Skólablaðið - 01.02.1989, Blaðsíða 3

Editor dicit
Það er með ólíkindum hversu oft mætti álykta að
rneiri hluti nemenda Menntaskólans stundaði þar nám
°háð áhuga og framtíðaráætlunum. Oft virðist sem
Almennur nemandi mæti til stofnunarinnar, fimm sinn-
um í viku, einungis sökum þess að einhver annar vilji
að hann sæki tíma og standist próf í þeim eina til-
gangi að taka þau næstu, unz öllum helztu prófum ís-
lenzka skólakerfisins sé náð. Það virðist sjaldgæfara
að fólk sé í skóla vegna þess að það í raun langi til
þess að læra það námsefni er skólinn kennir. Vissulega
myndu flestir nemendur skólans aðspurðir svara því
til að þeir væru þar af fúsum og frjálsum vilja, þó
uiargir þeirra bæti gjarnan við að þeim hundleiðist
heimavinna, mætingarreglur séu þær ströngustu í hin-
um vestræna heimi, að ekki væri minnzt á hve námsef-
mð sé „óinteresant og ópraktískt“. Það er orðin hefð
að á nokkurra ára fresti birtist grein í Skólablaðinu,
þar sem ráðist er að íslenzkukennslu skólans, kröfum
um skólasókn og því hve úreltur og forpokaður skólinn
sé. Þar hafi ekkert breytzt síðan 1846.
Þó verður ekki séð að það sé skólinn sem helzt vaði
1 villu og svíma. Aðallega virðist sem námsáherzlur
nemenda hans séu á misskilningi byggðar. Markið með
náminu er altaf sett á næsta próf, aldrei lífið sjálft. Sá
er þetta ritar minnist þess tam er kennari taldi upp
nöfn átta klaustra, og missti það út úr sér að á prófi
þyrftu nemendur líklega ekki að muna nema í mesta
lagi fimm. Þorri nemenda lærði fimm nöfn samvizku-
samlega. Daginn eftir voru nöfn hinna þriggja mönnum
svipað ofarlega í huga og tvöföld slafnesk saman-
burðarmálfræði. (Ekki ber að álíta sem svo að nokkrum
nianni detti í hug að nokkur muni eftir hinum fimm
að vorprófum liðnum). Sökum hinnar dæmalausu dýrk-
unar á kennaraeinkunnum, (er sjaldnast segja mikið
um almenna greind og hugmyndaflug nemenda) hefur
myndazt ný stétt. Nemendur er leggja slíka áherzlu á
>,jákvæða framkomu“ í garð kennara að nærstaddir
geta vart fótað sig í flaumi slefs og munnvatns. Hvað
gerst kemur andlegt atgervi slíks fólks fram í greinum
eins og sögu. Þar er yfirleitt verið að fjalla um efni
er kennt hefur verið í grunnskólum. Þeir er hæstar
einkunnir fá í Menntaskólanum hafa einnig glósað
samvizkusamlega í grunnskólunum og náð sömu ein-
kunnum þar, en er farið er að nýju í efnið uþb tveimur
arum síðar situr ekkert eftir og þeir glósa sem aldrei
fyrr. Það fólk er hefir haft það fyrir sið, hugsanlega
fyrir sakir vanmáttakenndar og fullkomnunaráráttu,
að „læra heima hvað sem á dynur“ , jafnvel flutzt bú-
ferlum á lestrarsal íþöku, ætti að taka sér augnabliks
hvíld frá andríkri eðlisfræðinnar og óendanlegri vídd
stærðfræðinnar, og velta því fyrir sér hvort í einkunn-
um millibekkja eða mismunandi einkunnatitlum felist
öll hin eftirsóknarverðasta lífshamingja. Einn rector
Reykjavíkurskóla, Steingrímur Thorsteinsson, hitti
einmitt naglann á höfuðið þegar hann orkti:
„Orður og titlar úrelt þing,
eins og dæmin sannna.
Notast oft sem uppfylling
í eyður verðleikanna.“
Enginn neitar þó því að afkoma íslenzku þjóðarinnar
byggist upp á því að hún eigi menntaða einstaklinga
og eins'og Einar Benediktsson benti á þá er mennt
máttur. Því má þó aldrei gleyma að skólanám er ekki
lífið sjálft heldur einungis undirbúningur undir það.
Margir virðast annað hvort rugla þessu saman eða
vera á öndverðri skoðun. Það er hins vegar dapurleg
staðreynd að margir hafa eytt svo miklum tíma í að
undirbúa lífið að þeir hafa gleymt að lifa því. Marga
hefur dreymt svo stóra drauma um námsafrek og ein-
kunnir að ekkert annað hefur komizt að. Þó slíkir
draumar geti verið ljúfir er vafasamt að lifa eingöngu
í draumaheimi, slíkt getur orðið helzt til plássfrekt í
lífinu. Eða eins og Steinn orkti:
,,Og sjá þú fellur fyrir draumi þínum
í fullkominni uppgjöf sigraðs manns.
Hann lykur um þig löngum armi sínum
og loksins ertu sjálfur draumur hans.“
Non scholæ sed vitæ discimus
Seneca