Framsóknarblaðið - 20.02.1963, Blaðsíða 2

2
FRAMSÓKNARBLAÐIÐ
Greinargerð
frá stjórnum Stéttarfélags barnakennara og
Kennarafélags Gagnfræðaskólans í Vestm.eyjum
Eins og aimenningi er kunn-
ugt, hefur verið tilfirinanlegur
skortur á kennurum við ílesta
barna- og unglingaskól r l tnds-
ins utan Reykjavíkur mörg und-
anfarin ár. Ástæður þessa kenn
araskorts eru margar, en mest
veldur þar um, hve kennara-
laun eru lág. Byrjunarkaup
barnakennara er nú kr. 4.876,00
(með uppbót kr. 5.462,00), eí’t-
ir 4 ára starf kr. 6.783 (með upp
bót kr. 7,369,00), tímakaup (yf-
irvinna) er kr. 54,29. Byrjunar-
kaup gagnfræðaskólakennara er
nú kr. 5.303,00 (með uppbót kr.
5.999,00), eftir 4 ára starf kr.
7,276,00 (með uppbót kr. 7.968)
tímakaup (yfirvinna) kr. 73,51
í tölunum innan sviga er inni-
falin launauppbót, er fékkst eft-
ir að yfir 90% kennara í Reykja
vík höfðu sagt lausum stöðum
sínum fyrir u. þ. b. hálfu öðru
ári, vegna óánægju með gildandi
launataxta.
Kennaranám tekur 4 ár, en
inntökuskilyrði í Kennaraskól-
ann er landspróf miðskóla.
Vegna þessara lélegu launakjara
hafa margir, sem útskrifazt hafa
frá Kennaraskólanum lriri síðari
ár, horfið að öðrum störfum,
sem betur eru launuð en
kennslustörfin. Afleiðingin hef-
ur svo orðið sívaxandi kennara-
skortur í flestum byggðarlögum,
og hefur jafnvel svo langt geng-
ið sums staðar, að ekki hefur
verið hægt að halda uppi lög-
boðinni fræðslu barna og ung-
linga, nema með því að grípa
til réttindalausra manna.
Flestir, sem láta sig fræðslu- og
skólamál einhverju varða, er
ljós sú öfugþróun, sem átt hef-
ur sér stað í þessum efnum hér
á landi, og að við svo búið má
ekki standa, ef við ætlum okk-
ur í framtíðinni að reyna að
halda í við aðrar menningarþjóð
ir. Því er það, að forystumenn
allmargra byggðarlaga hafa
!Framsóknar-
blaðið
RITNEFND
JÓHANN BJÖRNSSON, ób.
SIGURG. KRISTJÁNSSON
AFGR. ANNAST: j
SVEINN GUÐMUNDSSON )
GJALDKERI: j
HERMANN EINARSSON )
reynt að bæta úr kennaraskort-
inum lijá sér með ýmsum ráð-
um. Hata þeir laðað til sín nýja
kennara og reynt að halda þeim
sem fyrir voru í starfi, me.ð því
að greiða þeim svokallaða stad-
aruppbút. Nemur sú auka-
greiðsla víða 750 til 1000 krón-
um á mánuði og sums staðar
jafnvel meir, þar eð ýmis hiunn
índi bætast við. Hafa þessar upp
bætur að vonum mælzt vel iyrir
meðal kennara, enda sýna þær
glögglega, að ekki eru allir á-
byrgir aóilar jafn giámskyggnir
á nauðsyn þess, að sæmiiega sé
gert við kennarana og ríkisvald-
ið liefur verið.
Hér í Vestmannaeyjum liefur
ástandið í þessum málum verið
þannig, að mjög erfiðlega hef-
ur gengið að fá kennara liingað
hin síðari ár, enda hafa bæjar-
yfirvöidin ekkert gert til þess
að koma til rnóts við óskir kenn-
ara um launabætur. Á hverju
vori liafa 2 til 4 kennarastöður
verið auglýstar til umsóknar
við hvorn skóla, en ekki hefur
tekizt að fá kennara í þær allar,
þrátt fyrir ærna fyrirhöfn við-
komandi aðila þar að lútandi.
Hafa þessi mál jafnan verið
leyst þannig, að fastráðnir kenn
arar skólanna liafa tekið að sér
mikla aukakennslu, svo að hægt
hafi verið að halda uppi nokk-
urn veginn lögboðinni kennslu.
Á síðastliðnu hausti var lögð
fram tillaga í fræðsluráði Vest-
mannaeyja um, að fastráðnum
kennurum við barna- og gagn-
fræðaskólann yrði greidd sama
staðaruppbót og greidd er kenn
urum víða annars staðar. Var
formanni fræðsluráðs þá falið
að afla upplýsinga um slíkar
staðaruppbætur (hve víða þær
væru greiddar og hve hárri upp
hæð þær næmu) og leggja svo
málið fyrir fræðsluráð að þeim
upplýsingum fengnum. Á fundi
fræðsluráðs hinn 15. nóvember
s. 1., þegar fyrrgreindar upplýs-
ingar lágu fyrir, var málið tekið
fyrir aftur og afgreitt endanlega.
Á fundinum var lagt frarn bréf
frástjórn Stéttarfélags barnakenn
ara í Vestmannaeyjum og Kenn
arafélags Gagnfræðaskólans í
Vestmannaeyjum, þar sem skor-
að var á fræðsluráð að mæla ein
dregið með framkomnum tillög
um um staðaruppbót kennur-
um til handa, svo áð launakjör
þeirra séu eigi lakari en annars-
staðar gerist. Þá var og á það
bent í bréfinu, að næðu tillög-
ur þessar ekki fram að ganga,
mundu kennarar endurskoða af-
stöðu sína gagnvart aukakennslu
við skólana, sem þeir hafa tekið
á sig tii þess að hægt væri að
halda uppi fullri kennslu. Var
fræðsluráð sammála um, að
skjótra aðgerða væri þörf í mál-
inu, og greiddu allir fræðslu-
ráðsfulltrúar, sem mættir voru,
(4 voru mættir af 5, sem sæti
eiga í fræðsluráði), atkvæði með
eftirfarandi samþykkt:
„Með skírskotun til froman-
ritaðs (þ. e. bókun fræðsluróðs
um staðaruppbætur annars stað
ar og óónægju kennora hér með
launakjör sín, sbr. óðurnefnt
bréf þeirra), telur fræðsluróð
óhjókvæmilegt, oð kennurum
hér verði greidd uppbót ó laun
sín þannig, að þeir verði ekki
verr settir en kennarar annarra
hliðstæðra byggðarlaga, og
verði greiðsla þessi miðuð við
starfstíma skólanna".
Nú töldu kennarar miklar
Framhald á 4. síðu.
Draugar eru ekki nýii fyrirbrlgði
Framhald af í. síðu.
raðað á listann eftir því, sem
bezt var vitað um fylgi flokksins
í hverju þeirra og varð þá röð-
in þessi: Arnessýsla, Rangárvalla
sýsla, Vestmannaeyjar og Vest-
ur-Skaftafellssýsla, og þessi sama
röðun óbreytt þrisvar. Síðan til-
nefndu fulltrúar hvers byggðar-
lags sína menn á listann, og var
sú tilnefning að sjálfsögðu lát-
in afskiptalaus af fulltrúum
hinna byggðarlaganna.
Á þennan hátt kom þriðja
sæti listans í hlut Vestmannaey-
inga og það voru fulltrúarnir
héðan og þeir einir, sem til-
nefndu Helga Bergs í þetta sæti
á listanum. Aðrir fulltrúar
Framsóknarmanna í Eyjum
verða svo í 7. og 11. sæti.
Það má eflaust deila um það,
hvort þessi regla hafi verið sú
eina rétta eða bezta, en eftir
einhveni reglu varð að fara og
meirihluti uppstillingarnefndar
valdi þessa. Hitt er ekkert leynd
armál, að við héðan úr Eyjum
töldum ekki rétt að binda sig al-
gerlega við þessa röðunarreglu
frá 1. til 12. sætis, en við vorum
í minnihluta með þá skoðun og
urðum að sjálfsögðu að sætta
okkur við það, að meirihlutinn
réði.
Um skipan Helga Bergs í 3ja
sæti listans hefur hins vegar
aldiæi verið nokkur minnsti á-
greiningur — og verður vœntan-
lega enn síður eftir að hann
verður búinn að vinna þingsæti
frá Sjálfstœðisflokknum og við-
reisnarstjárninni i sumar, en
fyrir þvi eru ábyggilega miklar
likur.
En finnist Karli Guðjónssyni
6. þingmanni Suðurlandskjör-
dæmis of mikið tillit tekið til
þess fólks, sem býr á „fastaland
inu“, væri þá ekki athugandi
fyrir liann að reyna að bæta úr
þessu. Karl ætti t. d. að varast
að taka . Selfyssinga á lista síns
flokks — og e. t. v. er varhuga-
vert að taka frambjóðendur úr
fleiri byggðarlögum í sýslunum
hér sunnanlands.
En „draugar" eru ekki nýtt
íyrirbrigði.
Okkur finnst það að vísu frem
ur ósmekklegt af Karli Guðjóns
syni að kalia Helga Bergs, eða
annað lifandi fólk drauga, þó
aldrei nema Framsóknarmenn
hafi valið Helga til þing-
mennsku. En við þessu er ekk-
ert að segja, hver liefur sinn
smekk. En úr því að farið er
að tala um frambjóðendur sem
„drauga", þá leyfist okkur
kannski að minna á það, að
„daugagangur“ sem þessi er
ekki nýtt fyrirbrigði.
Árið 1946 birtist hér í Vest-
mannaeyjum einn slíkur „draug
ur“, að nafni Brynjólfur Bjarna-
son. Karl Guðjónsson var þá
upprennandi stjarna á himni
stjórnmálanna hér og mun hafa
ætlað sér þingsæti það, er „draug
urinn“ Brynjólfur nú hlaut.
Brynjólíur hefur að vísu alltaf
verið talinn nokkuð magnaður,
enda varð Karli allhastarlega
hverft við, þá er hann leit
„draugsann“ Brynjólf. Það var
ekki nóg með það, að honum
svelgdist á, eins og hann segir
um okkur, heldur hrökk hann
svo hastarlega við, að hann
hrökk alla leið út úr flokki sín-
um, Sameiningarflokki alþýðu —
Sósíalistaflokknum. Þorði hann
ekki að koma þangað árum sam-
an sökum „myrkfælni“, og gott
ef liann er korninn þangað enn
þá.
£n ekki nóg með það, að Karl
hrykki út úr flokknum, lieldur
hrökk hann alla leið norður á
Sléttu, og leyndist þar í átthög-
um konu sinnar, unz „draugur-
inn“ var örugglega farinn frá
Eyjum aftur.
Af áminnstri grein í Eyjablað
inu er sýnilegt, að Karl hefur
aldrei losnað til fulls við „myrk
fælnina“ síðan hann sá „draug-
inn“ Brynjólf árið 1946 og álít-
.ur, að okkur hafi orðið svipað
við að sjá .Helga eins og honum
varð við að sjá félaga Brynjólf.
Slíkt er hins vegar mikill mis-
skilningur.