Siglfirðingur - 09.02.1935, Page 1
VIII. árg.
Siglufirði, Laugardaginn 9. febrúar 1935
3. tbl.
H r u n .
Er stjórnin með ráðnum hug að
vinna að hruni íslenzks
atvinnurekstu.rs og verzlunar?
Pað mun vera í fersku minni
allra Alþingiskjósenda, að allir
flokkar lofuðu því i vor fyrir kosn-
ingarnar að minnka atvinnuleysið í
í landinu.
Lað er sennilegt, að allir flokkar
hafi í kosningavímunni lofað heldur
meiru en ætla mátti við skynsam-
lega yfirvegun, að til mála kæmi að
unnt yrði að framkvæma.
Þegar um er að ræða lausn þessa
mikla og flókna vandamáls allra
þjóða, er í raun og veru um tvær
leiðir að velja.
Hin fyrri 'er sú. að vinna að því að
koma atvinnuvegunum í það horf
að þeir geft þeim er þá stunda
lífsframfæri, auka þá og styðja með
aðstoð ríkisvaldsins, styrkja þá og
efla svo, að sem allra flestir vinn-
andi menn þjóðarinnar fái hjá
þeim framfærzlu sína og sinna.
Petta verður vitanlega ekki hægt
nema því aðeins, að kraftar og af-
kastaþrá einstaklinganna fái að
njóta sín.
Pessa leið hafa Sjálfstæðísmenn
á stefnuskrá, ”og að miklu leyti
Bændaflokkurinn. Síðasta þing
var nú þann veg skipað að andstöðu-
menn þessarar sjálfsögðu stefnu
komust í meirihluía, svo eigi varð
fram komið nauðsynlegum- umbót-
um í þessa átf, sakir ofsa þeirra ög
óskammfeilni.
Pessa leið má kalla „hioa einu
nauðsynlegu" í skipulagsmálum at-
vinnnveganna.
Hin leiðin er sú að halda uppi
svokallaðri „atvinnubótavinnu". —
lil þess að henni verði haldið
uppi að nokkru gagni, þarf gífur-
legt fjárframlog af hálfu hins opin-
bera, en slíkt fé verður eigi fengið
öðruvísi en með því að pína það
með illu eða góðu út úr almenningi.
Atvinnubótavinnan á að vinnast
hvort sem raunveruleg þörf er fyrir
framkvæmdirnar eða ekki. Hún
veröur oft — og oftar en hitt —
að framkvæmast á þeim tíma þeg-
ar örðugast er að vinna það sem
að verulegu haldi má koma og
sem er til verulegra þjóðtélagslegra
nytja. Afrakstur þessarar vinnu
verður því oft neikvæður — þ. e.
féð er greitt fyrir fánýt störf —
því er oft eytt til einkis. Hinsvegar
getur svo farið, að með slíkri
vinnu sé hægt að framkvæma nyt-
samleg störf.
Fyrri leiðin miðar að því að
útrýmaorsökum atvinnuleysisins
og þarmeð sjálfu atvinnuleysinu.
Siðari leiðin er aðeins stundar-
friður. Pegar fram í sækir viðheld-
ur atvinnubótavinnan atvinnuleysinu
og eykur það.
Pessa síðari leið kaus stjórnin og
bennar fylgismenn að fara, enda
þótt ætla mætti að hver heilbrigð
og viturleg stjórnmálastarfsemi hefði
kosið hina leiðina.
Petta var þó engan veginn nein
tilviljun í þetta sinn, því eins og
kunnugt er, þá ráða Sósíalistar allri
starfsemi hinna ráðandi flokka í
þinginu og þá vitanlega í ríkisstjórn-
inni með. Forráðamenn Tíma-
manna hafa reynzt í öllum fram-
kvæmdum hinir leiðitömustu við
Sósialista og stundum gengið fram
fyrir skjöldu í þjóðnýtingarbarált-
unni. Má nú telja þá orðna flokks-
bundna Sosialista, flestalla, og þótt
nohkrir þingmenn þeirra séu und-
ir niðri allfjarri slíkri stjórnmála-
starfsemi, eru þeir kúgaðir til auð-
sveipni af járnhörðum flokksaga og
hótun um atvinnusvifti, ef þeir láti
sína eigin réitlætiskennd og sam-
vizku fá yfirhöndina.
Nú er, sem kunnugt er, efst á
stefnuskrá Sosialista að umbylta öll-
um sjálfstæðum atvinnurekstri og
keyra hann í þjóðnýtingarhorf
hvort sem slíkt skipulag samrýmist
kröfum timans og vilja þjóðarinnar
eða ekki. Peir láta sig engu skifta
reynsluna og staðreyndirnar, enda
þótt þær sýni svart á hvítu fánýti
og skaðsemi stefnunnar, Prinsipin
og teórían er þeim allt. Fyrír þessa
sök leggja flokkar þessir alla stuud
á að torvelda allan sjálfstæðan at-
vinnurekstur í stað þess að styðja
hann og eru dæmin nærtæk því
til sönnunar. að stjórnin gengur til
þessa verks með ráðnum hug.
Má fyrst minna á hækkun vega-
vinnukaupsins, sem var bein árás á
sveitabúskapinn, annarsvegar með
því að gera- bændum sem erfiðast
fyrir um rekstur búa sinna með
kauphækkuninni, hinsvegar með
því að koma losi á þá menn, er
voru í vistum bjá bændum. Vonin
um stundarhagnað og „frjálsræði"
var eftirsóknarverðara en vista-
böndin. Og meira aðsegjamunu
margir yngri bændur hafa látið
ginnast frá búum sínum um stund*
sakir í sömu von um fljóttekinn
gróða, Munu nú, semvbetur fer,
vera farin að uppljúkast augu bænd-
anna svo þeir sjá og skilja „dreng-
skaparbragðið” við landbúnaðinn.
í öðru lagi er kaupdeilan, er
stjórnarliðar hófu við útgerðarmenn
og nú er nýleyst.
Par er vopnunum beint gegn
sjáfarútveginum. Vitanlega er stjórn-
ar klíkan eigi svo skyni skroppin að
hún sjái eigi, að þegar svo- er örð-
ugur hagur atvinnuveganna, að tekj-