Skólablaðið - 01.11.1960, Qupperneq 23

I.
U ÐMUNDUR Ingi Kristjánsson
fæddist að Kirkjubóli í Bjarnar-
dal 15. janúar 1907. Hann sleit
barnsskóm í vestfirzku um-
hverfi og batt snemma tryggð
við bernskustöðvar. Hann naut meiri
menntunar en títt var um fátæka sveita-
pilta og stundaði um skeið nám við
Laugaskóla og Samvinnuskólann í Reykja-
vík. í fyllingu tímans gerðist hann
bóndi á föðurleifð sinni, þar sem hann
býr enn. Guðmundur Ingi hefur gegnt
fjölmörgum trúnaðarstörfum fyrir sveit
sína, meðal annars verið barnakennari
og skólastjóri, en er jafnframt mikil-
virkt ljóðskáld.
Hann hefur látið þrjár ljóðabækur
frá sér fara: Solstafi 1938, Sólbráð
1945 og Sóldögg 1958. Auk þess mun
liggja eftir hann mýgrútur af óprentuðum
kvæðum og kviðlingum. Guðmundur Ingi
hefur aflað sór almennrar viðurkenning-
ar, sem skáld, og munu menn yfirleitt
sammála um verðleika hans.
í ljóðum Guðmundar Inga er ekki
stórbrotið hugarflug, eða hatrömm átök.
Þau eru yfirlætislaus, eins og líf ein-
yrkjans, en jafnframt gædd furðulegu
seiðmagni. í þeim er mjúkur og þýður
tónn lífs og gleði, sem snertir sál hvers
manns. Guðmundur Ingi bregður upp
ljósum og Htríkum myndum af fólki í
önnum sveitalífsins, bónda og búaliðum
á engjum, fjármanni við garðann, lett-
fættum smala og mjaltakonum við kvíar.
Hann yrkir jöfnum höndum um língresi
varpans og "leikhústjöld, hins víða
geims". Hann sýnir lesendum töfra og
tign Vestur - fsaf jarðar sýslu og leiðir þá
um danska blómabæinn Sorey. Hann yrk-
ir jafnvel um svo ólíka menn sem séra
Sigtrygg á NÚpi og hertogann af Windsor.
Svo margvíslegar hliðar eru á skáldskap
Guðmundar Inga. Og skáldið á jafnvel
til að varpa af sér gervi skoðandans og
og gerast eldheitur talsmaður þjóðfélags-
legra umbótaafla. Þeir jóhannes úr
Kötlum eru, sem kunnugt er, helztu
merkisberar ungmennafelagshreyfingar-
innar í hópi íslenzkra skálda.
Guðmundur Ingi hefur einnig gerzt höf-
uðskáld samvinnumanna. Engum, sem
les Ijóð hans, dylst, að skáldið hefur
orðið mjög snortið af báðum þessum
stefnum.
Ég gat þess í upphafi, að Guðmund-
ur Ingi hefur gefið ut þrjár Ijóðabækur.
Ég mun nú víkja nokkuð nánar að þeim
í útgáfuröð.
II.
í Solstöfum, sem kom út árið 1938,
gefur Guðmundur Ingi í upphafi nokkrar
skýlausar yfirlýsingar um veraldlega
örbirgð sína. Hann kynnir sig íslenzk-
um lesendum með þessum ljóðlínum :
"Ég er öreiginn Guðmundur Ingi.
Ég er önfirzkur bóndason."
í niðurlagi kvæðisins fullkomnar hann
sjálfslýsingu sína og bætir við :
"Tíu krónur og trúin á landið
er allt sem ég á. "
Ekki verður sagt, að skáldið geri
sér far um að slá sig til riddara í aug-
um væntanlegra lesenda. Það virðist
raunar vera að sannfæra lesandann um,
að hér sé aðeins á ferð vestfirzkur
sveitapiltur, sem hafi alls ekki háar
hugmyndir um sjálfan sig, en yrki af
hjartans lítillæti og ást til náttúrunnar.
Hvort sem skáldinu hefur verið alvara
með þessum orðum eða ekki, þá er
víst, að lesandinn hefur ekki tekið þau
hátiðlega. Hann hefur í mesta lagi bros-
að að hógværð höfundar og tautað fyrir
munni sér athugasemdir þessu líkar :
Hér er hreint enginn venjulegur bónda-