Nýr Stormur - 24.09.1965, Blaðsíða 9

FÖSTUDAGUR 24. september 1965

9
Mannkynssaga
í dagblaðaformi
Rftstýrf og valið af
Gunnari Hall og Páli Finnbogasyni
eftir erlendum fyrirmyndum.
Fortíð -
Aldrei áður hefur mannkynið
staðið andspænis slíkum gjör-
breyíingum, sem síðustu sigrar
mannsandans munu hafa í för
með sér. í hundruð þúsunda ára
hefur líf mannanna litlum breyt
'ingum tekið. Maðurinn hefur
verið óendanlega fátækur og
vanmáttugur í hinum stóra
heimi. Geysileg landflæmi hafa
verið óbyggð, þar sem hvergi
lagði reylc eða nokkur veiðimað
ur hafði stigið fæti sínum. Ætt-
bálkarnir bjuggu við frumstæð
skilyrði ogvissu ekki um hvern
annan. Aldir liðu án þess að
nokkur breyting yrði á lífi
fólksins. Kynslóð eftir kynslóð
Jifði eins og forfeðurnir,
bjuggu eins og þeir, veiddu eins
•og þeir og ef einhver framför
varð á einhverjum stað, leið hun
venjulega undir lok með ætt-
bálknum og aðrir vissu ekki um.
Alls kyns náttúruhamfarir
eyddu ættflokkunum og villi-
dýrin eirðu engu. Smátt og
smátt lærðist mönnum að búa
sér verkfæri, kylfur, axir, lens-'
ur og spjót. Þegar fyrsta veru-
lega þýðingarmikla uppfinning-
in, boginn og örvarnar, komu
til sögunnar, varð öll veiði auð-
veldari.
Örvarnar voru markvissari og
miklu hættulegri en grjótkastið
og drápu stærstu dýr auðveld-
lega. Skinn veiðidýranna voru
notuð til skjóls og híbýlin urðu
betri og vistlegri.
Að sjá fram í tímann getur
enginn, en við getum horft til
baka frá tímasetningu þessa
'blaðs og ef við gerum það, hljót-
um við að sjá, að þróunin mun
’halda áfram og sennilega verða
margfallt örari en hingað til.
Framtíðin virðist blasa við
mannkyninu full af vonum og
möguleikum um betra líf, meiri
framfarir, meiri og betri fæðu
og húsaskjól fyrir æ fleiri. Við
verðum einnig að vera viðbú-
in fleiri hættum, svo sem of-
fjölgun og þar af leiðandi bar-
áttu um lífsgæðin. Sá tími, þeg-
ar við vorum öll ein fjölskylda
og þekktum hvert annað, er lið-
inn.
Það mun gera okkur eigin-
gjarnari, tillitslausari, þar til
við lærum að hugsa og lifa eins
og heimsborgarar.
Sigrar okkar eru augljósir.
Eldurinn, leirkerið, vefnaður-
inn, tinnan, málmurinn, hús-
dýrin og kornið á ökrunum. Við
erum undrandi yfir því, hve
allt er orðið auðveldara. Spurn-
ingin er: Hefur allt fylgzt að?
Hugur okkar og hugsýnir
hafa ekki staðið í stað á þeim
Framtíð
tekið framförum. Við trúum
ekki á sömu guði og forfeður
okkar. Við trúum ekki lengur
á anda í steinum og stokkum.
Við höfum fengið vald yfir dýr
um merkurinnar og þurfum
ekki lengur að óttast hefnd
þeirra. Þau eru ekki lengur fé-
lagar okkar og féndur í skóg-
inurn, heldur húsdýr okkar, vin
ir og félagar, í lífi og starfi, við
hús okkar þar sem grasið grær.
Dýrin og jurtirnar lifa og gróa
að óskum okkar og þetta m. a.
hefur orðið til þess að lyfta
hug okkar hærra í leit að æðra
veldi, því að við vitum okkur
svo vanmáttug, þrátt fyrir allt.
Það er ekki lengur það, sem
næst okkur stendur, sem við
þurfum að óttast.
Það er blessun haustsins, sem
við verðum að fá í gegnum
fórnir okkar, því að glóandi sól
dagsins og hrím næturinnar
ræður örlögum okkar. Ef korn-
ið skrælnar á akrinum, kuldinn
þjakar gróðurinn og búféð geld
ist og fellur, er öll okkar menn-
ing dauðadæmd og við sjálf
með. Á vissan hátt erum við
verr stödd en forfeður okkar.
Það er í raun og veru sól og
regn, sem öllu ræður um vel-
ferð okkar. Er það þá i raun
og veru öruggt, að við höfum
það betra, eða líf okkar sé ör-
uggara?
í dag þróast samfélag i Níl-
ardalnum, í Mesópótamíu og
jafnvel langt austur 1 Indlandi.
Miklu flóknari samfélög en við
höfum hingað til þekkt.
Jafnvel í norðri eru íbúarn-
ir að skiptast í jarðeigendur og i
þræla. |
1 Fólkið lifir ekki sama lífi, *
þótt landið sé það sama. Hvern-1
ig má þetta vera? Það er mikils I
virði í dag, að eiga landið um-j
hverfis verzlunarstaðina, hafn-i
irnar og að ráða ríkjum í hin- i
um ríku verzlunarborgum, og |
þar sem jörðin er frjósömust.,
Hvað eftir annað hefur það |
komið fyrir að fátækir ætt-
bálkar hafa ráðizt inn í hinar
blómlegu byggðir og drepið
alla, sem þar voru fyrir og setzt
sjálfir að annarra eignum. Stutt
áhætta um líf og dauða er betri
en' margra ára strit. Hvert mun
þetta leiða? Mun okkur auðn-
ast að halda sömu reglu og friði
í hinum stóru samfélögum,
eins og góðum höfðingja eða
leiðtoga í litlum byggðum
tókst áður?
Heimurinn liggur fyrir fram-
an okkur með árþúsundir af
óútreiknanlegu og ótölulegum
möguleikum. En munu þeir
allir færa okkur öllum ham-
tima. sem okkar ytri Jcjör hafa
ingju?
Fægðar axir, hnífar, kylfur o. fL
úr steini, gerðu mönum mögu-
legt að afla lífsviðurværis og auka
vellíðan sína.
Öll stríð eru óhugsandi eftir að
þessi Hræðilegu vopn hafa verið
fundin upp.
Menning
í austri
Frá fréttaritara vorum í Norðaust-
ur Evrópu 4000 f. Kr..
Ef til vill finnast eftirkomendur
þeirra í Síberíu og víðar.
Forfeður okkar urðu að berj
ast við sverðtígrisdýr, holuljón og
birni og loðna nashyrninga. Þau
eru öll horfin, en víð höfum enn
nægilega margar tegundir að
berjast við, svo sem úlfa og birni,
sem veiða eins og við.
Vísundar, úruxar, elgir og
villihestar eru hættuleg veiðidýr,
sem okkur gengur oft illa að ráða
niðurlögum. með okkar veik-
byggðu vopnum og það er ekki
alltaf maðurinn, sem fer með sig
ur af hólmi.
Betri verkfæri
Talið er fyrir um það bil 300
þúsund árum hafi mennirnir fyrst
byrjað á Því að búa tíl verkfæri
úr steini. Áður hafi menn notað
kúpta steina, sem voru mátulegir
á stærð í hnefa, til að berja og
mylja með. Þessa kenningu er ó-
mögulegt að kanna en hún er samt
mjög sennileg. Síðan lærðist þeim
að búa til ýmiskonar verkfæri úr
steini og var handöxín langal-
gengust.
Venjulega var hún tólf til
fimmtgn sentimetra löng, sjö
til átta sentimetra breið og
tveggja sentimetra þykk. Sú stein
tegund sem bezt var fallin til
smíða, var tinnusteinninn. Það
má klúfa hann í flögur og þar
af leíðandi hægt að gera hann
egghvassari en aðra steina. Seinna
tókst mönnum að nota fleiri efni
til verkfæragerðar, svo sem bein
og horn. Var það notað í sköft á
steinverkfærin og í fiskikróka o.
fl.
Framförum í framleiðslu verk-
færa fylgja alltaf framfarir á
öðrum sviðum.
Viðskiptalíf blómgast
Það eru ekki margir í dag,
sem geta framleitt alt, sem
þeir þarfnast, sjálfir. Það verð
ur stöðugt almennar að fólk
skiptist á varningi. Lönd, er
hafa tinnu aflögu, senda
hana til annarra landa sem
síðan senda í staðinn aðrar
vörur, sem þau eiga auðveld
ara með að framleiða. Málm
öldin nýja mun gera þessa
vöruskiptaverzlun enn nauð
synlegri.
Á víðlendum landflæmum finn
ast engir málmar. Hins vegar er
oft auðvelt að framleiða matvæli
og aðrar vörur á þessum svæð
um. Verzlunin verður því í vax-
andi mæli þýðingarmeiri og alls-
konar óþekktur varningur flyzt á
milli landa. I gegnum verzlunina
munu Þjóðir kynnast hver ann-
arri til mikilla nytja fyrir hver
aðra, en ýmsar hættur munu
einnig fylgja í kjölfar hinnar
miklu verzlunar.
S|SSSSS2SSSSg2g2SSSSSSSSSSSS8£SSSSS2S8S£SSS2SSSS82SSSSSSS8SSSSSSSSS2SSgSSSS2SSSSSSSSSSSSSSSSSSS|
Hin nýja kventízka
kostar óhemju fé
Nýjustu kjólarnir eru svo dýrir, að einn slíkur getur
gert venjulegan, egypzkan embættismann gjaldþrota.
Lendaklæðin nægja ekki lengur.
Tízkan frá Sýrlandi krefst klæða um allan kroppinn.
Kjólarnir verða að vera síðir og skartgripirnir þungir.