Austurland - 17.03.1956, Blaðsíða 2

2
AUSTURLAND
Neskaupstað, 17. marz 1956.
Ríkisstjórnin að falla
Framhald af 1. síðu. i
menn úr öllum landsfjórðungum,
hélt fund um síðustu helgi. Á
fundi þessum var samþykkt, að
Alþýðusamban'dið skyldi hafa
forystu um miyndun stjórnmála-
samtaka á grundvelli stefnuyfir-
lýsingar Alþýðusambandsins. Vert
er að hafa það í huga, að í sam-
bandsstjórn ASI eru Alþýðu-
flokksmenn í yfirgnæfandi meiri-
hluta.
Um þessi samtök munu vinstri
menn í landinu fylkja sér. Þeir
hafa lengi þráð að slíkur flokkur
risi upp. Sósíalistaflokkurinn mun
heita á alla sína stuðningsmenn
að veita þessum flokki allt það
brautargengi, er þeir mega. Slíkt
hið sama mun Málfundafélag jafn-
aðarmanna gera. Og ef marka má
orð þjóðvarnarmanna við útvarps-
umræðurnar í fyrrakvöld, má telja
líklegt að þjóðvarnarflokkurinn
muni skora á sína menn að styðja
nýja flokkinn. Og ekki er að efa,
að miargir róttækir Framsóknar-
menn muni telja þennan flokk í
samræmi við óskir þeirra og skoð7
anir. Og vafalaust mun fjöldi
manna, sem ekki hefur skipað sér
í nein pólitísk samtök, veita þess-
uin flokki stuðning.
Þessi væntanlegi flokkur verð-
ur reistur á stéttarlegum grund-
yelli sem stjórnmálasamtök verka
lýðsins og annarrar alþýðu. Hann
verður ekki bandalag flokka, held-
ur stjórnmálasamtök, sem allir
frjálslyndir umbótamenn, sem)
f.ndvígir eru ríkjandi stjómmála-
spillingu, geta fylkt sér um.
Alþýðusambandið hefur skipað
þriggja manna nefnd til að koma
þessum flokki á laggirnar. I henni
eru: Hannibal Valdimarsson, for-
seti sambandsins, Eðvarð Sigurðs-
son, varaforseti þess og Sigríður
Hannesdóttir, meðlimur í mið-
stjórn sambandsins, en þau voru
öll í nefnd þeirri er ASl skipaði
til að gangast fyrir viðræðum
milli andstöðuflokka íhaldsins um
samstarf.
Þegar miiðstjórn flokksins hef-
ur verið valin, mun hún koma á
fót kosninganefndum í öllum
kjördæmum.
Afturhaldinu er það ljóst hve
þessi tíðindi boða alvarlega hættu
fyrir yfirráð þess, enda er það
skelfingu lostið,
Slík stjórnmálasanitök mundu
án efa fá 4 menn kjörna í Reykja-
\-ik og álíta verður að íhaldið fái
sömu tölu. Er þá enginn eftir
handa hægri krötumi og hljóta
þeir þá að þurrkast út úr tölu
Jnngflokka, nema þeim takist að
vinna sæti utan höfuðstaðarins,
en til þess munu litlar líkur, —
Og kosningaflokkur alþýðunnar
hefði mikla möguleika til að vinna
4—5 kjördæmi utan Reykjavíkur
og ineð þciin uppbótasælum, scin
kæmu í hlut flokksins, yrði þetta
sterkur þingflokkur með líklega
12—15 þingmenn.
Sú stjórnmálasamvinna, sem nú
befur tekizt fyrir forgöngu Al-
þýðusambandsins á svo væntan-
lega eftir að þróast í öflugan
stjórnmálaflokk, semi sameinaði
innan sinna vébanda alla þá, sem
vilja af einlægni vinna gegn yfir-
ráðum íhalds og afturhalds í ís-
lenzkum stjórnmálum. Mundi þá
linna hjaðningavígunum og
vinstri menn snúast einhuga gegn
íhaldsöflunum og yrði þess þá
ekki langt að bíða, að einveldi
þeirra hyrfi.
Er þetta í samræmi við
tilgang Alþýðusambandsins?
Andstæðingar raunverulyegs
vinstra bandalags reyna oft að
halda því fram, að Alþýðusam-
bandið sé með afskiptum sínum
af þessum miálum að brjóta sitt
pólitíska hlutleysi og gegn yfir-
lýstum vilja verklýðssamtakanna.
En sé nánar að gætt sjá allir
að þetta er hin mesta firra. Al-
þýðusambandið sem slíkt verður
ekki aðili að þessu samstarfi, þó
það beiti sér fyrir því að koma
því á laggirnar. Öllum verkalýð er
nú ljóst orðið, að ekki ier nóg að
knýja fram kjarabætur, ef í þing-
sölunum ráða menn, sem hafa þá
yfirlýstu stefnu, að svipta verka-
lýðinn jafnóðum því sem hann
vinnur í harðvítugri baráttu.
Verkalýðnum er því ljóst, að til
þess að kjarabaráttan nái tilætl-
uðum árangri, verður stjórnmála-
leg eining að takast mteð þeim,
sem vilja vernda réttindi og bæta
kjör alþýðu. Og það er einmitt
slík stjórnmálaleg eining sem Al-
þýðusambandið nú er að skapa.
Og loks er þess að geta, að þessi
viðleitni stjórnar ASl er í fullu
samræmi við einróma samþykkt
síðasta Alþýðusambandsþings.
Þrír mánuðir til stefnu
Þegar þetta er skrifað er full-
víst talið að kosningar verði í vor,
líkíega 24. júní. Og eins og málin
horfa nú, er líklegast að þrjár
fylkingar eigist við. I fyrsta lagi
hið nýja bandalag alþýðunnar, í
öðru lagi íhaldið og í þriðja lagi
bandalag hægri manna krata og
Framsóknar. Enn getur þó
breyting á þessu orðið, ef álitið
verður að „þriðja aflið“ fari illa
út úr kosningunum. Kann bá enn
svo að fara að Alþýðuflokkurinn
sem heild verð með í vinstra
bandalaginu. Eins kann svo að
fara, að Framsókn telji horfurnar
það ótryggar, að hún þori ekki í
kosningar þegar á skal herða.
Það er skammt til kosninga og
áríðandi að stuðningsnJenn vinstri
samvinnu hefjst þegar handa um
að skipuleggja starfsemi sína.
I blaðinu Austurland frá 23.
des. f. á. ritar hr. Magnús Guð-
mundsson glögga og fróðlega
grein: „Brot úr tónlistarsögu
Norðfirðinga" og getur um fyrsta
raddaða kórinn á Norðfirði, — að
hans áliti.
Leyfi ég mér í þessu sambandi
að leiðrétta eina saklausa smá-
villu, sem einhvern veginn hefur
borað sér inn og komið mér til að
brosa góðlátlega.
Það hefur að vísu átt sér stað,
að ég hef verið kominn full ná-
lægt markalínu þessa heimis og
annars og nærri hrotinn inn fyrir
hurðina miklu, sem ég var farinn
að rjála við, en sem aðskilur líf
og dauða. Pétur portnari var þá
höndum seinni að slá loku fyrir
og stinga lyklinum niður í buxna-
vasann, svo að hingað til hef ég
alið aldur minn hérna meginn
dyra og er nú 82 ára.
Um fyrsta „raddaða kórinn“ á
Norðfirði er það að segja að öllu
má nafn gefa. Ég hef alla tíð
verið söngelskur og hafði sungið
í söngfélögum syðra og heima,
áður en ég kom til Norðfjarðar.
Það kom því að miklu leyti af
sjálfu sér, að ég og nokkrir aðrir
„tókum stundum lagið“ til á-
nægjuauka fyrir okkur sjálfa 1 fá-
sinninu, og sungum við þá tíðast
tvíraddað mieð allri hógværð og
heyrði ég þess hvergi getið að
losnað hefði um þök á húsum og
höfum við því ekki komizt í hálf-
kvisti við þann kynngimagnaða
rifrildiskauða, sem rauf þökin o°-
an af fólki nýverið. Lögin, sem
við sungum, voru flest ný af nál-
inni og óheyrð flestum Norðfirð-
ingum. Ekkert var hljóðfærið, en
frú Hjálmarsson — mikilhæf
kona með ágæta söngrödd — lék
stundum undir.
Jónas Þorsteinsson skáld orti
þessa vísu undir létt og lipurt
valslag:
Skundar Skinfaxi greiður
skeiðið ljósheima, endalaust
hreint.
Þeir eiga mikið verk fyrir höndum
því það er ekki áhlaupaverk að
skipuleggja ný stjórnmálasamtök,
jafnvel þó þau byggi á tilveru
eldri samtaka,
Og við Austfirðingar munum
ekki láta okkar hlut eftir liggja.
Fljótlega mun hér í blaðinu
rætt um kosningahorfur í aust-
firzku kjördæmunum.
Þegar vordaga himinn er heiður
hrynur gullfax á jörðina beint.
Blikandi rósir með barnslegri
gleði
blöðin ljómandi útrétta þá,
mlesti fögnuður manninn sem
skeði
myndast þeim sælulífsdögum á,
Um Álfadansinn — tilhlökkun-
arefni unglinganna o. fl. — mun
greinarhöfundurinn fara rétt með.
(Sjá vísuna aftast). En í sam-
bandi við „1 krónu um tímann“,
sem ég man nú ekki lengur, datt
mér Ingimundur fiðla í hug.
Nokkrir unglingar auruðu saman
í eina krónu til að fá lag hjá
fiðlaranum. Hann tók þá nokkrar
strokur og steinstoppaði svo. Á-
heyrendur vildu fá meira, en fiðl-
arinn sat við sitt og sagði:
„Það er ekki lengi verið að spila
fyrir eina krónu“.
Nú er ég búinn að þrælklifa alla
Nípuna efst upp á topp og hélt
ég tæplega í við greinarhöfundinn
sem alltaf var á undan og jafn
sprækur og skemmitilegur, og sá
ég þá að hann hafði gjört óþarf-
lega lítið úr sér þegar hann fór í
Nípuferðina.
Ekki gat ég séð rákirnar sem
höfundur talar um. Þær sjást víst
betur neðan frá. Og víst er að
Jónas Þ. Norðfjarðarskáld var á
sjó þegar hann gerði þessa vísu
um Nípuna og nefnir hann þar
„randir“ og mun átt við sama
fyrirbærið og greinarhöfundur
nefnir rákir.
Hulda þó í hamrasal
háan vísdóm fergi.
Undur-mikið alda-tal
er á randa-bergi.
Heill þér gamli kunningi og
íbúum öllum, — kæri Norðfjörð-
ur! — Með stolt þitt, Nípu
drottningu, þér við hlið.
Með kærri kveðju.
Högni Sigurðsson,
E. s. Jónas Þorsteinsson orli
álfabrag og hefur álfadans verið
þá á þorra. Er þetta viðlagið:
Heim sækjum þorra að háum
tignarstól, fyrir skömmu fluttum
á fjallagyðju ból.
Ungur Austíirðing-
ur drukknar
Aðfaranótt mánudagsins 4
marz vildi það slys til á vélbátn
um Völusteini frá Bolungavík, ac
Oddur Sigurgeirsson, stýrimaður
féll fyrir borð og drukknaði. Vai
verið að leggja línuna þegar slys
ið varð og tókst ekki að finní
Odd þrátt fyrir mikla leit.
Oddur var ungur maður oí
efnilegur. Hann var frá Djúpa
vogi sonur Sigurgeirs Stefánsson
ar frá Hamri og konu hans, sen
látin er fyrir mörgum árum.