Morgunblaðið - 28.12.2009, Blaðsíða 27

Eftir Kolbrúnu Bergþórsdóttur
kolbrun@mbl.is
ÁSLAUG Agnarsdóttir er þýðandi
bókarinnar Bernska eftir einn
þekktasta rithöfund bókmennta-
sögunnar, Lev Tolstoj, en Hávalla-
útgáfan gefur bókina út í kilju.
Þetta er ekki fyrsta bókin sem Ás-
laug hefur þýtt úr rússnesku. Hún
þýddi hina gríðarlega vinsælu bók
Dauðann og mörgæsina eftir And-
rej Kúrkov, um hægláta rithöf-
undinn Viktor og þunglyndu mör-
gæsina sem hann bjó með. Áslaug
hefur auk þess þýtt smásögur eft-
ir Gogol og Turgenev.
Frá fréttum í skáldskap
„Í menntaskóla fékk ég áhuga á
19. aldar rússneskum bók-
menntum og las mikið af þeim,“
segir Áslaug. „Sá heimur sem Tol-
stoj, Dostojevskí, Tsjekhov og
aðrir rússneskir höfundar lýsa
höfðar mikið til mín. Ég las þessi
verk á ensku en svo tók ég mig til,
fór í háskólanám, tók próf í rúss-
nesku og fékk síðan styrk til að
vera einn vetur í Rússlandi.
Fyrstu þýðingarverkefni mín úr
rússnesku voru fyrir fréttastofu
Sjónvarps. Á þeim tíma hugsaði
ég oft um að það gæti verið gam-
an að þýða rússneskar bók-
menntir, og mun skemmtilegra en
að hlusta á rússneskar fréttir og
þýða það sem menn segja þar.
Þegar Snæbjörn Arngrímsson, þá-
verandi útgáfustjóri Bjarts, bað
mig um að þýða Dauðann og mör-
gæsina þá tók ég því boði fegins
hendi og mér fannst mjög
skemmtilegt að þýða þá bók. Á
þeim tíma var ég byrjuð að þýða
Bernsku eftir Tolstoj og hélt
áfram að vinna í þeirri þýðingu
ásamt öðrum verkefnum. Svo
ákvað ég á síðasta ári að nú væri
nóg komið, nú yrði ég að ljúka við
að þýða þessa bók.“
Vel skrifað æskuverk
Bernska er fyrsti hlutinn af þrí-
leik sem byggist á æsku skáldsins.
Verkið telst vera skáldsaga en
persónur bókarinnar eiga sér
Heimur barnsins
 Áslaug Agnarsdóttir þýðir Bernsku eftir Tolstoj  Vel gert og heillandi verk,
segir hún um bókina  Tolstoj var 23 ára gamall þegar hann skrifaði bókina
Morgunblaðið/Ómar
Áslaug Agnarsdóttir „Þarna má sjá svo margt sem maður sér í bitastæðari og stærri verkum hans.“
flestar fyrirmyndir í fjölskyldu
Tolstojs. Þegar Áslaug er spurð
hvað henni þyki merkilegast við
verkið segir hún: „Tolstoj var 23
ára þegar hann samdi þessa bók.
Mér finnst aðdáunarvert hversu
vel hún er skrifuð, af ekki eldri
manni. Þarna má sjá svo margt
sem maður sér í bitastæðari og
stærri verkum hans. Hann er þeg-
ar byrjaður að velta fyrir sér mik-
ilvægum spurningum og farinn að
stunda sálfræðilega sjálfsrýni.
Honum tekst að endurskapa heim
barnsins og sýna hvernig barn
upplifir lífið, en inn á milli birtist
mat hins fullorðna á upplifunum
barnsins. Þetta er afskaplega vel
gert og heillandi.“
Áslaug ætlar að halda áfram að
þýða rússnesk verk og hugleiðir
nú að þýða bók númer tvö í þess-
um þríleik Tolstojs.
Lev Tolstoj, einn frægasti rithöfundur bókmenntasög-
unnar, fæddist árið 1828 og lést í hárri elli árið 1910.
Þekktustu verk hans eru Stríð og friður, sem lýsir lífi
Rússa á árum Napóleonsstyrjaldanna, og hin harmræna
Anna Karenina sem fjallar um ógæfusamar ástir og ill ör-
lög aðalpersónunnar.
Tolstoj aðhylltist kristilegan og siðferðilegan hreinleika
og gekk ansi langt í þeim lífsháttum sínum. Þetta gerði
meðal annars að verkum að hjónaband hans og eiginkonu
hans Sonju varð með nokkrum ósköpum, og er þá vægt til orða tekið. Frið-
arkenningar Tolstoj höfðu mikil áhrif á Gandhi og Martin Luther King.
Rússneskur skáldjöfur
Menning 27FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 28. DESEMBER 2009
Sá sem hér hefur orð-
ið ... hrópar húrra fyrir
Oliver! Þjóðleikhússins á jól-
um árið 2009! 29
»
Eftir Árna Matthíasson
arnim@mbl.is
FYRIR stuttu kom út skáldsagan
Sagittarus rísandi eftir flugkapp-
ann Cecil Lewis sem tók þátt í
tveimur heimsstyrjöldum sem
orrustuflugmaður. Bókina þýddi
Halldór Jónsson verkfræðingur
þýða tilskipanir Evr-
ópusambandsins,
kannski ég fái vinnu
við eitthvað svoleiðis
einhvern tímann. Þetta
var samt ógurlega
skemmtilegt verk og
það var gaman að læra
allt saman um hvernig
bók verður til, þannig
að ég kann núna að
gefa út bók, en hef líka
komist að því að það er
enginn bisness í bóka-
útgáfu nema þú heitir
Guðrún frá Lundi eða Arnaldur.“
fyrsta kaflann og formálann og
svo fór karlinn að ná tökum á
mér og endaði með því að ég
kláraði þýðinguna.
Cecil Lewis átti merkilega ævi,
var sannkallaður ævintýramaður,
því ekki er nóg með að hann flygi
sem orrustuflugmaður í tveimur
heimsstyrjöldum, heldur var
hann þekktur rithöf-
undur og einn af stofn-
endum breska rík-
isútvarpsins og meðal
fyrirlesara á BBC fram
yfir nírætt.“
Að lokinni þýðing-
unni segist Halldór eig-
inlega hafa leiðst út í
að gefa bókina út sjálf-
ur, en það hafi ekki
gengið ýkja vel að selja
hana: „Ætli ég fari
nema beint á hausinn
með þessa útgáfu, en
ég er nú að hjálpa vini mínum að
sem gefur hana líka út. Hann
segist hafa þýtt bókina nánast
fyrir tilviljun, því hann var að
dunda sér við uppsetningu og
prófanir á þýðingaforriti eftir að
hafa misst vinnuna við hrunið líkt
og flestir aðrir verkfræðingar.
„Ég greip þessa bók, sem ég
hafði átt í mörg ár, og þýddi
Ógurlega skemmtilegt
Þýddi og gaf út skáldsögu eftir flugkappann Cecil Lewis
Halldór
Jónsson
ÍRSKU rokk-
ararnir í U2
stefna á að senda
frá sér þrettándu
hljóðversskífuna
í júní, um það
leyti sem risatúr
þeirra rennur af
stað á ný. For-
sprakki hljóm-
sveitarinnar,
Bono, staðfesti
þetta í samtali við írskt dagblað.
Hann ræðir árið framundan í við-
tali við dagblaðið Irish Independ-
ent en þar segir hann sveitina hafa
unnið að nýju efni síðustu vikurnar
fyrir jól.
Árið sem nú er að líða hefur ver-
ið viðburðaríkt hjá Írunum og
hljómleikaferð þeirra, 360 tour, er í
þann mund að verða sú sem skilar
mestu í kassann í rokksögunni.
Framkvæmdastjóri hljómsveit-
arinnar, Paul McGuinness, segir að
tekjurnar verði um 750 milljónir
dala þegar upp er staðið en til sam-
anburðar skilaði annar tekjuhæsti
túrinn, A Bigger Bang með Rolling
Stones, um 590 milljónum dala í
kassann á núverandi gengi.
Plata frá
U2 í júní
Bono
VIÐSKIPTAVINIR netverslunar-
innar Amazon keyptu fleiri raf-
bækur á jóladag
en prentaðar
bækur. Er þetta
í fyrsta skipti
sem það gerist í
sögu verslunar-
innar.
Þetta kemur
fram í yfirlýs-
ingu frá fyr-
irtækinu. Þar
segir jafnframt,
að lestölva, sem
það framleiðir fyrir rafbækur,
Kindle, sé orðin helsta gjafavaran í
sögu Amazon.
Hægt er nú að kaupa 390 þús-
und bókatitla fyrir Kindle tölvuna
en einnig er hægt að lesa þá í iP-
hone og iPod frá Apple. Amazon
hefur ekki enn birt sölutölur fyrir
Kindle en Forrester Research
áætlaði í október, að Kindle hefði
um það bil 60% markaðshlutdeild á
Bandaríkjamarkaði en Sony Read-
er kæmi næstur með 35%.
Fyrir jólin kom samkeppni frá
bandarísku bóksölukeðjunni Bar-
ners & Noble, sem setti á markað
lestölvuna Nook. Fyrirtækið segist
hafa selt allar tölvurnar fyrir jólin.
Forrester áætlaði að 3 milljónir
lestölva yrðu seldar í Bandaríkj-
unum á þessu ári og salan mundi
tvöfaldast á næsta ári.
Seldu fleiri
rafbækur en
prentaðar
ARNALDUR Arnarson gít-
arleikari kemur fram á ein-
leikstónleikum á morgun,
þriðjudaginn 29. desember
kl. 20, í Listasafni Íslands
við Fríkirkjuveg.
Um er að ræða tónleika til
styrktar Mæðrastyrksnefnd
Reykjavíkur. Vert er að geta
þess að allur ágóði rennur til
nefndarinnar og ekki verður
tekið við greiðslukortum. Aðgangseyrir er
2.000 krónur. Arnaldur flytur á tónleikunum
verk eftir Jón Ásgeirsson, Elsa Olivieri San-
giacomo, Mario Castelnuovo-Tedesco, Johan
Sebastian Bach, Mauro Giuliani, Paulo Bell-
inati, W. Walton.
Gítartónleikar
Leikið til styrktar
Mæðrastyrksnefnd
Arnaldur Arnarson
AUGLÝST hefur verið eftir
umsóknum í leikritunarsjóðinn
Prologos vegna fimmtu úthlut-
unar úr sjóðnum. Umsóknar-
frestur er til og með 11. janúar,
en úthlutað verður í febrúar.
Prologos hefur verið starf-
ræktur við Þjóðleikhúsið í eitt
og hálft ár og er honum ætlað
að efla íslenska leikritun og
hvetja til nýsköpunar. Tíu leik-
skáld og sex leiksmiðjuverkefni hafa hlotið styrk
úr sjóðnum. Nú er annars vegar auglýst eftir hug-
mynd að leikriti, hins vegar eftir hugmynd að leik-
smiðju- eða tilraunaverkefni. Nánari upplýsingar
er að finna á heimasíðu Þjóðleikhússins, www.leik-
husid.is.
Leikritun
Prologos auglýsir
eftir umsóknum
Þjóðleikhúsið
SÍÐUSTU tónleikar ársins
hjá Bebopfélagi Reykjavíkur
verða í kvöld í djasskjallara
Kaffi Kúltúre við Hverf-
isgötu. Í tilefni þess að 50 ár
eru liðin frá útkomu plöt-
unnar Kind of Blue með Mi-
les Davis, sem margir djass-
áhugamenn telja eina bestu
djassplötu allra tíma, munu
félagar í Bebopklúbbnum
flytja tónlistina af plötunni í heild. Margir af
bestu djassleikurum þjóðarinnar leiða saman
hesta sína að þessu sinni, skv. tilkynningu, og
verður án efa líf í tuskunum. Tónleikarnir hefj-
ast kl. 21.30 og standa frameftir. Aðgangseyrir
er 1.000 kr.
Djass
Miles Davis í önd-
vegi á Kaffi Kúltúre
Miles Davis