Nýtt kvennablað - 01.12.1944, Page 7

NÝTT IvVENNABLAÐ
3
(j'.y.hstu Kceðuhnah mínah..
Ritstjóri Nýs kvennablaðs, frú Maria Knud-
sen, hefir beðið mig að segja lesendum blaðs-
ins eilthvað frá því, þegar eg bafi fyrst staðið
upp á mannamótum og kveðið mér bljóðs um
eittlivert mál. Það vill nú svo til, að 'mér er þetta
ákaflega minnisslælt, og vil því gjarnan verða
við þessari ósk ritstjórans.
Veturinn, sem eg varð 13 ára göniul var eg
um tíma á kvennaskólá á Akureyris sem þá
slarfaði þar undir sljórn frk. Ingibjargar sál-
ugu Torfadóltur, frá Ólafsdal. Hún var stór-
gáfuð lcona og menntuð vel, full af ábuga fyrir
skóla- og uppeldismálum. Skólanum stjórnaði
hún með styrkri liendi, en þó þannig að afskipta
hennar gætti ekki of mikið í daglegu skólalíl’i.
Ilún kom því lil leiðar að við námsmeyjarnar
tókum up]) þann sið að bat'a umræðufundi í
skólanum, eg held annanhvern laugardag. Sjálf
mætli lmn þó aldrei á þessum fundum, enda
konur, hafið áslæðu til að harma þessa mikil-
hæfu ungu konu, sem nú hefir vcrið kvödd á
braut á bezta skeiði æfinnar. Það er sagt, „að
maður komi manns i stað“. Svo vonum við
að hér verði. En fámenna þjóðin islenzka er
sizl of rík af þeim, er ekki láta glepjast af tál-
sýnum tiðarandans.
Sigr. Briem skildi börnin svo veþ bæði lieil
brigð og sjúk, og nú bafði hún búið sig undir
að starfa fyrir þau. Oft er um það talað, að
ungu slúlkurnar, er ganga menntaveginn svo-
kallaða, gefist upp á miðri leið. Við þvi er ekk-
ert að segja og getur undir mörgum kringum-
slæðum verið eðlilegl. Móður- og húsfreyju-
starfið er margþætt og fullnægir starfsþrá
margra. En hér var kona, sem ekki eingöngu
bjó vfir miklum námsgáfum, beldur mun allt
hafa leikið i höndum liennar. Ilún gelur með
sínu skamma lifi og starfi orðið yðnr, ungu kon-
ur, uppörfun og fyrirmynd.
Eg sagði að æfin hefði verið glæsileg. Við-
skilnaðurinn var líka stórfenglegur. Og nú ])eg-
ar þú erln ásamt ástvini þínum og börnunum
litlu þremur horfin i djúpið, vildi eg mega
kveðja þig með orðum skáldsins lmgljúfa:
Krjúptu að fótum friðarboðans,
fljúgðu á vængjum morgunroðans.
Meira að slarfa guðs um geim.
Steinunn H. Bjarnason.
liefði þá sjálfsagt orðið tregl um ræðuhöldin.
Ekki man eg nú orðið eiginlega neitt frá fund-
uniim, eða um livað var talað, nema frá einum,
en þar var eilthvað talað um starfssvið karla
og kvcnna^ verulegar kvenréttindaumræður
held eg þó að ekki liafi verið um að ræða. Eg
var langyngst allra stúlknanna, þær munu
fleslar liafa vcrið frá 17 -20 ára, og mér hefði
aldrei getað komið til hugar fvrirfram að taka
þarna til máls. En nú slccði sá nierkilcgi hlnt-
ur, að mér fannst einhvernveginn þannig á
málum haldið, að allt of mikils undirlægjuhátt-
ar gælli frá hálfu stúlknanna gagnvart piltun-
um. Og áður en eg vissi af var eg búin að biðja
um orðiö og staðin upp. Mun eg' hafa haldið
þrumandi háðræðu um þelta merkilcga sköp-
unarverk jarðarinnar, karlmanninn og imynd-
aða yfirburði hans yfir konunni, en annars man
eg ekkert um það meir, Ræðunni var lckið með
dynjandi lófalaki og eg, stelpuflónið, var allt
í einu orðin merkisþersóna. Frænka mín? 17—-
18 ára, sem lika var í skólanum, sagði við mig
á eftir: „Ilvernig daít þér þetta í hug?“ Eg svar-
aði: „Mér datl það ekki í liug, eg bara gerði
það, meira veit eg ekki.“ Þetta mun hafa verið
í'éll frá sagt^ cg hefði aldrei vogað að standa
upp, ef cg hefði hugsað mn það, og á eftir
skildi eg ekkert í mér. Eg var ákaflega feimin
i þá daga og átti næsta lítið sjálfstraust, enda
varð ckki minn ræðumennskuferill lengri að
sinni.
Þegar eg i næsla sinn tók til máls á manna-
mótum var eg orðin 21 árs. Eg hafði þá lokið
kennarapról'i fyrir tveimur árum, en sótti
framhaldsnámskeið fyrir kennara hér í Reykja-
vík, vorið 1908. Námskeið þetta sóllu kennar-
ar viðsvegar af landinu. Hafa ýmsir þeirra síð-
ar orðið þjóðkunnir menn, en voru þá flestir
ungir. Eins og kunnugt er gekk einmitt um
þetta leyti yfir landið ákaflega sterk þjóðernis-
vakningaralda og fóru hinir ungu kennarar
auðvilað ekki varhluta af áhrifum liennar.
Þcgar cg lmgsa um þelta vor, finnst mér að eg
hafi elcki oft á æfinni verið með eins mörgu
glaðvakandi fólki, fullu af brcnnandi áhuga
fyrir lífinu og viðfangsefnum þess^ og slaðráð-
ið í því að skilja við þetta land betra og full-
komnara, en það tók við því. Meðal annars
fékk þetta ólgandi lif útrás i þvi, að við höfð-
um umræðufundi á hverju einasta kvöldi. Þar
var margt ræll og mikið rifizt, enda létum við
okkur ckki detta í hug að forðast trúmál og