Nýtt kvennablað - 01.11.1949, Qupperneq 4

Snjólaug og Sigurjón á Laxamýri
KAFLI ÚK ÚTVARPSERINDI 3. JÚLl 1949
Sigurlaug Árnadóttir.
Ávallt var margt í heimili á Laxamýri, en þegar
verið var að hrinda í verk, einhverjum sérstökum
framkvæmdum, bættust oft margir menn við venju-
legt heimilisfólk. Hvíldi þá alla jafna mikið og erfitt
starf á liúsmóðurinni, en hún gaf í engu eftir bónda
sínum, að dugnaði og úrræðum við sín margþættu
störf.
Til allra framkværnda þarf fjármagn, og þá er
Sigurjón hafði byggt upp staðinn að mestu, var hann
orðinn töluvert skuldugur. Undi hann því illa, og lagði
nú leið sína til Tryggva Gunnarssonar, er þá var á
Hallgilsstöðum í Fnjóskadal. Semst svo með þeim, að
Sigurjón byggir honum Laxamýrina til fimm ára, fyr-
ir þúsund ríkisdali í landsskuld á ári. Siálfum sér
áskilur hann Mýrarsel, sem var fjórði hluti jarðar-
innar. Hugsaði liann sér að búa þar, til að byrja með,
í nokkurs konar húsmennsku. vera sem fáliðaðastur,
bæði að mönnum og búfé.
Snýr nú Sigurjón heim, og segir öllu fólki sínu u])])
vistinni, utan einni vinnukonu og einum vinnumanni.
Rekur síðan sauðfé sitl til Húsavíkur, og selur þar.
Einnig selur hann kýr og hesta, og ýmsa búshluti,
og gengur svo nærri sér, sem hann þorir. Einni kú
hélt hann |)ó eftir, liinum mesta kostagrip. Borgar
hann nú skuldir sínar og er feginn að vera laus við
þann bagga.
En þá taka málin allt í einu alveg óvænta slefnu.
Það keinur bréf frá Trvggva Gunnarssvni, þar sem
hann trevstir Si"nrióni til. að gefa sér eftir samning-
inn um áh”ð á Laxamvri. hví nú sé fast laat að sér
að taka við forstöðu Gránufélagsver/lunarinnar á Ak-
urevri o(í hann sjái sér ekki annað færl en verða við
þeim tilmælum.
Var h°tta auðsótt mál, og mnnu bau bæði. Sniólaug
og Siaurjóu, strax hafa verið fegin að svona fór, þó
Vísa skáldkonunnar til heimahaqanna:
Tenat er he'aast tryggðaband
trmist 5 vitundinni,
viS bia kmrrr Vesturland
vafið kvelddýrðinni,
Lilja Björnsdóttir.
•)
áhöfnin væri farin út i veður og vind. Og seinna meir
taldi Sigurjón það mikið happ og gróða fyrir sig og
sína, að þau fóru hvergi frá Laxamýrinni í þetla
sinn.
Nú verður Sigurjóni það fyrst fyrir, að fara á stúf-
ana að úlvega sér fénað aflur, og tókst það svo vel,
að á þrem árum var liann búinn að koma sér upp
jafn mörgu fé og liann seldi, án þess að steypa sér í
nýjar skuldir. Keypti hann þá meðal annars, líflömb
víða að og borgaði mest megnis með trjávið, sem rak
á fjörur Iians, svo og með selsskinnum og æðardún.
Eftir þetla blómgaðisl bú þeirra Laxamýrarhjóna,
jafnt og þétt, enda búskapurinn stundaður af óvenju
miklum dugnaði, fyrirhyggju og atorku. Urðu þau vel
efnum búin, á þeirra tíma mælikvarða. Svo vel og
stórmannlega sátu þau jörð sína að landfleygt varð.
Er tímar liðu fram smá keyptu þau jarðir þær, sem
næst lágu Laxamýri, Kaldbak og Saltvík að norðan
og Núpa og Kútsstaði að sunnan. Tók Sigurjón síðan
undan Saltvík landsstykki eitt, svokallaðan Höfða, og
Litlu Saltvík, og bætti því við Laxamýrina. Undan
Núpum tók liann Heiðarenda og Lillu-Núpa. í Litlu-
Saltvík, Litlu-Núpum og Mýrarseli lét hann byggja
beitarhús.
Jörðin stækkaði það mikið í liöndum Sigurjóns, að
þá er hann tók þar við búi, var hún ásamt Mýrarseli,
40 hundruð á landsvísu, að fornu mati. En um það
leyti, sem hann dó, var hún 171 hundrað. Hann gerði
býli sitt að höfuðbóli.
Sigurjón sýndi margvísleg hyggindi er í hag komu,
í búskap sínum. Til dæmis friðaði hann varphólmana
algjörlega fyrir allri beit. Áður liöfðu þeir verið not-
aðir lil beilar fyrir sauðfé. í hólmunum óx víðir, sem
varð nú við friðunina, á fáum árum, að hlýlegum
runnum, og hændist æðarfuglinn enn betur að fyrir
bragðið. Ekki gekk hann eins nærri fuglunum í eggja-
töku og siður hafði verið. Hann lét skilja eftir helm-
ingi fleiri egg, en áður tíðkaðist. Vargur allur er í
varpið sótti, það er að segja úr dýraríkinu, var hik-
laust skotinn, og lagði Sigurjón fé til höfuðs því ill-
þýði. Gott eftirlit ltafði hann líka með þeint nágrönn-
um sínuni, sem ekki svifusl þess, að drepa æðarl'ugl-
inn. Skarst þá oft í odda, því sent vonlegt var, undi
NÝTT KVENNABLAÐ