Íslendingur - Ísafold - 29.11.1969, Blaðsíða 2

2 ÍSLENDINGUR-ÍSAFOLD — LAUGARDAGUR 29. NÓV. 1969.
Alþjóðasamtök Zontaklúbba 50 ára
• Hinn 8. nóveraber sL var
haldin hátíðleg í Buffalo
í New York ríki í Bandaríkj-
unum 50. árshátíð Zonta Int-
ernational, eða Alþjóðasam-
taka Zontaklúbba.
Zontaklúbbur er félag
kvenna, sem hafa sjálfstæð-
an atvinnurekstur eða gegna
ábyrgðarstöðum, t.d. for-
stjórastörfum og verja a.m.k.
60% af vinnutíma sínum til
starfsins. Venjul. eru klúbb-
arnir fámennir, því að í
hverjum klúbbi má aðeins
vera ein kona úr hverri
.starfsgrein. í stærri borgum
eru gjarnan tveir eða fleiri
klúbbar.
• Fyrsti Zontaklúbburmn
var stofnaður í Buffalo
vorið 1919. Fimm konur
-voru stofnendur, -en ;þær
töldu timabært, að kvenfólk
tæki virkan þátt í nppbygg-
ingu þjóðfélags-síns, þar sem
réttindi og ábyrgðarstörf
kvenna fóru sívaxandi. —
Fyrsti formaður fyrstaZonta
klúbbsins - var leikritahöfund
urinn og blaðagagnrýnand-
inn Marian de Forest.
Um haustið sama ár voru
Zontaklúbbar í Bandarikjun
um orðnir 9, og 8. nóv. 1919
voru stofnuð í Buffalo Sam-
tök Zontaklúbba. Fyrsti for-
seti þeirra var kjörin Mary
C. Jenkins blaðaútgefandi og
félagsleiðtogi frá Syrakuse.
Fyrir dugnað fyrstu Zonta-
kvennanna fjölgaði klúbbun
um mjðg ðrt, og breiddist
hreyfingin brátt út fyrir
Bandaríkin, fyrst til Kanada,
siðar til Evrópu. Fyrstu tveir
klúbbarnir í Evórpu voru
stofnaðir 1931, í Hamborg í
Þýzkalandi og í Vín í Austur
ríki.
• Ef áhugi er fyrir hendi, er
ekkert því til fyrirstöðu,
að hvert land eignist sína
Zontaklúbba. Samtökin eru
alþjóðleg og heita Zonta Int-
ernational, eða Alþjóðasam-
tök Zontaklúbba. Aðalstöðv-
ar samtakanna eru í Chicago
í Bandarikjunum, og _þar
hafa þau fullkomna skrif-
stofu og gott starfslið.
Markmið Zonta Intemati-
onal er í aSalatriðum sem
hérsegir:
Að vinna að kyimiogu,
skilningi og vináttu mUli
fólks í cJíkum starfsgreinum.
A8 efla siðgasðl í víSskipt-
um Qg. atvinnulífinu.
AS bæta lagalega, stjórn-
málalega, viðskiptalega »g
st arfslega. aSstöðu- k verma.
Að hvetja sérhverja íélmgs
konu til að leggja fram
.krafta sína í þjónustu sam-
félagsins.
A8 auka-áhuga hverrar fé
lagskonu fyrir velferð sam-
félagsins og hvetja hana til
samvinnu út á við um borg-
aralega, félagslega, viðskipta
lega og tæknilega þróun
þess.
A8 stuðla að auknum skiln
ingi, samhug og friði þjóða í
milli.
• Að þessum áhugamálum
sínum vinna samtökin
með ýmsu móti. Þau halda al
þjóðaráðstefnu annað hvort
ár með þátttöku flestra
Zontaklúbba í heiminum,
sem taka þátt í skipulagn-
ingu alþjóðastarfsins hver af
sinni hálfu. Til að standa
straum af starfsemi sinni
fjárhagslega, hafa samtökin
stofnað nokkra sjóði með
framlögum Zontakvenna
sjálfra. Merkastir þessara
sjóða eru „Minningarsjóður
Marian de Forest“ — og
„Styrktarsjóður Amelíu Ear
hart“. Marian de Forest var,
eins og áður er sagt, fyrsti
formaður í sögu klúbbanna,
Og hafði mikinn áhuga 4 út-
breiðslu Zontahreyíingarinn
ar. Má í því sambandi _geta
þess, að klúbbur hennar, i
Buffalo, sendi Zontaklúbbi
Akureyrar myndarlega fjár-
upphæð að. 5jðf,: þegar hann
var stofnaður. Þessi merka
■kona lézt 1939, pg er' fé úr
Minningarsjóði: hennar vir-
ið til áð stuðla að stofnun
nýrra Zontaklúbba i sem
■ flestum ISndum. Bandaríkja
flugkona, og 11. jan. 1935
: konan Amelia Earhart var
varð hún fyrsta konan til að
fljúga frá Honululu til meg-
inlandsins. Hún fórst árið
1937 í hinni sögufraegu til-
raun til að fljúga umhverfis
hnöttinn við mlðbaug. Styrk
ir úr Styrktarsjóði hennar
eru veittir hæfum konum til
háskólanáms á sviði loftsigl-
ingafræði, og hafa margar
hinna ungu kvenna, er
styrkjanna hafa notið, náð
frábærum árangri á því
sviði.
# Eftir síðari heimsstyrjöld
ina var lögð megináherzla
á alþjóðasamstarf og nauð-
syn þess, að konur ynnu í
þágu friðarins. Zontaklúbb-
ar í Evrópu tóku til starfa
aftur og margir nýir voru
stofnaðir. í samræmi við
hina alþjóðlegu stefnu sína,
hefur Zonta International
mikinn áhuga á starfsemi
Sameinuðu þjóðanna. Á-
heyrnarfulltrúar eru til-
nefndir i New York og
(3enf, til að vera viðstaddir
fundi Allsherjarþingsins, og
félögum eru sendar reglu-
lega skýrslur um atburði á
þinginu. Zonta International
hefur átt áheymarfulltrúa á
þingum Sameinuðu þjóðanna
frá upphaÖ, árlð 1946. Árið
1962 var samtökunum veitt-
tnr réttur tíl áð senda ráðgef
andi fulltrúa tíl efnahags-
ng félagsráðs SÞ, og i mai
1969 voru áhrif samtakanna
itman þessa ráðs aukin í-við-
.urkenmngarskyni fyrir öflug
an -stúðning við grundvallar-
stefnu og starfsemi Samein-
uðu þjóðanna.
Slðan 1962 hefur Zonta
Intemational unnið að starfs
þjálfun kveima frá Ramallah
í Jórdaníu, og hefur nú lagt
fram 155.500 bandaríkjadali
til menntunar ungra kvenna
þaðan, eða alls 311 náms-
styrki, að upphæð 500 dalir
hver. Þá hefur verið veitt fé
til Anna Frank þorpsins í
Wuppertal í Þýzkalandi, og
til belgíska prestsins séra
Dominiq Pire, sem hlaut
friðarverðlaun Nóbels 1958,
var veitt 42.000 dölum, svo
að hann gæti lokið byggingu
6. flóttamannaþorps síns, en
til þessara þorpa voru flutt-
ar fjölskyldur evrópskra
flóttamanna.
Auk alþjóðastarfsins sinn-
ir hver klúbbur menningar-
og mannúðarmálum á sínum
heimaslóðum.
# Nú eru starfandi Zonta-
klúbbar í heiminum 560
talsins í 33 löndum, og
Zontakonur eru yfír 20 þús-
und. Flestir eru klúbbamir
í Bandaríkjunum, Kanada og
Evrópu, en þeir.eru emnig 1
Mið-Ameríku, Suður-Ame-
ríku, Austurlöndum nær,
Austurlöndum fjaw, Kyrra-
hafseyjum ag Ástraliu.
# Hér á íslandi em tveir
klúbbar, Zontaklnbbur
iiteykjarvíkur ogZontaklúk*5"
ur Akurejrrar. Klúbburnm 1
iReykjavik var stoteáðör I*.
•nóv. 1941, og fyrsti forrnáð-
ur hans-var Hélga Sigwrðar-
dóttir þáv. forstjóri Kjóla^-
XJulifoss. Hann hefur unnið
ómetanlegt starf í
heyrnardaufra hér á landi-
Akureyrarklúbburinn
stofna'ður ‘2. júlí 1949, og
fjrrsti formaður var Rag*1"
heiður O. Bjömsson kaup"
kona. Heimastarf hans héfur
fyrst og fremst verið stofnun
og rekstur Minjasafns sera
Jóns Sveinssonar, Nonna, 1
Nonnahúsi.
# Núverandi forseti Zoiita
Intemational er Norður-
landakona, Helvi Zipúa
fræðingur í Finnlandi-
Zontaklúbbur Akureyrar.
Fjöldamorð
Óhugnanlegar fréttir eru nú
á kreiki um fjöldamorð banda
rískra hermanna í Suður-Vi-
etnam á allt að á 6. hundrað ó-
breyttum borgurum þar. All-
oft hafa svipaðar fréttir borizt
af fjöldamorðum skæruliða
kommúnista í Suður-Vietnam
og hermanna frá Norður-Viet
nam á fólki í Suður-Vietnam,
en aldrei hefur orðið slíkt veð
ur út af því og nú er raun á.
Hvort tveggja er að sjálfsögðu
jafn gæfulaust og fordæman-
legt, ef rétt reynist. Og það
afsakar vitaskuld ekkert, þótt
kommúnistar í Sovétríkjun-
um og nazistar í Þýzkalandi
ógnir stríðsreksturs á hverjum
tíma, þar sem enginn er ó-
hultur og saklausir jafnt sem
sekir greiða tilveru sína með
lífinu, þegar minnst varir. —
Stríð er brjálæði, hver sem til
drögin eru.
Meíri kröfur
Það er athyglisvert, burt-
séð frá óhugnaðinum, að allt
aðrar og miklu meiri kröfur
eru gerðar til Bandaríkja-
ríkjamanna en skæruliða
kommúnista og Norður-Viet-
nama varðandi ásakanir um
fjöldamorð. Auðvitað á að
gera fyllstu kröfur um að flett
sé ofan af slíkum málum og
Samtaka frjálslyndra og
yinstri manna, er nú á þrykk
út genginn. Er hann talsvert
lesmál og gætir þar margra
grasa, eins og títt er í slíkum
pistlum. Mesta áherzlrm er
lögð á nýjabrumið og þann
megintilgang flokksins, að
stofna til eins konar endur-
holdgunar í íslenzku stjórn-
málalífi. Er það í nánu sam-
ræmi við þá staðreynd, að for
maður nýja flokksins hefur áð
ur verið formaður tveggja
stjórnmálaflokka og er nú að
eigin sögn kominn á gamals-
aldur. Er þá auðvitáð reiknað
með því, að hann hafi lifað
sínu gamla lífi að fullu og sé
í rauninni byrjaður nýtt, þó
sérstaklega hátíðlega, ruddust
inn á Laxnessfund í Háskóla-
bíói, héldu svo popphátíð :neð
nokkrum nytsömum sakleys-
ingjum og fleirum, sem þeir
prettuðu til þess, en ráku loks
smiðshöggið á með því að ryðj
ast inn í sjónvarpsstöð vara-
arliðsins á Keflavíkurflugvelli
og skemma þar dýr tæki og
hýbýli fyrir stórfé. Vissulega
komust þeir í fréttirnar fyrir
vikið, enda hefur tilgangurinn
vafalaust verið sá einn. Alla
vega eru þeir sælir í hjörtum
sinum eftir á.
Það liggur ljóst fyrir, að sá
hópur, sem er potturinn og
pannan í h’num margvíslegu
uppátækjum ungkommúnista
með öðru fólki, þegar sá gál
inn er á honum.
RCjarnar
í þeim tveim þáttum
urlandsáætlunar, s.eI?.
liggja fyrir, er meginá er
lögð á nauðsyn þess, að e^a
sérstakar miðstöðvar í byggð
unum, byggðakjarna, sv0 a®
þeir geti þjónað afmörkuðum
svæðum í atvinnulegu- og fé-
lagslegu tiíliti. Sérstök á-
lierzla er lögð á hlutverk Ak-
ureyrar í þesáu sambandi,
enda sé bað þungamiðjan í
þessari kjarnauppbySgin6u>
wzmxzmsœsŒmmmBmmœmmMmaaBamwi i iiiiiiiiiiiii iim f
• ••á förnum vegi
hafi verið mörg þúsund sinn-
um stórtækari á þessu sviði,
þegar einræði í þessum ríkj-
um stóð með mestum þlóma.
Það sem hægt er að henda
reiður á þessum nýjustu fjölda
morðsfréttum, virðist vera um
samhangandi einangraða at-
burði að ræða af völdum eins
herflokks. En hvort sem svo
er eða ekki, er um hið skugga
legasta mál að ræða, sem ekk-
ert má koma í veg fyrir að
upplýst verði til fulls.
En staðreyndirnar um
fjöldamorðin hér áður fyrr og
fréttimar um þau að undan-
förnu og nú, eru annað og
meira en sakamál. Þær sýna
fram á hinar takmarkalausu
öllum ráðum sé beitt til að
koma í veg fyrir að þau end-
urtaki sig. En það er eins og
fæstir reikni með því, að það
hafi mikið upp á sig, þegar
kommúnstar eiga í hlut. Það
er með öðrum orðum jafnvel
reiknað með því að þeir
fremji fjöldamorð, án þess að
það sé talið til tíðinda, eða
unnt sé að koma í veg fyrir
það. Slíkur er stigsmunurinn
á siðgæðishugmyndum heims-
ins gagnvart frjálsræði annars
vegar og einræði hins vegar.
Nýi
frelsisherinn
Boðskapur nýja flokksins,
vitanlega ekki genginn í barn
dóm. Þetta nýja líf formanns-
ins er því hornsteinn almennr
ar endurholdgunar í íslenzku
stjórnmálalífi.
Um það er ekki að efast, að
vinstri menn hafa orðið fyrir
miklu happi, að Hannibal
skuli hafa þróast á þennan
veg, því hingað til hefur það
naumast þótt vænlegt ;il að
kitla nýjungagirni fólks, að
reka afturgöngur fram-m í
það.
Sælumessa
Eins og kunnugt er af frétt-
um, héldu ungkommúnistar
hér á landi næstsíðustu helgi
er sárafámennur, en þeim
mun harðari af sér, eins og
títt er um ofstækismenn. Þá
er það spurningin: Hve lengi
á að láta þessi skrílslæti af-
skiptalaus? Hvenær er mælir-
inn fullur?
Enginn ætlast til að lýðfrels
ið verði takmarkað. En hér er
ekki um að ræða túlkun á
því. Skemmdarstarfsemi er af
brot, sem varðar við lög. —
Skiptir þá auðvitað ekki máli,
þótt hópur eigi í hlut, nema
síður sé. Slíkt á að taka föst-
um tökum, ef ekki á beinlínis
að kynda undir óöld í landinu.
Skríll, sem lýsir á sig sökum
í dagblöðunum, á ekki samleið
að ná sem lengst í átt til al-
hliða möguleika fyrir borgar-
ana í landshlutanum, og hafi
Akureyri þar sérstöðu.
Almennt hagstæð atvinnu-
og byggðaþróun í landshlutan
um, eða m.ö.o. fullnægjandi
vöxtur Norðurlandsbyggðar er
talinn velta algerlega á frarn
gangi kjarnauppbyggingarinn
ar. Hins vegar þurfi að sjálf"
sögðu jafnframt að efla aðra
staði og byggðarlögin yfirleitt,
en það fylgi þó miklu fremur
í kjölfarið, og að sumu leyti
sjálfkrafa.