Ísfirðingur - 27.05.1960, Blaðsíða 2

2
ISFIRÐINGUR
Benedikt Arnkelsson, cand. theol.:
Fræðslu- og beilbrigðisstorf í Konsó í Ebiópíu
rt ?
ÍSFIRÐINGUR
Útgefandi:
Framsóknarfélag ísfirðinga.
Ábyrgðarmaður:
Jón Á. Jóhannsson
Afgreiðslumaður:
Guðmundur Sveinsson
Engjaveg 24 — Sími 332
veiðilandhelgi, myndi ekki ná
meirihluta, vildu íslenzku þingfull-
trúarnir, að undanskildum þeim
Hermanni og Lúðvík, að breyting-
artillaga yrði borin fram við til-
lögu Bandaríkjanna og Bretlands
um að sérréttindi skyldu gilda um
þau strandríki, sem byggðu af-
komu sína að mestu eða öllu á
fiskveiðum, og þau fá samanlagt
12 mílna fiskveiðilandhelgi. Flutti
meirihlutinn svo þessa breytingar-
tillögu.
Þeir Hermann og Lúðvík töldu
hættulegt að bera þessa tillögu
fram. Þeir höfðu kynnt sér viðhorf
þeirra fulltrúa, sem voru á sveif
íslendinga í landhelgisdeilunni, og
voru þeir henni andvígir, töldu
sumir þeirra hana brot á áður
gerðu samkomulagi. Kunnugt var
líka að Bretar og þeirra fylgifisk-
ar léðu ekki máls á því að styðja
tillöguna.
Svo fór líka að hún kolféll. En
þó dró tillagan þann dilk á eftir
sér, að talið var að ýmsir vinveittir
fuUtrúar gerðust ófúsari að styðja
hina upphaflegu tillögu íslendinga
og fékk hún því færri atkvæði en
ella. — Og það var hending ein,
eitt atkvæði, sem forðaði því lað
nýlendusjónarmið Breta og Banda-
ríkjamanna sigraði á ráðstefnunni.
Og enn voru það, að sögn, vin-
veittari ríkin, sem hliðruðu sér hjá
því að greiða atkvæði. Sézt hér
hversu djarft var teflt í málinu.
Hermann og Lúðvík stóðu fastir
á hinni upphaflegu tUlögu í land-
helgismálinu og raunar sigraði
þeirra málsmeðferð.
En það er önnur hlið á máli
þessu, sem ekki væri úr vegi að
minnast á.
Hvað var Ölafur Thors að erinda
í Lundúnum um páskana?
Það mun hafia komið illa við
suma fuUtrúa á Genfarráðstefn-
unni, er það kvisaðist að þeir Guð-
mundur I. Guðmundsson utanríkis-
ráðherra og Bjami Benediktsson
dómsmálaráðherra hefðu flogið til
Lundúna til samræðna, að því er
virðist, við Ólaf Thors forsætis-
ráðherna, og mun það sízt hafa
bætt fyrir landhelgismálinu hjá
sumum hinna vinveittari þjóða.
Ekki minntust þeir Bjami og
Guðmundur á það við þá Hermann
og Lúðvík að þeir færu til
Lundúna í þessu skyni, og fengu
þeir þá fregn úr blöðum og út-
varpi.
Nú í þessum mánuði fer fram
óvenjuleg athöfn í Landakirkju í
Vestmannaeyjum. Verða þá vígð
til kristniboösstarfs í Afríku lækn-
ishjónin Áslaug Johnsen og Jó-
hannes Ólafsson. Eru þau á förum
tU Eþíópíu, en þar hefur íslenzk
kristmboðsstöð verið starfrækt í
um það bil sex ár.
Samband ísl. kristniboðsfélaga,
sem eru félagssamtök innan þjóð-
kirkjunnar, hefur um 30 ára skeið
unnið að trúboði heima og meðal
heiðingja. Það studdi um tíma Ól-
af Ólafsson, kristniboða, til starfa
í Kína, en þar var Ólafur á vegum
Norðmanna. En nú um sex ára
skeið hefur Kristniboðssambandið
starfrækt sjálft kristniboðsstöð í
Konsó í Eþíópíu, þar sem íslend-
ingar hafa hrundið af stað merki-
legu starfi, sem er nú í örum vexti.
Konsómenn eru einn af mörg-
um þjóðflokkum Eþíópíu. Þeir eru
frumstæðir mjög, eiga ekkert rit-
að mál, vita lítil skil á heilbrigð-
um lifnaðarháttum og eru fjötr-
aðir í alls konar hjátrú og hindur-
vitni, eins og títt er um þjóðir
Afríku. Trúarbrögð þeirra eru
djöflatrú, og leita menn jafnan til
seiðkarla, ef eitthvað bjátar á. Um
heilbrigðismál er það að öðru leyti
að segja, að þarna er enginn lækn-
ir, en seiðmennirnir stunda alls
konar hrossalækningar og gera
jafnan iUt verra.
íslenzk hjúkrunarkona, Ingunn
Gísladóttir, hefur rekið sjúkra-
skýli í Konsó í fimm ár. Hefur
mikill fjöldi fólks leitað til hennar
og margir fengið bót meina sinna.
Malaría og heilahimnubólga eru
skæðustu sjúkdómarnir, sem herja
Það var líka, eins og á stóð
einhver átakanlegasti skortur á
háttvísi af forsætisráðherra lands-
ins, að setjast að í höfuðborg aðal-
fjandríkis lslendinga í landlielgis-
deilunni og kveðja þangað einung-
is tvo af fulltrúum vorum á Genf-
arráðstefnunni til skrafs og ráða-
gerða um þetta mál.
Ólafur Thors var líka framlágur
og bljúgur, er hann var á Alþingi
inntur eftir ferðalagi sínu og
kvaðningu ráðherranna tveggja til
Lundúna, og hafði það eitt fram
lað færa, að hann hefði ekki átt
tal við brezka stjórnmálamenn um
landhelgismálið og tóku margir
það trúanlegt.
Af öllum málflutningi stjórnar-
blaðanna í þessu máli, sannast hér
sem mælt er, að „veit hundur hvað
etið hefir“.
Þeir, sem í glerhúsi búa, ættu
að varast að henda grjóti að veg-
farendum.
á landslýðinn, og dóu að jafnaði
50—60 af hundraði allra þeirra,
sem fengu heilahimnubólgu. Ing-
unn hefur verið svo lánsöm að
hafa lyf, sem hafa dregið mjög úr
þeirri hættu, sem stafar af þess-
ari veiki. Þá hafa leitað í sjúkra-
skýlið menn með alls konar sár og
meiðsli, sem þeir hafa haft jafnvel
árum saman, enda gróa sár seint
í hitanum og fólkið kann ekki að
búa um þau á réttan hátt. Barna-
dauði er mikill í Konsó, og hefur
Ingunn bjargaði lífi margra í sam-
bandi við barnsburð. Innfæddir
menn eru hjúkrunarkonunni afar
þakklátir fyrir hjálp hennar og
færa henni oft gjafir, einkum ým-
is matvæli.
Gert er ráð fyrir því, að Jóhann-
es Ólafsson og kona hans hafi að-
setur í Gidole, þorpi um 50 km. frá
Konsó. Þar reka norskir kristni-
boðar sjúkrahús, og mun eitt her-
bergið í sjúkrahúsinu verða sér-
stakiega ætlað sjúklingum frá
Konsó, þeim er þurfa meiri hjálp-
ar við en hægt er að veita þeim
í sjúkraskýlinu. Einu sinni í viku
mun Jóhannes svo fara til Konsó
til starfa þar. -— Ýmsir Vestfirð-
ingar munu kannast við Jóhannes,
því hann gegndi læknisstörfum um
tíma á Þingeyri fyrir nokkrum ár-
um. Jóhiannes er sonur Ólafs Ólafs-
sonar, kristniboða, en Áslaug er
ættuð úr Vestmannaeyjum, dótt-
ir Árna Johnsen. Hún er hjúkrun-
arkona að menntun.
í Konsó var einnig hafizt handa
um kennslu, strax og starfið hófst
þar. Felix ólafsson, sem var braut-
ryðjandinn, tók að kenna drengj-
um, en fólk er enn tregt til að
senda stúlkur í skóla. Bókvitið
verður ekki sett í asakna, segja
menn. Nú munu vera þrír bekkir
í íslenzka skólanum, og á kristni-
boðsstöðinni er heimavist drengja.
Eru margir efnilegir nemendur í
hópi piltanna. Það má nefna til
dæmis um árangurinn, að Felix,
sem nú er hér heima, hefur feng-
ið bréf frá Konsópiltum, sem áður
þekktu hvorki blek né penna, en
eru nú færir um að rita bréf, og
það jafnvel á framandi máli. Bréf-
in eru skrifuð á amharisku, máli
Amhara, þjóðflokks þess, er ræð-
ur ríkjum í landinu. Öll kennsla
og opinber viðskipti fara fnam á
því máli. Keisarinn í Eþíópíu, sem
er kristinn og hefur mikinn hug á
því að lyfta þjóð sinni upp á hærra
menningarstig, leitast þannig við
að sameina hina mörgu ættflokka
í eina þjóðarheild, og skal tunga
hans vera ríkismál.
Þá hefur prédikun kristniboð-
anna fallið í góðan jarðveg meðal
landsbúa. Djöfladýrkunin hefur
hvílt eins og farg í fólkinu, og fær
hinn kristni boð’skapur því góðan
hljómgrunn. 1 byrjun þessa árs
munu um 60 manns hafa verið
skírðir. Benedikt Jasonarson, sem
nú starfar í Konsó ásamt Margréti
Hróbjartsdóttur, konu sinni, og
hjúkrunarkonunni, heldur nám-
skeið í kristnum fræðum fyrir þá,
sem taka vilja skírn og ganga
þannig í söfnuðinn. Þátttaka í
guðsþjónustum á sunnudögum hef-
ur aukizt svo mjög, að nú verður
að halda guðsþjónusturnar undir
berum himni, húsnæðið er orðið
of lítið. Konsómenn sjálfir hafa
byggt fjórar kirkjur í þorpum sín-
um, og fjölgar þeim stöðugt, sem
snúa baki við djöfladýrkuninni.
Skilningur manna hér á landi á
þessu málefni, fer vaxandi. Gjafir
þær, sem berast til starfsins, eru
greinilegur vottur þess. Á síðast-
liðnu ári voru um 175 þús. kr.
sendar til Konsó, en fyrir þá upp-
hæð varð að greiða um 100 þús.
kr. í yfirfærslugjald. Þá hafa ver-
ið keypt ýmis tæki handa lækn-
inum, sem er á förum. Undanfarin
ár hafa verið send kynstrin öll af
sjúkrabindum til Konsó, og. hafa
þau verið unnin úr gömlu líni, t. d.
sængurfötum og öðru lérefti, sem
til þess er vel faUið. Þá hafa sum-
ir gefið flíkur, t. d. stuttbuxur á
drengi og kjóla, en Konsómenn
ganga fálkæddir.
Þau læknishjónin munu halda
utan fljótlega eftir að þau hafa
verið vígð. Þess má geta, að á s.l.
ári voru 15600 sjúklingar skráðir
við sjúkraskýlið í Konsó, og var
sjúkraskýlið þó lokað í einn mán-
uð, er hjúkrunarkonan var fjar-
verandi í hvíldarleyfi. Verkefnin
eru því aðkallandi.
★
Báðstefna nm kjaramálin
Alþýðusamband íslands hefur
boðað til ráðstefnu verkalýðsfélag-
anna dagana 28. og 29. þ. m. Rætt
mun verða um viðhorfið til kjara-
málanna og hvernig verkalýðs-
hreyfingin skuli við bregðast. Einn
fulltrúi frá hverju vérkalýðsfélagi
innan Alþýðusamtakanna mun
sitja þessa ráðstefnu.
Bifreið til sölu.
Ford Fairlane 1955, í góðu lagi,
er til sölu fyrir hagkvæmt verð ef
samið er strax.
Upplýsingar gefur.
Gunnar Sigurðsson,
Hlíðarveg 24,
Isafirði.
Sími 310.