Vísbending - 27.06.2008, Síða 3
Mynd 4: Skuldatryggingarálag bankanna.Mynd 4: Skuldatryggingarálag bankanna. (setj bar i ná mynd: Landsbankinn er blár, kaup!ing
rau"ur og Glitnir grænn)
Heimild: Greiningardeild Kaup!ings
A!rir bankar fóta sig misvel í kreppunni. Hagna!ur Icebank ári! 2007 nam 1.616 milljör!um sem er
71% lækkun frá árinu á!ur. Ef tekinn er seinasti ársfjór!ungur 2007 og fyrsti 2008 hefur hins vegar
veri! tap upp á ríflega sex milljar!a. Tapi! stafar annars vegar af gengistapi á marka!sbréfum, "á
einkum bréfum í Exista, og hins vegar af varú!arni!urfærslum. Hagna!ur af kjarnastarfsemi bankans
var "ó hærri ári! 2007 en ári! á undan. Svipa!a sögu er a! segja um SPRON en hagna!ur hans nam
"remur milljör!um á sí!asta ári, sem er "ri!jungur af hagna!inum 2006. Á fyrsta ársfjór!ungi nam
tap eftir skatta hins vegar 8,4 milljör!um. #ar af nemur gengislækkun í Exista 8,2 milljör!um.
Hagna!ur var af grunnrekstri. Ar!semi eiginfjár af grunnrekstri fyrir skatta var 15,4%. SPRON hefur
fjármagna! eina stóra láni! sem fellur í gjalddaga á árinu. Hagna!ur í Straumi Bur!arási lækka!i um
helming milli ára og var 192 milljónir evra á sí!asta ári. Ar!semi eiginfjár var 11,3% og
eiginfjárhlutfall 23,7% sem ver!ur a! teljast nokku! gott. Fyrsti ársfjór!ungur "essa árs skila!i svo
22,3 milljónum evra.
Mynd 5: Úr rekstrarreikningi bankanna 2007. Allar tölur eru í milljónum króna.
Landsbankinn Glitnir Kaup"ing Samtals
2007 2006 2007 2006 2007 2006 2007 2006
Vaxtatekjur 202.095 133.102 187.576 119.115 304.331 187.451 694.002 439.668
vaxtagjöld 148.044 91.611 148.494 82.031 224.218 135.089 520.756 308.731
Hreinar vaxtatekjur 54.052 41.491 39.082 37.084 80.113 52.362 173.247 130.937
#jónustutekjur 45.247 32.459 44.059 30.307 64.865 40.904 154.171 103.670
#jónustugjöld 5.878 4.092 6.415 3.848 9.844 3.620 22.137 11.560
Hreinar !jónustutekjur 39.369 28.366 37.644 26.459 55 37.284 77.068 92.109
Heimild: Greiningardeild Kaupþings.
Landsbankinn
Kaupþing
Glitnir
V í s b e n d i n g • 2 3 . t b l . 2 0 0 8 3
gerist. Íslensku bankarnir eru tilbúnir að
borga meiri vexti en aðrir því þeir þurfa að
hækka hlutfall innlána. Einnig er kostnaði
haldið í lágmarki. Háir vextir hafa fallið
í kramið hjá viðskiptavinum bankanna.
Icesave hefur til að mynda yfir 220 þúsund
viðskiptavini í Bretlandi og fer þeim
hratt fjölgandi. Einnig fjölgar bundnum
innstæðum hlutfallslega sem minnkar
áhættu enn frekar. Icesave opnaði svo
nýverið fyrir innlánastarfsemi í Hollandi
og hyggur á meiri sókn í Vestur-Evrópu.
Kaupþing Edge er nú í níu löndum
eftir að hafa opnað í Bretlandi fyrr í vor.
Netbankinn er þannig byggður að auðvelt
er að opna í fleiri löndum og á hann
líklega eftir að sækja fram í þeim efnum
á næstu misserum. Icesave og Kaupþing
Edge reikningar bera einhverja hæstu
innlánsvexti í Bretlandi og hafa vakið mikla
athygli í breskum fjölmiðlum.
Í Glitni jukust innlán um 51% á síðasta
ári og var nýtt útspil kynnt í vikunni til
þess að auka þau enn frekar. Save&Save er
ný sparnaðarleið með háum vöxtum. Hún
er einungis í boði á Íslandi og í Noregi
en mun koma fram í fleiri
Evrópulöndum á næstu
mánuðum.
Töluvert hefur verið
fjallað um þessa innlánsreikn-
inga bankanna í erlendum
fjölmiðlum og hafa umfjall-
anir verið misjákvæðar. The
Sunday Times hefur hvatt
fólk til þess að hafa ekki
meira en 35 þúsund pund
á hverjum reikningi enda
sé sú upphæð tryggð hjá
yfirvöldum. Hjá The Times
vilja menn þó meina að fé
sparifjáreigenda sé öruggara í höndum
Kaupþings en hjá Landsbankanum því að
innstæður hjá Kaupþingi séu tryggðar hjá
breska ríkinu. En ef Landsbankinn fer á
hausinn þurfa eigendur sparifjár fyrst að
leita til íslenskra stjórnvalda til að fá 15.800
pund og svo til breska ríkisins upp á það
sem vantar. Vilja sumir meina að sparifé sé
betur geymt hjá Northern Rock en þar eru
innlánsvextir litlu lægri og í augnablikinu
njóti þeir ríkisábyrgðar. Það virðist þó litlu
skipta hvað fjölmiðl r segja, innlán aukast
stöðugt.
Stefna bankanna
Lítil og meðalstór fyrirtæki eru markhópur
bæði Kaupþings og Glitnis. Landsbankinn
leitast við að veita þeim sem heildstæðasta
þjónustu svo að þau þurfi ekki að leita til
margra banka. Markmið Kaupþings er
að verða leiðandi á sínu sviði í Norður-
Evrópu, en það horfir þó einnig til markaða
í Mið-Austurlöndum, Asíu og annars
staðar í Evrópu. Glitnir tekur annan pól í
hæðina og er sérhæfðari banki sem einbeitir
sér mest að sjálfbærum sjávarútvegi og
endurnýjanlegri orku. Glitnir er einn af
stofnendum Geysir Green Energy sem
byggir á að flytja út sérþekkingu Íslendinga
á sviði hitaveitu. Verkefni fyrirtækisins
á þeim sviðum eru meðal annars í
Bandaríkjunum, Kína og Indlandi.
Heimatilbúin undirmálslán
Það er ekki vafamál að Íslendingar hafa
grætt mikið á að hafa hér frjálsari og stærri
banka. Augljósasta dæmið um það eru
skattarnir sem bankarnir borga, en þeir
námu 21 milljarði á síðasta ári. Einnig
hafa þeir boðið fjölbreytt og vel launuð
störf, verið duglegir við að fjármagna
útrás annarra íslenskra fyrirtækja og verið
burðarstólpi í íslensku atvinnulífi. Hins
vegar eru áhrifin ekki eingöngu jákvæð.
Skuldir íslenskra heimila hafa stóraukist
undanfarinn áratug. Í dag nema þær
117% af landsframleiðslu en námu
einungis 70% árið 1995. Samkvæmt
morgunkorni Glitnis má áætla að 80% af
þessum skuldum séu verðtryggðar. Aukna
skuldasöfnun má útskýra með betra
aðgengi að lánsfjármagni. Bankarnir fóru
að bjóða lán sem voru hærra hlutfall af
íbúðarverði á lágum vöxtum. Betra aðgengi
að fjármagni án þess að framboð húsnæðis
hafi aukist að sama skapi hefur leitt til
bólu á fasteignamarkaði. Verðtrygging lána
gæti einnig h fa ýtt undir bólumyndun
sem þegar var til staðar. Það er vegna þess
að það fer ekki eftir verði húsnæðis hvort
fólk hefur efni á því heldur greiðslugeta
á mánuði. Ef lán eru óverðtryggð fara
greiðslurnar lækkandi að raunvirði með
árunum en greiðslur á verðtryggðum
lánum standa í stað eða hækka vegna þess
að verðbólga er yfirleitt ofmetin. Þannig
borga neytendur hærra verð fyrir íbúðirnar
sínar en ella. Skuldugustu heimilin geta nú
lent í vandræðum vegna lækkandi krónu
og mikillar verðbólgu. Það bætir svo gráu
ofan á svart að fasteignir fara lækkandi í
verði og því lenda margir í því að skulda
meira og eiga minna. Ef Seðlabankinn
hefur rétt fyrir sér um 30% raunlækkun
Mynd 5: Úr rekstrarreikningi bankanna 2007. Allar tölur eru í milljónum króna.
Heimild: Ársskýrslur bankanna 2007.
A!rir bankar fóta sig misvel í kreppunni. Hagna!ur Icebank ári! 2007 nam 1.616 milljör!um sem er 71% lækkun frá árinu á!ur. Ef tekinn er seinasti
ársfjór!ungur 2007 og fyrsti 2008 hefur hins vegar veri! tap upp á ríflega sex milljar!a. Tapi! stafar annars vegar af gengistapi á marka!sbréfum, "á
einkum bréfum í Exista, og hins vegar af varú!arni!urfærslum. Hagna!ur af kjarnastarfsemi bankans var "ó hærri ári! 2007 en ári! á undan. Svipa!a
sögu er a! segja um SPRON en hagna!ur hans nam "remur milljör!um á sí!asta ári, sem er "ri!jungur af hagna!inum 2006. Á fyrsta ársfjór!ungi
nam tap eftir skatta hins vegar 8,4 milljör!um. #ar af nemur gengislækkun í Exista 8,2 milljör!um. Ha na!ur var f grunnrekstri. Ar!semi eiginfjár af
grunnrekstri fyrir skatta var 15,4%. SPRON hefur fjármagna! eina stóra láni! sem fellur í gjalddaga á árinu. Hagna!ur í Straumi Bur!arási lækka!i um
hel ing milli ára og var 192 milljónir evra á sí!asta ári. Ar!semi eiginfjár var 11,3% og eiginfjárhlutfall 23,7% sem ver!ur a! teljast nokku! gott.
Fyrsti ársfjór!ungur "essa árs skila!i svo 22,3 milljónum evra.
Mynd 5: Úr rekstrarreikningi bankanna 2007. Allar tölur eru í milljónum króna.
Landsbankinn Glitnir Kaup"ing Samtals
2007 2006 2007 2006 2007 2006 2007 2006
Vaxtatekjur 202.095 133.102 187.576 119.115 304.331 187.451 694.002 439.668
Vaxtagjöld 148.044 91.611 148.494 82.031 224.218 135.089 520.756 308.731
Hreinar vaxtatekjur 54.052 41.491 39.082 37.084 80.113 52.362 173.247 130.937
#jónustutekjur 45.247 32.459 44.059 30.307 64.865 40.904 154.171 103.670
#jónustugjöld 5.878 4.092 6.415 3.848 9.844 3.620 22.137 11.560
Hreinar !jónustutekjur 39.369 28.366 37.644 26.459 55 37.284 77.068 92.109
Hagna"ur fyrir skatta 45.555 44.694 33.904 46.255 80.907 101.083 160.366 192.032
Skattar 5.606 4.479 6.253 8.024 9.716 14.636 21.575 27.139
Hagna"ur ársins 39.949 40.215 27.651 38.231 71.191 86.447 138.791 164.893
Heimild: Árssk$rslur bankanna 2007
Vi"brög" vi" áföllum
#ó a! sto!irnar séu sterkar "arf samt a! breg!ast vi! a!stæ!um. #annig gerir Landsbankinn rá! fyrir a! hægja muni á fjárfestingabankasemi enda er
gósentí! "eirri sem hefur einkennt marka!i a! undanförnu nú loki!. Endurmat áhættu á fjármálamörku!um heimsins getur or!i! til "ess a! bankinn