Framsóknarblaðið - 20.01.1950, Blaðsíða 4

4
FRAMSÓKNARBLAÐIÐ
Leitun mun á jafn góðu
og nánu samstarfi, sem ríkti
milli Helga Benediktssonar,
eiganda skipsins, annarsvegar
og skipstjórnarmannanna
hinsvegar, þeirra Arnþórs Jó-
hannssonar, Gísla Jónassonar
og Hallgríms Júlíussonar.
Milli allra þessara aðila
ríkti gagnkvæmt traust og
vinátta og skipstjórnarmenn-
irnir ræktu störf sín með fa-
dæma trúnaði sem um eigin
útgerð væri að ræða. Mér er
um það kunnugt, að þeir
höfðu allir ótakmarkað um-
boð húsbónda síns um hvers-
konar ráðstafanir í þágu út-
gerðarinnar og ráku trúnað-
arerindi hennar utanlands
sem innan.
Arnþór og Gísli, sem bú-
settir voru utan Eyja, voru
sem fjölskyldumeðlimir út-
gerðarmannsins, þegar þeir
voru í landi hér. Hallgrímur
skipstjóri var einnig önnur
hönd útgerðarmannsins við
skrifstofustörf, er hann var
hér heima í Eyjum.
Þau hjónin Guðrún og
Helgi Benediktsson fólu
skipstjórum sínum umsjón
með börnum sínum í ferða-
lögum utanlands og innan og
var mjög kært með þeim og
börnunum. Kunnugt er það,
að fjöldi skólafólks, sem kom
heim til Eyja í jólaleyfum,
kom og fór með „Helgun-
um“ og kröfðu skipstjórarnir
aldrei fargjalds í þeim ferð-
um.
Gísli Jónasson, stýrimaður,
var elskaður og dáður af öll-
um, sem kynntust honum og
umgengust hann. Hann var
barngóður, svo að af bar.
Börn Guðrúnar og Helga litu
á Gísla sem kært systkini.
Hann gat leikið við yngstu
börn þeirra hjóna eins og
hann væri eitt þeirra og ann-
aðist þau utan heimilisins
eins og hann ætti þau. Síð-
asta kvöldið, sem hann dvaldi
hér í Eyjum, fór hann í leik-
hús með yngstu börnunum.
Lengi muna börnin slíkan
hernskuvin.
—o—
„Ekki skal gráta Björn
hónda, heldur safna liði“, er
haft eftir íslenzku kvenhetj-
unni. Ekki vil ég að öllu
leyti taka undir með henni,
þó að ég virði hetjulund
hennar og skaphörku í raun-
unum.
Það er mannlegt að syrgja
góða menn og göfugar kon-
ur. Það er göfugmannlegt að
gráta góða drengi, karla og
konur, sakna og syrgja. Oft
og tíðum gerum við menn-
irnir okkur ekki grein fyrir
því, hvað við höfum átt, fyrr
en við höfum misst það. Það
sannast oft átakanlega, þegar
við verðum að sjá á bak sjó-
mönnunum okkar í hina votu
gröf. Eg held, að slíkir mann-
skaðar særi íslenzku þjóðina
dýpra sári en annað mann-
tjón. Hver mundi vera ástæð
an? Skyldi hún ekki sprott-
in af meðvitundinni um
gildi sjómannsstarfsins fyrir
líf þjóðarinnar í heild ásamt
dvdinni aðdáun á þeirn dáð-
um, sem krefjast fórnarvilja
og hetjulundar langt umfram
það, sem venjulegt er í dag-
legu lífi okkar, sem ekki er-
um sjómenn.
Eitt er að gráta, annað að
guggna. Eitt er að sakna
góðra drengja, syrgja mæta
menn, annað að örvænta og
láta hugfallast. Það megum
við ekki gera. Það er hetj-
um hafsins ósamboðið og sál-
um þeirra sorgarefni. Maður-
inn er guðlegs eðlis, þrátt
fyrir allt. Mundi hann ekki
í sorg og raunum finna helzt
til uppruna síns? Er ekki
reynslan sú, að trúiri á upp-
sprettu algæzkunnar og rnátt
hennar styrki mannssálina
mest og bezt, þegar sorgin og
hörmungarnar þrýsta að
hjartanu?
Þessir tíu menn eru horfn-
ir sjónum okkar. Er dauði
þeirra tilviljun ein? Eða hef-
ur forsjónin kvatt þá til nauð
synjastarfa og „meira að
starfa guðs um geim?“ Við
vitum og skiljum minna en
það, mennirnir. Og er það
engin huggun harmi gegn
nánustu ástvinum, ef við trú-
um því, að „anda, sem unn-
ast, fær aldregi eilífð að
skilið?“
Það mun rétt hjá skáldinu:
Við trúum því, íslendingar,
að kyndlar brenni á gæfu-
manna gröfum, sem góðvirkt
vinna fyrir ástvini sína, land
og þjóð, — og það út af fyrir
sig er mikil gæfa að mega láta
lífið í gagnlegu starfi, nauð-
synjastarfi fyrir land sitt og
þjóð sína. Það eru góð eftir-
mæli. „Eg vinum mínum
einnar auðnu beiði: góðs eft-
irmælis“, segir skáldið.
Minningu þeirra, sem hér
hurfu sjónum okkar, verður
naumast sýndur annar verð-
ugri heiður, en að allir góð-
ir menn og göfgar konur
hefji merki þeirra, sem hér
var borið í fylkingarbrjósti
til hagsbóta og hamingju
landi og lýð, hvert svo sem
starfssviðið er. Það er þeim
öllum verðugust minning.
Mættu allir ástvinir þeirra
finna guðs blessun og styrk í
Bernskuminning
Grein þessa skrifaði Hall-
grímur heitinn skiþstjóri
rétt fyrir jólin og átti hún
að birtast i jólablaði
Framsóknarblaðsins.
Er greinin kom, var blað-
ið fullsett og komið í
þrentun.
Fyrir um það bil tuttugu
og átta árum var ég heima
hjá foreldrum mínum, að
Hrauni í Skálavík. Var í
þá daga talið afskekkt að búa
þar, og erfitt um alla vetrar-
aðdrætti, enda búizt um sem
bezt var fyrir veturinn, því oft
kom fyrir, að illfært var milli
Skálávíkur og Bolungavíkur,
sem var næsti og eini verzl-
unarstaður Skálvíkinga. Að
sjálfsögðu var ekki mikið um
skemmtanir eða aðrar sam-
komur að ræða hjá Skálvík-
ingum, nema að koma hver
á annars hæ, sem þó var ekki
nema á stórhátíðum og tylli-
dögum.
Eg ætla nú að segja frá
einni slíkri bæjarferð, sem
faðir minn fór á stærstu há-
tíð ársins; jólunum. Að af-
liðnti hádegi lagði faðir minn
af stað til bæjar, sem var um
hláfrar klukkustundar gang
frá okkar bæ.
Veður var gott um morg-
uninn, bjart í lofti og nokk-
uð frost, reglulegt jólaveður,
og útlit fyrir áframhaldandi
gott veður, en það fór eins
og vill verða um skammdeg-
ið, að á skammri stund skip-
ast veður í lofti. Um nónbil-
ið byrjaði að skjóta upp
skýjabakka til hafsins og
hækkaði hann og færðist um
leið með undraverðum hraða
í áttina til lands, og að nokkr
um mínútum liðnum var
komin iðulaus stórhríð með
hörkufrosti. — Þegar svona
var komið, sáum við bræðurn
ir fram á, að ekki myndi
pabbi ná heirn í tæka tíð til
gegninga; bjuggum við okk-
ur út í snjóföt og röltum
milli fjárhúsanna, sem voru í
þrem stöðum ekki rnjög langt
frá bænum. Vorum við að
þessum starfa til miðaftans.
Þegar við komum heim, af-
þungum raunum. Megi minn
ingin um þá verða ástvinum
þeirra og öðrum vandamönn-
um kyndlar, leiðarljós, á ó-
komnum árum.
Þ. Þ. V.
klæddumst við snjófötunum
og fórum inn í bæ. Var þar
heldur dauft yfir fólkinu, því
að myrkur var komið og litlar
líkur til að pabbi yrði kom-
inn heim áður en yngstu
börnin færu í háttinn.
Skömmu eftir að ég kom
inn, kenndi ég snögglega
svima og máttleysis og fleygði
mér upp í rúm og bjóst við
að þetta liði hjá eftir stutta
stund. Þegar er ég var lagst-
ur út af, setti að mér snöggan
kuldahroll, sem þó leið strax
hjá, en í staðinn fannst mér
ég allt í einu vera kominn
eitthvað út úr bænum og
virtist mér ég sjá um alla
Skálavíkina og þar með alla
bæi og mannaumferð. Skyggn
ið virtist vera líkast því, sem
niður í miðjar hlíðar lægi
þoka eða snjóslitrings úr-
koma, en þó hvasst á lág-
lendi. Skuggsýnt virtist mér
vera, en þó ekki meira en
svo, að allt sást greinilega sem
eygt varð. Verður mér fljót-
lega litið í þá átt, sent von
var á föður mínum og sá ég
hann fljótlega. Sýnilegt var,
að hann átti erfitt með að
kornast áfram, sérstaklega
vegna stormsins, en áfrarn
skilaði honum jafnt og þétt.
Ekki fannst mér hann fara
stytztu leið, heldur virtist
mér hann þræða örugg kenni
leiti, athuga þau vel og síðan
taka stefnu á það næsta,
gekk þetta svona unz hann
var kominn, að mér virtist,
heim að bæjarhólnum. Hrökk
ég þá allt í einu upp úr
þessu móki og bjóst við að
þetta hefði bara verið draum
ur, og var svona heldur fár
við, þegar börnin fóru að
spyrja, af hverju ég. hefði
aldrei anzað, þegar þau hefðu
verið að tala við mig. Ein-
hverj u hef • ég ' víst svarað
þeim, ekki man ég hverju,
því að rétt í því var komið
á gluggann og snjórinn strok-
inn hraustlega burtu, var þá
sem af mér rynni allt slén
og varð hinn mesti fagnaður
í hópnum, þegar pabbi hafði
guðað á gluggann, því rödd-
in var sterk og auðþekkt.
Varð þetta eitt minnisstæð-
asta jóladagskvöld, sem ég
man eftir frá mínum barn-
dómsárum. En engum þorði
ég að segja frá því, er fyrir
mig hafði komið.
H. Júl.