17. júní - 01.09.1924, Blaðsíða 8
40
17. JÚNÍ
major l’Enfant, sem sá út skipulag
hennar og grundvallaði hana. Þótt
þarna væri eyðiland hið mesta, tók
l’Enfant sjálfa Versaille til fyrirmyndar,
ljet höggva breiðar götur og í skóg-
inum vegleg trjágöng. Höfuðborgin óx
þó seint, og lengi var hún kölluð í
háði „borg hinna miklu fjarlægða“. Nú
hefurhún 438000 íbúa oger með sínum
fallegu „búlevördum” og miklu skemti-
görðum lang fegursta borgin í Ameríku.
Hjeraðið Co-
lumbia er 70
enskar fermílur
að víðáttu. Það
stendur beint
undirsambands-
þinginu og for-
setanum, og
skipar hann þá
embættismenn,
er stjórna borg-
inni. íbúarnir í
Washir.gton
ráða engu um stjórn borgarinnar og
hafa alls ekki atkvæðisrjett, ekki heldur
við þingkosningar nje forsetakosningar,
nenra þeir sjeu að komnir og fari heim
til sín þegar kosið er.
Washington er höfuðborg þjóðarinn-
ar og aðsetursstaður sambandsstjórnar-
innar. Ríkin 43, sem eru í bandalaginu,
eru sjálfstæð innan ■ sinna taktnarka,
hafa sínar höfuðborgir, löggjafarþing
og dómstóla, kjósa sjálf fylkisstjórn sína
og aðra embættismenn. Hvert ríki hefur
sín lög, sum hafa afnumið dauðarefs-
ingu, önnur ekki; í sumum ríkjunum
er mjög auðvelt að rjúfa hjónaband, í
sumum er skilnaður alls ekki leyfður,
og svo framvegis.
En á sumum sviðum ræður sambands-
stjórnin, einkum í málum er snerta öll
ríkin eða fleiri en eitt þeirra, svo sem
ófriður, utanrikismál, her og floti, versl-
un við önnur lönd og milli ríkja, toll-
og póstmál, mynt, mál og vog, og því-
likt. Um þetta setur sambandsþingið í
Washington lög; forsetinn og embætt-
ismenn hans annast um framkvæmd
þeirra; og dómstólar satnbandsins skýra
þau.
Sambandsþingið skiftistí fulltrúadeild
og öldungadeild (senat). Til fulltrúa-
deildarinnar er kosið í einstökum kjör-
dæmutn um alt landið, til þess að kjós-
endur sjeu svo jafnmargir sem unt er
í kjördæmunum, er þannig til hagað,
að í hverju ríki etu kjördæmi eftir fólks-
fjölda, en takmörkum einstakra kjör-
dæma ráða rikin hvert hjá sjer. Til
öldungadeildarinnar kýs hvert ríki tvo
fulltrúa, munur á fólksfjölda kemur ekki
til greina um þær kosningar. Fulltrúa-
deildin setur öll fjárlög: öldungadeildin
á að staðfesta embættaveitingar forset-
ans og samþykkja, með 2/3 greiddra
atkvæða, samninga sem hann gerir við
önnur ríki. Varaforseti er sjálfkjörinn
forseti öldungadeildar.
Bandatíkin kjósa sjer forseta og
varaforseta fjórða hvert ár. Þeir eru
ekki kosnir beinum kosningum heldur
af kjörmönnum, hvert ríki kýs svo
marga kjörmenn, sem það hefur þing-
nrenn í fulltrúadeild og öldungadeild
sambandsþingsins samanlagt. Það getur
því vel komið fyrir, að forseti sje kos-
inn með minnihluta atkvæða. Til dæmis
Stærsta hús i New York
51 hæö og785fetaö hæö.