Siglfirðingur - 18.08.1955, Qupperneq 1

UP
28. árg.
Séro Pálmi Þóroddsson
fyrrv. sóknarprestur í Hofs- og Fellsprestakalli
Fæddur 9. nóvember 1862. — Dáinn 2. iúlí 1955.
Hann lézt á Blönduósi á heim-
ili dóttur sinnar frú Hallfríðar og
tengdasonar Vilhelms Erlends-
sonar, síma- og póstafgreiðslu-
manns laugardaginn 2. júlí s.l.,
tæpra 93 ára að aldri.
Séra Pálmi var ættaður af
Suðurnesjum, fæddur að Hvassa-
felli í Gullbringusýslu, sonur
Þórðar Magnússonar á Skeggja-
stöðum í Útskálasókn og konu
hans Önnu Guðbrandsdóttur,
bónda í Kothúsum Þórðarsonar.
Ungur gekk séra Pálmi í Lat-
ínuskólann og lauk þaðan stúd-
entsprófi tæpra 21 árs gamall,
með ágætum vitnisburði. Innrit-
aðist í Prestaskólann sama ár
og útskrifaðist þaðan vorið 1885.
Sama ár, 1. sept., fékk hann veit-
ingu fyrir Fellsprestakalli í
Sléttuhlíð og var vígður þangað
6. s.m. j.
Séra Pálmi var ekki með öllu
ókunnugur í Skagafirði. Faðir
hans hafði svo sem margra Suð-
urnesjamanna var siður, farið
mörg sumur í kaupavinnu norð-
ur í Skagafjörð og var flest
sumrin í Ásgeirsbrekku í Við-
víkursveit hjá Birni bónda Pálma
syni. Á skólaárum sínum fór séra
Pálmi með föður sínum norður
til Skagafjarðar í atvinnuleit, og
var nokkur sumur á Hofsstöð-
um, sem er skammt frá Ásgeirs-
brekku. Þar kynntist hann konu-
efni sínu, Önnu, dóttur séra Jóns
Hallssonar, prófasts í Glaumbæ,
er dvaldi þá hjá systur sinni frú
Björgu og Sigurði Péturssyni
bónda þar. Var Hofsstaðaheim-
ilið með myndarlegri og glæsi-
legri sveitaheimilum Skagafjarðar
byggða á þeim tíma.
Vegna þessara tengda, mun
unga prestinum hafa leikið hug-
ur á að leita að embættisstarfi á
æsku- og ættarstöðum unnustu
sinnar, enda máske kvattur til
þess, og því sótti hann um Fells-
prestakall, sem losnaði um þess-
ar mundir.
Að aflokinni vígslu kom hann
norður og tók við embættinu.
Hann kvæntist þá heitmey sinni
og fluttu ungu hjónin þá strax á
prestssetrið Fell í Sléttuhlíð.
Árið 1891 var Hofsprestakall
á Hlöfðaströnd sameinað Fells-
prestakalli og prestinum á Felli
einnig falin þjónusta þar. Þótti
þá Hofskirkjusöfnuði presturinn
sitja of fjarri og fengu því fram-
gengt, að hann ætti búsetu sem
næst á miðbiki milli sóknanna.
Þá var jörðin Höfði í Hofshreppi
tekin fyrir prestssetur, og þangað
fluttist séra Pálmi með f jölskyldu
sína vorið 1891.
Hofsóskauptún var um og eftir
síðustu aldamót í dálitlum vexti.
Útgerð óx. Fólk fluttist í kaup-
túnið, og byggingum fjölgaði. —
Rétt fyrir aldamót hafði Skaga-
fjarðarsýsla verið skipt í tvö
læknishéruð, Sauðárkróks- og
Hofsóslæknishéruð. Héraðslæknir-
inn í Hofsóshéraði hafði búsetu
í Hofsós. Þótti það mjög hag-
kvæmt, að héraðslæknirinn hefði
þarna aðsetur sem næst miðju
svæði því, sem læknishéraðinu var
ætlað að ná yfir. Einnig var það
talinn menningarauki að fá
menntaðann mann í kauptúnið. —
Skömmu eftir aldamót fór að
vakna áhugi hjá Hofskirkjusöfn-
uði, að Hofsós yrði einnig að-
setursstaður sóknarprestsins, og
fékkst það framgengt að síðustu
árið 1907, að kirkjumálaráðu-
neytið gaf út þá tilskipun, að
Hofsós skyldi framvegis vera að-
setursstaður sóknarprestsins í
Hofs- og Fellssóknum. Vorið 1908
brá þá séra Pálmi búi að Höfða
og flutti ásamt fjölskyldu sinni
til Hofsóss, og þar dvaldi hann
þar til hann lét af prestsstarfi í
júní 1934, og hafði þá gegnt
prestsþjónustu í sömu sóknum í
nærfellt hálfa öld. Mun slíkt afar
fátítt.
Það lætur að líkum, að við
eldri sóknarbörn hans, höfum
margs að minnast eftir mörg
ánægjuleg samstarfs ár. Og
innra með okkur geymast marg-
ar endurminningar, ljúfar og
ánægjulegar um prestsheimilið í
sambandi við prestsfrúna og
prestinn í sínu kirkjulega og
veraldlegu störfum.
Frú Anna, kona séra Pálma,
var forkunnarfögur og glæsileg
kona, í meðallagi á hæð, ýturvax-
in lipur og létt í hreyfingum. —
Hún var höfðingi í lund, gjaf-
mild og greiðvikin. Skapgerðin
fremur ör en hrein. — Hún bjó
manni sínum og börnum indælt
heimili, og var einkar ljúft að
veita gestum og gangandi, sem
að garði komu með sérstakri
rausn og myndarbrag.
Eigum við sóknarbörnin
margra ánægjulegra og ógleym-
anlegra samstarfsstunda að minn-
ast á prestsheimilinu.
Séra Pálmi var fríður maður,
höfðinglegur ásýndum, vel í
meðallagi hár, allþrekinn og
sómdi sér virðulega á velli.
Hann var að jafnaði hinn hæg-
láti og rólegi alvörumaður, dag-
farsprúður, og sjaldan sást hann
skipta skapi. Hann las mikið um
ýmis efni, bæði, sem heyrðu
embættinu til og því fjarskyldu.
Hann var því fróður um margt,
og hafði yndi af í sínum hóp að
ræða, hv'ort sem var um stjórn-
mál, útgerðar- og landbúnaðarmál.
Hjá honum var mikinn fróðleik
að hafa. Hann var stálminnug-
ur og kunni frá mörgu að segja
frá gamalli tíð. Hefði hann sjálf-
sagt getað skráð margar og
merkilegar minningar um menn
og málefni, engu síður en sumir
jafnaldrar hans, en slíkt mun
hann ekki hafa gjört. 1 viðtali
við kunningja sína gat stundum
gætt saklausrar kímni, en öllu
slíku var í hóf stillt.
Séra Pálmi rækti prestsstarfið
með ágætum. Ræður sínar í kirkju
og við ýmis tækifæri skrifaði
hann og vandaði vel til þeirra.
Flutti þær ávallt skýrt og ró-
lega. Hann var íslenzltumaður
ágætur og var létt um að skrifa.
Hann þótti ágætur ræðumaður,
en sérstaklega minnumst við
fermingarræðanna. Fermingar-
börnin fræddi hann vel og bjó
þau vel undir ferminguna. Þann
sið hafði hann lengi vel að láta
börnin koma til sín til spurn-
inga vetur fyrir og eftir ferrn-
ingu.
Allar kirkjulegar athafnir og
önnur preststörf framkvæmdi
hann virðulega, og hvíldi jafnan
helgiblær yfir starfinu.
Embættisbækur voru reglulega
færðar og fagurlega. Rithönd
hans var með afbrigðum fögur,
hrein og settleg.
Séra Pálmi var ekki talinn
söngmaður, en hann hafði karl-
mannlega rödd og flutti al-lt tón
vel og skipulega og látlaust. —
Hann hafði yndi af hljómlist, en
lét lítið yfir, taldi sig ekki dóm-
bæran á því sviði. En eftir að
Ríkisútvarpið fór að flytja okkur
tónverk snillinganna, kom fyrir,
að hann vekti máls um þau, og
kannaðist vel við höfundana. —
Hann hafði miklar mætur á há-
tíðasöngvum séra Bjarna, og
eftir að hann flutti til Hofsós,
flutti hann þá við messur á stór-
hátíðum. Mun hann hafa verið
fyrsti sveitaklerkurinn, sem það
gerði.
Séra Pálmi var vinmargur. —
Hann settist að í menntunar-
snauðri, fátækri og illviðrasamri
útkjálkasveit. Hann kom á hvern
bæ í sóknum sínum, kynntist
fólkinu og högum þess. Til hans
leituðu sóknarbörnin með sín
vandamál til úrlausnar. Þótti
hann ráðhollur. Áf þessu eign-
aðist hann marga vini, sem héldu
órofa tryggð við hann fram til
hins síðasta.
Það lætur að líkum, að á hann,
eina menntaða manninn í byggð-
inni, hlóðust mörg vandasöm
störf, auk prestsstarfsins. Um 30
ára skeið var hann sýslunefndar-
maður. 1 skóla- eða fræðslunefnd
sat hann einnig um 30 ára skeið.
Sæti átti hann og í hreppsnefnd,
og í stjórn búnaðarfélags sat
hann um hríð.
Hann lét sér mjög annt um
Framhald á 3. síðu