Ísland - 17.06.1943, Blaðsíða 4

Ísland - 17.06.1943, Blaðsíða 4
4 I S L A N D íslenzki fáninn Framh. af 1. síðu. óskir um það, sem þeir kjósi helzt að innræta sér og vefa inn í skap- gerð sína heldur en sem frásagnir um sina eigin eðliskosti. Þetta þrennt: skáldhneigð og dul- rænt eðli, sannleikshollusta (vit- rækt), og kærleikur — er vissulega „heilög þrenning“, sem enginn ein- staklingur og engin þjóð má án vera. Oss íslendingum er heiður að því að lýsa því yfir, að vér viljum dýrka þessa heilögu þrenningu, með þvi að hafa tákn hennar í fána vorum. íslenzki fáninn er krossfáni. Með því að hafa merki krossins í fána vorum, lýsum vér því yfir, að vér viljum leggja stund á og tlíeinka oss það, sem krossinn táknar, en það er sjálfsagi og sjálfsfórn, auk þess sem segja mætti og, að með þessu séum vér að gefa tli kynna, að vér viljum kristnir vera. Annars er merki krossins kristindóminum miklu eldra, og hefur stundum ver- ið litið á það sem merki MANNSINS fyrst og fremst, ef tii vill vegna þess, að það minnir á sköpulag mannsins, og ekki síður hins ’vegna, að þróun- arbraut mannsins er yfirleitt erfið og miklum takmörkunum háð. ís- lendingar hefðu áreiðanlega gott af því, ekki sízt á þessum síðustu tím- um, að gera sér grein fyrir því, sem kalla mætti þróunargildi erfiðleik- anna. og að SÖNNUM MANNDÓMI er einatt nokkur hætta búin, þegar vellíðunin fer að verða mjög mikil. Þeir mættu gjarna vera meiri KROSSMENN i þessum skilningi en þeir eru. III. Satt að segja, hef ég furðað mig dálítið á því, hve lítið hefur verið gert, bæði af hálfu íslenzkra stjórn- arvalda og annarra íslendinga, til þess að hvetja sem flesta hér á Jandi til þess að eiga hinn íslenzka fána og gera veg hans að öðru leyti sem mestan. Sannleikurinn er sá, að allir húseigendur ættu að eiga hann til þess að geta haft hann uppi við öll hátíðleg tækifæri, og á hverju is- lenzku heimili ætti að vera til ís- lenzkur borðfáni. Á „ástands“-tím- um síðustu ára hefði átt að hefja mikla sókn i þessu efni og herja á sinnuleysið. Nú dettur mér ekki í hug að halda, að ekki væri unnt að vera góður og þjóðhollur íslending- ur, þótt ekkert þjóðlegt einingarákn væri til. En hitt er ég ekki í neinum efa um, að útbreiðsla fánans og rétt- ur skilningur á þýðingu hans, bæði hinni hagnýtu og hinni táknrænu, mundi mjög glæða þjóðarvitund og þjóðernistilfinningu, og mundi fleira gott á eftir fara. Þetta er sálfræði- legt atriði, sem vér höfum ekki ráð á að fyrirlíta, — og þvi aðeins hé- gómamál, að þjóðernismálin séu það líka. IV. Táknmál og likinga er að mörgu leyti æðra þvi máli, sem vér tölum hversdagslega, og það krefst meira skáldeðlis og innsæis en hið venju- lega málfar vort. — Hvar sem þjóð- arfáni blaktir, talar hann með ein- hverjum dularfullum hætti máli hlutaðeigandi þjóðar, þylur sögu hennar og syngur tvísöng við blæinn um óskir hennar og drauma. — í þjóðarfána er samanþjöppuð hug- sjónaorka heillar þjóðar, — og for- tíð, nútíð og framtíð mætast þar eins og í einum punkti. — Þjóðar- Til sölu eru 20 smálestir af járnbrautartemuin. GEIR ZOE6A Strandgötu 7, Hafnarfirði. — Sími 9099. Framtíðarfralsi Framh. af 1. síðu. Þegar Jónas Jónsson tók sjálf- stæðismálið upp fyrir rúmum tveimur árum, skrifaði Jóhann Jósefsson, alþ.m., langa og skil- merkilega grein um málið í blöð sjálfstæðismanna. Hann svarar þeirri kenningu Jónasar Jóns- sonar, að um vanefndir séu að ræða af hálfu konungs og Dana: „Allir vita að hér er ekki um vanefndir að ræða í þeim skilningi, sem það orð er venjulega notað. Hvorki Dönum eða konunginum er það sjálfrátt að ástandið — samgönguleysið milli landanna — er eins og það er nú. Ef vér getum talað um vanefndir konungs í þessum efnum gæti hann sagt það sama um oss. Hið sanna er að hvorugur á sök á þessu. — — „Metnaður þjóðar vorrar og mikilvægi málsins krefst þess, að með fullum drengrskap sé á mál- inu haldið af vorri hálfu.'1 (Leturbr. vor). Þá spyr Jóhann: Hvert yrði álit umheimsins? Hann minnir á að landið hafi verið hernumið 10. maí árið áður (greinin er skrifuð í marz 1941) og segir síð- an: * , Hvernig er nú líklegt að á það yrði litið, ef íslending- ar segðu skilið við Dam meðan á stríðinu stendur og kæmu á nýju stjórnarfars- skipulagi í landinu? Sjálf- sagt verður að taka þetta til nákvæmrar athugunar, áð- ur en spor eru stigin út í ó- vissuna. því að nauðsyn mundi landinu vegna við- skipta við umheiminn, að fá viðurkenningu annarra þjóða, fleiri eða færri. fyrir hinu nýja lýðríki. Áhætta, og hún meiri en verjanleg væri, hlyti að vera því sam- fara, að koma á nýju stjórn- skipulagi, án þess slík við- urkenning væri íengin eða tryggð.“ (Leturbr. hér). Þetta sagði Jóhann Jósefsson í marzmánuði 1941 — 4 mánuð- um áður en við komumst undir tvöfalt hernám. Hann hefur ekki breytt um skoðun síðan. T dag minnumst við þess manns, sem vann að því ó- sleitilegast allra landa sinna, að tryggja framtíðarfrelsi íslenzku þjóðarinnar. Hvenær á við að ræða það mál, fremur en á af- mælisdegi Jóns Sigurðssonar ? Flestir íslendingar munu sam- mála ríkisstjóra um það, að sam- úð annarra mikilsmetinna þjóða sé „lífsskilyrði fyrir öryggi um framtíðarfrelsi og sjálfstæði ís- lenzku þjóðarinnar.“ Við megum ekki stofna þessu öryggi í hættu. Það er sýnilegt að teflt er á fremsta hlunn um samúð á Norðurlöndum og víð- ar, ef slitin eru „öll tengsl“ við Dani án þess að virða þá viðtals. Sambandsmálið er til lykta leitt og er öllum fyrir beztu að frá því sé gengið endanlega í bróð- erni og sátt. Allar lýðræðisþjóð- ir heimsins berjast um þessar mundir fyrir gagnkvæmri sam- úð og samvinnu. Minnsta þjóðin getur ekki án mikillar áhættu skorizt þar úr leik. Við megum ekki dreifa hug- anum frá því höfuðviðfangsefni, að tryggja efnahagslega afkomu I þjóðarinnar, með því að auka at- I vinnutækin þegar kostur er, auka afköst og framleiðslu á samkeppnisfærum vörum, auka samúð og skilning milli atvinnu- rekenda og launþega, koma stjórnskipuninni í það horf, að völdin verði dregin úr höndum ráðríkra flokksforingja í hendur þjóðarinnar sjálfrar. Eftir því sem við stöndum fastar saman um efnaleg og andleg verðmæti þjóðarinnar, eftir því er fram- tíðarfrelsinu betur borgið. Þessa ber okkur að minnast alla daga, og þó umfram allt þann dag, sem helgaður er minning Jóns Sigurðssonar. Á. J. * fáni er því í raun og veru einskonar eilífðartákn, og hann á að vera hafinn yfir öll dægurmál, allar stétt- ir og stjórnmálaflokka, öll BROT þjóðarheildarinnar, en er vígður þjóðinni, allri og óskiptri. — Hann er því — ekki sízt af þessum ástæð- um — HEILAGT tákn, sem hver þjóð ætti að hafa í sem mestum há- vegum. Ýms félög og félagasambönd hafa sína fána, og sum þeirra vígja fána sína. — Eg held að slíkar vígslur séu ekki að öllu leyti þýðingarlaus- ar, þótt sumir sjái ekki annað í þeiin en innantóman ytri sið. — En hitt er ég sannfærður um, að íslenzki fáninn hefur ekki ennþá fengið þá VÍGSLU í HJÖRTUM hinnar ís- lenzku þjóðar, sem honum ber og sem hann þarf að fá, ef hann á að verða það heillatákn og sá ham- ingjuboði, sem honum er ætlað að vera. — — Allir góðir íslendingar ættu því að sameinast UM fána sinn og UNDIR honum um liinn ÍS- LENZKA MÁLSTAÐ. Gretar Fells. NÆSTA BLAÐ kemur út mánudaginn 28. þ. m. Reykjavík - Stokkseyri Okkar vinsaelu kvöldferðir til Stokkseyrar eru byrjaðar. Frá Reykjavík klukkan 7 síðdegis. Einnig aukaferð laugardaga og sunnudaga kl. 2 e. h. Sími á sérleyfisstöðinni er 1585. Farmiðar verða að kaupast með minnst eins tíma fyrir- vara. , Bifreiðastöð Steindórs. Tðlg og mðr hefir ekki verið jafn ódýr og nú síðan snemma á árinu 1940. Mör \ostar nú k.r. 4,00 kS- Tólg „ „ „ 4,80 „ Allt annað feitmeti hefur á sama tíma stórhækkað í verði. Samband ísl. samvinnufélaga, sími 1080. Aðalfundur Sjóvátryggingarfélags Islands verður haldinn á skrifstofu félagsins mánudaginn 21. þessa mánaðar kl. 2 e. h. Dagskrá samkvœmt félagslögum. STJÓRNIN. Steinsteypan, h.f. SKÚLAGÖTU 30 — SÍMI 4978 hefir fyrirliggjandi: Steinsteypurör og fittings —- Holstein — Hlífar fyrir jarðstrengi. — Vikurplötur 5 og 7 cm. Söluumboð: J. ÞORLÁKSSON & NORÐMANN, Bankastræti II. — Sími 1280,

x

Ísland

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ísland
https://timarit.is/publication/748

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.