Eldsvarnablaðið - 01.01.1938, Blaðsíða 4

2
ELDSVARNABLAÐIÐ
Tjón af völdum vatns við eldsvoða Eftir Leo Pesonen
Hér í blaðinu birtast tvær fræðslugreinar, fyrir slökkvi iðsmenn, eftir
finnska slökkviliðssfjórann Leo Pesonen, sem skrifað hefur margar
fræðslubækur fyrir slökkviliðsmenn. Þótt hið verklega nám — æfing-
arnar — sé auðvitað aðalundirstaðan til jress að verða góður slökkvi-
liðsmaður er hin bóklega fræðsla jafnframt.nauðsynieg. Eldsvarnablað-
ið mun því í framtíðinni reyna að hafa sem bezt samband \úð alla
slökkviliðsmenn víðsvegar um land, og veita þeim þá fræðslu og að-
stoð, sem í voru valdi stendur.
K«mið geiur fyrir, að slökkvilið-
ið valdj meiri skemmdum en eld-
urinn.
Þannig fer það, sé óskynsam-
lega með vatnið farið. Nútíma
slökkvidælur, einkum stórar mcto -
dælur, dæla óhemju miklu vatni á
hveni mínútu. Ef bjánalega er farið
að við að slökkva, flæðir vatnið
urn all'. Það hefur komið fy.ir, að
tjón af völdum eldsins nam 400
kr., en tjón af vatni, sem slökkvi-
liðið olli, 8300 kránum!
Hver maðu", sem stjfrnar slöngu-
sjtút í jeídsvoða, ætti að setja vand-
Jega á sig ef.irfarandi reglur:
1. - Sjáist enginn eldur, má ekki dæla
vatni.
2. Vatnsbununni skal beina á flöt
þann, sem brennur, og einungis
þangað.
3. Þegar búið er að slökkva, þar
sem til næst með dælunni, skal
þegar í stað loka fyrir vatnið,
jafnvel þó.t ^ldur kunni enn að
leynast í fylgsnum.
4. Þá skal fyrst ryðja frá, þar sem
e]dur leynist, og dæla síðan.
Vatnsskemmdir verða litlar, sé
bunan hæ.i.ega stór og henni bei.t
skynsamlega. — Sé bununni beint af
handahófi, getur feikna vatnsflóð
komizt inn í húsið, án þess að eld-
urinn slokkni. Minnstum skemmd-
um veldur buna, sem beint er að
innan út á við. Hún er áhrifa-
mest, vinnur fljótast og töluvert
af afgangsvatni rennur út.
Hægt er að d’aga úr vatns-
skemmdum, með því að nota stút,
sem má minnka vatnsop á eða
stækka, fljótt og eftir þörfum. Loks
ætti að vera á öllum stútum, sem
notaðir eru á slöngum með venju-
Iegum vatnsþrýstingi (3—4 1. þ.)
svo og öðrum siútum, ef gerð dæl-
unnar leyfir, eða ef „returventil“
er í dælunni.
Þegar í stað <?g búið er að
slökkva alla loga, skal Ioka stútn-
um og nota hann því aðeins aftur.
að nauðsyn beri til. Sé ekki hægt
að loka stút vegna dælunnar skal
nota handdælu til að slökkva eftir
á. Lausa muni á að flytja út, ef
unnt er, og slökkva í þeim þar.
Ofi borgar það sig bezt að lita
eldinn brenna út af sjálfu sér, svo
að komizt verði hjá vatnsskemmd-
um. Sú er oft raunin, t. d. um
magnaðan bruna á hanabjálkalofli,
sé gólfið eldtraust. Þá borgar
sig ekki að gegnbleyía neðri hæðina
til þess eins að bjarga fáeinum
sperium eða rusli. Sama gildir einn-
ig um bruna annars staðar, þar sem
eldurinn getur ekki breiðst út, og
þeir munir eða byggingarhlutir, sem
brenna, eru hvort sem er glataðir
og slökkvitilraunir mundu aðeins
valda va nsskemmdum.
Stundum verður þó að nota vatn-
ið hlífðarlaust, ef bjarga skal
mannslífi, byggingu eða umhverf-
inu. Það er ekki ávallt hægt að
komast hjá því að nOta svo mikið
vatn, að það streymi niður á neðri
hæðina.
Þá skal breiða yfir dýrmæta muni
eða flytja þá á óhultan stað, taka
málverk niður af veggjum, vefja
saman gólfábreiðum o. s. f v. Vatn,
sem lekur á gólfið, skal þurrka
upp samstundis, eða ausa því í fötu
og bera út, svo að það renni ekki
frá einni hæð til annarrar.
Slökkt og rutt samtímis
Það er algeng yfirsjón við bruna,
að maðurinn, sem stjórnar stútu-
um, er látinn vinna einsamall eða
með ónógri aðstoð. — Venjulega
hjálpa fáeinir menn við að flytja
slönguna til, en iðuHga er slöngu-
maðurinn einn.
Til þess að bunan komi að
fullum notum, skal undantekn-
ingarlaust ryðja og hreinsa ti)
samtímis og slökkt er. Bunan
kemur aðrins öðrum megin á hlut-
inn og stútmaðurinn getur ekki fært
sig til nægilega iljótt, svo að hann
komi bununni að frá öllum hliðum.
Slangan, sem er full af vatni og
Þung, gerir honum örðugt fyrir um
hreyfingar. Árangri verður skjóta:-
náð með því að láta einn eða fleiri
hópa vinna að hreinsun,. samtímis
því, að vatninu er dælt, og ryðja
frá á þeim stöðum, þar sem búið er
að kæfa alla loga, svo" að glæð-
urnar, sem leynast kunna, komi í
Ijós. Þá nægir að beina ýiangað bun-
unni sem snöggvast til að kæfa
eldinn að fullu, en annars væri ó-
mögulegt að vúnna á honum, án
mikils vatnsausturs, vegna bruna-
leifa |:»g rusls, sem ofan á Iiggur.
Þessi hrtinsun er alveg óhjákvæmi-
leg, þegar kviknar í heyi, trjáviði
eða vöruhlaða. Við húsbruna eru
hálfbrunnir munir fyrir bununni og
draga úr áhrifum hennar..— og í
byggingunni sjálfri Hynist eldurinn
í vegg- og gólf-fóðri, undir dyra
og gluggalistum o. s. frv., þar sem
ógerningur er að ná til hans meí
bununni. — Það er vita gagnslaus
vatnseyðsla og tímatöf að reyna að
slökkva falinn eld með bununni,
Vatnsbununa má því aðeins nota, að
henni verði beint tálmunarlaust á
brunaflötinn sjálfan.
Mannafli við ruðning skal jafnan
miðaður við ástæður. — Við lítinn
bruna geta t. d. nr. 2 og nr. 3 í
slönguliðinu annazt al an ruðning.
Sama gildir oft um stærri bruna,
þegar skortur er á liðsafla, því að
fámennt slökkvilið verður iðulega
að nota fleiri bunur en hægt er
að manna. Þá er þó réttara að at-
huga, hvort ekki mundi heppilegra
að nota fáar og öflugar bunur í
stað fleiri og atlminni, sem ekki
korna að fullum nolum vegna mann-
fæðar. S’é um mikinn bruna að ræða,
og ætlazt er til, að_ bunan konri að
sem fyllstu gagni,' skal setja að