Austurland - 12.03.1965, Blaðsíða 3

Neskaupstað, 12. marz 1965.
AUSTURLAND
Stórfelldir síldarflutnlngar...
Framhald a£ 1. síðu.
Afsannar það sem sanna
skyldi.
Ekki hefur mér tekizt að átta
mig á því hvað Jóhann Kúld
hyggst sanna með samanburði á
síldarverði á Islandi og í Noregi.
Líklega ætlar hann með því að
vinna að framkvæmd þeirrar hug-
sjónar, að flytja beri síldina frá
austfirzkum miðum til fjarlægra
lands’hluta í stað þess að reisa
fleiri og afkastameiri verksmiðjur
á Austfjörðum. Hafi hann ætlað
sér að sanna að fjárhagslega
væru flutningarnir hagstæðari og
að þeir leiddu til hærra hráefnis-
verðs, hefur honum gjörsamlega
mistekist, því ekki fæ ég betur
séð, en að hann sanni hið gagn-
stæða.
I greinarlok segir Jóhann,að
Austfirðingar þurfi ekkert að ótt-
ast samkeppni flutningaskipanna.
Þeir þurfi ekki annað en hækka
verðið.
Það er rétt, að flutningamir
geta orðið til þess, að farið verði
að bjóða í síldina og að margs-
konar síldarverð verði í gildi og
held ég, að rangt sé að stuðla að
því. Það er líka rétt, að ef allt
væri með eðlilegum hætti, gætu
verksmiðjurnar næst veiðisvæð-
unuim greitt talsvert hærra verð
en hinar, sem verða að gera út
flutningaskip til að ná síldinni.
En — og ég ætla að biðja menn
að muna eftir orðum mínum, þó
ekki sé ég spámaður — þess verð-
ur ekki langt að bíða að postular
flutningastefnunnar krefjast jafn-
aðarverðs á síld. Það verður ekki
langt þar til sú krafa kemur
fram, að verksmiðjumar á Aust-
urlandi borgi að sínum liluta
kostnaðinn við að flytja hráefnið
frá þeim til Reykjavíkur.
efnisverð áfram óeðlilega lágt.
Og hráefnisverðið heldur áfram
að vera lágt á. meðan það á að
standa straum af heimskulegri
■útgerð tankskipa til heimskulegra
flutninga á hráefninu í stað þess
að setja það á land til vinnslu
þar sem hagstæðast er.
Flutningarnir draga hráefnis-
verðið niður.
Það er engu líkara en að Jó-
hann Kúld hafi haft a. m. k. ann-
að augað aftur þegar hann las
grein mína. Hann fær það út úr
henni, að þar sé fullyrt, að verk-
smiðja sem byggð er nálægt
veiðisvæðinu, geti borgað sig á
einu til hálfu öðru ári.
I Austurlandi var tekin til
samanburðar verksmiðja sú sem
verið er að koma upp á Djúpa-
vogi. Þar er komizt að þeirri nið-
urstöðu, að flutningskostnaður á
þéirri síld sem líklegt er að verði
unnin á Djúpavogi, ef hún í þess
stað yrði flutt til fjarlægra staða,
yrði svo hár, að á einu til hálfu
öðru ári svaraði hann til
byggingarkostnaðar bræðslunnar.
Þetta er dálítið annað en að
segja, að verksmiðjan græði svo
mikið, að hún geti orðið skuld-
laus að þessum tíma liðnum. Þó
er bezt að segja það alveg eins
og er, að þessi möguleiki er lík-
lega fyrir hendi, ef verksmiðjan
fær mikið hráefni og afurðarverð
verður jafn hátt og nú er, en hrá-
Nýstárleg kenning
Jóhann Kúld segir, að Aust-
firðingar hafi ekkert að óttast á
meðan síldin heldur sig á aust
firzkum miðum. Og svo imikill
öðlingur er hann, að honum
„finnst líka sjálfsagt að þeir njóti
fullrar fyrirgreiðslu ' lánastofnana
á þessu sviði svo lengi sem það
getur samrýmzt afköstum íbú-
anna í þessum Iandshluta“. (Let-
urbreyting Austurlands).
Það getur verið, að ekki sé mik-
il ástæða til að óttast verkefna-
skort á meðan mikið veiðist. En
við óttumst fyrst og fremst, að
síldarflutningarnir verki sem
hemill á nauðsynlega uppbygg-
ingu síldariðnaðarins á Austfjörð-
um. Raunar er þeirri uppbygg-
ingu þegar lokið eftir kenningu
Jóhanns Kúlds, því það er nokk-
uð síðan hún fór fram úr því
marki, að geta „samrýmzt af-
köstum íbúanna".
En vill ekki Kúld yfirfæra
þessa kenningu sina yfir á aðra
staði, eða eru það Austfirðingar
einir, sem ekki mega fá svo mik-
ið af atvinnutækjum, að fólk geti
flutzt hingað annað hvort til
fastrar búsetu eða vertíðarstarfa?
Mega Austfirðingar undir engum
kringumstæðum fá aftur eitthvað
af því fólki, sem segullinn við
Faxaflóa hefur dregið til sín?
Hvað um Vestmannaeyjar, svo
dæmi sé nefnt? Á kenning Kúlds
að ná til þeirra ? Á að hætta öll-
um lánveitingum til skipakaupa
og fiskvinnslustöðva þar, af því
það getur ekki „samrýmzt af-
köstum íbúanna" ?
Ég met huggunarorð Kúlds í
garð Austfirðinga eins og mér
finnst þau verð. En hvaðan
kemur honum sú speki, að Aust-
fjarðamið hafi verið „þurr af
síld“ þegar veiðin var mest fyrir
norðan ? Ég veit ekki betur en
Austfjarðamiðin hafi þá einnig
verið full af síld, þó heita mætti,
að hún hafi verið friðuð þar, því
svo gott sem engin vinnsluskil-
yrði voru austan Raufarhafnar.
handa hefur lítið við að vera. Auk
þess hefur fjöldi manna úr þess-
um byggðarlögum neyðzt til að
fara suður til að vinna þar í
frystihúsum og við fiskveiðar.
Sé skynsamlegt að flytja síld
að austan til vinnslu fyrir norð-
an, vestan og sunnan, er þó áreið-
anlega miklu skynsamlegra að
flytja þorskinn og ýsuna að
sunnan til vinnslu í öðrum lands-
hlutum í stað þess að láta þessi
ágætu matvæli verða að skít fyr-
ir sunnan.
En hvenær hafa postular flutn-
inganna látið sér til hugar korma
að þorskur yrði fluttur til fólks-
ins í stað þess að flytja fólkið til
þorsksins?
Austfirðingar eiga ekki að vera
sinnulausir í þessum málum,
heldur gera sínar ráðstafanir og
setja fram sínar kröfur og fylgja
þeim eftir.
I fyrsta lagi eiga þeir að krefj-
ast fieiri og afkastameiri verk-
smiðja á Austfjörðum, helzt
nýrra, eða, ef ekki vill betra til,
flutnings verksmiðja að norðan,
I þar sem þær standa aðgerðar-
litlar.
í öðru lagi eiga austfirzku
verksmiðjurnar að láta þau skip,
sem ekki landa í flutningaskip
þegar þróarrými er fyrir austan,
hafa forgang til löndunar fram
yfir hin.
B. Þ.
Tónlistarskólanum
Tónlistarskólinn hefur starfsemi sína á morgun, laugard. 13.
marz.
Kennt verður á píanó, orgel, melódíku og blásturshljóðfæri.
Kennarar verða Jón R. Mýrdal og Haraldur Guðmundsson.
Þeir nemendur, sem ætla sér að stunda nám í skólanum,
komi til viðtals í Tónábæ á morgun kl. 4—6.
Tónlistarfélagið.
- ATVINNA -
Síldarstúlkur og karlmenn, er unnið hafa hjá okkur og ann-
að verkafólk, konur og karlar, sem hug hefur á því, látið skrá
ykkur á skrifstofunni fyrir 1. apríl n. k.
Við vonum, að við fáum að njóta þeirra góðu starfskrafta,
er við höfum haft undanfarin ár.
SÆSILFUR HF.
Símar 90 og 109.
Vertíðarfiskur að sunnan til
Austur- og Norðurlands
Þegar mest veiðist fyrir sunn-
an á vertíðinni hafa frystihúsin
og aðrar fiskvinnslustöðvar ekki
undan, þó fjöldi manna úr öðrum
landshlutum og frá öðrum lönd-
um vinni að hagnýtingu aflans
dag og nótt. Þetta verður léleg
vara, sem stórspillir markaði
landsmanna.
Á sama tíma stendur fjöídi
frystihúsa með mikía afkastagetu
aðgerðarlaus á Norður- og Aust-
urlandi,og fjoTdi virinufúsra
Egilsbúð
SVERÐ MITT OG SKJÖLDUR
Stórmynd í litum af glæsilífi riddaratímanna í Frakklandi.
Sýnd föstudag kl. 8. — Bönnuð innan 12 ára.
ELSKURNAR MlNAR SEX
Bráðskemmtileg amerísk litmynd með Cliff Robertson og
Debbie Reynolds. — Sýnd laugardag kl, 5 og sunnudag kl. 3.
RIKKI OG KARLMENNIRNIR
Snilldar vel gerð og leikin, ný, dönsk stórmynd í litum og
Cinemascope. Aðalhlutverk: Ghita Nörby, Poul Reichardt. —
Sýnd sunnudag kl. 5. Bönnuð innan 16 ára.
SKÆRUHERN AÐUR
Afar spennandi ný, amerísk Ikvikmynd um skæruhernað í
Asíu. — Sýnd sunnudag kl. 9.
- LOPI -
Hvítur, ljósgrár, dökkgrár,
mórauður og sauðsvartur.
ALLABÚÐ