Austurland - 29.12.1972, Qupperneq 2

2
AUSTURLAND
Nieskaupstað, 29. desember 1972.
IUSTURLAND
Utgefandi: >
Kjördaamiaráð Alþýðubanda- |
lagsins á Austurlandi. 1
Rrtstjóri: |
Bjarni Þðrðarson.
NSSPEkNT }
Hér er verk
að vinna
Fyrir áratug eða svo vom stofn
uð Samtök 'hernámsandstæðinga.
Störfuðu þau af miklum þrótti um
nokkurt skeið, en smátt og smátt
doínaði yfir 'þeim og brátt var
svo komið, að ekki sást með iþeim
lífsmark. Um ástæðuna fyrir því
að svo fór verður ekki fjölyrt hér.
E'kki verður því þó um kennt, að
verkefni hafi eikki verið fyrir
hendi, því enn er Island hersetið
land, enn glymur Keflavíkurút-
varpið og enn birtast á sjónvarps-
skermum Nesjamanna myndir frá
dlátasjónvarpinu.
Á þessu ári hafa Samtök her-
námsan'dstæðiinga vaknað af
dvala. í vor var á þeirra vegum
farin kröfuganga og haldinn
fjöldafundur í Reykjavík. 1 byrj-
un þessa mánaðar efndu Samtök-
in til vel 'htppnaðrar ráðstefnu í
Reykiavík.
En það er ekki uóg að berjast
á þéttbýlissvæðunum við Faxa-
flóa. Vettvangur baráttunnar
gegn hersetunni verður að ná um
allt land. Og kannski er meiri
styrks að vænta utan af lands-
byggðinni en úr landnámi Ingólfs,
þar sem nábýlið við herinn hefur
slævt þjóðernisvitund og sjálf-
stæðistilfinningu margra.
Og nú er sóknin hafin úti á
landi. í gærkvöld var haldinn í
Neskaupstað fundur hernámsand-
stæðinga. Umræður voru fjörugar,
fjölmargir tóku til máls og áhugi
var mikill. Kosin var fimm manna
nefnd til þess að skipuleggja starf
ið hér eystra og tiliögur voru sam
þykktar. Þessi fundur er væ ita i
lega hinn fyrsti af mörgum, sem
baldinir verða í byggði’m Austur-
lands á ræstu vikum og mánuð-
um.
Öruggt er, að miki.ll meirihluti
Austfirðinga er andvigur herset-
unni og vill berjast gegn henni.
En þeir eru óskipulagðir og haf-
ast lítt að. Nú verður væntanlega
un-nið að því að kcma traustu
skipulagi á hreyfinguna, bæði hér
eystra og annars staðar.
Samtökixi þurfa að styðja fast
við bakið á ríkisstjórninni, er hún
í næsta mánuði byrjar viðræður
við Bandaríkin um brotífór hers-
ins. Þau þurfa í senn að veila
henni siðferðilegan stuðnmg og
Iryggja að í engu verði látið undan
síga.
Þegnar í þagnarhjúpi.
Sá, sem vill hafa sitt mál fram
nú á dögum, vierður að búa yfir
hæfileikanum til að 'hafa hátt og
kunna að nota hann, helzt með því
að framleiða ógnarlegan hávaða.
Þetta er ekíki spurning um rétt-
læti, heldur raddstyrk. Sá sem
leggLir undir sig fjölmiðlana og
æpir á fjöldafundum, Ihann fær
það sem hanin biður um. Sá sem
vek-ur kurteisislega athygli á sínu
málefni, óg tala nú lekki um ef
hann beitir í þoikfcabót hógværð og
Mtillætí, hann fær engu áorkað og
sá, sem þegir og bíður eftir réttlæt
inu, kemst von bráðar á vonarvöl.
Og þannig viljum við Ihafa
þetta. Þjóðfélagið er sí og æ önn-
um kafið við að uppfylla óskir og
i kröfur hrópendanna og Ihávaða-
I lýðsins meðan hinn -hógværi er
hafður að olnbogabarni og hinn
þöguli gleymist. Getur Ihann ekki
rifið sig eins og íhinir? kann ein-
hver að spyrja. Honum er nær að
reyna að spjara sig, ota sínum
tota. — En þetta er bara ekiki
alltaf svona einfalt.
Stundum þekkir Ihinn þöguli
ekki sinn vitjunartíma. Stundum
veit ihanin ekki, að hann er oln-
bogabarn og 'þá er svo auðvelt að
hafa hann útundan.
Mitt í allri hagsmunastreitunni,
efnahagsþróuninni, hagvextinum
hnjótum við stundum um litla
völu á 'breiðgö'tu velferðarlþjóð-
félagsiins', eða er það 'kannski hola,
sem við stígum í? Eitthvað er
ekki eins og það á að vera. Stund-
um er eins og einhver arða hafi
ikomizt í 'skóinn, en við ske-ytum
henni lítt, því við erum að flýta
okkur. Lífið er s-tutt o-g við verð-
um að höndla lífsgæðin í hvelli
undir kjörorðinu „Tækifærið
gríptu greitt” o. s. frv. Arðan
særir að vísu í bili en síðan kem-
ur sigg undan henni og þar m?ð
er hún gleymd og gott að vera
la-us við hana.....
Ein þessi litla vala, eða hola á
aðalibraut nægtaríkisins, eða arð-
an í skónum eru málefni líttils
minnihluta í iþjóðfélaginu. Þetta
er hljóðlátur hópur, sem ekki fer
í kröfugöngur, ékki -setur á sölu-
bann, slær ekki um sig í fjölmiðl-
um, sezt ekki á gangana í neinu
i ráðuneyti til að vera dreginn út
j fyrir réttlætissakir, spyr ékki einu
sinni eftir sínum málum. Hann
veit heldur ekki hvem hann á að
spyrja og ekki einu sinni um hvað
hann á að spyrja. Hann . aðeins
bíðiur og veit þó ekki eftir hverju
hann er að bíða. Hann bíður eft-
ir réttlætinu, veit þó ekki að það
er til.
Þessi hópuir er HINIR VAN-
GEFNU I ÞJÓÐFÉLAGI OKK-
AR.
Hvernig má það vera, að ekki
®kuli vera til nægar stofnanir til
að tafca við hinum vangefnu og
veita þeim það skjól er þeir þarfn-
ast og korna þeim til þess þroska,
sem föng eru á? Hvernig má það
vem, að ekki skuli einu sinni vera
tiltæk vitnesikja um hversu marg-
ir þurfa að dvelja á slíkum stofn-
unum? Hverju gegnir það, að rík-
ið hefur ekki forgöngu um hags-
munamál þessa fólks iheldur á-
hugamann'asamtök ? Spyr sá sem
akki veit. Er það kannsbi vegna
þess, að eftir atkvæðum þessa
fólks þýðir ekki að sgægjast?
Það skyldi þó aldrei vera.
Á aðalfundi Kennarasambands
Austurlands árið 1969 var sam-
þykkt ályktun um nauðsyn skóla-
heimilis á Austurlandi fyrir af-
brigðileg börn í fjórðungnum,
börn sem eins og þar segh' „.ekki
hafa þroska til að fylgjast með
námi í almennum skólum”. Þetta
varð til þess að sett var fram í
„Skólaáætlun í Austurlandskjör-
dæmi” er samþykkt var á aðal-
fundi Sambands sveitárfélaga í
Austurlandskjöidæmi árið eftir,
1970, hugmynd um slíkt skóla-
heimili, sem þá var áætlað að
kostaði 12'—15 milljónir króna,
fyrir 20—40 ibörn.
Umrædd skólaáætlun fór sína
boðleið inn í ihið háa menntamála-
ráðuneyti, ef ég veit rétt. Hvað
við bana hefur verið gert veit ég
ebki. Á hinn bógin varp það ráðu-
neyti undarlegu eggi í sumar er
leið og heitir það „Tillögur til um-
ræðna um skólaskipan á Austur-
landi“ og gengur það plagg al-
mennt undir nafninu „Stóra gula
hænan” og verður lítt af þvi séð,
að ihöfundar þess hafi ikynnt sér
tillögur Austfirðinga, nema þá
mjög í hófi, og á málefni afbrigði-
legra barna er ekki minnzt þar,
enda vitað að „löng er litlum
þroska leiðin upp til manns”.
Aftur á móti gerðist það nú í
haust, að Samband austfirzkra
kvenna tók þetta mál upp á aðal-
fundi sínum og hafi konur iheila
þökk fyrir vikið. Kaus sá fundur
þriggja manna nefnd til að kanna
þörfina á heimili fyrir vangefin
börn í fjórðungnum. Mér þykir
góðs viti, að konurnar skuli hafa
tekið forystu í þessu máli og vona
að þeim auðnist að samstilla
'krafta Austfirðinga því til fram-
igangs. Hér er alvörumál á ferð.
Einu sinni var ég svo barnaleg-
ur að láta mig dreyma um, að Is-
lenzka þjóðin vildi gera sjálfri sér
þann heiður að koma málefnum
vangefinna 1 sæmilega 'höfn fyrir
1974 og minnast með því 'hingað-
komu Ingólfs sáluga og þeirra
hjóna. Að mínum dómi hefði það
verið harla verðugt verkefni og
þjóðin hefði getað með góðri sam-
vizku sleppt öðrum dagamun í
þessu tilefni. En þetta var að
sjálfsögðu ekki nógu fín hugmynd
og þar að auki hef ég ugglaust
ekki haft nógu hátt. S.Ó.P.
Litlum dreng ...
Framh. af 1. síðu.
farið með ihann á skurðstofu þar
sem tiltæk eru ýmis tæki, sem geta
komið að gagni í slíkum tilvifcum.
Blaðið sneri sér til yfirlæknis
sjúkráhússins, Daníels Daníelsson-
ar, og innti hann frétta af atburði
þessum. Hann segir svo frá:
Þegar komið var með drenginn
um kl. 13.35 föstudaginn 22. þ. m„
virtist hann dáinn. Hjartsláttur
var stöðvaður og öndun engin.
Drengurinn var mjög gegnkald-
ur og var líkamshiti ihans ekki
mælanlegur á venjulegum sjúkra-
mæli fyrr en eftir 5 klst. frá því
hann 'kom á sjúkralhúsið.
Það var strax hafizt ihanda með
gerviöndun og ihjartahnoð og beitt
þeim tækjum sem að gagni mega
koma í slíkum tilvikum.
Þegar hjartað var ekki farið af
stað eftir 15 mínútna lífgunartil-
raunir var gefin innspýting í
lijartað. Eftir innspýtinguna fó"
hjaitað að taka við sér og varð
hjartsláttur brátt sæmilegur og
1 15 mínútum síðar fannst fyrsti
vottur um öndun og þegar ein
klukkustund var liðin frá því
drengurinn kom inn á sjúkrahús-
ið, var hann farinn að halda sjálf-
ur uppi öndun. Hann kom svo til
meðvitundar kl. 5.30 um morgun-
inn eða 17 klst. eftir að hann kom
á sjúkrahúsið.
Trúlega er það kuldinn sem
bjargaði honum. Líklegt er, að
hann íhafi fljótlega fengið krampa
þegar Ihann kom í krapavatnið,
sem veldur því að tiltölulega lítið
af óþverranum kemst niður í sjálf
lungun og einnig skemmast heila-
frumux'nar seinna í miklum kulda.
Drengurinn er ennþá, þegar
þetta er skrifað (28. des.) á
sjúkrahúsinu og virðist orðinn
hinn sprækasti.
Eins og menn geta séð af frá-
sögn læknisins, má það teljast
hreint kiaftaverk að takast skyldi
að bjarga drengnum.
Þetta slys er okkur öllum á-
minning að huga vel að öllu okkar
umhverfi og athuga hvort ekkert
er þar sem getur valdið slysum, en
sem auðvelt er úr að bæta.
Það skal tekið fram, að þró sú,
sem barnið datt í, hefur nú verið
fyllt upp og stafar nú engum leng-
ur hætta af henni.
En það er með þetta eins og
margt annað, að við trúum þvi
ekki, að neitt muni gerast fyrr en
slysið er orðið, og hefjumst þá
fyrst 'handa. En betna er seint en
aldrei. Og eins og ég sagði áðan,
þetta slys ætti að verða okkur
áminning að halda vöku okkar i
þessum efnum. S. Þ.