Austurland - 11.08.1956, Page 2

2
AUSTURLAND
Neskaupstað, 11. ágúst 1956.
Fínir menn á síld
Austurland
Ritstjóri: Bjarni Þórðarson.
Kemur út einu» sinni í viku.
Lausasala kr. 2.00.
Árgangurinn kostar kr. 60.00.
Gjalddagi 1. apríl.
NESPRENT H-P
• <•••••■■■■■■■•««*•■■*» ■i.Tmmmmmmmmmmmmmmn mmmm
íhaldið ótta-
Sjálfstæðisflokkurinn er nú eini
flokkur landsins sem er í stjórn-
arandstöðu og blöð hans bera það
með sér, að foringjar hans kunna
ekki við sig utan ríkisstjórnar.
Það er líka mjög að vonum, því
gróðaaðstaða braskaralýðsins í
Reykjavík byggist að mjög miklu
leyti á þeirri sterku aðstöðu, sem
flokkur hans hefur haft í ríkis-
stjórninni.
Nú, þegar þessi aðstaða er úr
sögunni, ugga milliliðir og brask-
arar mjög um sinn hag. Þeir ótt-
ast, að sérréttindaaðstaða þeirra
verði skert eða jafnvel af þeim
tekin. Þeir óttast um yfirráð sín
yfir bönkunum og öðrum þeim
stofnunum þjóðarinnar, sem hægt
er að beita í gróðaskyni. Þeir ótt-
ast, að hin nýja ríkisstjórn muni
beina fjármagni þjóðarinnar til
atvinnuuppbyggingar og jöfnunar
á aðstöðu byggðarlaganna í stað
þess að fá braskaralýðnum í hend-
ur þann dýrmæta gjaldeyri, sem
sjómenn og verkafólk skapar með
vinnu sinni.
Sannleikurinn er sá, að íhaldið
þolir ekki að vera í stjórnarand-
stöðu. Völd þess byggjast að miklu
leyti á því að geta í gegnum
stjórnarráðið haft í hendi sér ýmsa
þýðingarmestu þætti þjóðfélagsins,
Þegar þessir þættir eru dregnir úr
höndum þess, missir það aðstöðu
til að misbeita ríkisvaldinu sér til
pólitísks framdráttar.
Samstarf vinstri flokkanna hef-
ur vakið ógn og skslfingu í for-
ystuliði íhaldsins. Það óttast að
þetta samstarf verði enn nánara
og þá liggur dkki annað fyrjijr
Sjálfstæðisflokknum en tap á tap
ofan.
Höfuðvígi íhaldsins er Reykja-
vík. Þar á það meginhluta fylgis
síns. Missi íhaldið völdin í Reykja-
vík í viðbót við missi ráðherra-
stólanna, hefur það beðið þann
hnekki, sem það getur ekki þolað,
Ihaldið óttast að í næstu bæjar-
stjómarkosningum, sem verða eft-
ir hálft annað ár, muni allir and
stöðuflokkar þess sameinast gegn
þvr og svipta það yfirráðunum í
höfuðborginni. Slíkt væri aðeins
rökrétt framhald þeirrar samvinnu
sem nú hefur tekizt.
Það er því engin furða þó íhald-
Loksins kom síldin. Alls staðar
suðaði, nóg sild, mikil síld, miklir
peningar. Hver fleyta var mönnuð
og hver maður, sem ekki var bund-
inn í báða skó, vildi fara á síld.
Því var það svo, að margur skrít-
inn fugl var skráður skipverji hjá
þeim Pétri og Páli fyrir austan og
vestan, norðan og sunnan.
Einhverjir skrítnustu fuglar af
öllum skrítnum fuglum hafa sjálf-
sagt verið náungar sem réðust á
einn síðbúinn Norðfjarðarbát. Þeir
voru víst úr höfuðstaðnum. Þar
má finna alla merkilegustu og ó-
merkilegustu menn þjóðarinnar.
Ég veit ekkert hvað þeir heita, hér
voru þeir almennt kallaðir fínu
mennirnir. Þeir voru líka geysi
fínir. Þá vantaði að vísu hatta og
skjalatöskur, þegar þeir komu, en
fyrir fyrstu aurana frá útgerðar-
manninum keyptu þeir sér þessa
nauðsynlegu hluti, og þá var ekki
lengur um að villast, að hér voru
mjög fínir menn á ferð. Þeir voru
líka atkvæðamenn, sem létu sér
ekkert óviðkomandi, eins og eftir-
farandi sögur sína, e. t. v. lagaðar
til í meðförum margra.
Sagan hefst sem sagt á því, að
á götum Neskaupstaðar birtast á-
berandi fínir og kurteisir menn,
annar stór, hinn lítill. Það glansar
á nýju hattana og fallegu skjala-
töskurnar. Svipurinn er mjög há-
tíðl-egur og fasið virðulegt. Þeir
taka óspart ofan fyrir vegfarend-i
um. Einnig heimsækja þeir verzl-
anir því hér eru umboðssalar
stórra fyrirtækja á ferðinni. Þeg-
ar tilvonandi viðskiptavinir óska
eftir að fá að líta á sýnishom er
svarið, að það sé því miður ekki
hægt, sýnishomin séu á leiðinni
með skipi, öðmvísi hafi ekki reynzt
unnt að flytja þau vegna mikillar
fyrirferðar.
Fyrstu aurarnir frá útgerðar-
manninum urðu víst fremur ó-
ið nú reyni að gera samvinnu
vinstri flokkanna tortryggilega.
Það er beinlínis lifsspursmál fyrir
það, að þessi samvinna fari út um
þúfur. Það mun því -einskis svífast
til að eyðileggja samstarfið og
ekkert til spara að ófrægja stjórn-
ina.
Þegar stuðningsmenn vinstri
flokkanna verða varir við íhalds-
áróðurinn er nauðsynlegt að þeir
átti sig á því af hvaða rótum
hann er runninn. Það er ekki heill
og hagur þjóðarinnar, sem íhaldið
óttast um, heldur aðstaða brask-
aralýðsins til að raka saman gróða
á kostnað atvinnuveganna.
Ihaldinu er það ljóst, að dagar
Sjálfstæðisflokksins sem valda-
mikils stjórnmálaflokks eru taldir,
ef vinstri menn ná að sameina
krafta sína til fullnustu.
drjúgir. Hattarnir og töskurnar
dýr vara og svo voru þetta ekki
bindindi'smenn. Útgerðarmaðurinn
heimilaði því úttekt í einni af
verzlunum bæjarins, auðvitað í
finustu verzluninni.
Og nú er tekið til við að verz’.a.
Það er spurt um ýmsa vöru, sem
búðarfólkið tínir fram af mikilli
lipurð og kurteisi, en yfirleitt þyk-
ir varan ekkí nógu fín, eða ekki
í tízku. Þegar verzlunarfólkið
maldar í móinn og telur vöruna
fína og nýjustu tízku, er svarað
kalt, en kurteislega: „Afsakið, vit-
leysa. Þetta er bara Villa Þórs
stæll“. En þrátt fyrir þessa galla
er allmikið keypt og síðan er sagt
að þetta eigi að skrifa hjá skipinu.
Búðarfólki'ð rekur upp stór augu,
hér -er alls ekki um útgerðarvörur
eða nauðsynjavörur sjómanna að
ræða. Það vaknar hjá því tor-
tryggni og það hringir í útgerðar-
manninn til þess að fá staðfestingu
á kaupunum. Þegar útgerðarmað-
urinn heyrir um hvaða vöru hér
sé að ræða, þvertekur hann fyrir
að nokkuð slíkt sé skrifað. Fínu
mennimir verða geysilega reiðir.
Þeir strunsa út úr verzluninni og
halda síðan áfram að labba með
sína fínu hatta og fínu töskur, og
er óspart tskið ofan. Allt í einu
mæta þeir skipstjóra sínum. Þeir
flýta sér að taka ofan. Hann tekur
þurrlega kveðjunni, eins og skip-
stjórar gera oft, og spyr hásetana
hvert þeir séu eiginlega að fara.
Þeir segjast vera að labba. Skip-
stjóri segir þeim að hætta öllu
hslvítis labbi og skuli þeir fara
strax að vinna með mannskapn-
um við að gera nótina klára. Fínu
mennirnir segjast ekki vera ráðn-
ir til að vinna við síldarnót á
þurra landi og segjast þeir munu
halda áfram að labba. Það þykkn-
ar í skipstjóra og hann hreytir út
úr sér: „Jæja! Labbiði og labbiði
langt og labbiði til helvítis".
Fínu mönnunum hefur sjálfsagt
ekki litizt á það labb, því litlu síð-
ar birtast þeir hjá mannskapnum.
Þeir þenja út bringuna og hrópa:
„Hér erum við komnir, og þegar
við vinnum þá vinnum við á við
þrjá“. Eftir litla stund er skipið
farið á veiðar með fínu mennina
innanborðs.
Allar veiðiferðir liafa einhvern
endi og svo var um þessa veiðiferð.
Það var fljótlega komið að landi
með góðan afla. Það lá vel á út-
gerðarmanninum, og var hann ó-
sinkur á aurana. Og gátu fínu
mennirnir nú gert sér glaðan dag.
Þeir setja upp fínu hattana, taka
skjalatöskurnar og labba í land.
Þegar drukkið hefur verið hóflega
mikið vín, upphefst mikið og
merkilegt ferðalag um Austurland.
Það er ferðazt í nafni ýmsra
þekktra stofnana og oft skipt um
nöfn. Venjulega notazt við nöfn
ýmsra merkra manna.
Fyrst er það Eskifjörður, sem
finu mennirnir heiðra með heim-
sókn sinni. Þar vsrður fyrst fyrir
þeim stórt og mikið hús, sem reyn
ist ve:ra Hraðfrystihús Eskfirð-
inga, og um leið eru þeir orðnir
starfsmenn Sölumiðstöðvar hrað-
frystihúsanna. Þeir gera boð fyrir
verkstjórann og kynna sig; eru í
eftirliti og óska eftir að skoða
húsið. Sjálfsagt! Augnablik! Verk-
stjórinn skundar inn í vinnusalina
og gefur ,,ordrur“: „Allir í hreina
sloppa". Að vörmu spori kemur
vsrkstjórinn aftur til eftirlits-
mannanna, sem þegar taka til við
eftirlitið. Smávegis athugasemd-
ir, en yfirleitt er hér allt í bezta
lagi. Eftirlitsmennirnir lyfta hött-
um og fara.
Næst var það rafstöðin sem dró
að sér athygli fínu mannanna. Það
er skipt um nafn og stöðu og geng-
ið á fund rafveitustjórans. Hér
voru sem sé á ferðinni menn frá
rafmagnseftirliti ríkisins og aðal-
■erindið var að yfirlíta línulagnir
frá nýju virkjuninni. Jú, það var
sjálfsagt að greiða götu þeirra.
Það er sezt upp í nýjan, fínan bíl
rafveitustjórans og allar hinar
miklu raflagnir athugaðar. Þeir
hafa ýmislegt við það verk að at-
huga og skrifa mikið hjá sér. Að
þessari vfirreið lokinni er raf-
magnseftirlitsmönnunum skilað á
hótel á Fljótsdalshéraði.
Þá var eftir einn mjög merki-
legur staður sem sjálfsagt þótti að
heimsækja en það var Seyðisfjörð-
ur. Hvað var nú það helzta, sem
þar var að sjá? Jú, vejrzlanir,
margar verzlanir. Þeir ráðast þeg-
ar til inngöngu í þá fyrstu sem á
vegi þeirra varð. Sú mun hafa
verið heldur lítil og ósjáleg og í
meðallagi þrifleg, því þegar inn
er komið ákveða fínu mennirnir
að gerast starfsmenn „Heilbrigð-
iseftirlitsins", og kynna sig sem
slíka fyrir eiganda verzlunarinn-f
ar. Þeir gera sig heimakomna og
valsa um og finna að ýmsu, en
leggja á það höfuðáherzlu að taf-
arlaust sé sett upp handlaug og
klósett. Verzlunarstjórinn jánkar
því auðmjúkur, en segir samt af-
sakandi, að slík tæki séu nú ekki
í Kaupfélaginu (sem hlítur að
vera vitleysa). Eftirlitsmennirnir
svara með þótta, að það verði at-
hugað nánar. Síðan munu þeir hafa
farið búð úr búð og athugað hrein-
lætisástandið og mun heimsókn
þeirra hafa haft mjög bætandi
áhrif.
Þá segir ekki af ferðum fínu
mannanna fyrr en þeir koma á
hótel eitt á Héraði. Þar óska þeir
eftir mat og gistingu. Ekki kváð-
ust þeir vilja matast með almúga-
fólki því, er þar sat til borðs, held-
ur í sínum herbergjum, sem og
varð, en þegar gera átti upp hótel-
reikninginn voru fínu mennirnir
horfnir. Við nánari athugun kom
Framhald á 3. siðu.