Austurland - 07.09.1956, Blaðsíða 4

4
AUSTURLAND
Neskaupstað, 7. september 1956.
V er ðhœkkunin
sem yfir vofði
Hagstofan hefur reiknað út
hvert orðið hefði verðlag landbún-
aðarafurða í haust, ef ríkisstjórn-
in heði látið allt reka á reiðanum.
Fara niðurstöður Hagstofunnar
hér á eftir og sýnir fremri dálkur-
Eftirfarandi skýringar fylgja
frá Hagstofunni:
Verðlagning landbúnaðarvara
haustið 1955 var byggð á Dags-
brúnarkaupi 1. september 1955, kr.
16.85 á klst., að því er snertir
,,kaup bóndans" í verðlagsgrund-
velli landbúnaðarvara. Þetta kaup-
Góð af koma Bruna-
bótafélagsins
Reikningar Brunabótafélags ís-
lands fyrir starfsárið 15. október
1954 til 14. október 1955, hafa nú
verið birtir og sýna mjög hag-
stæða reikningsafkomu.
Iðgjöld af tryggðum fasteignum
námu kr. 7.567.728.82 og af lausa-
fé kr. 618.258.10, eða alls kr.
8.185.986.92. Af þessum iðgjöldum
koma kr. 3.135.276.10 í hlut end-
urtryggjenda. Brunatjón á fast-
eignum reyndugt 2.852.383.02 og
á lausafé kr. 184.435.16, eða
brunatjón alls kr. 3.036.818.18.
Af þeirri upphæð greiða endur-
tryggjendur kr. 936.124.66 og má
af því sjá, að vel hafa þeir hagn-
azt á viðskiptunum við Brunabóta-
félagið.
Tekjur félagsins aðrar en ið-
gjöld, eru helztar: vextir kr.
1.451.015.30 og umboðslaun og á-
góðahluti kr. 1.121.679.03. Helztu
gjaldaliðir, aðrir en iðgjaldshluti
endurtryggjenda og tjónbætur
eru: reksturskostnaður kr. 1.171.
485,89, umboðslaun kr. 587.811.02
og brunavarnarkostnaður kr.
167.496.56.
Reikningurinn sýnir tékjuaf-
gang kr. 3.370 þús. Af honum eru
kr. 762 þús. greiddar í arð og á-<
góðahlut og kr. 2.550.000.00 lagð-
ar í varasjóð.
Efnahagur félagsins er góður og
er varasjóður þess nú 24 millj.
kr. Útistandandi lán og verðbréf
eru kr. 26.750.000,00 og mun það
fé að mestu leyti hafa verið lánað
sveitarfélögum til ýmiskonar
framkvæmda.
inn verðlagið eins og það er nú
og eins og það verður, en síðari
dálkurinn sýnir hvert verðlagið
hefði orðið, ef ekkert hefði verið
að gert:
gjald svaraði til kaupgjaldsvísi-
tölu 164 (þ. e. 154 að viðbættum
10 stigum) hinn 1. september
1955. Á þessu hausti hefði, á
grundvelli samkomulags fulltrúa
neytenda og bænda átt að verð-
leggja landbúnaðarvörur eftir
Dagsbrúnarkaupi kr. 18.90 á klst.
frá 1. september 1956 (svarandi
til kaupgjaldsvísitölu 174 að við-
bættum 10 stigum, samtals 184
stig), auk þess sem um er að ræða
allmikla hækkun kostnaðar við
Nú síðustu árin hefur verið ugg-
vænleg kyrrstaða í byggingarmál-
um hér í bænum. Ástæður þær, er
ætla má að valdi þessu, verða ekki
raktar hér að sinni, enda hefur
það verið gert að nokkru áður.
Nú upp á síðkastið virðist hugur
manna aftur vera farinn að beinast
að íbúðabyggingum. Þó nokkrir
ungir menn eru að brjótast í að
koma af stað húsbyggingu, en
flestir eiga þeir við að stríða
mikla f járhagsörðugleika.
Mjög verður að átelja það, að
ekki skuli verða vart neinna til-
burða af hálfu Byggingarfélags
alþýðu til áframhaldandi byggj
inga. Kaup á íbúðum, sem reistar
eru eftir lögum um verkamanna-
bústaði eru almenningi auðveld-
ust og í þeim húsum er tiltölulega
mjög ódýrt að búa, vegna hag-
stæðra láns- og vaxtakjara. Vænt-
anlega fer þetta ágæta félag nú
brátt að rumska.
En er þá nokkur þörf fyrir
byggingu íbúðarhúsa hér? Hefur
nokkur fólksfjölgun, sem gerir
byggingar nauðsynlegar, átt sér
stað síðustu árin?
Það er að vísu rétt, að síðustu
árin hefur íbúatala bæjarins stað-
ið í stað, 1320—1330 manns. En
þessa kyrrstöðu má að nokkru
leyti rekja til þess, hve húsnæði
er af skornum skammti. Leiguhús-
framleiðslu og dreifingu landbún-
aðarvara frá því, sem var haust-
ið 1955. En í nýútgefnum bráða-
birgðalögum er m. a. ákveðið, að
kaupgjald skuli frá 1/9 1956 mið-
ast við sömu kaupgjaldsvísitölu og
hefur verið í gildi síðan 1. júní
s. 1. sem er 178, en ekki við vísi-
tölu 184, sem annars ætti að gilda
frá 1. september. Til samræmis
við það er svo ákveðið í lögunum,
að verð’.agning landbúnaðarvara í
haust skuli líka miðuð við vísitölu
178. — Smásöluverðið sem tilfært
er í dálki II hér fyrir ofan er það
verð, sem hefði komið til fram-
kvæmda bráðlega, ef þessi mál
hefðu verið látin afskiptalaus af
hálfu ríkisvaldsins nú og niður-
greiðslur ekki verið auknar.
Með því að miða útreikning
verðgrundvallar landbúnaðarvara
nú í haust við kaupgjaldsvísitölu
178, — sem launþegar fá greitt
eftir frá 1. september í stað vísi-
tölu 184 — verður smásöluverð
landbúnaðarvara án niðurgreiðslu
nokkru lægra en ella, og verður
því niðurgreiðslan, sem ríkissjóður
þarf að inna af hendi til þess að
smásöluverð landbúnaðarvara hald
ist óbreytt, minni en nemur mis-
mun núverandi verðs (dálkur I)
og þess verðs, sem orðið hefði
miðað við kaupgjaldsvísitölu 184
(dálkur II).
næði er mjög takmarkað í bænum.
Yfirgnæfandi meirihluti búandi
manna á húsnæði það, sem þeir
búa í. Það er út af fyrir sig
ánægjulegt, að svo skuli vera. En
skortur leiguhúsnæðis gerir það að
verkum, að fólk, sem er að byrja
búskap, verður að gera eitt af
tvennu, annað hvort að brjótast
í að byggja, eða flytja burtu,
þangað sem möguleikar opnast til
að komast í leiguhúsnæði. En það
er iekki á allra færi, að ráðast í
byggingar á unga aldri, jafn erf-
itt og er að útvega lán. Afleiðing-
in verður því sú, að þetta fólk
hrökklast í burtu og þarf oft að
sæta afarkostum um húsnæðiskjör.
Það er einnig miklum erfiðleik-
um bundið að flytjast hingað
vegna skorts á leiguhúsnæði og er
vitað um fólk, sem hefur orðið
að hætta við ráðgerðan flutning
hingað vegna þess að það hefur
ekki getað fengið leigt,
Að vísu er oft hægt að fá keypt
íbúðarhúsnæði, en það er ekki á
allra færi að kaupa íbúð. Og þó við
kaupum hús hver af öðrum, leysir
það engan vanda. Það sem gera
þarf er að auka húsnæði með
byggingarframkvæmdum.
Hér þyrfti að vera fyrir hendi
allríflegt léiguhúsnæði, sem ungt
fólk og innflytjendur geta búið í
Or bænum
Afmæli:
Hermanía Sigurðardóttir, kona
Gunnars Bjarnasonar, vélstjóra,
Melhóli, varð 60 ára 4. sept. —
Hún fæddist á Barðsnesi, en hefur
átt hér heima síðan 1923.
Hjónaband:
1. sept. voru gefin saman í
hjónaband ungfrú Margrét Magn-
úsdóttir frá Baldurshaga og Jón
Olgeirsson, Norðurbraut 15, Hafn-
arfirði. Séra Ingi Jónsson fram-
kvæmdi hjónavígsluna.
Bæjarstjórnarfundur.
Bæjarstjórnarfundur á að hefj-
ast kl. 4 í dag. Verða þar m. a. af-
greiddar tillögur um götuheiti og
númer húsa og lóða.
Útilega.
íþróttafélagið Þróttur efnir til
útilegu í skíðaskálanum nú um
helgina fyrir Þróttarfélaga 13 ára
og eldri. Farið verður á morgun.
Þátttaka tilkynnist í sundlauginni
fyrir kl. 7 í kvöld.
Kosningar til Al-
þýðusambandsþings
Þing Alþýðusambands Islands,
hið 25. í röðinni, verður haldið í
nóvember í haust. Miðstjórn sam-
bandsins hefur auglýst, að kosn-
ing fulltrúa á þingið skuli fram
fara 23. sept.—15. okt., að þeim
dögum báðum meðtöldum.
á meðan það hefur ekki tækifæri
til að eignast eigin íbúð.
Engar horfur eru á því, að
leiguhúsnæði aukist hér á næst-
unni, svo æskilegt sem það væri.
Það verður því að leggja áherzlu
á, að auka möguleika einstaklinga
til að byggja með því að greiða
fyrir því að menn eigi kost á
byggingarlánum. Og þessi lán
þurfa að vera það rífleg, að íbúðir
þurfi ekki að vera árum saman í
byggingu og lánskjörin verða að
vera slík, að það sé ekki ofvaxið
manni með meðaltekjur að standa
straum af þeim. Ljóst dæmi um
lánsfjárskortinn og afleiðingar
hans er að hér í bæ eru nokkrar
íbúðir, sem byrjað var að byggja
fyrir 5—10 árum, en eru -enn o-
fullgerðar og hafa ekki verið
teknar í notkun.
Auknar íbúðabyggingar eru
mikið hagsmunamál allra bæjar-
búa og þær mundu stuðla að þvi,
að unga fólkið tæki sér hér fram-
tíðarbólfestu.
Og mættum við svo ekki vænta
þess, að Byggingarfélag alþýðu
vakni senn af Þyrnirósarsvefni
sínum ?
Verður áfram Hefði orðið
Kindakjöt (súpukjöt) kg .... 24.65. 26.20
Saltkjöt kg .... 25,25 26.70
Mjólk á flöskum 1 .... 3.48 3.88
Rjómi í lausu máli 1 .... 29.55 32.30
Skyr kg .... 7.10 7.75
Smjör niðurgreitt kg .... 41,00 48.80
Mjólkurostur (40%), í smástykkjum. kg. 32.10 ca. 36.25
Kartöflur kg .... 1.40 ca. 1.85
Húsnæðismálin