Eining - 01.08.1949, Síða 6

6
EINING
*
ANTABUS
Eftir dr. Jens G. Hald.
Eftirfarandi grein hefur dr. Jens
G. Hald ritað fyrir Einingu.
Hið helzta, sem ég hef sagt í fyrir-
lestrum mínum um Antabus, er í stuttu
máli þetta:
Taki einhver hæfilegan skammt af
Antabus, verður hann einskis var. Neyti
sá hinn sami áfengis, koma í ljós ýmsar
óþægilegar afleiðingar. Fyrst gerir vart
við sig hiti í andliti, þá verður bæði háls
og andlit eldrautt, hjartslátturinn verður
ákafur, andardrátturinn erfiður og þar
með fylgir höfuðverkur og ógleði, og oft
uppköst. Allt veldur þetta ólýsanlegri
vanlíðan.
Orsökin er sú, að áfengisbrennsla lík-
amans er óeðlileg, þannig, að í líkaman-
um safnast fyrir við áfengisbrennsluna
efni, sem heitir Acetaldehyd. Má segja,
að áfengisbrennslan ósi þessu efni, lík-
ast því, er ofn ósar kolasvælu, ef skor-
steinninn er stíflaður. Það er því aug-
Ijóst mál, að sé hægt að fá mann til að
taka Antabus-lyfið, er hægt að koma
honum af því að drekka áfengi.
Antabuslækning áfengissjúklinga er
fólgin í þessu tvennu: Að fá sjúklinginn
til þess að nota meðalið daglega og þar
næst að byggja upp hans andlega líf
með heppilegum áhrifum á slálarlíf
hans. Að þessu leyti er Antabus-með-
höndlunin ekki frábrugðin áðurreyndum
aðferðum við áfengissjúklinga.
Antabus-lyfið verður að notast við
áfengissjúklinga eingöngu af læknis-
hendi eða undir umsjón læknis, því að
áfengissýkin er sjúkdómur, og sjúkdóm
á aðeins læknir að meðhöndla. Lækn-
irinn getur bezt séð orsök áfengissýki
hvers og eins og haft frumkvæðið að
þeim andlegu áhrifum, sem eru svo
nauðsynleg, eigi læknistilraunin að
heppnast vel.
Einn veigamesti þátturinn í viðreisn
sjúklingsins er að vekja hjá honum á-
huga fyrir góðum og heilbrigðum lifn-
aðarvenjum, og halda honum frá því
umhverfi, er helzt freistar hans til
áfengisneyzlu. Áríðandi er, að fá sjúkl-
inginn til að skilja, að áfengislöngun
hans er sjúkdómur og fyrir sjúkdóm
þurfi enginn að skamast sín. Þá er það
mjög mikilvægt, að menn almennt líti
á áfengissjúklinginn, sem veikan mann,
en ekki einhvern ómerking.
Tíðasta orsök þess, að sá sem lækn-
ast skal með Antabus-lyfinu, fellur aft-
ur í gildruna, er sú, að hann vanrækir
að nota meðalið. Það er því áríðandi,
að einhver nákominn sjúklingnum gæti
þess, að hann taki töflurnar daglega.
90 ÁRA
BINDINDISHREYFING
Oft kemur það fyrir, að sjúklingurinn
heldur sig nægilega sterkan á svellinu
til þess að standast freistinguna, eftir
eins eða tveggja mánaða notkun meðals-
ins, en venjulega fer þetta illa. Oftast
er þó auðvelt að fá sjúklinginn til þess
að taka upp læknisaðgerðina á ný.
Sjaldan er sjúkrahúsvist nauðsynleg
meðan á Antabus-lækningunni stendur.
Sé sjúklingurinn þó veiklaður bæði and-
lega og líkamlega, og einkum ef alvar-
legt ástand er á heimili hans, getur það
verið mjög æskilegt, að sjúklingurinn
geti verið um tíma á einhvers konar hæli
þar sem byrjun lækningarinnar getur
farið fram við góð skilyrði. Umgengni
við aðra sams konar sjúklinga er þýð-
ingarmikið atriði, því að í þeim sér
sjúklingurinn þjáningabræður sína og
getur talað við þá um vandamál sitt, þó
helzt í nærveru læknisins, sem getur leið-
beint og útskýrt.
Þá er það þýðingarmikið, að þeir,
sem verið hafa áfengissjúklingar, stofni
með sér félagsskap og styðji þannig
hver annan gegn áfengislönguninni. Slík
samtök hafa þegar orðið til í Danmörku
og heita Ring i Ring.
Óþægindi, sem fylgja þessari læknis-
aðferð — Antabus-lyfinu — eru einkum
þreyta og svefnsemi, en þetta er aðeins
fyrst í stað. Einnig getur meðalið haft
ofurlítið lamandi áhrif á kynorku manna,
en það stendur einnig stutt. Yfirleitt eru
þessi óþægindi markleysa og þarf því
enginn af ótta við þau að hika við að
notfæra sér Antabus-lyfið. Við sem höf-
um sýslað með Antabus, höfum lagt
allt kapp á að komast að raun um,
hvort langvarandi notkun meðalsins
kunni að vera á einhvern hátt óheppi-
leg, en við höfum ekki getað orðið varir
neins slíks. Þó verður stöðugt að gæta
allrar varúðar, og þess vegna á læknir
að hafa fullkomið eftirlit með sjúklingn-
um, sem notar meðalið, því að það er
aðeins læknirinn, sem getur komizt að
raun um, hvort lyfið getur sakað á einn
eða annan hátt. Ekki er það ráðlegt að
slíta sundur lækningartímabilið til þess
aðeins að neyta áfengis í veizlu eða sam-
sæti. Tilgangurinn með Antabus-lækn-
ingunni er sá, að lækna sjúklinginn svo
algerlega, að hann hafi hvorki þörf fyrir
áfengi eða Antabus-lyfið.
Að síðustu aðeins þetta: Árangurinn
sem þegar er fenginn með lyfið, er mjög
góður. Eftir sex mánaða reynslu má telja
að 70% sjúklinganna hafi læknast alveg
eða að mestu leyti, þannig, að þeir hafa
annast á ný störf sín og lifað hamingju-
sömu heimilislífi. En það skal þó tekið
fram um leið, að reynslutíminn er enn
of stuttur til þess að hægt sé að kveða
upp fullnaðar úrskurð. Ekki fyrr en að
nokkrum árum liðnum, verður hægt að
segja til fulls, hve mikilvægt Antabus-
lyfið verður í baráttunni við áfengis-
sýkina.
Frá því er norski bindindisfrömuður-
inn Ásbjörn Kloster stofnaði albindind-
isfélag í Stavanger, eru liðin 90 ár 29. *
desember í ár. Það var árið 1859, sem
hann stofnaði þenna félagsskap og var
formaður hans til dauðadags 1876. —
Ásbjörn var einnig ritstjóri blaðsins,
Menneskevennen, öll þau ár, en blaðið
tók að koma út 1860.
Ásbjörn Kloster verður því að teljast
hinn mikli brautryðjandi albindindis-
hreyfingarinnar á Norðurlöndum, en allt
frá árinu 1834 höfðu verið hófsemdar-
félög í Noregi og voru við líði fram til
1870—’80. En um það leyti hefst hin
þróttmikla bindindisstarfsemi víða um
Norðurlönd. Danmarks Afholdsforening
er stofnuð 1879, og sama ár er stofnuð
Stórstúka Svíþjóðar, af Alþjóða Reglu
Góðtemplara. í Finnlandi hafði starfað
bindindisfélag (Ry) Ratittiuden Ystd-
vdt frá því árið 1853, en fyrstu 20—25
árin var það hófsemdarfélag.
Síðast liðið ár voru í Norska albind-
indisfélaginu 44,500 fullorðnir félagar
og 17,00 börn. Það hafði sett sér það f
mark, að koma félagatölunni upp í 70,-
000 fyrir afmælishátíðina 1.—7. júlí,
en ekki er Einingu kunnugt um, hvort
þetta hefur heppnast. Hátíðarhöldin
voru mikil og glæsileg, 8—10 þúsund-
ir manna voru samankomnir á einum
stað. Forsætisráðherra Norðmanna,
Gerhardsen, flutti ræðu og sagði meðal
annars, að bezt heiðruðu bindindismenn
hinnar föllnu hetjur sínar með því að
starfa af dug og dáð. Ræðumenn voru
auðvitað margir aðrir í Stavanger við
þetta tækifæri, þar á meðal fulltrúar frá
Danmörku, Svíþjóð og Finnlandi, en því
miður enginn frá Islandi.
Þetta elzta albindindisfélag í Noregi
starfrækir bæði skóla og útgáfustarfsemi
og á þegar mikla og merkilega sögu. —
Fyrir þá, sem alltaf eru að amast við
hinum trúarlega þætti í bindindishreyf-
ingunni, mætti minnast þess, að þessi ^
mikli brautryðjandi bindindishreyfing-
arinnar á Norðurlöndum, Ásbjörn
Kloster, var Kvekari. Sú trúarhreyfing
er 300 ára gömul. Norðmenn kynntust
henni í sambandi við Napoleönsku stríð-
in. Menn frá Stavanger höfðu lent sem
stríðsfangar í Englandi og kynnst hreyf-
ingunni þar. Kvekarar kölluðu sig sjálf-
ir Vinina, en umtalið klíndi á þá Kvek- |
aranafninu. Það var einnig trúaður mað-
ur, einn úr Oxford-hreyfingunni, sem
kom af stað hinni merku A. A. starfsemi
í Ameríku, sem er samfélag og samhjálp
áfengissjúklinga.
f