Nýr Stormur - 22.12.1967, Blaðsíða 7

FÖSTUDAGUR 22. DES. 1967.
ymiMnwninMimimiiiiininiiinnmimnnmiiiiiiiiiiiimiwinniiimnimnmiiiiiimwiiw nw—w———w^g
I NÝR
I iTORMUR
Útgefandi: Samtök óháðra borgara.
I Ritstjórar: Gunnar Hall sími 15104 og Páll Finnbogason, ábm |
Ritstj. og afgr. Laugav. 30 - Sími 11658.
Auglýsinga- og áskriftarsími 24510.
Vikublað - Útgáfudagur: föstudagur. 1
Lausasöluverð kr. 10.00. Áskriftarverð kr. 450.00.
Prentsmiðjan Edda h.f.
llllll■llll•lilllllllllmllllllllllllllllllll||||||l■lllll|||||||||lmmllllll■ll■lmlllll■ll■lllllllllllll■lllllllllllllllllllHlflll^
„Yður er í dag”
Með þessum oröum hefst fagnaðarboðskapurinn, sem á
hverjum jólum er fluttur í kirkjum kristinna manna, á heim-
ilum þeirra og í hjörtum, sem trúa. Þrátt fyrir aldagamla mis-
notkun kristinnar trúar er það þó staðreynd, að ófriðarvopn-
in milli þjóða og manna eru lögð á hilluna um stund og hatrið
þokar um set, þessa stuttu stund.
Þeir sem ekki hafa öðlast þá fullnægju, sem einlæg trú á
þennan boðskap veitir og ekkert á sameiginlegt með líkam-
iegum þörfum, hafa brugðið á það ráð, að sinna þeim í þess
stað, eftir efnum og ástæðum, í sérstöku tilefni af jólunum.
Að sjálfsögðu er trúin ekki mikils virði, ef hún byggist fyrst
og fremst á örvæntingu, skorti og uppgjöf. Þessvegna er ekk-
ert við því að segja þótt menn geri sér hóflegan dagamun á
þessari hátíð, en þegar sá dagamunur verður að stórfelldum
margra daga veizluhöldum, eins og tíðkast hér á landi, er
hætt við, að Iítill tími verði aflögu til að hugleiða fagnaðar-
boðskapinn.
Tilefni jólanna er eingöngu andlegs eðlis og þessvegna er
hið öfgakennda jólahald fullkomin afskræming tilefnisins.
„Það er hart að heita Briem og hafa ekki til þess unnið“
var einhverntíma sagt.
Ætli það væri ekki hægt að segja eitthvað svipað um f jölda
þeirra, er þyrpast til aftansöngs í kirkjunum, setja upp há-
tíðasvip við að hlusta á Jóla„ævintýrið“ enn einu sinni, en
hafa svo gleymt þvl alfarið til næstu jóla, er þeir setjast að
veizluborðum á eftir og eru þar að auki staðnir að því, að
gera börnin hálfærð með dýrum jólagjöfum sem fá þau til að
sinna því alls ekki, hversvegna verið er að halda þessa hátíð.
Það fer heldur lítið fyrir Jesúbarninu í hjörtum þeirra við
lestur njósnasagna eða röðun tindáta eða leik að hemaðar-
vélum.
Þannig eru jólin haldin hátíðleg á meginhluta heimila —
því miður. Þetta er aldarandinn í dag — sök kristinna manna,
ekki kristindómsins.
Hitt er svo annað mál, að fátæktin og skorturinn er ekki
ákjósanlegur grundvöllur fyrir jólahaldið. Hætt er við að
hjörtu þeirra er við þær aðstæður halda jól, verði ekki full
friðar og kærleika, heldur beiskju og haturs. Fátæktin á sér
svo margar orsakir og einstaklingsbundnar, að erfitt er að
skilgreina þær aðstæður.
Kristnir menn hafa að vísu gleymt flestu úr kenningum
Jesú. En það, er þeir ættu sizt að gleyma, var að Jesú barðist
fyrir jöfnun lífsgæða og réttlæti.
Trúlega muna margir þeir, er sízt njóta þessara gæða, að
þeir er mest berast á í minningunni um fæðingu frelsarans,
eru oft þeir, er sitja fastast á þessari hugsjón Jesú.
Þá fer að fara lítið fyrir friði jólanna.
Undanfarin ár hafa ýmsar líknarstofnanir unnið mikið
og gott verk fyrir hver jól, hér í þessari borg. Þrátt fyrir al-
menna velmegun eiga alltaf einhverjir erfitt af ýmsum ástæð
um. Blaðið hefir heyrt, að langt sé síðan, að eins hefir verið
knúið á um aðstoð, eins og nú. Sé það rétt, væri það íhugun-
arefni fyrir þá er við allsnægtir búa og meira en það, að rif ja
upp fyrir sér kenningar Krists — FYRIR NÆSTU JÓL.
fslendingar vilja flestir vera kristnir menn. Þeir ættu því
um þessi jól, að leggja njósna- og stríðssögurnar til hliðar
um jólin, og fletta upp í Nýjatestamentinu og vita hvort þeir
finndu ekki einhver orð, höfð eftir þeim, er þeir nú lúta höfði
fyrir, sem ættu til að endurskoða lífsstefnuna í samræmi við
þær kenningar, sem þar er að finna og breyta eftir þeim af
"mætti.
Hver veit nema að næstu jól yrðu þá í raun og veru
Gleðileg jól!
KÍfORMUR o
GROZKAIISLENZKRISAGNARITUN
segir Gunnar Einarsson bókaútgefandi
Gunnar Einarsson unir sér bezt innan um bækur sínar.
Það er ekki óeðlilegt, að smá
þjóð, eins og íslendingar reyni
að minna á tilveru sína og
muni í, að láta sín getið á
vettvangi þjóðanna, þrátt fyr
ir smæð sína.
Afstaða smáþjóðarinnar
verður því lík afstöðu lítil-
magnans til hins stóra og
sterka; vanmáttarkennd og
virðing, sem stundum á sér
litla eða enga röksemd.
íslendingar hafa af þessum
sökum, fundið sér einkar þægi
legan mælikvarða til að mæla
sig við stærri þjóðir með, en
það er „miðaðviðfólksfjölda“
reglan. Og útkoman hefir orð-
ið sú, að íslendingar eru hin
mesta afreksþjóð á flestum
sviðum „miðað við fólks-
fjölda“.
Danir ættu til dæmis að
eiga 20 nóbelsskáld og Banda-
ríkjamenn 1000, ef þessar þjóð
ir ættu að standa íslendingum
á sporði — miðað við fólks-
fjölda!
Ein er þó sú grein, auk fisk-
veiðanna, sem íslendingar
standa öðrum á sporði í, án
þess að höfðatöluregan sé gerð
gildandi — en það er bókaút-
gáfa og bókaeign íslenzkra
heimila.
Fá íslenzk heimili eiga ekki
bókaskáp og meira og minna
af bókum — misjöfnum að
gæðum, að vísu, en bækur
samt. Erlendis er slíkt tiltölu-
lega sjaldgæft.
Upplög bóka erlendis í sam-
anburði við fslenzka bókaút-
gáfu, svara ekki til höfðatölu-
reglunnar, svo að okkur er
ekki alls vamað, enda er þetta
eitt af því fáa, sem við höfum
að hanga á.
Að vísu erum við í margvís-
legum alþjóðasamtökum, en
það er býsna lítið eftir okkur
tekið og helzt þá, er við kom-
um okkur inn í alþjóðaskýrsl-
ur og komumst þar ofarlega á
blað vegna höfðatölureglunn-
ar.
En það voru bækur og bóka-
útgáfa, sem við ætluðum að
ræða um og til að ná einhverj-
um árangri í því máli, er vís-
ast að ganga á vit elzta og
margreyndasta útgefanda
landsins, Gunars Einarssonar
í Leiftri.
íslenzk bókaútgáfa og Gunn
ar eru uppeldissystkin, svo að
það er varla að furða, að
Gunnar geti ekki látið vera að
handfjatla bækur, en sú ein
skýring er finnanleg á því, að
hann, stjórnandi eins stærsta
bókaforlags á landinu, stjórn
andi og eigandi stórrar prent-
smiðju og bókbands, framá-
maður í samtökum bóksala og
bókagerðarmanna, í fjölda
nefnda og félagsstjórn skuli
standa hvern dag og afgreiða
bækur í heildsölu og smásölu
hafandi í kringum sig starfs-
fólk, sem á bezta máta gæti
unnið þessi störf. Það hlýtur
að vera einhver innri þörf,
til þess að fara helzt ekki út
úr því andrúmslofti, sem hefir
verið vettvangur hans í lífinu.
Það hefir því verið föst
venja á hverju ári að Nýr
Stormur hafi leítað fregna
hjá Gunnari um bókaútgáf-
una og nú spyrjum við hann
örfárra spurninga, en til að
fá hann til að sinna slíkum
smámunum, verður að koma
tímanlega að morgni — helzt
áður, en venjulegir borgarar
skreiðast á lappir.
— Hvað getur þú sagt les-
endum af íslenzkri bókaút-
gáfu í ár? spyrjum við.
— Bókaútgáfan í ár er svip-
uð að vöxtum og undanfarið.
Að vísu voru bækur nokkuð
síðbúnari en stundum fyrr og
ætla ég að nokkur geigur hafi
verið í mönnum, vegna hins
ótrygga ástands sem alllr
þekkja. Sala bóka verður
sennilega svipuð, og hjá mér
virðast, að minnsta kosti Is-
lenzku bækurnar, sem eru
stærsti hluti útgáfu minnar,
ætla að ganga betur og jafnar
en oft áður. Sumar eru þegar
á þrotum.
— Þú minnist á íslenzkar
bækur. Hvað viltu segja okkur
um íslenzka höfunda í dag og
verk þeirra?
— Ég álít að allmikil grózka
sé í íslenzkri sagnaritun í dag.
Fyrir nokkrum árum var mik-
il lægð í íslenzkri bókagerð.
Sumar bækur, sem þá voru rit
aðar voru nánast vitleysa og
þótti fínt. Nú eru menn komn
ir niður á jörðina á ný — flest
ir, og mér virðist íslenzkir rit-
höfundar vanda betur verk
sín nú, en oft áður.
Frásögur og æviþættir eru
jafnan vinsæl bókmenntaverk
og hafa aukið gildi, vegna
þess að í þeim eru oft varð-
veitt drög að sögu þjóðarinn-
ar, sem mun verða síðari tíma
höfundum mikils virði við
þeirra ritstörf.
— Hvað vilt þú segja um
horfur í bókaútgáfu á næst-
unni og áhrif gengislækkunar
innar á hana?
— Gengislækkunin er mik-
ið rætt mál og hefir sín áhrif
á bókaútgáfu, eins og annað.
Að sjálfsögðu munu erlendar
bækur hækka í verði, en það
er líka óhjákvæmilegt með ís-
Framh. á bls. 9.