Siglfirðingur - 10.01.1931, Page 2

/
SIGLFIRÐINGUR
Framtíðarhorfur þjóðarinnar.
Pað má nú segja sem svo, að
við höí'urn lokið venjulegum ára-
mótakveðjum, lokið við r.ð kveðja
árið J 930 og hcilsa árinu 1931 og
hjóða það velkomið. Petta gerum
víö af g^mlum vana eða einskonar
skyidurækni án bess við vitum með
nokkuni vissu úm þáð, hvað hið
nýbyijaða f,r hetir að færa okkur.
'vi nú siendur þó þanuig á, að öli
solarm'erki benda til þess, að árið
\erði a margan háít meö erliðara
móti, jafnvel eiti með þeim ertið-
ustu. Að minsta kosti er langt síð-
an aö fjármálahiriiininn hetir verið
eir.s dökkum skýjum þakinn, eins
og einmitt imi þessi áramót.
Að yísu kemur þetta okkur ekki
beinlínis á óvart, því örðugleikar
þeir, sem nú þegar hafa gert vart
við sig hjer á landi, hafa nágranna-
þjóðir okkar og jafnvel heimurinn
ailur að meira eða minria leyti átt
í höggi ý,ö undanfarið ár. ísland
helir hingað til sloppið að mestu
við þessa erfiðleika. og gætum við
því jafnvtl viðurkent að hafa siglt
brakandi byrvindi á meðan aðrar
]ýiö:r ■ It í kring um oklcur helir
árei sti'.rinn e:íir annan
ýniiskonár íjárhrun, sem að sjálf-
sögðu hetði átt að vekja einn og
aririan okkar á meðal til alvarlegrar
umhugsunar.
Mjer vaknar þá sú spurning, hvort
■ un nokkuð lært af því sem
ofum sjeð og heyrt af því,
rar þjóðir hafa átt við að
ð undanförnu. Ef við höfum
t því iært, þá er það vissu-
1 r eigiu sök, því tilefnin
fu.h' vei ið ærin. Og það sem aðrar
þjócíir hafa iengið að reyna í þessu
eini, getum við gengið út frá að
komi einnig ytir akkur. Að vísu
erum við lítil þjóð, lítið meira en
dropi í veraldarhafinu en aðstaða
okkar veröur lítið betri l’yrir það,
Astæðan fyrir því, að við fram
að þessu hölum sioppið hlutfalls-
lega vel við hina miklu heims-
kreppu er meðal annars sú, að iand
vort helir að þessu haft og hefir
enn þær vörur til að leggja á borð
með sjer á heimsmarkaðinum, *em
teljast verða meðal helstu nauðsynja-
vara og aðallega eru notaðar við
framleiðsiu á matvöru, skófatnaði
og kiæðnaði; með öðrum orðum
vörur, seiu mikil þörf «r fyrir á
öiíurn tíinum. En til þess að geta
haioið þessari aöstödu, verðum við
að halda áfram að vera færir um
að framleiða þessar vörur jafn ó-
dýrt og keppinautar okkar gera.
Getum við það ekki, erum við
búin að vera og eigum ekki við-
reisnarvon.
Petta mál, framleiðala afurðanna,
er eitt af þeim mestu vandamálum,
sem leysa verður á viðunandi hátt
á hinu nýbyrjaða ári. Eins og öll-
um er kunnugt, þá hafa framleiðslu-
vörur okkar fallið mikið á síðast-
liðnu ário miklu meira en mönnum
alment datt í hug, og hefir það bak-
að framleiðendunum mikið tap.
Gildir þetta jafnt nm landafurðir
sem sjáfarafurðir.
Hjer skal aðeins nefnd ein vöru-
tegundín, sú, sem mest er flutt út
af, fiskurinn. Verð hans er nú svip-
að og fyrir 15—18 árum síðan. En
hvað mikið minna kostaði að fram-
ieiða skippundið þá en nú, þurfum
víð ekki að láta segja okkur. Pað
veit hver maður. Pað verð, sem
hægt er að fá fyrir fisk í dag. borg-
ar framleiðandanum í mesta lagi
60 prc. af framleiðslukostnaðinum,
og svo mun vera um fleiri afurðir
vorar.
Pað mun nú margur segja sem
svo, að verð afurða vorra muni
hækka aftur, og er ekki nema eðli-
legt að menn geri sjer vonir um
slíkt. En því er óhætt að slá alveg
föstu, að í nánustu framtíð — jafn-
vel á næstu árum — er engin
minsta von til svo mikillar verðhækk-
unar, að neitt verði nálægt því að
borga núverandi framleiðslukostnað.
í þessu sambandi verðum við að
geru okkur það ljóst, að fyrst og
fremst er samkeppnín mikil á heims-
markaðinum um sölu þeirra vara
sem við framleiðum, og í öðru lagi
er það staðreynd, sem ekki verður
gengið fram hjá, að keppinautum
vorum hefir þegar tektst að fram-
leiða sömu vörutegundir og við með
svo lágu verði. að jafnvel hið nú-
verandi lága verð gefur þeim þann
liagnað, sem þeir reyna að komast
af með.
Pessvegna er það víst, að ef við
ætlum að halda stöðu okkar á
heimsmarkaðinum, en til þess er-
um við neyddir, þá verðum við að
trúa sjálfum okkur fyrir þeim sann-
leika, að hjer duga engin vetlinga-
tök. Við verðum að snúa við blað-
inu og byrja að spara, hreint og
beint að hafa niðurskurð á persónu-
legum kröfum okkar, og það máske
í stærri stíl en nokkurn okkarhefir
dreymt um. Að sjálfsögðu veröur
þessi ráðstöfun að ganga jafnt yfir
olckur oll, hvaða stöðu sem við
annars höfum, en ekki neina stjett
einstaka. Engin undantekning má
þar koma til greina. Verðum við
ekki samtaka um þessa sjálfsbjarg-
ar ráðstöfun, verður þess ekki Iangt
að biða að „Nemesis" berji á dyr
hjá okkur, og má þá hver þakka
fyrir að fá sem fljótaSta afgreiðslu.
Eitt at’ því sem hið nýliðna ár
heíir kennt okkur er það, að fram-
vegis verður efnalegu sjálfstæði að-
eins náð með sparnaði, eins og áð-
ur fyrri, en ekki með stórgróða sem
aldrei sjest nema ápappírnum. Við
verðum öll að gera okkur að góðu
að ganga hinn gamla veg sparnaðar
og nægusemi, veg, sem vel mætti
nefna „gullgötuna“. Og þá ætti
maður líka með nokkrum rjetti að
geta krafist þess, að hið opinbera,
ríkisstjórn og bæjarstjórnir, findu
hvar skórinn kreppir að, og gengju
á undari í því að vísa þjóðinni inn
á rjetta braut.
Pegar talað er um verðfall ís-
lenskra afurða. verður ekki gengið
fram hjá því, að ein vörutegundin
má heita að vera í góðu verði þrátt
fyrir alía heimskreppu, — það er
síldin. Plún hefir alt fram að árs-
lokum verið seljanleg fyrir alt aö
40 kr. tunnan, og má það eltir nú-
varandi ástandi kallast ágætt verð.
En það sorglega við þessa vöru-
tegund er það, að verð hennar kem-
ur íslendingum ekki að notum,
heldur svo að segja eingöngu út-
lendingum, keppinautum vorum.
Peir fleyta rjómanu af allri okkar
síldarverplun, sem þó að rjettum
lögum ætti að tilfalla okkur sjálfum.
Hagnaður okkar af þeim viðskiftum
er sá einn, að á sama tíma og keppi-
nautar vorir verja miljónum króna
til að endurbæta og auka veiðiflota
sinn, er ekki annað fyrirsjáanlegt
en ísl. síldarútvegur sje að líða und-
ir lok.
Og þetta er ein af afleiðingum
Síldareinkasölunnar. — Útleiiding-
arnir koma upp aftur og attur, ár
eftir ár, og byrgja sig upp úr forða-
búri landsmanna með þúsundi sild-
artunna á þúsund ofan og selja
veiði sína góðu verði. En ísienskir
útgerðarmenn og sjómenn sitja með
tvær hendur tómar, eiga jafnvel
ekki tíl hnífs eða skeiðar. Svona
Iangt getur misrjettið gengið.
Arið 1927 voru 50 þús. síldar-