Austurland - 09.04.1965, Blaðsíða 2

2
AUSTURLAND
Neskaupstað, 9. apríl 1965.
Rökvillur
1 byrjun fyrri mánaðar flutti
Björn Jónsson framsöguræðu á
Alþingi fyrir þingsályktunartil-
lögu þeirra Ragnars Arnalds um
skipulagningu stórfelldra síldar-
flutninga. Hér er því miður ekki
rúm til að taka sjónarmið þau,
sem þingmaðurinn setur fram til
rækilegrar meðferðar. Margt er
þar vel sagt og mörg rök reynir
þingmaðurinn að færa fyrir máli
sinu, en mjög gætir þar hinna
„þröngu, einsýnu sjónarmiða“
Norðlendingsins, eins og Jóhann
Kúld mundi orða það.
En ég get ekki stillt mig um
að benda á eina kórvillu í rök-
stuðningi þingmannsins. Þegar
hann reynir að sannfæra þing-
heim um yfirburðakosti stór-
felldra síldarflutninga fram yfir
byggingu nýrra verksmiðja, tel-
ur hann þetta fyrst:
„Að dregið yrði úr nýrri fjár-
festingu í verksmiðjum og
vinnslustöðvum, en slík hundruð
milljóna fjárfesting árlega gæti
m. a. leitt til lækkandi hráefna-
verðs til útvegsmanna og sjó-
manna og þá um leið til minnk-
andi afraksturs þessara aðila þ.
e. a. s. ef veiðimöguleikar auk-
ast efcki að sama skapi, sem örð-
ugt er að sjá fyrir um. í þessu
sambandi er rétt að hafa í huga,
að hlutur stofnkostnaðar, þ .e. a.
s. vaxta af stofnkostnaði og fyrn-
ingu verksmiðjanna á Norður- og
Austurlandi mun nú vera reikn-
aður um 70—80 kr. af hverju
máli bræðslusíldar. Aukning
stofnkostnaðar án tilsvarandi
aukningar á veiði mundi þýða
skert kjör fyrir útgerðina og sjó-
mennina".
Lítum nú aðeins á meginatriði
þessarar röksemdarfærslu.
Fyrsta atriðið sem beinist
gegn viðleitni Austfirðinga til að
koma á fót fleiri og afkasta-
meiri vinnslustöðvum, hefur áð-
ur verið tekið til meðferðar hér i
blaðinu og verður látið nægja að
vísa til þess.
Annað atriði er, að aukin fjár-
festing í nýjum verksmiðjum
verði til að lækka hráefnisverð,
nema tilsvarandi aukning afla
fylgi. Hér er því til að svara, að
eins og veiðinni hefur verið hátt-
að undanfarin ár, hefði aflinn
orðið miklu meiri, ef nægur verk-
smiðjukostur hefði verið eystra..
Undir þeim kringumstæðum hefðu
fleiri verksmiðjur á Austurlandi
þýtt liækkað hráefnisverð. Ann-
ars er það einkennilegt hve sild-
Jmturlmd
; Lausasala kr. 5.00 |j
Ritstjóri: Bjarni ÞórSarson.
NESPRENT
arflutningamönnum er gjarnt að
„gleyma“ því, að síldarflutningar
hafa einnig nokkurn stofnkostnað
í för með sér, og er ég því kom-
inn að þriðja atriðinu.
Ég er ekki bær um að vé-
fengja, að hlutur vaxta af stofn-
kostnaði og fyrning þeirra verk-
smiðja, sem fyrir er í landinu,
sé reiknaður 70—80 kr á mál, en
augljóst sýnist mér, að það sé of
hátt reiknað. Og það er tvímæla-
laust rétt athugað, að aukinn
stofnkostnaður án tilsvarandi
aukningar í veiði hækkar þessa
tölu. En þetta á ekki aðeins við
um síldarbræðslur, söltunarstöðv-
ar, niðurlagningarverksmiðjur
og frystihús. Það á einnig og í
enn ríkari mæli við um flutninga-
sldp og tilheyrandi aðstöðu.
Þessu „gleymir“ Björn, og ég get
Fréttir...
Framhald af 4. síðu.
Jón Eiríksson segir svo um til-
raunir Jóns sýsilumanns:
„Hann lét klippa fé sitt um
jólaleytið og gaf því síðan inni
allan veturinn og fékk með þessu
móti heimingi meiri ull en áður.'
Ullin reyndist einnig betri til
vinnslu en hin venjulega vorull,
sem reytt er af fénu, ærnar
mjólkuðu hálfu betur, og lömbin
reyndust vænni, og féð lagði sig
með meira kjöti og mör en áður
var, og má þakka þetta betri með-
ferð þess. Hann hefur endurtekið
tilraun þessa með jafngóðum
árangri, en af því að hann klippti
féð á vetrum, hefur innistöðutími
þess lengzt og meira fóður eyðzt
en ella“. (: ( [
Og nú — nær 200 árum síðar
— er þráðurinn tekinn upp að
nýju.
—o—
Frá Stöðvarfirði
Stöðvarfirði, 7. apríl B.Sv./Ö.S.
Hvað getur þú sagt mér af bát-
unum hjá ykkur?
Héðan að heiman hefur ekkert
verið róið í vetur, báðir stóru
bátarnir hafa lagt upp fyrir
sunnan. Annar þeirra, Heimir,
hefur verið á þorsknót og 'lagt
upp í Vestmannaeyjum og Þor-
lákshöfn, en hinn, Kambaröst,
heíur róið með línu og síðan net
frá Vestmannaeyjum.
Minni bátar hafa ekkert hreyft
sig í vetur m. a. vegna íss hér
fyrir Austfjörðum.
Hvað er að frétta af byggingu
síldarbræðslu ? Verður nokkuð
gert í þvi fyrir sumarið?
Engar líkur eru á því, að nokk-
uð verði gert að ráði fyrir sum-
arið. Þó er fyrirhugað, að vinna
að grunni og hráefnistanka og
verður tankinn notaður fyrir úr-
ekki ímyndað mér, að hainn, jafn
skynugur maður, gieymi því ó-
viljandi. Tankskipafloti með íil-
'heyrandi útbúnaði, ásamt um-
hleðslustöðvum, hlýtur að kosta
of fjár og miklu meira en til-
svarandi verksmiðjukostur. Þenn-
an tanksíkipaflota og hleðslu-
stöðvar þarf að fyrna og reikna
þarf vexti af stofnkostnaði og af
verði og það er barnalegt, að ætla
að sá kostnaður verði reiknaður
lægri en af bræðslum og öðrum
síldarvinnslustöðvum.
Ég ítreka því þá staðhæfingu,
að síldarflutnigar í stórum stíl
Mjóta að leiða til verulega lækk-
aðs hráefnisverðs.
Að halda því fram að bygging
síldarverksmiðja leiði til lækkaðs
hráefnisverðs vegna fyrningaraf-
skrifta, en „gleyma“ því, að ekki
þarf síður að afskrifa skip og
umhleðslustöðvar, er málflutning-
ur, sem engum skyni bornum
manni er samboðinn.
gang frá söltunarstöðinni í sum-
ar. Þessar framkvæmdir eru
hugsaðar sem fyrsti áfangi að
byggingu síldarverksmiðju hér á
staðnum.
Eru nokkrar líkur á, að síldar-
söltunarstöðvum fjölgi hjá ykkur
í sumar?
Það get ég ekki ímyndað mér.
Hér hefur undanfarin sumur ver-
ið rekin ein söltunarstöð og hef-
ur verið miklum erfiðleikum
bundið að koma frá henni síldar-
úrgangi, en hann hefur verið
fluttur ýmist til Breiðdalsvíkur
eða Fáskrúðsfjarðar og er það
mjög kostnaðarsamt.
Aftur á móti er ekki ólíklegt,
að hér rísi fleiri stöðvar, þegar
bygging síldarverksmiðju verður
lokið.
Hefur ekki verið mikill ís hjá
ykkur?
Jú, það hefur verið þó nokkuð
mikill ís hér, en hann er nú alveg
horfinn hér úr firðinum, að und-
anskildum nokkrum stökum jök-
um, sem standa í fjarðarbotnin-
um. .
En hvað um atvinnuástandið ?
Atvinna hefur verið ldtil hér í
vetur, þar sem enginn fiskur hef-
ur borizt hér á land og hafa
nokkuð margir farið héðan til
Vestmannaeyja og vinna þar í
vetur. Þá var nokkur vinna í jan-
úar og febrúar við að steypa
10x10 m ker sem sökkva á 5 m
framan við bryggjuhausinn og
steypa síðan á milli, iþannig að
15 metra lenging verður á garð-
inum.
Einnig eru í smíðum þrjú íbúð-
arhús, svo og barnaskóli, sem nú
er verið að Ijúka við að mála.
Er ekki lítið um skemmtana-
líf ?
Jú, það er heldur dauft, og
veldur m. a. hversu margt fólk
er í burtu. En öðru hverju eru
þó kvikmyndasýningar og félags-
vist. Einnig höldum við svoköll-
uð hjónaböll við hátíðleg tæki-
færi.
Um umferðarmál
Framh. af 1. síðu.
um fyrir almenning með fræðslu-
erindumi og kvikmyndasýningum
um umferðarmál. Einnig, að
stofnað verði reglulega til góð-
aksturskeppni svo víða sem unnt
er.
6. Að umferðarljósum verði
fjölgað og endurskoðuð reglugerð
um akreinamerkingar og akreina-
akstur. Ennfremur að hættulegar
beygjur á þjóðvegum verði varð-
aðar sjálflýsandi stikum.
Hér hefur verið getið nokkurra
hinna veigaunestu mála, en ótalin
eru ýmis atriði, sem nauðsynlegt
er að tekin verði til yfirvegunar
og úrlausnar, og hafa þegar ver-
ið nokkuð rædd.
Fjölmörg verkefni og vanda-
söm bíða úrlausnar í umferðar-
málum.' Ekki aðeins í þéttbýlinu,
borg og í bæ, þorpum og kaup-
stöðum, heldur og á vegum úti
og í sveitum landsins.
Það fer heldur ekki milli mála,
að frjáls félagasamtök, eins og
hér er getið að framan, störf
þeirra og markmið, eru áreiðan-
lega sterkustu og áhrifamestu
tækin, sem borgararnir skapa sér
til varnar slysum og skelfingu.
Samverkandi starfsemi slíkra
félagaheilda við þær ráðstafanir,
sem löggjafi og lögregla, borgar-
og bæjaryfirvöld setja í þessum
efnum', er hor.nsteinn þess, að sem
mestur og beztur árangur náist.
F. h. Samstarfsnefndar í umferð-
armálum.
Hannes Hafstein.
Árshátíð .. .
Framhald af 1. síðu.
mig, hversu framkoma ungling-
anna á sviði hefði verið frjálsleg
og óþvinguð. Það er sannarlega
svo og þessir krakkar geta greini-
lega gert góða hluti bæði í leik
og söng.
Árshátiðin fór hið bezta fram
í alla staði, en hana sóttu nokk-
uð á fjórða hundrað manns.
Ætlunin er að endurtaka flest
atriði dagskrárinnar í næstu viku
fyrir börn. B. S.
Dr bænum
Afmæli.
Jóhanna Þorleifsdóttir, ekkja,
iStrandgötu 40, varð 60 ára 4.
apríl. Hún fæddist á Hofi í Norð-
fjarðarhreppi, en hefur átt hér
heima síðan 1923.
Ölver Giuðmundsson, útgerðar-
maður, Þiljuvö'llum 11, varð 65
ára 6. apríl. Hann fæddist í Sand-
vík í Norðfjarðarhreppi, en f.lutt-
ist hingað 1915.
Byggingaleyfi.
Sigurður Jónsson, Miðstræti 8,
hefur fengið leyfi til að byggja
steinsteypt íbúðarhús á lóðinni
nr. 37 við Blómsturvelli.
Anton Sigfússon hefur fengið
leyfi til að byggja íbúðarhús úr
timbri á lóðinni nr. 10 við Mýrar-
götu.