Eyjablaðið - 02.01.1954, Blaðsíða 2

2
EYJABLAÐIÐ
Eikið fnMgen höfnina á simi kosjxiað
----------Útgefandi: ------------
Sósíalistafél. Vésjrnannaeyja
Ritnefnd:
Ólafur Á. Kristjánsson, Þórarinn
Magnússon, Oddgeir Kristjánsson,
Sigurður Jónsson áb.
Prentsmiðjan ,,Eyrún" h.f.
Þriðjimguir
kaups sjómanna
verði skattfrjálsa
Fyrir Alþingi liggur nú frum
varp frá sósíalistum um það að
við ákvörðun á skattskyldiun
tekjum sjómanná á fiskiskipum,
skuli telja þriðjung kaups skatt
frjálsan. Þá er lagt ti! í sama
frumvarpi, að jreir sem stundað
hafa sjómannsstörf hálft árið
eða lengúr fái 4000 kr. tekju-
frádrátt vegna slits á vinnufatn-
aði.
Meðal sjómanna og útgerðar-
manna hefur skapa/.t mikill á-
hugi l'yrir þessu réttlætismáli og
ráúnar mun þjóðin öll að und-
anteknum skammsýnuStu fjár-
plógsmönnun.um taka undir
þau rök, sem færð eru fyrir
málinu í gfeinargerð þess, en
þar segir m. a.:
„Meginástæðan til þess, að
rétt þykir að veita fiskimönnum
skattívilnun fram yfir aðra, er,
að reynslan sýnir, að verra er
að fá menn til þeirra starfa en
flestra annarra. Því verður ekki
heldur neitað, að tekjur sjó-
manna, sem eðlilega dvelja lang-
tímum fjarri heimilum sfnum,
reynast ódrýgri en tekjur þeirra,
sem vinna heima hjá sér og geta
notað allar frístundir til fyrir-
gréiðslu eða umönnunar við
heimili sín. Sjómaðurinn verður
oft að kaupa heimili sínu áðstoð
í fjarveru sinni, en sá, sem
vinnur heima,á auövelt með að
sinna slíku sjálfur án sérstakra
útgjalda.
Síðustu árin Iiefur sífellt hor
ið meira og meira á j>ví, að erf-
itt væri að fá menn til starfa á
liskiskipum. Kaup fiskimanna
hel'ur ekki þótt sérstaklega eft-
irsóknarvert og starfsskilyrði
þeirra venjulega lakari en í
landi. Skortur á góðum sjómönn
um er þegar orðið mikið á-
hyggjuefni þcirra. sém annast
rekstur fiskiskipa. Skattfríðindi,
sem veitt yrðu fiskimönnum,
ættu að vera einn þáttur í því
að örva menn á ný til starfa á
fiskiskipum, en þau störf eru
íslenzku þjóðinni þýðingarmeiri
Framhald af 1. síðu.
gert fjárhagsáætlun fyrir árið
1954. Sést þar, að nefndin hefur
gert sér nokkra von um hækkað
framlag ríkissjóðs til hafnar-
mannvirkjagerðar í sambandi
við afgreiðslu fjárlaga á Aljúngi.
Sú von er nú að engu orðin.
En þótt nefndinni hefði orðið
að von 'sinni, þá hefði skort
rúmar 3 millj. kr. til þess að
hrinda brýnustu verkefnum í
framkvæmd. Það fé væri sann-
gjarnt ,að ríkissjóður legði Vest
mannaeyjahcifn til af hinum
háá tekjuafgangi sínum á þessu
ári.
Vestmannaeyjahöfn hefur löng
um notið lægra lramlags úr rík-
issjóði en eðlilegt hefði verið,
þegar tekið ’er tillit til þessa:
í fyrsta lagi, hve stórkostlegu
hlutverki höfnin hefur að
gegna í framléiðslukerfi þjóðar
innar, og fér hlutdeild þeirrar
framleiðslu, sem frá jtessari
höfn kemur, sívaxandi í heilclar
framleiðslu landsmanna.
í öðru lagi, að Veslmannaey-
ingar eru Inndsetar rtkisins og
gjalda háar leigur í ríkissjóð af
lóðum og léhdum. Léigjendur
eiga jafnan rétt á ]>\'í, að cig-
endur haldi hinni leigðu eign
{ nothæfu ástandi. Engum bland
ast hugur um jnað, að án goðra
hafnarskilyrða er þessi eign rík-
issjóðs, Vestmannaeyjar, ekki í
því ástandi, sem leiguliðar ríkis-
ins þar eiga kröfu á.
í jrriðja lagi munu engir þegn
ar á íslandi jregar hafa goldið
jafnmargar krónur á rnann til
hafnarmannvirkja og Vestmanna
eyíngar, bæði með hinum háu
vörugjöldum og hverskonar
hafnargerðarkostnað, er tekinn
cu flest önnur. Ljóst er, að
méiri og stærri ráðstafanir þarf
að gera en felast í jressu frum- |
várpi, til þess að snúa við þeim j
c'>g.æfusam!ega straumi síðustu
ára, sem sífellt dregur fleiri og
fleiri menn frá framleiðslustörf
um þjóðarinnar, og ]>á einkum
fiskveiðunum, til ciarðbærrar
og sumpart ójijóðhollrar vinnu
í landi.
íslenzkir sjómenn hafa fram
til þessa verið öðrum sjómönn-
um, s:m starfa að fiskveiðum í
norðurhöfuni, duglegri og af-
kastameiri. Það hefur Hka
reynzt undirstaðan í þjóðarbu-
skap okkar. Það er því sannar-
lega alvörumái öllum lands-
mönnum, ef kjarni okkar fiski-
mannastéttar leitar frá fiskveiði-
störfum og liópast í land að tekju
meiri störfum þar“.
er með öðrum hætti, t. d. með
útsvörum.
Væri af öllum Jæssum orsök-
um eðlilegast, að ríkið tæki að
sér að íullkomna höfnina í Eyj-
um á sinn kostnað, og gæti rík-
issjóður þá reiknað sér leigu-
tekjur af lóðum og lendum í
Vestmannaeyjum sem afborgan-
ir npp í slíkt framlag, svo og
eðlilegan hluta Vestmannaey-
inga af almennum fjárveiting-
um ríkisins ,sem Vestmannaey-
ingar jafnt og aðrir borga, en
fá ýmist einskis að njóta af eða
lítils, svo sem framlági til brú-
argerða, vegamála o. fl.
Méð þessari jringsályktunar-
Sjómenn hala nú sett fram
krölu sína um hækkað fiskverð.
A síðusttt vértíð fengu ]>eir kr.
1,05 fyrir kílóið af slægðum 1.
fl. Jrorski með haus. Útgerðar-
menn la nokkru liærra verð fyr
ir fiskinn. Þótt ekki sé vitað
með vissu, livert hið endanlega
verð til jjeirra verður, er líklegt
að j>að muni nema nálægt kr.
1,25.
I samningum sjómanna er þó
greinilega fram tekið ,að sjó-
menn skuli jafnan njóta sama
fiskverðs og útgerðarmenn fá
endanlega. Én Svo cr ríkisvald-
ið fjándsámlegt sjomönnum, að
í reglugerðum þess eru sjómenn
sviptir jjessum umsamda rétti
sínttm. En dómstcilarnir eiga
raunar eftir að fella um það
úrskurð, hvort Jressi st ikráð rík-
isstjórnarinnar við sjómenn sant
rýinast landslögum.
Krala sjc>manna nú er kr. 1,30
fyrir hvert kg. al þorski og til
svarandi hækkun á öðrum fiski.
Byggist. krafan á því, sem þegar
er vitað uin andvirði fisks til
útgerðarinanna svo og jrví, að
nú liafa Islendingar hagkvæm-
ar; samninga unt fisksölu en áð-
ur var.
Það leikur því enginn vafi
á því, að krafa sjómanná ér hin
sanngjarnasta. Það er éinnig
ílestra álit að útgerðarmenn hér
heima hali fullan \ilja á að
ganga að Jtessari kröfii og hefja
vertíð á eðlilegum tíma. En á
síðari árum liafa útgerðarmenn
hér ánetjast þeim skaðvænlega
sið, að láta útgeröarklíkurnar
við Faxaílck segjá sér fyrir verk
um í káup- og kjaramálum, og
tillögu er þó ekki larið fram á
varanlega, heldur einstaka fjár-
veitingu, og telur flm. vonlegt,
að tillagan nái fremur samþykki
Alþingis af þeirri ástæðu.
Enda þótt samþýkkt tillögu
þessarar leysi ekki endanlega
Iiafnarmál Vestmannaeyinga, þá
bjargar liún brýnustu þörfinni.
en varanleg Jausn Jiessa máls á
vafalaust eftir að koma til kasta
Alþingis síðar .
Tillaga þessi verður væntan-
lega með j>ví l’yrsta, sem til uin-
ræðu kemur á Alþingi, jregar
j>að hefst að nýju snémnia í
febrúarmáriuði n. k.
liafa J>rásinnis hlotizt af þessu
vinnustöðvanir og stór töp á
verðmætum .
Útgerðarmenn hér í Eyjum
eru Ilcstir atorkusamir óg vinn
andi menn með i’ullum skiln-
ingi á því, að gerigi útgerðar-
innar er bezt tryggt til Irambúð-
ar með j>ví að skaþa J>\ ! lólki,
s;m við hana vinnur, góð Iífs-
kjcör. Aftur ;i mc>ti er stór hluti
hinnar ráðandi útgerðarklíku
við Faxaflcía, braskarar, sem
hafa iiugann að mestu við marg-
háttaða gráðabrallsstarfsemi í
ýmsum öðrum greinum og til-
einka sér fyrst og frémst þau
rotnu sjónarmið auðmannastétt-
arinnar í Reýkjavík, að allt sé
undir Jjví komið að geta á augna
blikinu krækt í gróða með illu
1 , 0
eða góðu. Og það er sannarlega
ckki í Jrágu fiskveiðanna og
framtíðar þeirra, að hinir síðar-
' nefndu hafa náð aðstciðu til að
ráða gerðuni útvegsmanna hér.
Það er kominn tími til jress
fyrir okkar litgerðarinenn, að
þeii leggi til baráttu við s{na
andstæðinga — og það eru ekki
sjónlennirnir heldur útgerðar-
bráskararnir í höfuðstaðnum,
fisksöluhringarnir, olíufélögin
og ríkisvaldið.
Norðmenn fengu kr. 1,60 til
2,06 fyrir lisk sitini í fyrra vet-
ur og enginn heldur j>\ í fram,
að norskur fiskur sé betri vara
en okkar fiskur.
En íslenzka ríkisstjórnin af-
hendir gæðingum sínum einka-
ley.fi til sölu á fiskafurðunum
og það allt eins þótt margsann-
að sé að í útflutningi þessum
á sér stað stórkostleg mútustarf
©man
Útgerðarmenn ættu að taka upp baróttu fyrir hærra fiskverði í
stað þess að lóta revkvíska okrara etja sér gegrt hagsmunum
sjómanna.