Austurland - 22.11.1974, Blaðsíða 4

4
AUSTURLAND
Neskaupstað, 22. nóvember 1974
Um menningarneYslu
Fyrir skömmu flutti sjónvarp-
ið pátt, sem tveir ungir menn
hoiuu gaman sett og netndiu:
„jj'iskut undir steini". Atti iiann
ao syna það, sem farið er að
kaiia ’menningarneyslu. í kaup-
stao einum siunnaniands, nánar
tiiteidð i (jrrindavik.
Um myndverK. petta hafa orð-
ið miKiar umræour i biöðum
lanasins og hata menn ekki orð-
ið á eitt sattir, enda verður vist
menningarneysia einstakxa
byggoa seint vegin á vog eins
og grænsápa, eöa mæld með
kvaroa euis og léreft. En tilfinn-
ingin. ;sem ég hafði þegar ég
sitoö upp frá sjiónvarpinu, var
sú, að í Grindavik væri hvorki
um að ræða teljandi menning-
arneyslu né menningarfiram-
ieiðslu. 'Sé þetta mat rangt sem
það vonandi er, hefur höfund-
um myndarinnar mistekist að
gera mér grein fyrir menning-
arneyslu Grindvíkinga.
I þessum efnum sem fleirum
njóta Grindvíkingar og gjalda
nálæ'gðarinnar við Reykjavík.
Þangað munu þeir sækja menn-
ingu sína — og kanski eitthvað
áf ómenningu líka — o-g neyta
hennar á staðnum.
Þegar maður, sem býr í þorpi
af svipaðri stærð og hér u’m
ræðir og við svipaðar atvinnu-
legar kringumslæður, horfir á
þessa mynd. fer hann ósjá'lfrátt
að bera sitt eigið þorp saman
við það sem lýst er og sipyr sjálf-
an sig hvort ástandið hjá hon-
um sé betra eða verra en hjá
hinum. Sannleikurinn er þó sá,
að það er harla fátt, sem hægt
eir að bera samain. þvi myndin
sýnidi menningarlega auðn,
nema hvað við sáum, að þar var
skóli, sem lög bjóða að vera
skuli í hverju .sveitarfélagi, en
ekkert umfrarn það. Og þó —
bókasafnið er opið einiu sinni í
viku tvær stundir í senn. Þarna
var nokkuð, siem bitastætt var á
og hæigt var að bera satnan.
Hvernig skyldi nú vera ástatt
hjá okkur hér í Neskaupstað í
bókaisafnsimálum saman borið
við Grindavík?
Ég ispurði bókavörðinn, Ingi-
björgu Magnúsdóttur. hvernig
starfsemi bókasafnsins hér væri
háttað og er eftirfarandi byggt
á fr'ásö'gn hennar.
Útl'ánsdagar eru fimm í viku
og alls er saifnið opið 16 stundir
í viku. Ef við höldum okkur við
þetta ár, var það opið frá ára-
mótum til miðs júnímánaðar og
opnað aftur um miðjan ágúst,
en frá þeim tíma til loka sept-
embei'mánaðar voru vikulegir
útlánsdagar aðeins tveir.
Þá lánar isafnið bækur um
borð í fiskiskipin og hafa Norð-
ursjávarbátar, togarar og aðrir
útilegubátar notfært sér þetta í
allríkum mæli. Bátar í Norður-
sjó. sem eru lengi að heiman,
skipta á bókakössum sín á milli.
í ihverjum ikas'Sa eru 25 íslensk-
ar bæfcur.
Og úr því farið er að tala um
menninigarneysilu í sambandi
við sjónvarp og bókasaín má
geta þess til fróðleiks, að árið
áður en sjónvarpið náði til Norð-
fjarðar voru útlán bókasafnsins
um 13 þúsund bindi. en fyrsta
sjónvarpsárið um 9 þúsiund. Síð-
asta ár voru útlánin aftur kom-
in í u'm 13 þúsund og er svo að
sjá sem sjónvarps'víman sé að
renna af okkur.
'Sé menningarneyslan mæ'Id í
fjölda þeirra stunda, sem bóka-
söfn eriu opin til útlána, eru
Grindvíkingar hreinir villimenn
hjá Norðfirðinigum. En það hlýt-
ur að vera til annar og réttlátari
mælikvarði á menningarneysl-
una og sé hann notaðiur kynni
útkoman að reynast önnur.
Sj ónvarpsþátturinn verkar
þannig á ófcunnan glápanda, að
Grindavík sé menningarleg eyði
miörk. Því er ég mjög ófús að
trúa, en þó er eitt. sem kem'ur
mér til að efasit um, að' menn-
ingarleg neysla Grindví'kinga sé
heilsusamleig.
Grindavík er eitt þeirra þorpa
isem fékk kaupsitaðaréttindi fyrr
á þessiu ári. Viar þá sveitarstjóm-
armönnum fj ölgað um tvo og
komu þeir báðir í hlut íhalds-
ins. Aftur á móti bauð Alþýðu-
bandalaigið ekki fram — hefur
sjálfsagt ekki 'haft bolmagn til
þess. Þetta kemur mér til að
efast um að allt sé með felldu
um menningairneysluna á þess-
um stað. Það skyldi þó aldrei
vera, að Morgunblaðið væri
uppistaðan í andlegu viðurværi
Grindvíkinga og er þá ekki á
góðu von. Ohollara og bætiefna-
snauðara andlegt fóður er tor-
fundið og þarf engan að undra
þótt menningarlegir hörgulsjúk
dómar herji á byggðalögin, sem
neyta þess í óhófi. Það væri
fróðlegt, og gæti gefið tilefni til
ályktana, ef í kjölfar myndar-
innar færi könnun á útbreiðslu
blaða í Grindavík.
Sjónvarpið þarf að halda
áfram á þessari braut og láta
gera myndir um sama efni á
nokkrum stöðum úti um land.
Kæmi mér ekki á óvart þótt í
ljós kærni. að því ógreiðara sem
sambandið er við Reykjavík, því
'mieiri sé eigin menningarfram-
leiðsia og því meir af menning-
arneysHunni heimafengin.
Svona þættir eru þarfir, ekki
síst fyrir þau byggðarlög sem
fcastljósinu er beint að hverju
sinni. því au-gu íbúanna opnast
fyrir því, sem áfátt er og við-
leitni til úrbóta kemur í kjölfar
aukins sikilnings. Ég er t. d. ekki
í minnista vafa um, að „Fiskur
undir steini“ hefur verið þörf
lexía fyrir Grindvíkinga og að
þátturinn verði til þess að þei.r
taka sig á.
En aukin miðlun menningar-
legrar neysluvönu er mikil nauð-.
syn. Á ég þar ekki aðeins við
dreifingu menningarlegra af-
urða Reykvíkinga til okkar
sitrjál'býlismanna helldur einnig
og engu S'íður dreifingu menn-
ingarframleiðslu á'hugafólks úti
um land um höfuðborgars'væðið,
auk sjálfsagðra innbyrðis sam-
skipta strjálbýlismanna.
Ég trúi því ekki, að allir íbúar
höfuðborgarsvæðisins séu svo
miklir menningarlegir sæl'ker-
ar, að þeir ekki geti notið menn-
ingarframleiðslu áhugafólks úti
um land. og væntarilega telja
þeir það ekki virðingu sinni ó-
samboðið, að neyta þeirrar fram-
leiðslu.
Bja.7'ni Þórðarson.
\W \XXX\X\ VU\V\\V\\\tV\\MlVVVVW\VVWVW^
Þjóðhátíðarútg'áfa
Ferðabók Eggerts Ólafssonar
og Bjarna Pálssonar. Örfá ein-
tök fyrirliggjandi.
Bókaverslun Höskuldar
Sími 7132.
WW VWWW VVVVVWVVWVVVW'WWWWVVWW'V'V
U í A fréttir
31. ársþing Ungmenna- og
íþróttasambands Austurlands
var haldið á Seyði!sfirði 29.
september sl.
Þingið sátu 17 fulltrúar frá 5
aðildarfélögum.
Allmargar ályktanir voru
samiþykktar á þinginu og voru
þessar helstar:
1. 31. sambandsþing U.Í.A. skor
ar á stjórn Sambands sveit-
arfélaga á Austurlandi að
beita sér fyrir því að hvert
sveitarfélag styrki U.Í.A.
fjárhagsiega sem svarar kr.
30.00 á hvern íbúa.
2. 31. sambandsþing U.Í.A. bein
ir eftirfarandi tilmælum til
stjórnar isambandsins:
a) Að fylgjast náið með fyr-
irhugaðri byggingu í-
þróttamiðstöðvar á Egils-
stöðum.
b) Að stjórnin kanni hvað
til er af íþróttabúninigum
með hliðsjón af lands'móti
U.M.F.t 1975, og ef þörf
þykir, að fá nýja búninga. '
Verði lei'tað eftir auglýs- * 1 2 3 4 * 1
ingum á þá til að ■standa ■
undir kostnaði.
3. 31. sambandsíþing U.Í.A. skor
ar á félögin á sambandssvæð
inu að senda þátttakendur á
hin ýmsu þjálfunarná'mskeið
sem haildin eru á vegum sér-
'Sam'banda Í.S.Í.
4. 31. sambandsþing U.Í.A. sam
þyfckir að þeim stúlkum úr
U.Í.A.-liði kvenna í hand-
knattleik sem staddar verða
1 Reykjavík í vetur verði
vei'ttur situðningur til æf-
inga af hálfu U.Í.A. t. d. með
útveg'un á þjáKara og
greiðslu kostnaðar se'm af
því hlýs't. Einnig verði þeim
stúlkum úr U.Í.A.-liðinu, sem
staddar eru hér austanlands
veittur fjiárhaigslegur stuðn-
ingur til að gera þeim kleift
að taka þátt í tveim til þrem
æfingaleikjum, sem verða
fyrir sunnan til undirbún-
ings fyrir úrslitakeppnina á
landsmó't U.M.F.Í. 1975.
5. 31. samibandsþing U.Í.A. sam
þykkir að fela skíðaráði að
beiita sér fyrir því að fá á
komandi vetri punktamót
unglinga sem haldið yrði á
Seyðisfirði.
Kjör stjórnar:
Úr stjórninni áttu að ganga:
Haraldur Óskarsson Neskaup
stað, for'maður.
Bjöm Ágús'tsson, Egilsstöð-
um, gjaldkeri.
Sigurjón Bjarnason, Egilss'töð
um ritari.
Elma Guðmundsdótir Nes-
kaupstað, meðstjóm'andi.
Þorvaldur Aðalsteinsson Reyð
arfirði.
Haraldur Óskarisson gaf ekki
kost á sér til endurkjörs. en í
hans stað var kjörinn formaður
Sigurjón Bjarnasbn. Egilsstöð-
um.
I stjórn sambandsins sitja nú:
Sigurjón Bjarnas'on, Egilsstöð-
um foimaður.
Björn Ágústsson, Egilsstöð-
um.
Elma Guðmunds'dótir Neskaup-
stað.
Dóra Gunnarsdóttir, Fáskrúðs
firði.
Þorváldur Aðalsteinsson Reyð
arfirði.
Varamenn:
Gísli Blöndal, Seyðisfirði.
Jóhann P. Hansson. Seyðisf.
Guðmundur Gíslason Eskif.
Þá fóru fra'm kosningar í sér-
ráð. Formenn ráðanna eru eft-
irtaldir:
Frjálsíþróttaráð: Hermann
NíelisSion, Eiðum.
Handknattleiksr'áð: Guð-
mundur Gíslason, Eskifirði.
Körf uknattleiksráð: H j álm-
ur Flosason, Eiðum.
Sundráð: Þórir Sigurbjörns-
son Neskaupstað.
Glímuráð: Aðalsteinn Eiríksson,
Reyðarfirði.
Knattspyrnuráð: Stefán Garð-
arsson, Fáskrúðsfirði.
Framh. á 3. síða.