Ísland - 23.07.1934, Blaðsíða 3

23. júlí 1934.
1 S L A N D
3
»Er vonandi, að næsta Islandsglíma
verði ánægjulegri, að keppendur verði
fleiri og um fram allt vel æfðir. Ef svo
getur ekki orðið, þá á að leggja Islands-
glímuna niður«.
Petta er ekki í fyrsta skifti, sem M.
St. fer illum orðum um kappglímur. Ég
hef oftar en einu sinni heyrt hann fara
sömu orðum um hana og í þessari grein
sinni. Og hann hefir ekki aðeins fjarg-
viðrazt yfir æfingarleysi, stirðleika og
þjösnaskap glímumanna, heldur yfir ill-
um vexti þeirra og alls kyns göllum. Það
er leiðinlegt að heyra veikan mann
kvarta og kveina yfir veikindum sínum,
en gera svo ekkert til að láta sér batna.
Pað er líka leiðinlegt að heyra þessa
íþróttafrömuði vera sífelt að hnýta í
íþróttamenn fyrir lítil afrek, »bolalegt
hnoð« og »nautslegar stimpingar«, þessa
menn, sem ekkert vilja gera, sem stuðl-
ar að fegurð íþróttarinnar og auknum
afrekum.
Frá því 1904 hefir Islandsglíman ver-
ið háð með sama eða lítið breyttu fyrir-
komulagi og þessi glíma 1934. Og ég ætla
að leyfa mér að halda því fram, að aðr-
ar Islandsg'límur hafa ekki verið betur
glímdar en þessi, og e. t. v. mætti finna
margar verri í sögu hennar. Eitt vár
þó það, sem hún hafði fram yfir marg-
ar fyrri; enginn maður slasaðist.
Pið íþróttafrömuðir! Hvenær viljið þið
losna við að tala um bolalegt hnoð, sví-
virðilega framkomu og óæfða glímu-
menn? Ætlið þið að bíða eftir því, að
fólkið hrópi þessa íþrótt niður? Pið er-
uð komnir svo vel á veg með að eyði-
leggja hana með aðgerðaleysi ykkar, að
þið ættuð að reyna að sjá ykkur um
hönd og gera hana að þeirri fögru íþrótt,
sem hún getur verið. Aðeins á sýninga-
glímum hafa einstaka menn gert ís-
lenzku glímuna að þeirri dásamlega
fögru íþrótt, sem hún getur verið.
Eigi íslenzka glíman að lifa til lengd-
ar, þarf gagngerðar breytingar á fyrir-
komulagi kappglímunnar. Tíðarandinn
hefir breytzt. Nú vill fólk ekki lengur
sjá luralega vöðvaða kraftamenn eða
silaleg kraftaátök. Pað vill spengilega
menn með snarpan og lipran líkama,
sem er jafnt vöðvaður. Sterkur maður
er ekki lengur sá, sem getur tekið upp
ósköpin öll af þunga í höndunum, eða
hefir þjálfað ákveðna vöðva, svo þeir
afmynda líkamann, heldur er það mað-
ur, sem hefir stundað fjölbreyttar í-
þróttir, þjálfað jafnt alla vöðva, er fjað-
urmagnaður, snarpur, lipur og úthalds-
góður. Eftir þessum kröfum þarf að
breyta íslenzku glimunni.
Pað er ekki eðlilegt, að menn æfi öll
þau brögð, sem íslenzka glíman hefur aó
geyma, þar eð aðeins ein bylta ræður
sigri. Sterkir, luralegir og stífir menn
hafa yfirburðina. Og þegar þar við bæt-
ist, að maðurinn kemst af með kunna
aðeins eitt bragð, þá þarf engan að
undra, þótt glímumenn verði ekki fjöl-
brögðóttir og léttir fyrir. Oftar en einu
sinni hefir máls verið vakið á því með-
al glímumanna dg þeirra, sem vit hafa
á glímunni, að núverandi fyrirkomlagi
kappglímunnar, þ. e. að ein bylta ráði
sigri, þyrfti að breyta í glímumót, þar
sem gefið er í stigum eftir fastákveðn-
um reglum. Slíkt fyrirkomulag hefi ég
séð á glímumóti, er G. R. lét fara fram
innan félags, og gafst vel.
Nú eru síðustu forvöð fyrir 1. S. I. að
breyta fyrirkomulagi kappglímunnar.
Vei’ði ekki undinn bráður bugur að því,
veldur það dauða íslenzku glímunnar.
Það væri rauður blettur á merki 1. S. I.,
ef það léti jafn rammíslenzka íþrótt og
glíman er deyja út af eintómri íhalds-
semi og aðgerðarleysi. Ég skoi’a á hina
nýkosnu stjórn 1. S. 1. að rífa glímuna
úr viðjum úrelts fyrirkomulags. Æðsta
viðfangsefni hennar þetta starfsár ætti
að vera það, að búa til reglur, sem gera
öllum þeim, er glímu stunda, kleift að
taka þátt í kappglímum, að breyta
glímunni úr »nautaati«, »bolalegu hnoðic
og »nautslegum stimpingum« (þessi
nöfn velur M. St. ísl. glímunni) í fagra
og glæsilega íþrótt.
Á eitt vildi ég benda, sem gæti hindr-
að þátttöku óæfðra manna í kappglím-
um, en það er að setja lágmark á þá
stigaupphæð, sem þyrfti til að vinna
æðstu glímunafnbótina. Pað ætti að vera
nægur varnagli við því, að menn gengju
óæfðir til kappgiímu.
M. St. sér ýmsa galla á ísl. glímunni,
en hann skilur ekki, að þeir orsakast
af fyrii'komulagi hennar. Eina ráðið,
sem hann vill grípa til, er að leggja
glímuna niður. Hún er sennilega of ís-
lenzk fyrir lærisvein mai’xistans frá
Hirflu. Pað er grátbroslegt, að þessi
íþróttaráðunautur framsóknai’, sem allt
þykist vilja gera fyrir líkamsmenntun
þjóðarinnar, skuli verða fyrstur manna
til að kveða upp úr með slíkt.
Œímumaður.
Hin frjálsa samkepni.
Hrun ríkjandi atvinnuhátta.
Meginorsök þess glundroða í viðskifta-
lífinu, er gerir vart við sig um allan
heim, er hin frjálsa samkeppni. Vér
verðum að gera okkur það ljóst, að enn-
þá höfum vér ekki fundið nein algild
eða sígild lögmál viðskiftalífsins, nema
með hjálp reynzlunnar. Þegar vér höf-
um reynzlu fyrir því sem vér berum
fram, getum vér fyrst verið öruggir um
að það sé rétt. Vér skulum því athuga
ofurlítið afleiðingar hinnar frjálsu sam-
kepni. Eitt fyrirbrigði hennar er það,
sem í daglegu tali er nefnt offramleiðsla.
Jafnvægið milli framboðs og eftirspurn-
ar hefir raskast, á þann hátt að fram-
boð vörunnar er oi’ðið margfalt meira
en eftirspurnin, þ. e. a. s. kaupgeta al-
mennings hefir rýrnað að sama skapi
og framboðið hefir aukist. Oi’sök þess
er aðallega sú, að eftir því sem sam-
kepnin hafðnar, verður framleiðandinn
að lækka framleiðslukostnað vörunnar,
og það gerir hann með því að fullkomna
og auka vélanotkunina, sem hefir í för
með sér fækkun verkamanna og lækkun
kaups.
Pað atvinnulysi er silgt hefir yfir
heiminn á síðustu árum, er afleiðing
hinnar frjálsu samkepni. Vér sjáum því
að hér er ekki um neina »offramleiðslu«
að ræða, því þrátt fyrir það að hver ein-
staklingur hefir orðið að draga saman
útgjöld sín á hið allra nauðsynlegasta,
þá er þörfin jafn mikH og áður, og það
eitt er víst, að framleiðslan er hvergi
nærri komin á það stig að hún myndi
fullnægja öllum þörfum mannanna. önn-
ur mynd hinnar frjálsu samkepni er
dreyfing vörunnar, hér fáum vér sama
fyrirbrigðið staðfest. Dreyfingarfyrir-
tækjum er hrúgað upp skipulagslaust.
Verzlanir, sem hafa sömu vörutegund-
ir á boðstólum, standa í hnapp hver of-
an í annari, samkeppnin eykst og hai’ðn-
Stefnugagnrýni.
Sérhverjum stjórnmálaflokki er það
nauðsynlegt, að vera sem samhentastur,
og að einstaklingana innan hans greini
hvorki á um stefnu né starfsaðferðir.
Vorum flokki er þetta sérstök nauðsyn,
þar sem vér eigum nú fyrir höndum
að taka forustuna í hlífðarlausri bar-
áttu gegn hinni nýju stjórn. Oss er því
nauðsynlegt að útrýma og uppræta all-
ar veilur og villur, sem kunna að vera
á meðal vor, til þess að flokkurinn geti
einhuga hafið baráttuna.
Stéttaflokkunum öllum er það eig'in-
legt, að innan þeirra myndist klíkur
(sbr. Heimdallar-klíka, Varðar-klíka,
Héðins-klíka, réttlínumenn og' tækifær-
issinnar), sem halda fram hagsmuna-
legum — eða fræðilegum — »villum«*)
Allar þessar »villur« eru eðli þeirra og
uppruna samkvæmar, þar sem þeir eru
aðeins hagsmunaflokkar vissra stétta
og flestir byggðir á ævagömlum og úr-
eltum kenningum (sbr. Marxismi og'
kenningar Adams Smith), en hafa al-
drei gert sér far um að fylgjast með
tímanum né samræmast kröfum hans.
*) Villa — með tilliti til fyri’i stefnu
flokksins.
I Flokki þjóðernissinna hafa komið
fram villur, sem uppræta verður, en
þær eru af öðrum toga spunnar en »vill-
ur« stéttaflokkanna, og verða ekki upp-
rættar með brottrekstrum eins og í
stéttaflokkunum, heldur með fræðslu.
Eðli flokksins er ekki stéttarlegt og
uppruni hans ekki bundinn úreltum
kreddum gamalla eintrjáninga. Hann er
orðinn til fyrir þróun og reynslu heill-
ar þjóðar. Hann er framhald frelsis-
baráttunnar ásamt skilningi á kjörum
fjöldans og þróun tækninnar. Pess vegna
eru þessar villur hvorki klíkukenndar
hagsmuna- eða fræði-»villur«, heldur
misjöfn þróun, sem leiðréttist með
fræðslu.
Villurnar eru aðallega þrennskonar.
1. Elzta villan kemur fram í því, ao
vér eigum í baráttu vorri að sýna sjálf-
stæðisflokknum einhverja sérstaka misk-
unn. — Hann sé þó betri en þeir rauðu.
Þetta er afar liættuleg’ur misskiln-
ingur og- byg-gist á því, að menn skilja
ekki, að sjálfstæðisflokkurinn er stétta-
flokkur, sem byggir tilveru sína á þing-
ræðisblekkingum. En við stéttaflokk
semjum vér aldrei frið, því að sigur
stéttaflokks, á hvorn bóginn sem er,
þýðir stéttaveldi — stéttakúgun. —
En viðvíkjandi þeirri villu, að sjálf-
stæðisflokkurinn sé vörn gegn marx-
ismanum, vil ég taka það fram, að hann
er þvert á móti faðir hans, því að íhald
og afturhald hafa með stjórn sinni og
þar afleiðandi öi’byrgð skapað marxism-
ann. Og' að lokum, flokkur, sem er Oi’ð-
inn jafn úreltur og agalaus þingræðis-
flokkur og' sjálfstæðisflokkurinn, er
ekki fær um að heija hina hörðu úr-
slitabaráttu við mai’xismann. — Það er
Flokkur þjóðernissinna fær um.
2. Sumir flokksmenn hafa gengið svo
langt í baráttu sinni fyrir því, að gera
takmörkin milli flokks vors og sjálfstæð-
isflokksins sem gleggst (en þau tak-
mörk hafa alla tíð glögg verið, þó að
andstæðing;-. vorjr hafi reynt að blekkja
kjósendur moð því, að svo væri eigi),
að þeir hr.fa beint aðalárásum sínum
og barist nærri eingöngu gegn sjálf-
stæðisflokknum, en hlíft marxistum.
Pessi villa stafar af því, að þeir líta
á sjálfstæðisflokkinn sem yfirstéttar-
flokk, sem er rétt. En þeir verða að
hafa það í huga, að flokkurinn er yfir-
stéttarflokkur sökum örfárra manna,
klíku, sem eru foringjar hans og helztu
stuðningsmenn, en allur almenningur
sjálfstæðiskjósendur — eiga enga hags-
muni með yfirstéttinni, heldur með þjóð-
ar, hver undirbýður annan. Kaupmað-
urinn verður að draga úr kostnaðinum
eins og honum frekast er unnt. Og á
hverjum lendir það fyrst og fremst, öðru
en verkafólkinu. Einstök fyrirbrigði
hafa litla sem enga þýðingu fyrir við-
skiftalífið í heild. en þegar þetta er orð-
ið almennt — eins og nú — sjáum vér
afleiðingarnar.
Reynslan færir oss heim sanninn um
það, að hagsmunir atvinnurekandans
og verkamannsins fara æfinlega sam-
an. Og þetta er tilfellið, hvort sem í hlut
á framleiðslufyrirtæki eða dreifingar-
fyrirtæki.
Vér sjáum af sögunni og einstökum
fyrirbrigðum hennar, að þeg-ar atvinnu-
lífið stendur í mestum blóma, kemst
menningin á hæst stig. Endurreisn og
fullkomnun hinna atvinnulegu tækja,
er því skilyrðið fyrir því, að Islending-
ar geti orðið boðberar nýrrar menning-
ar og staðið sem forustuþjóð annarra
þjóða. Skammsýni einstakra manna,
sem hafa augnabliks hag af því ástandi.
er hin frjálsa samkeppni skapar, vei’ð-
ur að bi’jóta á bak aftur.
En hvar er leiðin út úr þeim ógöng-
um, er vér höfum lent í? Svarið er:
Uppbygging liins samvirka þjóðrikis.
1 stuttri blaðagrein er vitanlega ekki
hægt að gefa nema tæmandi lýsingu af
framtíðarríkinu, hér mun því einungis
verða dregin fram andstæða fram-
leiðsluhátta nútímans — hinnar frjálsu
samkeppni, sem er samvirkjun.
Með samvirkjun ber að skilja það
samstarf, sem verður á milli hinna
þriggja aðila: verkamanna, — atvinnu-
rekenda — ríkisins. Vér höfum séð,
hvað framleiðsla í bfindni hefir skaðleg-
ar afleiðingar. Einstaklingurinn hefir
hvorki tæki, g-etu né efni til að öðlast
það víðsýni, er hefir óskift alþjóðarheill
fyrir augum. Án þess að vita af því
sjálfur getur hann orðið stórskaðlegur
fyrir þjóðfélagið. Enginn þeirra, er
taka þátt í hinu hálfvitstola kapphlaupi
hinnar frjálsu samkeppni, gerir sér að
líkindum grein fyrir því, hvaða þátt
hann tekur í aukningu þess glundi’oða,
er hann sér að færist yfir, eða gerir sér
ljóst, hverjar orsakir eru að. Ríkið hef-
ir öll þau öfl í hendi sér, er þarf til að
samstilla kraftana.
arheildinni — með Flokki þjóðernis-
sinna. Þessa menn vinnum við ekki
með einhliða árásum á sjálfstæðisflokk-
inn, heldur með því að sýna þeim upp-
byggingu vora, urn leið og vér bendum
þeinx á úrræðaleysi og ónýti þéirra eig-
in flokks og skipulags.
3. Kyrstöðukenningin er friðarkenning',
sáttfýsi við umhverfið og sljóvgun bar-
áttunnar. Hún lysir sér í því sífellt, »að
bíða« og’ »að géfa tækifæri« o. fl., og
á þann hátt að sundra og draga kjark-
inn úr flokksmönnum. En aðal myndin,
sem hún birtist C er þó sá reginmis-
skilningur, að halda því fram, að þjóð-
ernisstefnunni geti ekki aukizt fylgi til
muna eða unnið fullkominn sigur, nema
marxistar hafi áður stjórnað og sýnt
ónýti sitt. Þetta er vantraust á bar-
áttu vorri og vanþekking á fylgi voru.
Baráttan á að vera stöðug og sífellt
harðnandi, en ekki »að bíða eftir tæki-
færi«. Fylg'i vort á ekki að koma af því,
að einhver annar sé verri, heldur af
óbilandi trú á eina“ákveðna lífsskoðun
á markmiðið.
Þessar villur munu upprætast með
fræðslu, og þn mun Flokkur þjóðernis-
sinna verða fær um að taka forustuna
í baráttupni fyrir hinu samvirka þjóð-
ríki framtíðarinnar.
K.