Eining - 01.08.1949, Side 16

í danska blaðinu Politiken, 14. maí
1949, segir svo:
„Útlit er íyrir, að hið nýja lyf gegn
áfengissýkinni, Antabus, muni nú fara
sigurför um heim allan. Aðeins hér í
Danmörku hafa fram að þessiT nokkur
þúsund manna verið tekin til slíkrar
læknisaðgerðar, því að eftir styrjöldina
hefur ofdrykkja áfengis farið hér stöð-
ugt vaxandi. Af þessum þúsundum á-
fengissjúklinga hefur dr. Martensen-
Larsen einn haft 1000 undir sinni hendi.
En læknarnir telja hina andlegu og
sálarlegu lækningu, og viðreisn sjúkl-
ingsins, ekki þýðingarminni, en notkun
meðalsins, stundum þýðingarmeiri. Ekki
nægir það eitt, að skapa viðbjóð áfeng-
issjúklingsins á áfenginu, mest er um
vert, að uppgötva undirrót meinsins og
gera sjúklingnum fært að lifa venjulegu
lífi meðal samborgara sinna“.
Þessi stutta frásögn blaðsins færir
ekki aðeins gleðifregn um gagnsemi
Antabus-lyfsins, heldur staðfestir hún
einnig enn einu sinni, að danska þjóð-
in hefur ekki fremur lært að drekka en
aðrar þjóðir, og að hún hefur átt og á
enn við mikið áfengisböl að stríða. Þessi
staðreynd gengur því kröftuglega gegn
þeim blekkingum, sem oft er haldið að
okkur af andbanningum og mönnum,
sem hliðhollir eru drykkjutízkunni, að
Danir kunni að fara með áfengi sér að
skaðlausu, eða eins og siðmenntuðum
mönnum á að sæma, samkvæmt full-
yrðingum þeirra. Slíkt slúður þyrfti að
kveðast niður rækilega og það gera stað-
reyndirnar bezt. Áfengisbölið er enn ó-
leyst vandamál hjá flestum eða öllum
þjóðum ,og ekki síður á Norðurlöndum.
Þar hefur hvorki menning, fræðsla eða
félagsleg samtök, og ekki heldur áfeng-
islagakák, megnað að leysa vandann og
draga neitt verulega úr bölinu. Enn er
eftir hið eina átak, sem dugar.
• •
Oldrykkja og áfengislagabrot
í Noregi
Samkvæmt skýrslum 640 af 740
áfengisvarnanefndum landsins, urðu
17,775 áfengislaga brot í Noregi árið
1948, þar af hafa 13,710 verið á veg-
um lögreglunnar, 1835 kærð af fjöl-
skyldunum sjálfum, 97 menn hafa sjálf-
ir gefið sig fram, 119 voru á vegum
stjórnar drykkj umannaframfærzlunnar,
96 kærur komu frá læknum og prest-
um, en 493 tilfellum höfðu nefndirnar
sjálfar bein afskipti af málinu. Af þess-
um seku voru 16,442 karlmenn, en
1333 konur.
í blöðum bindindismanna í Noregi er
mjög kvartað um ölvun af öldrykkju.
Til dæmis segir Oslóarblaðið, Folket,
27. maí þ. á.: ,,Of mikið drukkið af
exportöli“. A öðrum stað: „Mikið ex-
portölsfyllirí í Tvedestrand“, og enn-
fremur: „Mikið exportölsfyllirí í Arne-
dal“. Þetta eru aðeins yfirskriftir grein-
anna og fjórða fyrirsögnin í þessu eina
blaði segir frá kappræðum um export-
ölið. Það er sjáanlega vandamál í
Noregi.
Verndun heilsunnar
Þrátt fyrir alla menningu, framfarir
og vísindi, þá hafa þjóðirnar enn ekki
lært að fóðra menn að sínu Ieyti eins vel
og skepnur, svo að nokkurnveginn sé
öruggt um heilsufar þeirra. Manneldið
er vafalaust allmiklu flóknara en skepnu-
hirðingin, og svo koma óheillaöflin líka
til sögunnar, öflin, sem ævinlega þurfa
að hagnast sem mest og bezt á einu og
öðru, þótt það kosti heilsu manna, ham-
ingju og líf. Slík óheillaöfl koma víða
við sögu og valda miklu böli.
í Heilsuvernd, 1. hefti 1949, á Jónas
Kristjánsson læknir grein, sem heitir:
Á refilstigum. Þar segir meðal annars:
„Vér höfum verið á refilstigum sjúk-
dómsræktar. Þaðan verðum vér að
hverfa. Þess vegna segjum vér: Burt
með allt, sem veldur sjúkdómum og
vanheilsu. Burt með orsakirnar. Burt
með hvíta hveitið og hvíta sykurinn,
sem hafa valdið oss meira tjóni á heilsu
og efnahag en nokkur harðindi eða haf-
ísar á jafnlöngum tíma. Burt með sæt-
indin, sem ræna börnin heilsunni þegar
á fyrstu aldursárum. Burt með áfengið,
tóbakið, Coca-Cola og kaffi, að ógleymd-
um læknislyfjunum ,sem flest eru gagns-
laus, auk þess að vera beinlínis skað-
leg“.
Jónas vill hreinsa musterið. Hann vill
sópa mörgu burt. Um það, hve mikið
skuli fara, verða menn ekki sammála,
og siðabótamönnum er tamt að taka
djúpt í árinni, en áreiðanlega þyrftum
við að losna við margt það, sem óum-
deilanlega eykur á margþætt böl mann-
anna. Jónas segir ennfremur:
„Hér á landi höfum vér dæmi um
það, hvernig villast má út á refilstigu
rangra lifnaðarhátta. Það urðu illar og
örlagaþrungnar breytingar á heilsufari
vor íslendinga, er vér lögðum niður að
mestu eða öllu leyti neyzlu á sauða-
mjólk, fjallagrösum, harðfiski og öðrum
hollum fæðutegundum, en tókum upp
hvítt, eiturbleikt hveiti, hvítan sykur,
hýðissvipt hrísgrjón, gamalt og hálf-
úldið mjöl í stað hins nýja heimamalaða
mjöls, sem áður var notað. Afleiðingar
þessara breytinga hafa orðið oss þung-
ar í skauti: vaxandi hrörnunarsjúkdóm-
ar, sem koma eins og hlekkir á festi,
hver af öðrum, tannveiki, botnlanga-
bólga, magasár, ristilbólga, efnaskipta-
sjúkdómar, taugaveiklun, sálsýki. Og
krabbameinið er ekkert annað en síð-
asti hlekkurinn í keðjunni".
Krabbmeinið og tóbakið.
I þessari sömu grein, segir Jónas
Kristjánsson þetta:
„Þá telja margir læknar líklegt,
þeirra á meðal formaður hins nýstofn-
aða krabbameinsfélags, próf. Níels
Dungal, að reykingar eigi mesta sök á
hinni geysilegu aukningu, sem orðið hef-
ur á lungnakrabba undanfarna áratugi
víða erlendis“.
Það er ekki að sjá á mörgum lifnaðar-
venjum manna, að þeim sé mjög annt
um heilsuna, en það er í fullu samræmi
við annað óvit þeirra, hernaðarbrjálæði,
ófrið og sundurlyndi.
IUeðferð Alþingis á
tillögunni um afnám
áfengisfríðinda ein-
stakra embættism.
Eining hefur áður getið tillögu þeirr-
ar, er fram kom á síðasta Alþingi um
afnám þeirra fríðinda, sem einstakir
embættismenn hafa í áfengis- og tóbaks-
kaupum. Hún var afgreidd með nafna-
kalli og blöðin birtu nafnalistan, en
Morgunblaðið hneykslaðist á því, að
Eining skyldi hafa orð á því, að nöfnin
yrðu athuguð nánar síðar í blaðinu, en
sérstaklega þyrfti að minnast þeirra við
næstu kosningar.
Finnst Morgunblaðinu nokkuð kyn-
legt, þótt við bindindismenn festum okk-
ur í huga, hverjir leggja málum okkar lið
og hverjir ekki, og þótt slíkt komi til
greina í vali okkar á trúnaðarmönnum?
Skyldi það ekki sjálft áskilja sér slík
réttindi?
Tillagan var feld með 24 atkvæðum
gegn 23. Nafnakallið fór á þessa leið:
Já sögðu: Ásmundur Sigurðsson, Axel
Guðmundsson, Björn Kristjánsson,
Brynjólfur Bjarnason, Einar Olgeirsson,
Eysteinn Jónsson, Halldór Ásgeirsson,
Hannibal Valdimarsson, Helgi Jónsson,
Hermann Guðmundsson, Hermann Jón-
asson, Jón Gíslason, Jörundur Brynj-
ólfsson, Katrín Thoroddsen, Lúðvík
Jósefsson, Páll Zóphóníasson, Páll Þor-
steinsson, Pétur Ottesen, Sigfús Sigur-
hjartarson, Sigurður Guðnason, Skúli
Guðmundsson, Steingrímur Aðals'eins-
son og Steingrímur Steinþórsson.
Nei sögðu: Ásgeir Ásgeirsson, Barði
Guðmundsson, BjarniÁsgeirsson, Bjarni
Benediktsson, Björn Ólafsson, Emil
Jónsson, Finnur Jónsson, Gísli Jónsson,
Guðmundur I. Guðmundsson, Gunnar
Thoroddsen, Ingólfur Jónsson, Jóhann
Hafstein, Jóhann Jósefsson, Jón Pálma-
son, Jón Sigurðsson, Lárus Jóhannes-
son, Ólafur Thors, Sigurður Bjarnason,
Sigurður Hlíðar, Sigurður Kristjánsson,
Sigurjón Ólafsson, Stefán Jóh. Stefáns-