Straumar - 01.10.1929, Síða 4

146
STRAUMAR
aldarinnarinnar, að lögð hafi verið sem ríkust áherzla á
aðgreiningu kirkjunnar frá heiminum. Nú sé aftur það
nauðsynlegt, að varast úlfa í sauðargærum í kirkjunni
sjálfri, því að innan vébanda hennar séu nú orðið hættu-
legustu óvinir kirkjunnar sjálfrar, er grafi undan vígi
hennar. Þannig er nú varnarstaða íhaldsins innan ensku
kirkjunnar.
Ut frá þessum ummælum um ástandið í ensku kirkj-
unni nú, vildi eg líta stuttlega á hliðstæður innan kirkju
vorrar. Vér erum orðnir því all-vanir, að heyra varað við
nvikapiltunum“, er grafi grunninn undati trú landsmanna
og íslenzku kirkjunni. Eg ætla ekki að fara út í það at-
riði hér; sagan verður öruggasti dómari í þeim efnum.
Um afstöðu kirkjunnar og heimsins vildi eg aðeins fara
nokkrum orðum
Því ber ekki að neita, að samband kirkju og þjóðar
hefur verið núið á íslandi. Kirkjan er vaxin upp úr þjóð-
inni og þjóðin er vaxin upp í kirkjunni. Þó fer fjarri, að
svo sé, sem ætla mætti, að kirkjan og þjóðin séu eitt og
hið sama. Ber tvennt til þess, Annað það, að löngum hef-
ur nðið sá skaðlegi misskilningur, að kirkjan sé sama sem
prestarnir. Mislíki fólkinu við prestana, dæmir það kirkj-
una út frá þeim, og setur sig sem óháðan og óábyrgan aðila
utan við kirkjuna og skellir síðan skuldinni á hana, ef eitt-
hvað fer miður en þjóðin óskar. Hitt er það, að þar og
hvenær sem safnaðatilfinning er ríkjandi (og það er hún
a. m. k. á safnaðafundum), þá eru það elcki nema nokkrir
af þjóðinni, þeir innan eldri kynslóðarinnar, sem eru „kirkju-
lega sinnaðir“, sem hafa áhrif og móta kirkjuna. Hinir, sama
sem öll yngri kynslóðin og hinir „ókirkjulegu“ innan hinn-
ar eldri, standa að ölhi nema nafninu utan kirkjunnar, hafa
engin bein áhrif á stefnu hennar, láta inál hennar afskifta-
laus — og verða fyrir sárlitlum áhrifum frá henni. Þeir
finna sig í meiri og minni andstöðu við kirkjuna, og sjá
í henni hömlur á hinar frjálsu andæfingar sínar við lífs-
kröfum hins nýja tíma.
Þetta leiðir óhjákvæmilega til sama ástands og ríkir
í ensku kirkjunni: andstöðu kirkjunnar og heimsins.