Freyr - 01.07.1930, Page 17

FREYR
85
þetta 200—500 dagsv. árlega, en eftir það
fer það að færast í aukana, því
1926 er vinnan 2980 dagsv.
1928 — — 4157 —
1929 — — 4889 —
Töðufengurinn var 1928 2216 hestar og
búpeningseignin 89 nautgripir, 1961 sauð-
fjár, 50 geitur, 43 hestar og 254 hænsni.
öll þessi ræktun er í landi jarðarinnar
Húsavíkur. Hún var að fornu mati 41,5
hundruð.
Landslag á Húsavík er þannig, að fyrir
ofan bæinn er svarðarmói, að norðan þur-
lendur höfði með móum og melum. Nú er
búið að breyta honum nær öllum í græn
tún. Að sunnan eru móar og melar. Það
sem einkennir jarðrækt Húsvíkinga er
það, hve vel þeir hirða allan fiskiúrgang
til áburðar. Þar er engu kastað í sjóinn,
en öllu ekið jafnóðum og það fellst til í
nýyrkjuflögin.
Það er mikill munur að horfa yfir um-
hverfi Húsavíkur nú eða um aldamótin.
Þá blasti við auganu óræktar mýrar, móar
og melar, nú er allt að breytast í skrúð-
græn tún og garða. S. S.
Efrihólar i Núpasveit
Bændastétt vor hefir átt því láni að
fagna, að hafa átt ýmsa forgöngumenn,
sem með frábærum dugnaði hafa gert ýms
kot að höfuðbólum, og með því sýnt hve
afar mikla möguleika hin ýmsu býli á
» landi voru hafa að geyma, ef vilji og dug-
ur fylgjast að.
Einn af frumherjum í bændastétt vorri
er Friðrik Sæmundsson bóndi á Efrihólum
í Núpasveit á Melrakkasléttu. Efrihólar
voru að fornu mati 14 hundruð að dýr-
leika. Friðrik kemur þangað 1903. Hann
er fæddur 1872, og fór frá foreldrum sín-
um 10 ára gamall. Hann var fyrst létta-
drengur, síðan vinnumaður þar til hann
reisti bú á Efrihólum.
Jörðin Efrihólar var ekkert stórbýli þá
Friðrik kom þangað. Túnið að mestu
]>ýft. Þó voru þar nokkrar sléttur, þær
elstu frá 1881, gerðar af Gísla Ólafssyni
í'rá Hjalla í Suður-Þingeyjarsýslu. Hann
var búfræðingur og ferðaðist á þeim ár-
um um alla Norður-Þingeyjarsýslu alt
norður á Langanes, og átti að kenna
mönnurn sléttunaraðferð. Þetta mun vera
fyrsti vísir til túnasléttunar þar nyrðra.
Gísli fór síðan til Vesturheims og varð þar
stórka’’pmaður.
Á Efrihólum eru staðhættir þannig, að
túnið er stórþýft. Liggur það við hraun-
jaðar, en út frá því stórþýfðir móar, meira
og minna grýttir. Engjar eru litlar, smá
blettir til og frá út um hagann. Beitiland
er mikið og gott, þó nær það eigi til sjáv-
ar, en langt til fjalls.
Friðrik byrjaði strax með nokkrar
jarðabætur eftir að hann kom að Efrihól-
um. Þó kvað eigi mikið að þeim fyr en
1912. Þá réði hann til sín búfræðing, Jón
Trampe, sem sléttaði hjá honum 4 dag-
sláttur. Það var ofanafrista, en plægt og
herfað með hestum. Vinnukostnaðurinn
var 190 kr. pr. dagsláttu.
Trampe fór víðar um Norður-Þingeyjar-
sýslu og sléttaði allmikið.
Nú er búið að slétta um 30 dagsláttur á
Efrihólum, þar af 6 dagsl. með sáðrækt,
sem hefir heppnast ágætlega, og árlega
aukast nú sléttumar hröðum skrefum eft-
ir þessari aðferð.
Á Efrihólum var Friðrik leiguliði til
1918, þá keypti hann jörðina. Þá hann
kom þangað var þar fremur lélegur torf-
bær. Nú er búið að reisa þar eina af mynd-
>