Austurland - 31.08.1956, Blaðsíða 2

2
AUSTURLAND
Neskaupstað, 31. ágúst 1956.
Ráðstafanir til að tryggja
síld- og karfaveiðar
eftirtaldar ráðstafanir til stuðn-
ings síldveiði við Suð-Vesturland
á þessu hausti:
a. Framleiðslusjóður verðbæti
hverja smálest af útfluttri freð-
síld með kr. 500.00 allt að 4.500
Austurland
Rítstjóri: Bjarni Þórðarson.
Kemur út einu sinni í viku.
Lausasala kr. 2.00.
Árgangurinn kostar kr. 60.00.
Gjalddagi 1. apríl.
ÆSPRENT H-P
Brotið blað
Hinar nýju ráðstafanir ríkis.
stjórnarinnar til að reyna að
stemma stigu við dýrtíðarflóðinu,
eru helzta umræðuefni manna á
meðal og er það mjög að vonum
svo mikið sem þetta mál varðar
hvern mann í landinu.
Mér virðist sem þessar ráðstaf-
anir mælist vel fyrir. Allir eru
sammála um, að eitthvað verði að
gera til að stöðva áframhaldandi ]
dýrtíð og yfirleitt þykir mönnum
sem hér sé skynsamlega á málinu
tekið, þó a'lir hafi ekki til fulls
áttað sig á því hver áhrif þessar
ráðstafanir hafa á hag hvers og
eins. En því betur sem menn hug-
leiða þetta, því sannfærðari hljóta
menn að verða um, að hér er ekki
um að ræða kjaraskerðingu laun-
þega. Að vísu afsala þeir sér 6
vísitölustigum, sem þeir eiga rétt
á, en þeir fá það bætt á þann hátt,
að kaupmáttur launa helzt ó-
breyttur og verður jafnvel meiri,
en orðið hefði að öllu óbreyttu,
því launþegar hefðu ekki fengið
bættar að fullu þær verðhækkanir,
sem yfir vofðu.
Þegar rætt er um þessi mál,
miða menn jafnan við það, hvaða
áhrif ráðstafanirnar hafa á hag og
afkomu launastéttanna og eiga þá
við fó'k, sem tekur visst kaup
fyrir hverja unna stund, viku eða
mánuð. En það eru lekki allir laun-
þegar, sem taka kaup á þennan
hátt. Sú stétt, sem efnahagsaf-
koman hvílir á öðrum stéttum
fremur, það er fiskimennirnir, eiga
afkomu sína undir afurðaverði.
Þvert á móti lækkar kaup þeirra
við vaxandi dýrtíð, því víðast hvar
taka þeir þátt í útgerðarkostnaði.
Hefði allt verið látið neka á reið-
anum, mundi kaup fiskimanna
hafa lækkað stórlega í hlutfalli við
kaup annarra launþega og kaup-
máttur launa þeirra hefði þorrið
mjög. Afleiðingin hefði orðið vax-
andi tilhneiging meðal sjómanna í
þá átt, að leita sér vinnu í landi.
Ef málið er skoðað frá sjónar-
miði fiskimannsins, hvort heldur
það er hlutamaður eða smáútvegs-
maður, verður niðurstaðan sú, að
þessar ráðstafanir ríkisstjómar-
innar fela í sér verulegar kjara-
bætur þeim til handa.
Þetta er ákaflega mikilsvert at-
riði, sem ekki má gleymast, þegar
ákvarðanir ríkisstjómarinnar em
metnar.
I janúar s. 1. samþykkti ríkis-
Stjórn íhaldsins ráðstafanir, sem
hún kallaði bjargráð og voru í því
fólgin að leggja óbærilega skatta
á landsfólkið til að tryggja til
bráðabirgða áframhaldandi útgerð
í landinu. En þáverandi ríkisstjórn
hafði ekki gert sér grein fyrir því,
að gera þyrfti ráðstafanir svo
mönnum væri fært að veiða síld í
sumar og hefur núverandi sjávar-
útvegsmálaráðherra, Lúðvík Jós-
epsson, orðið að gera margvísleg-
ar ráðstafanir til að tryggja
áframhaldandi útgerð til síldveiða.
Þá er þess að geta, að í sumar
hefur verið uppgripakarfaveiði við
Grænland, en vegna frystihúsa-
skorts hefur orðið að láta mikið af
ágætis fiski í bræðslu.
Ríkisstjórnin hefur skuldbund-
ið sig til að verðbæta með 10 aur-
um á kg. þann karfa, sem vegna
frystihúsaskorts verður látinn í
bræðslu, enda skuldbinda útgerð-
armenn sig jafnframt til að leggja
karfa á land til frystingar hvar
sem er á landinu. Sumir staðir
Hr ein dý r a v eiðar
að verða sport
Undanfarin ár hefur verið leyft
að fella talsvert af hreindýrum og
hefur veiðileyfum verið skipt milli
þeirra hreppa í Múlasýslum, sem
orðið hafa fyrir mestum ágangi af
hreindýrum í beitilöndum.
Hreindýrastofninn vex nú ört,
enda hefur árferði verið gott fyrir
hreindýrin. Undanfarið hafa ekki
verið skotin eins mörg dýr og
leyft hefur verið. Hitt er svo ann-
að mál, að stundum mun illa hafa
verið að unnið og dýr oft sloppið
illa særð. Ætti engum að leyfast
að veiða hreindýr, nema hann
hefði áður verið löggiltur til þess
eftir að hafa sannað hæfni sína í
meðferð skotvopna.
Nú er ákveðið að á þessu ári
komi 600 veiðileyfi í hlut hrepp-
áhna. Flest dýr koma í hlut
Fljótsdalshrepps, 150 talsins, en
fæst í hlut Egilsstaðahrepps, 7
dýr.
Ráðuneytinu er heimilað að
leyfa veiðifélagi, sem stofnað
kynni að verða, að veiða allt að
100 dýr gegn 250 króna gjaldi
fyrir skotið dýr og skiptist gjald-
ið milli þeirra hreppa, sem veiði-
leyfi fá eftir sömu skiptareglum
og önnur veiðidýr.
Það má sem sé búast við því,
að innan skamms verði hreindýra-
veiðar stundaðar sem sport hér á
Austurlandi og er ekkl að efa, að
það verður eftirsótt sport, engu
síður en aðrar veiðar.
hafa frystihús, sem lítið berst að,
og fólk, sem lítið hefur að gera og
ætti að mega gera ráð fyrir, að
þessar ráðstafanir tryggi eitthvað
af karfa þangað til vinnslu.
Ráðstafanir ríkisstjórnarinnar
eru í stuttu máli þessar:
1. Eins og áður hefur verið frá
skýrt ákvað ríkisstjórnin snemma
í þessum mánuði, að heimila að
vsrðbæta úr framleiðslusjóði allt
að 50 þús. tunnur af síld, sem sölt-
uð yrði norðanlands og austan, til
viðbótar þeim 250 þús. tunnum,
sem áður hafði verið samþykkt að
verðbæta, Nemur verðuppbótin kr.
57.50 á tunnu
2. Seint 1 júlí gerði ríkisstjórnin
Framhald af 1. síðu.
gjald að hækka um 6 vísitölustig.
Um miðjan september á að
ganga í gildi nýtt verð á landbún-
aðarvörum. 1 þeþn verðútreikn-
ingi á að reikna kaup bóndans
með 184 vísitölustigum í stað 164
í fyrra. Verð landbúnaðarafurða
mundi því, ef ekkert væri aðhafzt,
hækka stórlega. Þá hækkun
mundu launþegar ekki fá bætta í
hækkuðu kaupi fyrr en 1. des. og
þó ekki að nálægt því öllu leyti,
því kaup það, sem bóndanum er
reiknað, má ekki hafa áhrif til
hækkunar vísitölu. Niðurstaðan
yrði sú, að strax um miðjan mán-
uð væri búið að hafa aftur af
launþegunum þessi 6 vísitölustig,
og meira til.
Ríkisstjórnin sneri sér til verk-
lýðs- og bændasamtakanna og tók
upp viðræður við þá aðila um
hvernig hægt væri að stöðva þessa
óheillaþróun til bráðabirgða á
meðan ríkisstjórnin undirbyggi
tillögur sínar um frafhbúðarlausn
málsins.
Sú varð niðurstaða þessara við-
ræðna að verklýðssamtökin féllust
á að afsala sér þeirri kaup-
hækkun sem ganga átti í gildi 1.
sept. og verður kaup óbreytt til
ársloka. Bændasamtökin féllust og
á, að bændur afsöluðu sér 6 vísi-
tölustigum.
Gegn þessu kemur svo það, að
ríkissjóður greiðir niður aðra
hækkun landbúnaðarafurða til árs-
loka og verður því verðlag þeirra
óbreytt.
Ennfremur skal festa allt verð-
lag í landinu og má enga vöru eða
lestum.
b. Framleiðslusjóður verðbæti
hverja útflutta saltsíldartunnu,
allt að 60 þús. tunnum, með 110
krónum.
3. Framleiðslusjóður greiði í allt
að tvo mánuði vátryggingariðgjöld
þeirra skipa, er síldveiðar stunda
við Suð-Vesturland.
Sömu verðuppbætur verða
greiddar á reknetasíld um land allt
og hliðstæðar reglur gilda um
greiðslu vátryggingariðgjalda.
4. Ákveðið hefur verið að verð-
bæta karfa svo sem áður er lýst.
Ríkisstjómin tekur það fram, að
enn hafi framleiðslusjóði ekki ver-
ið aflað tekna til að standast þessi
útgjöld.
þjónustu selja hærra verði til árs-
loka en gert var 15. ágúst.
Félagsmálaráðherra gaf svo á
þriðjudaginn út bráðabirgðalög,
sem hafa inni að halda öll þessi
atriði og er þar með í eitt skipti
fyrir öll vísað á bug öllum verð-
hækkunarkröfum næstu f jóra mán-
uði.
Þau vinnubrögð, sem viðhöfð
liafa verið í þessu máli, eru allt
önnur en undanfarið hafa tíðkast
í stjórnarráðinu. Nú er leitazt við
að leysa vandann í samráði við
alþýðusamtökin og engar ráðstaf-
anir gerðar, nema þau fallist á
þær fyrirfram.
Þetta sýnir, að ríkisstjórnin
finnur sig ábyrga gagnvart sam-
tökum fólksins og að þau telja sig
bera ábyrgð á þeirri ríkisstjórn,
sem þau unnu að því að mynda.
Verði vandamálin ekki leyst með
einlægu samstarfi stéttasamtak-
anna og ríkisstjórnarinnar, verða
þau áreiðanlega ekki leyst á ann-
an hátt.
Hitt er svo annað mál, að hér
er eingöngu um bráðabirgðarráð-
stafanir að ræða. En ríkisstjórn-
inni hefur verið tryggt svigrúm til
að undirbúa frambúðarlausn
vandamálanna á næstu fjórum
mánuðum. Og það svigrúm mun
hún áreiðanlega nota vel.
íslenzk alþýða mun líka fylgjast
vel með aðgerðum ríkisstjórnar-
innar og styðja hana til að koma
í höfn þeim málum, sem til bóta
standa, en jafnframt veita henni
nauðsynlegt aðhald.
Ríkisstjórnin ræðst
gegn dýrtíðinni
v