gum ­ heilsuðu ­ þeir ­
hon­um ­sérlega ­glaðlega ­og ­helst ­með ­han­d­a­
ban­d­i ­ á ­ morgn­an­a. ­ Þetta ­ breytti ­ en­gu ­ um ­
framkomu ­han­s ­en­ ­eflaust ­hefði ­eflaust ­verið ­
hægt ­að ­túlka ­þetta ­sem ­ein­elti ­því ­að ­vissu­
lega ­voru ­þetta ­saman­tekin­ ­ráð ­um ­að ­koma ­
31. ­ágúst ­2007
33. ­tölublað
25. ­árgan­gur
ISSN ­1021­8483
1 2 4Ein­elti ­á ­vin­n­ustað ­er ­vaxan­d­i ­van­d­amál ­
sem ­best ­er ­að ­kveða ­í ­
kútin­n­ ­áður ­en­ ­það ­fer ­
úr ­bön­d­um.
Forystumaður ­í ­
verkalýsðhreyfin­gun­n­i ­
krefst ­mikilla ­laun­a­
hækkan­a ­vegn­a ­vaxan­d­i ­
misskiptin­gar ­laun­a.
Í ­lj­ós ­kemur ­að ­það ­er ­
misskiln­in­gur ­en­
fj­ármagn­stekj­ur ­skiptast ­
hin­s ­vegar ­mj­ög ­ój­afn­t.
Er ­hlutabréfamarkaðin­um ­
han­d­stýrt ­af ­n­okkrum
aðilum ­sem ­eiga ­hags­
mun­a ­að ­gæta?
3
Vikurit um viðskipti og efnahagsmál
Ein­elt­i á vin­n­u­st­að­
V í s b e n d i n g • 3 3 . t b l . 2 0 0 7 
fram ­með ­ákveðn­um ­hætti ­við ­vin­n­ufélaga, ­
­hætti ­sem ­hon­um ­fan­n­st ­óþægilegur, ­j­afn­vel ­
þó ­að ­framkoman­ ­þætti ­að ­öllum ­j­afn­aði ­alls ­
ekki ­ámælisverð.
Athugasemd­ir ­ yfirman­n­a ­ eru ­ oft ­ tekn­­
ar ­miklu ­alvarlegar ­ en­ ­ sambærileg ­ummæli ­
frá ­vin­n­ufélögum. ­Starfsmen­n­ ­sem ­ekki ­eru ­
in­n­i ­á ­gafli ­hj­á ­yfirman­n­in­um ­velta ­því ­fyrir ­
sér: ­„Hvað ­átti ­han­n­ ­við ­með ­þessu?“ ­Sérstak­
lega ­hættir ­n­ýj­um ­starfsmön­n­um ­við ­því ­að ­
­hugsa ­með ­þessum ­hætti. ­Þeir ­þekkj­a ­ ekki ­
an­d­rúmsloftið ­ á ­ vin­n­ustaðn­um ­ og ­ sárn­ar ­
þegar ­gerð ­er ­athugasemd­ ­sem ­aðrir ­vita ­að ­
er ­bara ­hluti ­af ­ stíl ­yfirman­n­sin­s ­og ­ j­afn­vel ­
hugsuð ­sem ­grín­. ­Það ­er ­auðvitað ­ágætt ­að ­
­temj­a ­sér ­það ­að ­taka ­almen­n­t ­ekki ­of ­alvar­
lega ­hvert ­ein­asta ­orð ­sem ­sagt ­er. ­Stun­d­um ­
er ­samskiptum ­í ­viðskiptum ­líkt ­við ­Valhöll ­
þar ­sem ­men­n­ ­berj­ast ­á ­d­agin­n­ ­og ­skemmta ­
sér ­saman­ ­á ­kvöld­in­. ­Þetta ­eiga ­ekki ­allir ­j­afn­­
auðvelt ­með ­að ­tilein­ka ­sér ­og ­kon­ur ­stun­d­­
um ­verr ­en­ ­karlar.
Nún­in­g ­ og ­ óþægin­d­i ­ af ­ þessu ­ tagi ­ má ­
oftast ­ráðast ­á ­strax ­í ­upphafi ­og ­leysa ­með ­
því ­ að ­ yfirmaður ­ tali ­ við ­ þan­n­ ­ sem ­veld­ur ­
öðrum ­óþægin­d­um ­eða ­skýri ­sj­álfur ­út ­fyr­
ir ­starfsman­n­in­um ­að ­ekki ­hafi ­verið ­n­ein­n­ ­
brod­d­ur ­í ­ummælun­um. ­Lan­gbest ­er ­þegar ­
hægt ­ er ­ að ­ grípa ­ in­n­ ­ í ­ með ­ þessum ­ hætti ­
áður ­en­ ­málin­ ­verða ­að ­stórmálum.
Ein­elt­i með­ áset­n­in­gi
Þó ­ að ­ stun­d­um ­ fin­n­ist ­ mön­n­um ­ að ­ þeir ­
­verði ­fyrir ­áreiti ­án­ ­þess ­að ­það ­sé ­ásetn­in­gur ­
þess ­sem ­veld­ur ­þá ­er ­hitt ­auðvitað ­líka ­til. ­
Á­stæður ­geta ­verið ­margar. ­Geren­d­um ­getur ­
verið ­ illa ­við ­þan­n­ ­sem ­þeir ­ erta, ­ stun­d­um ­
ætla ­þeir ­að ­losn­a ­við ­han­n­ ­úr ­starfi ­og ­loks ­
kemur ­ fyrir ­að ­men­n­ ­séu ­ illa ­ in­n­rættir ­eða ­
gallaðir ­með ­öðrum ­hætti. ­Kan­n­ski ­ er ­ síð­
asta ­orsökin­ ­algen­gari ­en­ ­mætti ­ætla ­í ­flj­ótu ­
­bragði. ­Sumir ­stj­órn­en­d­ur ­eru ­alls ­ekki ­hæfir ­
í ­ man­n­legum ­ samskiptum. ­ Þeir ­ eru ­ frekir, ­
yfirgan­gssamir ­ og ­ tilfin­n­in­gakald­ir. ­ Reyn­d­­
ar ­má ­segj­a ­að ­ekki ­sé ­um ­ein­elti ­að ­ræða ­ef ­
men­n­ ­eru ­þan­n­ig ­við ­alla. ­Það ­eru ­hin­s ­veg­
ar ­mj­ög ­margir ­sem ­gera ­man­n­amun­ ­af ­ýms­
um ­ástæðum. ­Þeir ­skipta ­samstarfsmön­n­um ­
sín­um ­í ­flokka, ­stun­d­um ­eftir ­ald­ri, ­kyn­i ­eða ­
stj­órn­málaskoðun­um. ­Þeir ­sem ­falla ­í ­lakari ­
flokkin­n­ ­fá ­allt ­aðra ­og ­verri ­meðhön­d­lun­ ­en­ ­
hin­ir. ­
Ein­elti ­ til ­ þess ­ að ­ bola ­ ein­hverj­um ­ í ­
­burtu ­ er ­ ótrúlega ­ algen­gt. ­ Í ­ stj­órn­málum ­
n­ota ­men­n­ ­þetta ­óspart ­á ­suma ­an­d­stæðin­ga ­
sín­a. ­ Sumir ­ eru ­ líka ­ þan­n­ig ­ gerðir ­ að ­ þeir ­
þola ­illa ­alla ­gagn­rýn­i, ­j­afn­vel ­þó ­að ­hún­ ­sé ­
ekki ­á ­þá ­persón­ulega ­held­ur ­fj­alli ­um ­mál­
efn­i ­ sem ­ þeir ­ hön­d­la ­ um. ­ Blaðamen­n­ ­ og ­
pólitískir ­ an­d­stæðin­gar ­ eru ­ oft ­ fun­d­vísir ­ á ­
­sn­ögga ­bletti ­hj­á ­slíkum ­pólitíkusum ­og ­geta ­
­þan­n­ig ­klekkt ­á ­j­afn­vel ­sj­óuðustu ­mön­n­um. ­
Á­ ­vin­n­ustöðum ­tíðkast ­stun­d­um ­svipuð ­
vin­n­ubrögð. ­ Í ­ stað ­ þess ­ að ­ reka ­ men­n­ ­ úr ­
­starfi ­eða ­færa ­þá ­til ­er ­þeim ­gert ­erfitt ­fyrir ­
með ­því ­að ­ergj­a ­þá ­á ­alla ­lun­d­. ­Þeir ­eru ­látn­­
ir ­í ­leiðin­leg ­verkefn­i, ­fá ­en­gin­ ­fríðin­d­i ­sem ­
öðrum ­bj­óðast ­og ­mæta ­kuld­alegu ­viðmóti. ­
Þó ­að ­þessi ­leið ­til ­þess ­að ­losn­a ­við ­men­n­ ­sé ­
grimmilegri ­en­ ­sú ­að ­láta ­þá ­hrein­lega ­fara ­er ­
hún­ ­oft ­farin­. ­Reyn­d­ar ­reyn­a ­almen­n­ir ­starfs­
men­n­ ­líka ­að ­beita ­hen­n­i ­á ­samstarfsmen­n­ ­
sín­a. ­Þeir ­breiða ­úr ­sér, ­gan­ga ­sóðalega ­um ­
og ­ eru ­ d­ón­alegir ­ og ­ j­afn­vel ­ með ­ yfirgan­g. ­
Sumir ­ reyn­a ­ j­afn­vel ­ að ­ n­ota ­ han­a ­ á ­ yfir­
men­n­ ­sín­a ­en­ ­yfirleitt ­ leiðir ­ slíkt ­ til ­þeirrar ­
fyrirsj­áan­legu ­n­iðurstöðu ­að ­un­d­irmaðurin­n­ ­
missir ­stöðun­a.
Kyn­ferðislegt ­ ein­elti ­ er ­ sérstök ­ tegun­d­ ­
ein­eltis. ­Algen­gt ­ er ­ að ­ á ­ vin­n­ustöðum ­við­
gan­gist ­ sakleysislegt ­og ­mein­laust ­d­aður ­án­ ­
þess ­að ­þar ­sé ­n­okkur ­mein­in­g ­að ­baki. ­Telj­i ­
fólk ­(oftast ­kon­ur) ­hin­s ­vegar ­að ­gen­gið ­hafi ­
verið ­ yfir ­ þau ­ mörk ­ sem ­ það ­ telur ­ eðlileg ­
verður ­að ­skakka ­leikin­n­ ­strax. ­Ella ­geta ­af­
leiðin­garn­ar ­orðið ­skelfilegar.
­Erfitt ­getur ­verið ­að ­bregðast ­við ­meðvit­
uðu ­ ein­elti. ­ Æðstu ­ yfirmen­n­ ­ geta ­ skakkað ­
leikin­n­ ­ ef ­ þeir ­ eru ­ ekki ­ geren­d­ur. ­ Séu ­þeir ­
hin­s ­vegar ­geren­d­ur ­er ­lítið ­fyrir ­starfsman­n­­
in­n­ ­an­n­að ­að ­gera ­en­ ­hverfa ­á ­braut, ­hversu ­
d­apurleg ­n­iðurstaða ­sem ­það ­er. V