Nýr Stormur - 24.09.1965, Síða 7

FÖSTtTDAGTJK 24. september W65
7
Þœtti þessum er ætlað að
fjalla um dagblöðin í Reykja-
vlk og það athyglisverðasta úr
vikulegu efni þeirra.
Verður ritað bæði lof og
last, eftir því sem efni standa
til. Flestir sem komnir eru
til vits og ára, kaupa blöð,
eitt eða fleiri.
Svo háttar til hér á landi,
að öll dagblöðin eru gefin út
af stjómmálaflokkunum,
nema Morgunblaðið, sem er
þó talið höfuðmálgagn Sjálf-
stæðisflokksins. Öll þessi
blöð rita um menn og mál-
efni, með sérstök pólitísk við
horf í huga. Fyrir því er
bæði fréttaþjónusta þeirra og
umræður um þjóðmál og al
menn efni meira og minna
lituð af pólitískum viðhorfum.
Nægir í þessu að benda á er-
lendar fréttir Þjóðvijjans ann
ars vegar og Morgunblaðsins
og Vísis, hins vegar. Fréttum
er stungið undir stól eða þeim
hagrætt að vild. Ofstæki blað
anna í stj ómmálaumræðum
er með þeim hætti, að ekki
er viðlit fyrir hlutlausan að-
íla að gera sér rétta grein fyr
ir hlutum. Engin leið er að
mynda sér nokkra skoðun á
hinum daglegu málum, við
lestur eins dágblaðs, og er
útkoman litlu betri þótt þau
séu öll keypt og lesin. Allar
frásagnir blaðanna stangast
hver á annars horn. Ekkert
þeirra virðist segja satt og
lesandinn stendur eftir ráð-
villtur og engu nær. í þessum
pistlum mun þessi háttur
blaðanna gagnrýndur og
bent verður á hinar öfga-
fullu mótsagnir og einnig
hvers konar óvandaða blaða
mannsku sem vart verður við.
Dagblöð eru mjög sterkt
fjölmiðlunartæki. Þess vegna
skiptir miklu hverjir verða
til að skrifa í þau og hvemig
það er gert.
Erlendis eru dagblöð yfir-
leitt mjög hlutlaus í öllum
málflutningi og jafnvel þótt
þau styðji ákveðna stjómm.-
flokka, sem ekki er nærrl því
alltaf. íslenzku blöðunum er
pólitíkin allsráðandi. Tllgang-
urinn látinn helga meðalið.
Stjórnmálaritstjórar blað-
anna eru ákaflega misjafn-
lega ritfærir og ber Magnús
Kjartansson ritstjóri Þjóðv.
af. Mjög skemmtilegt er að
lesa greinar hans þó að
böggull fylgi að visu skamm-
rifi, en það er að þær eru
stundum skrifaðar af svo
glörulausu ofstæki að þær
missa marks. Leiðarar Tím-
ans eru oft vel skrifaðir, enda
ritstjórarnir vel ritfærir
menn. Tíminn ber samt ekki
sitt barr á þessu sviði, eftir
að Jónas frá Hriflu hætti að
skrifa hann, enda Jónas tví
mælalaust ritfærasti maður,
sem skrifað hefi rað staðaldri
í íslenzk blöð.
Leiðarar Morgunblaðsins
eru heldur e&ki svipur hjá
sjón, síðan Valtýr og Jón
Kjartansson féllu frá. Er og
sennilega erfitt að skrifa for
ystugreinar um stjómmál 1
blað, sem hefir einkum það
hlutverk að túlka stefnu, sem
er allra vlnur en engum trúr.
Leiðarar Alþýðublaðsins eru
venjulega ósköp saklausir
etns og raunar allt efni blaðs-
Ins, en höfuðkosturinn við
þá ,eins og hjá Vísi, er hvað
þeir eru settir með stóru
letri og því stuttir.
í
OFTlílOm
svo vel a3 bera þessar tölur samon viS fluggjöldin á öSrurn árstímum, og þá verSur augljóst hve
átrúleg kostakjör eru boSin á þessum tímabilum.
Fargjöldin eru háS þeim skilmálum, aS kaupa verSur farseSil báSar leiðir. FerS verSur aS Ijúka innan
elns mánaSar frá brottfarardegi, og fargjöldin gilda aSeins frá Reykjavík og til baka.
ViS gjöldin bætist 7'A% söluskattur.
Vegna gáSrar samvinnu viS önnur flugfélög geta LoftleiSir útvegaS farseSla til allra flugstöSva.
SsekiS sumaraukann meS LoftleiSum.
ÞÆGILEGAR HRAÐFERÐIR HEIMAN OG HEIM.

SUMflRHU Kl
Til þess aS auðvelda íslendingum aS lengja hiS stutta sumar
með dvöl ■ sólarlöndum bjóSa LoftleiSir á tímabilinu 15. sept.
til 31. okt. og 15. marz til 15. maí eftirgrcind gjöld:
v_______!______I_______y
éjSk
s_____>
KniHisrasi
danska stjómin tæki þessa á
hættu með Fateyjarbók.
Menn töluðu um „Sýningar-
hégóma“ og í „Academy"
skrifaði hinn frægi vísinda-
maður F. York-Powell í Ox-
ford harðorð mótmæli gegn
því, að þessi áhætta væri tek
in. Eftir að hafa lýst ástæðu
sinni á vísindalegan hátt,
þar sem hann telur að ekki
megi taka slíka áhættu, bæt-
ir Powell við:
„Þar við bætist, að til
þess eingöngu að seðja
forvitni einhverra fáfróðra
manna, og fylla dálka ein
hverra dagblaða, ætlar rík
isstjórn Dana, sem er vörð
ur einstæðs dýrmætts
handrits, að taka áhættu
af því, að láta það fara
tvær ferðir yfir Atlantshaf
og flytja það til lands, þar
sem eldsvoðar og vatns-
skaðar eru mjög algengir.
í þessum mótmælum mín-
um er ekki um neinn brezk
an hroka að ræða. Enginn
af bandarískum vísinda-
mönnum, sem ég tel til
vtna minna, munu mis-
skilja það, sem ég hefi rit-
að um þetta mál, því þáð
eru ekki þeir sem hafa kom
ið fram með þessa fá-
bjánalegu og hættulegu
uppástungu. Eg rita um
þetta mál í von um, að
fleiri vísindamenn undir-
riti áskorun til dönsku rik
isstjórnarinar, til þess að
fyrirbyggja, að hún upp-
fylli þessa fábjánalegu
beiðni og um leið að koma
í veg fyrir, að einhverjum
dýrmætustu auðævum
Evrópu verði ekki að nauð
synjalausu stofnað í slíka'
hættu."
Dr. Brun reyndi að bæla
niður óánægju raddimar og
útskýra hvernig þessi ósk
væri fram komin hjá Banda-
ríkjamönnum um að fá bók-
ina lánaða.
í blaðagrein lét hann í
ljós, að ekki væri hægt að
líta á málið eingöngu _ sem
„Útstillingar-hégóma". Ástæð
an væri sú, að fjöldi Banda
ríkjamanna teldi það lyga-
sögu, að Norðurlandamenn
hefðu fundið Ameríku 500
árum áður en Kolumbus hefðl
komið þangað, og hvorki vis
indarit né eftirprentun þess,
myndi geta sannfært þá um
sannsögulegt gildi þeirra frá
sagna. Ef þeir fengju sjálfir
að sjá Flateyjarbók myndi
það geta leitt til þess, að
Ameríkumenn myndu slá
því föstu í eitt. skipti fyrir
öll, að það væri söguleg stað
reynd.
Þrátt fyrir að Mennta-
málaráðuneytið væri á
sömu skoðun og yfirbókavörð
urinn, sem gætti þessa dýr
mæta fjársjóðs, var ekki
sjáanleg nein leið til undan-
kom u,ef ekki átti að móðga
sendiherra Bandaríkjanna. í
nóvembermánuði tilkynnti
rikisstjóm yfirbókaverði kon
ungsbókhlöðu að mál þetta
hafi verið til alvarlegrar at-
hugunar af allri rikisstjórn-
inni og að hún hafi af stjórn
málalegum ástæðum fundið
sig knúða til að verða við
óskum stjórnar Bandar. um
lán á umræddu handriti.
Nú féll sprengjan í þriðja
sinn. Yfirbókavörðurinn var
mjög óánægður með þessa
lausn málsins, en varð að
sjálfsögðu að hlýða yfir-
boðurum sínum. Að vísu full
vissaði Menntamálaráðuneyt
ið hann um, að það hefði
gert allar nauðsynlegar kröf-
ur og ráðstafanir í þessu sam-
bandi við sendiherra Banda-
ríkjanna og m. a. krafizt þess,
að bókinni yrði látinn fylgja
maður, sem væri henni ná-
kunnugur og bæri honum að.
gæta hennar á ferðalaginu.
Ráðuneytið óskaði uppá-
stuhgu um val manns til far
arinnar og taldi eðlilegt, að
hann væri einn úr hópi starfs
manna safnsins.
Árinu áður, var þvingað i
bókavarðarstöðu við safnið
ungum íslendingi. Það er
ekki ósennilegt að hann hafi
gefið sendiherranum i skyn,
að hann væri réttl maðurinn
til slíkrar ferðar, þar sem
hann væri fæddur á íslandi.
Hann snéri sér einnig til
yfirbókavarðarins með beiðni
um að hann yrði valinn til
fararinnar, en fékk blákalt
afsvar. í bréfi sínu til ráðu-
neytisins lýsti yfirbókavörður
inn yfir því, að hann teldl
mann þennan óhæfan til far
arinnar og gerði uppástungu
um annan. Dr. Brun reyndi
í bréfi sínu að draga sem
mest úr allri áhættu og stakk
því uppá, að senda aðeins
þau blöð úr bókinni sem fjöll
uðu um Vínland, en ráðu-
neytið vildi ekki fallast á
það. Hjá þekktasta húsgagna
smið Kaupmannahafnar var
smíðaður stór kassi úr harð
viði og var hann fóðraður inn
an með þykku skinni, til að
fyrirbyggja, að Flateyjarbók
yrði fyrir hnjaski á ferðalag-
inu. Yflrbókavörðurinn lét
ljósmynda handritið í „Tekn
isku“ deild herforingjaráðs-
ihs ,af ótta við, ef eitthvað
henti frumritið á ferðalag-
inu. Að lokum gerði hann
uppástungu við ráðuneytið
u mleiðsögumann handritsins,
enda þótt hann lýsti yfir
þeirri skoðun sinni, að sér
fyndist slíkt ekki nauðsynlegt,
þar sem ekki ætti að halda
neinn fyrirlestur um Flateyj
arbók á sýningunni, en tók
jafnframt fram, að kostnaður
við slíka för yrði að sjálf-
sögðu að greiðast af ríkis-
stjórn Bandaríkjanna. Hinn
23. janúar 1893 barst yfir-
bókaverðinum bréf Mennta
málaráðuneytisins þar sem
honum var tilkynnt, að það
hefði valið til fararinnar Doc
ent við Háskólann í íslenzkri
menningarsögu og myndi
verða rætt við sendiherra
Bandarikjanna um kostnað
inn af ferðinni.
Framhald á 6, síða.