Framsóknarblaðið - 20.01.1950, Blaðsíða 3

3
Hallgrímur Júiíusson undirritar gestabók Fleetwood-borgar
FRAMSÓKNARBLAÐIÐ
Sr. Halldór E. Jónsson
hafði dvalið hér í Eyjum frá
)dví snemma í haust. Hann
var stundakennari við Gagn-
fræðaskólann hér og stund-
aði þar að auki kennslu, þar
sem hann bjó, einkum
ensku. Hann var giftur enskri
konu, Jenny Johnson, og átti
hann eina fósturdóttur.
Sr. Halldór Jónsson lauk
gagnfræðaprófi við Akureyr-
arskóla árið 1907. Hélt hann
síðan áfram námi í Banda-
ríkjum Norður-Ameríku eft-
ir því sem aðstæður leyfðu,
og lauk þar guðfræðiprófi ár-
ið 1917. Eftir það var hann
prestur í Kanada um ára-
tugi. Hann þráði einlæglega
ættland sitt og kom heim á
s. 1. sumri. Vildi dvelja hér
um eins árs skeið og nota
þann tíma til þess m. a. að
treysta bróðurböndin milli
íslendinga vestanhafs og aust
an. Erindi hans í útvarpið
miðuðu að því. Það var göf-
ug hugsjón.
—o—
Þjóðin í heild er harmi
lostin. Vissulega er sárastur
harmur kveðinn að ástvinum
og öðrum vandamönnum
hinna látnu, en þó er slíkur
sorgaratburður ekkert einka-
mál. Fjarri fer því. Öll þjóð-
in finnur til. Öll þjóðin syrg-
ir fallna drengi, horfnar hetj-
ur, sem skipuðu glæsilegt
rúm í íslenzkri sjómannastétt.
Við söknum einnig far-
kostsins, tregum hið veglega
skip, sem var stolt Eyjaflot-
ans og vakti hvarvetna at-
hygli hérlendis, þar sem það
kom, því að það var um
skeið stærsta skip, sem smíð-
að hafði verið hér á landi.
Með byggingu vélskipsins
Helga höfðu iðnaðarmenn
Eyjanna getið sér varanlegan
orðstír, sannað öllum lands-
lýð tæknilega getu sína.
Skipasmíðameistarinn, Gunn-
ar M. Jónsson, var opinber-
lega heiðraður fyrir afrek
sitt. Þá bar smíði skipsins
ekki síður eigandanum vitni
um óvenjulegan stórhug,
djarfhug og framsýni.
Á stríðsárunum hafði þetta
mæta skip undir stjórn þeirra
ágætis dugnaðarmanna, sem
þar höfðu skipsstjórn á hendi
fyrr og síðar, fært þessu hér-
aði mikla björg.
Bretar töldu einnig starf-
rækslu v. s. Helga eftirtekt-
arverða og mikilvæga á stríðs
árunum. Þeir töldu skipið
sér áberandi bjargargjafa.
Enda naut hinn látni skip-
stjóri, Hallgrímur Júlíusson,
svo mikils trausts og virðing-
ar með Bretum, að borgar-
stjórinn í Fleetwood veitti
honum eitt sinn sérstakar
heiðursmóttökur til þess að
þakka honum og skipshöfn
hans þá atorku, það þrek og
hugrekki, sem þeir höfðu
sýnt og sannað í millilanda-
siglingum á stríðsárunum, og
þannig átt sinn þátt í því að
varna hungurvofunni að bæj-
ardyrum brezkra þegna hörm
ungarár stríðsins.
Þegar Bretar sýndu Hall-
grími skipstjóra og skipshöfn
hans hina opinberu viður-
kenningu (1945), hafði m. s.
Helgi farið 120 ferðir yfir
hafið milli Bretlands og ís-
lands og siglt um 150.000
mílur til þess að færa Bret-
um björg í bú. Andvirðisins
nutum við Eyverjar og allir
íslendingar.
Alls mun skipið hafa siglt
nær 200 ferðir milli þessara-
landa nú um síðustu áramót.
Hin opinbera brezka við-
urkenning á afreki skipstjór-
ans á v. s. Helga og skips-
höfn lians var og er heiður
til handa öllum okkar sjó-
mönnum, ef rétt er á litið.
Sæmd einnar stéttar er þjóð-
arheildinni sæmd. Viður-
kenning íslenzkra sjómanna í
erlendum höfnum er hylling
íslenzka fánans, því að und-
ir merki þjóðarinnar eru af-
rek íslenzkra sjómanna unn-
in.
Hinn skipstjórinn, sem
með skipinu fórst, Arnþór
Jóhannsson, var á leið hing-
að til þess að halda hér
áfram störfum í þágu þessa
byggðarlags. Hann átti að
baki sér merkilegan skip-
stjóraferil. Hann var afla-
maður með afbrigðum. Ekki
aðeins þetta byggðarlag,
heldur öll þjóðin naut í rík-
um mæli þessa eiginleika
hans. Hann naut mikillar
virðingar meðal skipverja
sinna. Sjómönnum þótti jafn-
an heiður að því að hafa ver-
ið í skiprúmi með honum.
Hinir látnu skipstjórar
voru nýtir lærifeður ungra
sjómanna. Skip undir þeirra
stjórn voru skólaskip ungum
mönnum til sjómennsku og
sjósóknar.
„Hvert eitt fljótandi skip
ber þó farmannsins svip.
Hann er ferjunnar andi og
hafskipsins sál“.
Starf þeirra ágætu sjó-
manna, sem við eigum hér
á bak að sjá, staðfestir sann-
leika þessara ljóðlína: Ungir
sjómenn uxu að kjarki og
manndómi í samstarfi við
jiá þrjá skipstjórnarmenn,
sem hér týndu lífi sínu, þá
Hallgrím, Arnþór og Gísla
Jónasson, stýrimann.
Jón B. Valdimarsson var
frábær í starfi sínu. Hann
hafði af eigin ramleik brotizt
áfrarn til vélstjóranáms og
aflað sér fyllstu vélstjórarétt-
inda. Jón mun hafa siglt
milli landa svo til öll stríðs-
árin og lengst á v. s. Helga.
Hann naut verðugs trausts
húsbænda sinna og skipstjórn
armanna og var sérstakur
hirðumaður um meðferð
véla. Aldrei varð v. s. Helgi
fyrir töfum vegna vélbilana
og ber það glöggvast vitni
um hæfni vélgæzlumannanna.
Skipshöfn v. s. Helga var
annars öll valið lið að dugn-
aði. Vélstjórarnir.....viður-
kenndir . ágætismenn á sínu
sviði eins og að ofan er að
vikið og þrír hinir yngstu
dugnaðardrengir, sem skip-
uðu vel sitt rúm.
Skipshöfnin sem starfaði lengst með Hallgrími Júlíussyni
ó vélskipinu Helga.
Fremri röð fró vinsfri: Jón Valdemarsson vélsfjóri, Sveinn
Matthíasson, matsveinn, Magnús Jónsson, vélstjóri, Gunn-
ar Eiríksson, hóseti. Aftari röð: Hjólmar Jónsson, stýri-
maður, Ólafur Sigurðsson, stýrimaður, Hallgrímur Júlíus-
son, skipstjóri og Jósef Markússon, hóseti.
Borgorstjórinn í Fleetwood heiðrar Hallgrím Júlíusson.