Nýtt kvennablað - 01.02.1944, Qupperneq 10

6
NÝTT KVENNABLAÐ
Þórdís Súrsdóttir.
„Hon var bæði væn ok vitr.“
Karlssynirnir þurftu að vinna margar þrek-
raunir, áður en þeir fengju kóngsdótturinnar i
æfinlýrunum.
Þórdísi Súrsdóttur vildu margir ná í, þcgar
iiún var heimasæta að Stokkum i Súrnadal i
Noregi, en Gisli bróðir hennar varði þar garð-
inn. Bárður, Kolbjörn, Skeggi, allir máttu þeir
lífinu fyrir týna. — Reyk lagði um Súrnadai,
enda milli, og brandar blikuðu, og heldur skyldi
höfuð af hverjum bol, en þessir aðdáendur
Þórdísar fengju hennar. Gísla þótti enginn henni
fullkosta. — En er hátt á fjórða tug manna
höfðu bana beðið í vopnaviðskiptum og eldi,
út af heimsóknunum til Þórdísar, og fjölskyld-
an á Stokkum nauðuglega af komizt, sigldi
Þorbjörn súr skipi sínu til íslands. Þorbjörn
er faðir þeirra systkina: Þórdísar, Þorkells, Gísla
og Ara, en Þóra móðir. Björguðust þau fyrir
sýruna á Stokkum úr eldi þeim, er óvinirnir
bjuggu þeim, og báru æ síðan Súrsnafnið. Ari
varð eftir í Noregi. Þorbjörn náði landi i Dýra-
firði eftir meira en sjö vikna útivist. Fær liann
land á sunnanverðri ströndinni, og byggja þeir
feðgar bæ að Sæbóli í Haukadal. Þorbjörn súr
og Þóra kona Iians deyja þvi næst og eru heygð,
en Þorkell og Gísli Súrssynir laka við jörðinni.
Þórdis, sem ollað hafði að nokkuru leyti bú-
ferlum Stokkafjölskyldunnar, sat nú að Sæbóli,
fögur, sem fyrr, og gerði hvað henni gott þótti.
En þar kom loks, að Gísla þótti henni fullkosta
og gifti hana Þorgrími goða, Þorsteinssyni
Þorskabíts, er þá flutti að Sæbóli, þvi Sæból
félck Þórdís í hcimanmund. Ilafa þau þar stór-
bú og unnast mikið.
Þctta er góð saga og fer vel, eins og í æfin-
týrunum, þegar að siðustu karlssonurinn fékk
kóngsdótturinnar og ríkið. En hún er bara ekld
búin. Hún er lengri.
Gísli byrlar Þórdísi nýjan bikar, vegur Þor-
grim bónda í sænginni hjá konu sinni. Og hefst
þá baráttan, hin mikla barátta fullorðinsáranna.
— Þórdís vaknar við ofbeldisverkið og kallar:
„Vaki menn í skálanum. Veginn er Þorgrimur
bóndi minn.“ Niðingur er Gisli. En ekki lcomst
upp hver banamaður Þorgríms var.
í leikritinu „Gísli Súrsson“ er Gísli látinn
endurtaka, er þau siðar hittast systkinin:
„Allþung er sorg þín, systir.“
En Þórdís þá látin segja við þau Gísla og
Auði konu lians:
„Lálið það liugga yður, að sorg mín bíður
eigi bóta.“
Að knattleik um haustið sat Þórdís í brekku
úti og horfði á knattleika ásamt fleiri konum.
Sá þaðan til liaugs Þorgríms. Gisli lítur þá til
haugsins og lcveður vísu. Nemur Þórdís visuna
og ræður, og veit þá fyrst liver er banamaður
bónda síns.
Börkur digri, bróðir Þorgríms goða, tólc við
búi á Sæbóli með Þórdísi eftir vígið; gekk liann
á liana seinna um veturinn, livers vegna liún
hafi svo óglöð og niðurdregin orðið, er leikar
féllu niður um haustið. Segir hún honum þá
vísuna og ljóstar upp um Gisla bróður sinn. Tvö-
föld, margföíd var heiftin til Gísla, heldur en það
hefði verið einhver annar. Þó hafði hún þagað.
Nú var teningunum kastað, Gísla búin bana-
ráðin. Vísan, sem Þórdís nam, en Gísli mun
hafa ætlað henni að þegja yfir, varð hans bana-
biti að lokum. — Þvi þagði hann ekki sjálfur?
— Sagan heldur með Auði og Gisla. Ilversvegna?
-—- Um það má lesa í Gísla sögu Súrssonar. —
í þrettán ár lifir Gisli eftir dauða Þorgríms,
og enginn svíkur Auði, meðan aldirnar svíkja
Þórdisi.
Er Gísli var veginn og Börkur digri biður Þór-
dísi að fagna Eyjólfi gráa, „þvi at hann hefir rek-
it af höndum oss skömm ok svívirðing, ok lát þér
nú í hug koma ást þá, er þú hafðir á Þorgrimi
bróður mínum ok tak nú við þeim vel olc ger
beint við þá“, segir Þórdís: „Gráta mun ek Gísla
bróður minn, en fagna ek dauða Iians.“ Lagði
hún sverði i Eyjólf, er hann sat undir borðum,
svo af varð svöðusár. Börkur lýstur hana kinn-
liesl fyrir tilræðið. — Þórdís brennur í skinninu,
enn er henni misboðið af sínum nánustu, —
hún nefnir sér votta og segir skilið við Börk,
og býr með honum aldrei síðan.
— Þórdís var sönn, eins og hefndin er sönn,
og ástin er sönn. Hún tók elcki tilsögn af lifinu,
-— því urðu svo mikil örlög hennar.
Börn Þórdísar eru: Snorri goði Þorgrímsson,
sem margir rekja nú ællir sínar til, (latti hann
ekki móður sina að yfirgefa Börk, sagði ærnar
hennar skapraunir, þó liún væri óbarin), og
Þuríður á Fróðá, sem Björn Breiðvíkingakappi
sendi hringinn úr fjarlægri heimsálfu, en vildi
eklci láta nafns sins getið: „Seg, at sá sendi, er
meiri vinr var húsfreyjunnar at Fróðá, en goð-
ans al iHelgafelli, bróður hennar.“