Austurland - 10.11.1972, Blaðsíða 1

ÆJSTURLAND
MÁLGAGN ALÞYOUBANDALAGSINS A AUSTURLANDI
22. árgangux.
Neskaupstað, 10. nóvember 1972.
42. tölubjað.
Húsnœðismdlin
Fdein orð um lélojslesfl uppbyjjinju oj fleirn
Eitt stærsta viðfangsefni hverr-
ar ríkisstjórnar á félagsmálasvið1-
inu eiui húsnæðismálm.
1 þeim efmium Ihefur meginkapp
verið á það lagt að útvega einstök-
um húsbyggjendum fjármagn í
formi lánveitinga, en minna farið
fyrir félagslegri uppbyggingu hús
næðismálanna í heild.
Einstaka frávik, en þó alltoif fá
eru frá þessari meginstefnu.
Stærsta átaik í þeim efnum eru
Breiðholtsframikvæmdirnar, merki
tegt átak að mörgu ieyti, em ein-
vörðungu fyrir þéttbýlið og að því
leyti t'I vafasöm framlkvæmd, að
engin sambærileg aðstoð ihefur ver
ið veitt úti á landsbyggðinni, þar
sem þörfin var og er sízt minni.
Breiðholtsframkvæmdirnar eru
dæmi um félagslegt misrétti á
koatnað landsbyggðarinnar eins og
fieiri sláandi dæmi eru um í okkar
þjóðfélagi.
Það verður því -aðeins leiðrétt,
að sambærilegt átak verði gert
fyrir landsbyggðina i húsnæðis-
málunum. Hér má einnig nefna
verkamannabústaðina, sem vissu-
lega hafa verið framlag í félags-
lega átt. 'Höfuðástæða ,þess, að fé-
lagsieg uppbygging er svo skammt
á Veg komin, sem raun ber vitni
um er sú, að allsráðandi stefna
hefur verið, að fólk skyldi eignast
eigið húsnæði, helzt eigið hús sem
allra fyrst og hvað sem það íkost-
aði, >að það liggur næm að bæta
megi við; sem stærst og íburðar-
mest. Fulltrúi oklkar alþýðubanda-
lagsmanna í Húsnæðismálastjórn,
Ólafur Jónsson, benti réttitega á
þetta í Þjóðviljanum fyrir
skömmu, þar sem hann bætti einn-
ig við, að þessi stefna 'hefði nálg-
ast að vera hálfgert trúaratriði.
Afleiðingin er sú, að það hetfur
nánast verið óraunhæft að byggja
ódýrar og hentugar leiguíbúðir á
vegum hins opinbera, jafnvel þar,
sem brýn þörf kallaði á. Við þetta
bæittist svo sú staðreynd, að stjórn
völd hafa ekki staðið 'sig svo sem
skyldi, enda andfélagsileg viðhorf
í þessum málum löngum verið ríkj
andi þar. Óbilgjarnir braskarar
hafa svo séð um Jeiguhúsnæðið og
á þann hátt, að það hefur verið
sem heMti á jörðu efnalitlu fólki,
oki-ið og svínaríið hefur gengdar-
lauat verið í öndvegi og er kann-
ski i hámarfki nú og eiga þar furðu
margir hlut að því að auðgast
ranglega á annarra neyð.
Óþolandi ástand þessara mála í
daig kaliar á upprætingu ofeurs-
ins, ný félagsleg úrræði og aukið
fjármagn til félagsbygginga svo
eitthvað sé niefnt.
Og nú eigum við félagslega sinn
aða ríkisstjórn, sem fær þetta verð
uga en erfiða verkefni við að
glíma. Bæjar og sveitaifélög hafa
að undanförnu sýnt þessu máli
mikinn áhuga og vilja sameigin-
tegt átak með 'ríkinu til þess, að á
misgi ráða nokkra bót.
Mörgum sveitaifélögum stendur
húsnæðiseklan svo fyrir þrifum að
hæitta er á, að hin stórfellda upp-
bygging chkar í sjávarútvegi og
frystiiðnaði nýtist ekki sem skyldi
einmitt vegna húsnæðisleysisins,
jafnvel í hinum Iblómlegustu út-
gerðarbæjum.
Það var ljóst á aðalfundi SSA í
haust, að hér er um eitt stærsta
mál st.rjálbýlisins að ræða, eigi að
vera hægt að keppa við þéttbýlið
um vinnuaflið.
Á síðasta þingi var samiþykkt
tillaga um að athuga og bæta að-
stoð ríkisins við siveitarfélög til
byggingar leiguhúsnæðis og (hlýtnr
það að verða gert í einhverju
formi.
Nú munu hér ýmsar leiðir til.
Ein er sú, sem þeir ætla sér nú að
fara vestur á Hellissandi þar sem
þeir ætla að reisa mikið hús, eins
konar verbúð, með mötuneyti og
28 herbergjum í 1. áfanga og ætla
það til að taka við aðkomufólki á
vatrarvertíð, en á sumrin hugsa
þeir sér að ihafa þar hótel.
Þeir gera ,sér Ihins vegar ljóst,
að þetta leysir aðeins hluta vand-
ans, e. t. v. þann brýnasta í augna-
blikinu, eftir sem áður hafa iþeir
sína þörf fyrir leiguhúsnæði, sem
gæti tryggt þeim frambúðarvinnu-
afl, framtíðaríbúa á staðnum.
Þeir hyggja líka jafnframt þessu
á byggingu hentugra leiguíbúða,
ef til þess fæst nægur stuðningur
hins opinbera. Þetta var nú reynd-
ar útúrdúr. En ailt ber að sama
brunni. Núverandi ástand kallar á
breytingu og þá breytingu þarf að
gara.
Húsasölu- og húsaleiguoikrið
kalla blátt áfram á varaniega fé-
lagslega lausn undir forystu ríkis
cg svaitarfélaga. En þá reynir á
ielagsþro'ska fólks, því hvergi
virðist einstaklingshyggjan vera
ríkari en einmitt, 'hvað þessi mál
snertir. Jafnframt slíku skipulegu
átaiki þarf vitanlega að Ikoma á
eftirliti og beinlínis nýrri löggjöf
um húsaleigukjör, þannig að hér
mætti Ihafa á einhverja skynsam-
lega stjórn, sem giert mun víða í
nágrannalöndum okkar.
Og við skulum vona, að félags-
málaiáðherrann hafi hér um rögg-
sama forystu, því oft var þörf, en
mú er nauðsyn að færa húsnæðis-
málin í sikaplegra fform.
Ég hygg, að' fáar betri gjatfir
gæti núverandi ríkisstjórn fært al-
þýðu þessa lands heldur en þá>, að
geira hér á verulega braganbót, að
ég ekki segi; hreina umbyltingiu.
í framhaldi af þessu er kannski
rétt að gera ástandi húsnæðismáia
i dag og þá einlkum lánamálanna
nokkur skil, þó í stuttu máli verði.
íhaldsblöðin í landinu hafa
fjargviðrast út af því, að mgir
peningar væru til útlána, öll láns-
fyrirgi'eiðsla væri í óvissn: Bygg-
ingasjóður rlíkisinis ihefur sem sé
átt að vera einn af þessum sjóð-
um, sem áttu að vera troðfullir í
viðreisnarlok, en vinstri stjómin
væri búin að sóa í íáðleysi sínu.
Afleiðinig þessa hefur t. d). orðið
sú, að ýmsir, sem trúa iþessum
þoilrkalegu málgögnum Ihafa orðið
sikeltfingu lostnir og spurt í angist
ihins skuldlum vafða hústoyggjanda:
Fæ ég þá ekkert lán? Kemur það
kannslki ári seinna en annars
hefði verið, ef blessað íhaldið
hefði sitjórnað ? Nú skal ég eikki
draga úr erfiðleiknm Bygginga-
ingarsjóð ríkisins, þeigar m. a.
gengur yfir mesta byggingaflóð,
sem um gebur og siem hlýtur að
kalla á stóraukið fjármagn til
lánveitinga. En í Jeiðinni væri
sennilega í'étt að líta örlítið til
hins blómlega ástands, sem skilað
var í hendur núverandi ríkisstjórn
ar„ að sögn íhaldsins og Alþýðu-
floikksins. Það skyldi þó ekki mála
sannast, oð ihinn digri sjóður, sem
af er gumað við öll möguleg og
Framh. á 3. aiðu.
Tjón í hvassviðri
í gær hvessti af norðri 1 Nes-
ikaupstað og herti veðrið eftir iþví,
sem á daginn leið og varð mjög
hvasst í gæúkvöld.
Mikið tjón varð í hvassviðri
þessu. Vélbáturinn Hafrún NK 46
lenti á land uitan við bæjarbryggj-
una og brotnaði mikið, hluti af
steypumótum við bílaverkstæði
Dráttarforautarinnar fauk um koll
og uppsláttur, sem að var unnið
við eitt íbúðanhús, hrundi. Nokk-
ar fleiri skemmdir urðu.
Hýr frflmMdstióri
Egilsbúðnr
iHöskuldur Stefánsson, sem und
anfarin ár höfur verið íram-
kvæmda^tjójri féilagshjeimilisins í
Neskaupstað, hefur niú látið atf því
starfi, en við tekið Halldór Har-
aldsson, verzlunarimaður.
Jtórpjöí til
Ndttúrugripnsflfnsins
Aðaifnndur Samvinnufélags út-
gerðarmanna, sem haldinn var
síðasta föstúdag, samþýkkti ein-
róma að gefa 100 þús. kr. í Bygg-
ingasjóð Náttúrugripasatfnsims í
Neskaupstað, í tilefni af 40 ára af
rnæli félagsins, en það var 2. júlí
sl.
Sjómdöur drohknnr
Síðastliðinn laugardag varð iþað
slys, að Eyiþór Svendsaas, Hefn-
arbraut 18, fiéll fyrir borð afi vél-
bátnum Gullfimni og dnuknaði. Var
báturinn við línudrátt þegar slysið
varð.
Eyþór var fæddur hér í bæ 21.
Cjös. 1927 og átti hér heima alla
æfi. Hann var einhieypur.
Úr bœnum
Andlát.
Signrjón Sigurðsson, trésmiður
Hlíðargötu 26 aiidaðist á sjúkra-
húsi syðra 7. nóv. ieftir langvar-
andi veikindi. Hann fæddist hér í
bæ 24. mUí 1906 og átti hér heima
alla æfi.
N or ðtf jarðarkirkja.
Messa. kl. 2 á suinnudag. Satfnað
arfundur eftir m'essiU.
Félagsvist Alþýðubandalagsins.
Almenn félagsvist verður í kvöld
(fösitúdag) 10. nóv. í Egilsbúð og
(hiefst kl. 9.