Austurland - 12.02.1965, Blaðsíða 4

4
AUSTURLAND
Neskaupstað, 12. febrúar 1965.
Framsóknarmenn og íjár-
hagsáætlunin
Sigurjón Ingvarsson, bæjar-
fulltrúi skrifar í síðasta Austra
grein um fjárhagsáætlun )Nes-
kaupstaðar fyrir yfirstandandi ár
og breytingartillögur Framsókn-
armanna. Hélt ég þó að þeim
væri ekki hampandi.
I stuttu máli vil ég svara
nokkrum atriðum í ritsmíð bæj-
arfulltrúans og leiðrétta sumar
af rangfærzlum hans.
tJtsvörin.
Sigurjón heldur því fram að
áætluð útsvör hækki úr 6,7 millj
kr. í fyrra í 12 millj. í ár, eða
um 79%.
Hið rétta er, að áætluð útsvör
hækka úr kr. 7.060.000.00 í kr.
12 millj., eða un 70%, eins og
áður hefur verið skýrt frá hér í
blaðinu.
Sigurjón spyr: Er þessi hækk-
un eðlileg og hann svarar sjálf-
um sér og segir: Hún er vægast
sagt mjög óeðlileg.
Bæjarfulltrúinn leiðir hest sinn
hjá því, að ræða eitt af aðal-
atriðum málsins og hafði ég fylli-
lega gefið tilefni til þess að því
yrðu gerð nokkur skil. Á ég
hér við þá yfirlýsingu meirihluta
bæjarstjórnar, að ekki verði sleg-
ið minna af útsvörunum en 20%
og að hætt verði að leggja á fjöl-
skyldubætur. Þetta þýðir að út-
svör hér í bæ á sömu tekjur
verða allmiklu lægri 1965 en þau
voru 1964. Persónulega trúi ég
því, að afslátturinn verði meiri,
en vera má, að þar gæti fullmik-
illar bjartsýni. .
Eitt dæmi vil ég taka, sem
sýnir útsvarsbreytinguna og ég
miða við mann ,með sömu fjöl-
skyldustærð og Sigurjón hefur,
þ. e. kvæntan mann með 4 börn
á framfæri.
Segjum að þessi maður hafi
haft 120 þús. kr. nettótekjur
hvort árið um sig 1963 og 1964.
Er þá búið að draga frá allan
lögleyfðan frádrátt og útsvar lið-
ins árs.
Samkvæmt hinum lögboðna út-
svarsstiga á þessi maður að hafa
í útsvar 15.500.00. Útsvar hans
hér á árinu 1964 var kr. 13.
900.00.
Á þessu ári verða fjölskyldu-
bæturnar kr. 12.000.00, dregnar
frá tekjum, svo þær lækka í 108
þús. kr. — Útsvar á þær, þegar
búið' er að veita 20% afslátt,
verður kr. 9.500.00, eða kr.
6.000.00 lægra en iögboðni stig-
inn og kr. 4.400.00 lægri en þær
voru í fyrra.
Hér er um að ræða geysimikla
lækkun á útsvörum á sambæri-
legar tekjur.
Ástæðan til þess, að meirihluti
bæjarstjórnar treysti sér til að
hækka útsvörin jafn geysilega
og raun er á orðin, og lýsir jafn-
framt yfir, að útsvarsstiginn
verði stórlega lækkaður, er, að
honum er það Ijóst, að tekjur
bæjarbúa hafa stórhækkað, en
þó fyrst og fremst það, að einn
gjaldandi sem í fyrra greiddi um
6% útsvarsupphæðarinnar, greið-
ir að öllumi líkindum í ár fjórð-
ung til þriðjung allra útsvara í
bænum.
Ég tel víst, að útsvör á sam-
bærilegar tekjur hér í bæ verði á
þessu ári í lægra lagi miðað við
aðra kaupstaði, og líklega lægri
en í þeim flestum.
Og enn spyr bæjarfulltrúinn:
Er þessi hækkun nauðsynleg. Og
enn svarar hann sér sjálfur og
að þessu sinni játandi og kennir
um skuldabagga.
Éig fullyrði aftur á móti, að
þessi mikla hækkun var alls ekki
óhjákvæmileg. En það er óbifan-
leg skoðun mín, að þegar eins er
ástatt og nú, sé það skylda bæj-
arfulltrúanna, að afla fjár í bæj-
arsjóðinn til aukinna fram-
kvæmda og til að búa í haginn
fyrir bæjarfélagið.
En ekki verður annað ráðið af
grein Sigurjóns og orðum, en að
hann sé þessu andvígur og vilji
heídur nota tækifærið til að
lækka útsvör, þar á meðal á
gróðafyrirtæki eins og síldar-
bræðslunni, miklu meira en heitið
er. Og nú spyr ég: Á bæjarsjóð-
ur að vera í sífelldum fjárhags-
erfiðleikum, á hann að draga úr
framkvæmdum sínum og á hann
að draga úr þjónustu sinni við
þegnana á sama tíma og meiri
velmegun ríkir hér en nokkru
sinni fyrr? Ég svara þessu hik-
laust neitandi. Velmegun bæjar-
ins og þegnanna á að haldást í
hendur.
Verklegar framkvæmdir
Þá vill bæjarfulltrúinn halda
því fram, að Neskaupstaður sé
eftirbátur annarra á sviði verk-
legra framkvæmda. Þetta hlýtur
að vera sagt gegn betri vitund,
því áreiðanlega er ekki eins mik-
ið um verklegar framkvæmdir í
neinu sambærilegu bæjarfélagi.
Þá hefur Sigurjón það eftir
mér, að ekki þýddi að gera sam-
anburð við staði þar sem full-
komið neyðarástand ríkir, eins
og Húsavík. Þetta er rangt eftir
haft og hafi orð fallið í þessa
átt á bæjarstjórnarfundinum, hef-
ur annar bæjarfulltrúi látið þau
orð falla. Mér er fullkunnugt
um, að því fer víðs fjarri, að
neyðarástand ríki á Húsavík.
Hitt sagði ég, að samanburður
á verklegum framkvæmdum í
hinum ýmsu kaupstöðum, væri ó-
raunhæfur, nema hafa fjárhags-
áætlanir við hendina. Það er
ákaflega misjafnt, hvað bæjar-
stjórarnir telja til verklegra
framkvæmda. Og það er líka
ákaflega misjafnt hvernig fjár-
hagsáætlanir eru settar upp, en
eftir því fer að verulegu leyti
hvað talið er veitt til verklegra
framkvæmda.
Ég hef séð stuttan útdrátt úr
fjárhagsáætlun Húsavíkur. Sé
sömu aðferð beitt hér og þar við
útreikning á fjárveitingum til
verklegra framkvæma, yrðu þær
taldar um 6.5 millj. kr.
Það mikið er ætlað til verk-
legra framkvæmda hér í bæ, að
gott má heita ef tekst að koma
því í kring á árinu.
Afborganir skulda
Það er rétt, að óvenjulega mik-
ið er áætlað í afborganir skulda.
Með því er bærinn að búa í hag-
inn fyrir sig. Og hvenær á að
greiða skuldir ef ekki þá, þegar
auðvelt er að afla fjár í þvi
skyni ?
Ég býst við ,að mögulegt sé
að komast af án þess að greiða
svo mikið í skuldir, sem áætlun-
in gerir ráð fyrir. Þó er þess að
geta, að ákaflega stór liður í
skuldagreiðslunum stafar af kaup
um veghefils á árinu 1963, en
hann kostaði nokkuð á aðr.'.
milljón króna og var að mestu
keyptur í skuld. Samið hafði ver-
ið við framleiðanda hefilsins um
að hann lánaði nær 7,00 þús. kr.
af andvirðinu til þriggja ára og
á síðasta ári var þriðjungur
þess greiddur, en stjórnarvöldin
leyfðu ekki framlengingu lánsins
og er nú krafizt fullra skila.
Hefur það orðið að samkomulagi
við innheimtuaðilann, að skuld-
in skuli greidd að fullu fyrir 1.
apríl og hafa þegar verið greidd-
ar í henni 200 þús. kr. — Alls
stafa 570 þús. af áætluðum af-
borgunum af veghefilskaupunum.
Á næsta ári verður hægt að
komast af með a. m. k. einnl
milljón minna í afborganir en a
þessu ári, en engin ástæða er til
að draga af sér við skulda-
greiðslur eins og nú er ástatt.
Mun ég nú snúa mér að breyt-
(ingatillögum Framsóknarmanna,
úr því þeim finnst ástæða til að
fiíka þeim.
Barnaheimili — íþróttaliús
Framsóknarmenn leggja til, að
niður verði fellt framlag til í-
þróttahússbyggingar, en fram-
lagið til barnaheimilis tvöfaldað.
Er þetta rökstutt með því, að þá
mætti hraða byggingu barna-
heimilis. Taildi ég mig þó hafa
sýnt fram á, að það mundi ekk-
ert flýta byggingu barnaheimilis
þó framlög til þess yrðu aukin.
Þegar maður byggir er nefni-
lega ekki nóg að hafa peninga.
Það þarf líka að hafa vinnuafl,
en það er mjög erfitt að tryggja
það. Samt sem áður hefur tek-
izt að tryggja nokkurt vinnuaíl
til beggja þessara bygginga, en
þeir, sem ráðizt hafa til bygging-
ar iþróttahúss, mundu ekki fást
til að vinna í barnaheimilinu, þo
hætt yrði við íþróttahúsið.
Annars er það ekki ný bóla, að
Framsóknarmenn sýni hug sinn
til fyrirhugaðs íþróttahúss. I
fyna lögðu þeir til, eins og nú
Framh. á 3. síðu.
Bankamenn sýknaðir
Kveðinn hefur verið upp dómur í máli því, er ákæruvald-
ið höfðaði gegn stjórn Starfsmannafélags Útvegsbankans. Var
stjórninni gefið það að sök, að hafa gengizt fyrir eins dags
verkfalli starfsmanna bankans um land allt snemma í nóvem-
ber til að mótmæla ráðningu Braga Sigurjónssonar, krata-
foringja á Akureyri í embætti bankastj. Útvegsbankans þar.
Niðurstöður dómsins voru þær, að lagaákvæði, sem banna
verkföll opinberra starfsmanna, taki ekki til starfsmanna Út-
vegsbankans. Var því stjórnm sýknuð.
Þetta er mikill sigur fyrir bankamenn og ekki gott að
segja hvaða dilk dómurinn dregur á eftir sér,' ef hann fær að
standa. Sjálfsagt eru það þá fleiri opinberir starfsmenn, sem
verkfallsbannið ekki nær til. Líklegt verður að telja, að
dómsniðurstaðan verði til að ýta mjög á eftir kröfu opin-
berra starfsmanna um verkfallsrétt.
Dómsniðurstaðan mun hafa komið mönnum almennt mjög
á óvart, því flestir munu hafa gert ráð fyrir þvi, að hinir
ákærðu yrðu sakfelldir, þar sem ætlað var, að lögin um bann
við verkfalli opinberra starfsmanna næðu til bankastarfs-
manna. En þó svo reynist ekki, hefðu ólöglærðir menn a. m.
k. talið, að óheimilt væri að hefja verkfall með minna en viku
fyrirvara, og að auk þess væri bannað að hefja verkfall að
því tilefni sem um var að ræða. A. m. k. þurfa verkamenn að
sæta slíku. •
Ekki veit blaðið ’hvort ákæruvaldið áfrýjar dómnum, en full-
víst má það telja, þar sem nauðsynlegt er að fá hæstaréttar-
dóm um þetta atriði.
Bankamenn hafa staðið sig mjög vel í þessu máli og geta
sannarlega verið öðrum til fyrirmyndar um samheldni og ein-
beitni.