Austurland - 16.11.1956, Blaðsíða 2

2
AUSTURLAND
Neskaupstað, 16. Nóvember 1956.
LEIKFÉLAG NESKAUPSTAÐAR
Loginn helgi
eftir Somerset Maugham.
Leikstjóri: Jón Norðfjörð.
AÐ VAR mikið í fang færzt, er
Leikfélagið ákvað að æfa
„Logann helga“. En ég hygg, að
fáir sem voru á frumsýningunni
telji það hafa reist sér hurðarás
um öxl í þetta sinn.
Leikritið er heimsfrægt, senni-
lega bezta leikrit höfundarins. I
því er stöðug spenna frá upphafi
til enda svo aldrei slaknar á. Mörg
tilsvörin eru listavel gerð og hvergi
er í leikritinu „dauður punktur“.
En þeir sem fara í leikhús ein-
göngu til þess að sjá einhverja
bjálfa sparka í rassinn hver á
öðrum verða fyrir vonbrigðum.
Leikritið er mjög alvarlegs eðlis en
endar þó vel á sinn hátt. Ég mun
ekki rekja efni leiksins til þess að
spilla ekki ánægju þeirra, sem eft.
ir eiga að sjá hann, en þeir ©ru
vonandi margir.
Leikfélagið hefur verið mjög
heppið með leikstjóra. I þetta sinn
valdist til starfsins Jón Norðfjörð
frá Akureyri, íandsþekktur leikari
og leikstjóri. Tókst honum að
koma upp frumsýningu eftir eins
mánaðar æfingar og voru þó all-
mikil veikindaforföll. Hygg ég, að
aðrir leikstjórár hefðu ekki gert
betur á svo skömmum tíma. Þá
vil ég geta þess hér að Jón sýndi
gagnfræðaskólanum þá velvild að
lesa þar upp úr „Gullna hliðinu“.
Vakti lestur hans mikla hrifningu.
Heldur léleg aðsókn var að
frumsýningu „Logans helga“. Mik-
il veikindi voru í bænum og veður
hafði verið afleitt um daginn. Þar
við bættist að Sósíalistafélagið
auglýsti félagsvist sama kvöldið.
Er þar með brotin sú hefð að
halda ekki aðrar samkomur í
bænum þegar leikrit eru frumsýnd.
Vonandi er hér fremur um hugs-
unarleysi en vísvitandi dónaskap
að ræða.
Mun ég þá drepa nokkuð á
frammistöðu einstakra leikara frá
mínum bæjardyrum séð.
Frú Tabret, eldri hefðarfrú,
leikur Þórunn Jakobsdóttir. Hún
hefur ágætt vald á hlutverkinu,
skýra og viðkunnanlega framsögn
og látbragð. Vegna veikinda gat
hún sáralítið æft þriðja þátt og
gætti þess nokkuð. Þetta er tví-
mælalaust bezta hlutverk hennar
til þessa. Ásgejr Lárusson leikur
Mauríce Tabret, son frúarinnar,
mann á bezta aldri sem hefur orð-
ið fyrir slysi og lamazt upp að
mitti. Þetta er fyrsta alvarlega
hÍTitv6rkið sem ég hef séð Ásg&ir
leik'a os sahnar hahn þar að haj»'n
er ekki við eina fjölina felldur.
Hann sýnir uppgerðarkæti og
kæruleysi Tabrets vel og örvænt-
ingu hans og geðshræringu af
næmum skilningi.
Colin Tabret bróðir Maurice
leikur Jón B. Jónsson. Hann á að
vera ungt glæsimenni og víst er
hann myndarlegur, en virðist dá-
lítið utanveltu á sviðinu. Þegar
ástmær hans er sökuð um morð,
þykir honum það að vísu heldur
verra, en ekki er að sjá á fasi
hans að hann taki það mjög nærri
sér. Hann hefur heldur óskýran
framburð.
Stefán Þorlelfsson er Major
Liconda, roskinn liðsforingi og
vinur Tabretsfjölskyldunnar. Hann
er mjög öruggur og lýtalaus, en
einhvernveginn hef ég á tilfinn-
ingunni að hlutverkið sé ekki af
þeirri tegund, sem honum hæfir
bezt. Hlutverkið gefur lítið tæki-i
færi til þess að „slá í gegn“.
Ungfrú Wayland, hjúkrunar-
konu, leikur Guðný Þórðardóttir
af mikilli snilld. Kuldi hennar og
uppgerðarkæruleysi í 1. þætti er
mjög sannfærandi og þá ekki síð-
15. þing Æ. F. vítir harðlega
hve illa er búið að iðnaðaræsku
landsins. Krefst þingið þess, að
þegar verði orðið við réttmætum
kröfum iðnnema um bætt kjör og
menntunarskilyrði.
Þingið beinir þeirri áskorun til
stjórnarvaldanna að láta fara
fram gagngera endurskoðun á iðn-
fræðslulögunum. Telur þingið að
með tilliti til sívaxandi þarfar
iðnaðarins á vel menntuðum iðn-
aðarmönnum, sé núverandi iðn-
námsfyrirkomulag á margan hátt
úrelt og því beri hið fyrsta að at-
huga möguleika á stofnun full-
komins verknámsskóla, er í fram-
tíðinni gegni því hlutverki, sem
meisturum og fyrirtækjum er nú
ætlað.
15. þing Æ. F. vítir Iðnfræðslu.
ráð harðlega fyrir að vanrækja
gersamlega eftirlit með fram-
kvæmd verklegrar kennslu iðn-
nema. Vill þingið í þessu sam-
bandi vekja athygli á námsreglum
þeim, er Iðnfræðsluráð hefur ný-
lega sett ög tryggja eign eftirlit
méð vérklégu ketmBluKni. V'sntir
ur skap hennar og að lokum til-
finningahiti í seinni þáttunum.
Guðný er mesta leikkona þessa
bæjar og vex með hverju hlut-
verki.
Steliu Tabret, konu Maurice
Tabrets leikur Randíður Vigfús-
dóttir. Hún er reyndar kölluð
Stella Maurice í leikskránni, en
það hlýtur að vera prent. eða rit-
villa. Enskar konur eru ekki
kenndar við fornafn eiginmanns-
ins heldur ættarnafnið. Randíður
er ung en efnileg leikkona og hlut-
verkið er erfitt, mikil skapbrigði,
en hún skilar því með mikilli
prýði.
Óskar Björnsson leikur Har-
vester lækni. Honum hefur farið
mikið fram síðan hann lék í
„Imyndunarveikinni", er nú frjáls.
mannlegur og djarfur. En ögn ber
á óeðlilegum rykkjum og kippum
og eins bítur hann stundum setn-
ingarnar sundur og gusar þeim út
úr sér.
Smáhlutverk, Alice, þjónustu-
stúlku leikur Jóhanna Óskarsd.
Þá er þess ógetið að Jóhann
Jónsson hefur séð um andlitsgerfi
og leiktjöld. Er hvort tveggja
prýðilegt eins og við var að bú-
ast. Jóna Jónsdóttir annaðist hár.
greiðslu. Hvíslari er Elsa Christ-
ensen og minnti stundum heldur
ört á.
Að lokum þetta: Ef þið, Norð-
firðingar góðir, sækið eklci þennan
leik, eigið þið ekki skilið að haft
sé fyrir því að leika fyrir ykkur.
þingið þess, að þær reglur komi
strax til framkvæmda og þar
með tryggt raunhæft eftirlit með
verkkennslunni.
Meðan verklegt iðnnám fer enn
fram hjá meisturum heitir Æ. F.
iðnnemum fullum stuðningi fyrir
áframhaldandi baráttu fyrir eftir-
töldum kröfum:
1. Lágmarkskaup iðnnema verði
ákveðinn hundraðshluti af grunn-
kaupi sveina, og skiptist þannig:
1. námsár 40%
2. námsár 50%
3. námsár 60%
4. námsár 70%
2. Iðnnemum verði ekki gert að
greiða skatta og út'svör.
3. Að iðnskólanám fari undan-
tekningarlaust fram að deginum
alls staðar á landinu.
4. Að öll ákvæði Iðnskólalag-
anna komi nú þegar til fram-
kvæmda.
Að endingu skorar þingið á
stjómarvöldin að veita nægilegt
fjármagn til framkvæmda á fram-
angrein'dúm atrtðum.
Orlof
Nú er vetur genginn í garð og
fólk sjálfsagt flest hætt að hugsa
til skemmtiferðalaga. En það kem-
ur dagur eftir þennan dag og næsta
sumar hafa menn vonandi ekki
verri ástæður til að fierðast og
skoða sig um, er menn taka sér
frí frá störfum. Ekki er svo að
skilja að mann þurfi að fara langt
til að njóta náttúrufegurðar og
hvíldar, slíkt er hægt að gera á
okkar eigin landi og það er svo
sem ekki umhöndugra fyrir okkur
Austfirðinga en aðra landsmenn.
En hugsi einhver sér að gera
meira, já, þá vandast nú málið.
Tökum t. d. mann úr Neskaup-
stað sem vildi taka sér far með
Gullfossi til Danmerkur. Hann
verður auðvitað eins og allir aðrir
landsmenn að sækja um ferða-
gjaldeyri til Innflutningsskrifstof-
unnar og til að verða nokkurn
veginn viss um að fá ekki nei, þá
skrifar hann einnig, eftir ástæð-
um annað hvort Lúðvík eða Ey-
steini. Þegar svo gjaldeyrir og
farseðill er fenginn getur orðið
nauðsynlegt að kaupa sér bíl upp
í Egilsstaði í veg fyrir flugvélina
og einn til tveir dagar í Reykja-i
vík er það minnsta sem hægt er að
gera ráð fyrir en þá eru líka á-
reiðanlega farnar a. m. k. þúsund
krónur eða svipað og farseðillinn
kostar með Gullfossi frá Rvík til
Hafnar, fram og til baka á þriðja
farrými. Hafi svo Norðfirðingur-
inn ekki haft þetta ferðalag í koll-
inum löngu fyrirfram, má hann
þess utan gera ráð fyrir að mega
kaupa farseðil á fyrsta farrými,
hitt er venjulega löngu upppantað.
Fyrir nokkrum árum var svo að
sjá sem Skipaútgerð ríkisins
byggðjst bæta að nokkru úr þeim
óþægindum og aukakostnaði sem
fólk á Norður- og Austurlandi
verður fyrir ætli það út fyrir
landssteinana. „Hekla“ fór eina
eða tvær ferðir til Norðurlanda,
með viðkomu fyrir norðan og
austan. En Adam var ekki lengi í
Paradís. Farþegaskipin „Gullfoss"
og „Hekla“ virðast hafa nóga
farþega að flytja yfir' sumarmán-
uðina þó ekki sé verið að leggja
krók á leið þeirra, inn á einhverj-
ar kúvíkur út um land. Nú má
auðvitað ekki íþyngja þessum
skipum um of, jekstur þeirra þol-
ir það sjálfsagt ekki en einhverj-
ar smávegis úrbætur hljóta við-
komandi aðilar að geta ráðið við.
Hugsum okkur að tvær Norður-
landaferðir Heklu væru aðallega
ætlaðar fólki að norðan og aust-
an t. d. júní og septemberferð eða
fyrir og eftir síldartímann. Væri
þá óframkvæmanlegt að haga á-
ætlun og ferðum Esju og Heklu
þannig að Hekla kæmi við á ein-
hverjum Austfjarðanna í útleið og
FramJÉald á 3. siðu.
Davíð Ásbelsson.
15. þing Æskulýðsfylkingarinnar:
Ályktun um iðnaðarmál