Vísbending - 17.10.2008, Blaðsíða 4

4 V í s b e n d i n g • 3 9 . t b l . 2 0 0 8
framhald af bls. 1
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Benedikt Jóhannesson
Útgefandi: Heimur hf., Borgartúni 23,105 Rvík.
Sími: 512 7575. Myndsendir: 561 8646.
Net fang: visbending@heimur.is.
Prentun: Oddi. Upp lag: 700 eintök.
Öll réttindi áskil in. © Ritið má ekki afrita
án leyfis út gef anda.
Aðrir sálmar
Þetta er fyrirsögn á gamansamri frétt ABC-sjónvarpsstöðvarinnar um það
að Sara Palin sagðist engan þjóðhöfðingja
hafa hitt. Með fréttinni fylgdi mynd
af Ólafi og Söru. Ólafur Ragnar hefur
mest allra stutt við útrásina. Í ræðu og
riti var hann ólatur að hrósa íslensku
víkingunum. Um áramótin síðustu sagði
hann það hafa verið forréttindi sín að fá
að leggja sókninni lið. Engum duldist
að hann gerði sér far um að kynnast
útrásarvíkingunum vel og náið.
Forsetinn braut á sínum tíma blað með
því að neita að staðfesta lög sem hefðu
tryggt dreift eignarhald á fjölmiðlum. Þar
með tryggði hann yfirráð auðmanna yfir
öllum stærstu fjölmiðlum í einkaeign.
Eftir það var ólíklegt að þaðan kæmi
nauðsynleg gagnrýni á hvert stefndi
þegar hennar var mest þörf. Með því að
auðmenn gætu átt fjölmiðla sem hobbý,
líkt og um fótboltalið væri að ræða
skaðaðist heilbrigður fjölmiðlarekstur
í landinu. Miklar niðurgreiðslur á
blaðaútgáfu og fleiru hófust, þannig
að þeir miðlar sem áður stóðu styrkum
fótum eru nú komnir að fótum fram. Í
Kastljósi sagði forsetinn þann 13. 10.: „Ég
hef aldrei verið feiminn að horfast í augu
við eigin mistök.“ Hvernig myndi hann
bregðast við fjölmiðalögum núna?
Forsetinn hefur undanfarið talað
minna um útrásina og fjölmiðlalögin en
fann í setningarræðu sinni á Alþingi 1. 10.
verðugt baráttumál: „Sæmir það minningu
þeirra fjölmörgu alþingismanna sem voru í
fararbroddi baráttunnar fyrir frelsi að týna
1. desember í glatkistu hversdagsleikans
eins og við höfum að mestu gert? Að vísu
hefur verið gleðiefni á síðari árum að fagna
þingheimi á Bessastöðum að kvöldi þessa
dags en slíkur fagnaður er á engan hátt
nægileg þakkargjörð. Við þurfum að færa
þjóðinni 1. desember á ný.“
Forsetinn hefur að undanförnu
heimsótt fyrirtæki í landinu. Hann
byrjaði í sýndarveruleikafyrirtækinu CCP
og fylltist bjartsýni. Því að eins og hann
sagði í innsetningarræðu 1.8. síðastliðinn:
„Forsetinn ber á sínum herðum ríkar
skyldur, mikla ábyrgð.“ bj
Hvernig gat ég
gleymt Ólafi Ragnari
Grímssyni?
menn í veg fyrir að traust rýrnaði meira á
öðrum bönkum. Málið flækist vegna þess
að Alþingi hefur samþykkt að innlendar
innistæður í bönkum séu tryggar. Þau
lög mismuna mönnum innan Evrópska
efnahagssvæðisins og alls óvíst að þau
standist. Samt sem áður verða menn að
halda áfram samningum við aðila innan
lands og utan í því skyni að bjarga því sem
eftir er af viðskiptavild Íslands.
Auk þessa þarf að gæta þess að önnur
fyrirtæki sogist ekki niður með bönkunum.
Öll íslensk fyrirtæki munu verða fyrir
tímabundnu mótlæti, þau þurfa að segja
upp fólki, lækka laun og draga úr kostnaði.
Allra leiða til hagræðingar mun verða
leitað. Þetta þýðir að þegar kreppunni
linnir eru fyrirtækin sem eftir standa mun
sterkari en ella. Til þess að þetta verði
hægt er nauðsynlegt að endurfjármagna
reksturinn þannig að lánum verði breytt í
samræmi við greiðslugetu fyrirtækjanna.
Þetta er skynsamleg leið, því að þannig
tryggja bankarnir hagsmuni sína gegn því
versta sem gæti gerst væri. Að starfsemi,
sem hefur gengið vel, hætti vegna þess að
fjármagn vantar. Þá tapast mikil verðmæti.
Til skamms tíma skiptir það miklu að
tryggja að erlendir viðskiptavinir fái kröfur
sínar greiddar. Fyrirtækin verða hins vegar
að hætta „lúxusstarfsemi“ sem ekki gefur
neitt af sér.
Gjaldeyrismálin verða að ná jafnvægi á
ný. Til skamms tíma þýðir þetta aðkomu
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins. Til frambúðar
verða Íslendingar hins vegar að fá
gjaldmiðil sem þeir og aðrir geta treyst.
Það er dapurlegt að heyra skynsama menn
tala um að íslenska krónan sem einmitt
gjaldmiðillinn sem okkar fámenna þjóð
þurfi, vegna þess að verðgildi hennar
endurspegli raunverulega stöðu þjóðarinnar
og skammti henni lífskjör.
Ekki er hægt að finna skýrari sönnun
en ástandið nú um að þetta er rangt. Gengi
krónunnar hefur verið of hátt skráð um
árabil og þjóðin hefur lifað um efni fram
vegna þess að erlent fjármagn hefur streymt
að til þess að njóta hárra vaxta á Íslandi. Nú
hefur hins vegar sótt í far frá fyrri tímum
þar sem gengið er misjafnt eftir því hvar
leitað er viðskipta. Erlendir aðilar virðast
selja krónur á nánast hvaða gengi sem
býðst. Sögur ganga af því að einhverjir hafi
fengið 300 krónur fyrir evruna á sama tíma
og hún gengur hér á landi á 150 krónur,
en færri fá en vilja. Ráðamenn lýsa því yfir
að krónan sé aðeins mælikvarði, en í sömu
andrá telja þeir rétt að festa gengisvísitöluna
í 175. Margir myndu sættast við vigtina ef
þeir gætu fest hana í fyrirfram ákveðinni
tölu.
Traustur vinur
Íslendinga vantar vini og bakhjarla. Í
áratugi voru Bandaríkjamenn traustustu
bandamenn þjóðarinnar. Nú þjónar slíkt
ekki lengur hagsmunum Ameríkana og eins
og forsætisráðherra sagði þurfum við nýja
vini. Það kann vel að vera að Rússar telji
sér henta pólitískt að veita þjóðinni lán á
þeim tíma sem vestrænar þjóðir hafa flestar
staðið hjá. Hins vegar er enginn vafi á því
að Rússar eru mun ólíkari Íslendingum en
nálægar þjóðir sem við höfum átt samleið
með í áratugi. Viðskipti milli ríkjanna eru
lítil og menning þeirra að mörgu leyti
frábrugðin því sem við eigum að venjast.
Miklu nær er að þjóðin horfi til annarra
Evrópuþjóða. Við erum nú þegar á
Evrópska efnahagssvæðinu. Líklega er það
meginástæðan fyrir erfiðleikum okkar nú
að reglur og frjálsræði fjármagnsflutninga
giltu. Þannig gátu bankarnir vaxið án
þess að íslensk yfirvöld gætu sett þeim
skorður, en líka án þess að bankarnir hefðu
fjárhagslegan bakhjarl þegar á reyndi.
Íslenskir eigendur þeirra höfðu ekki mikla
burði og það hafði ríkið ekki heldur. Aðild
að Evrópska seðlabankanum hefði mildað
höggið mikið gagnvart almenningi.
Fullveldi Íslendinga hefur beðið
mikinn hnekki við atburði undanfarinna
daga. Íslensk fyrirtæki sem hvergi komu
nálægt bönkunum hafa misst trúnað
erlendra viðskiptaaðila og almenningur
allur orðið fyrir miklum skaða sem
mörgum bætist aldrei. Að hluta til
er þetta vegna ofangreinds misgengis
þar sem menn höfðu frelsið en þjóðin
hafði ekkert öryggisnet. Ásgeir Jónsson
hagfræðingur sagði í hringborðsumræðum
í Fréttablaðinu 18.október: „Með inngöngu
[í Evrópusambandið] verjum við fullveldið.
Það felst ekki fullveldi í að vera ein og
varnarlaus og skolast út með öldum sem
lenda á landinu. Það að vera í ríkjabandalagi
tryggir stuðning til þess að geta varið
fullveldið.“ Við sama tækifæri sagði Finnur
Oddsson, framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs
Íslands: „Það er kaldhæðnislegt að
meginástæðan fyrir andstöðu margra
við Evrópusambandsaðild var annars
vegar fullveldi og hins vegar sjálfstæð
peningastefna. Í dag er nánast súrrealískt
að þetta hafi verið þröskuldarnir.“
Það þarf kjark til þess að breyta um
skoðun. Það þarf vit til þess að viðurkenna
að maður hafi haft rangt fyrir sér.
Einmitt nú er tímabært að forystumenn
Sjálfstæðisflokksins sýni hvort tveggja og
ákveði að teknar verði upp viðræður við
Evrópusambandið um aðild Íslendinga svo
fljótt sem auðið er. Með því flýta þeir fyrir
því að Íslendingar verði aftur teknir gildir í
samfélagi þjóðanna.