Einherji - 31.08.1967, Blaðsíða 2

2
EINHERJI
Ábyrgðarmaður •
Jóhann Þorvaldsson
Árgjald kr. 50,00
„ M Gjalddagi 1. júlí
Blað Framsoknarmanna
í Norðurlandskjördæmi vestra sigiufjarðarprentsmiðja
*s#^s^rsrr>rsrrsrsrr^rsrrsrrs#srsrsrrsrsrsr^rsrsrrsrrsrrsrs#srsrsrsrr'rsr<rsrsrrrs#srrsrrs^rr^^s#'4
EFTiR KOSNINGAR
Enn verðum við að búa við íhaldsstjórn í 4 ár, ef ekk-
ert í skerst. Það er að vísu ekki langur tími. Þó er hann
fjórum árum of langur að óbreyttu stjórnarfari. Fylgi
Sjálfstæðisflokksins hefur stórum minnkað, þrátt fyrir
gegndarlausan fjáraustur og himingnæfandi loforð. Það
er ánægjulegt. Alþýðuflokkurinn jók fylgi sitt nokkuð.
Sízt bæri að sýta það„ ef flokkurinn ynni í sama anda
og hér áður fyrr, með sama hugarfari og stjórnmála-
flokkar með hliðstæðum nöfnum í öðrum lýðræðislönd••
inn. En það gerir Alþýðuflokkurinn ekki. Hann er í vist
hjá íhaldinu, heillaður af Gróttasöng þess, haldinn há-
launapest þvílíkri og bitlinga, að húsbóndinn og sjálfur
kennifaðirinn kemst þar ekki öllu lengra. Og þess er
engin von að þeir álagafjötrar, sem íhaldið hefur langt
á Alþýðuflokkinn, bresti, meðan núverandi forystumenn
hafa ráð hans öll í liendi sér.
Ef rétt væri sú trú, sem ráðherrarnir prédikuðu fyrir
kosningar, þá væri hér himnaríki á jörð —: Atvinnuveg-
imir standa styrkari fótum en nokkru sinni fyrr; meira
fé (þ. e. fleiri krónur) lagt til skólamála, til heilbrigðis-
mála, til tryggingarmála, til samgöngumála — yfirleitt
til allra góðra og nauðsynlegra mála en nokkm sinni
áður. Og síðast, en ekki sízt: tvö þúsund milljóna gjald-
eyrissjóður, heldur en ekkert.
Nú er hvort tveggja, að margir hafa trúað, enda hefði
sæluríkið átt að geta verið komið: 8 ára samfellt góð-
æri, betri aflabrögð, meiri framleiðsla, hærra markaðs-
verð á helztu útflutningsvömm, þrátt fyrir nokkurt
verðfall á síðast ári, en áður em dæmi til I allri sögu
— að ógleymdu því, sem vitaskuld var öllu öðm þyngra
á metum: að hafa slíka forláta ríkisstjóm.
En Tómasareðlið er löngum samt við sig. Efunarmað-
urinn kemst að þeirri niðurstöðu, að ráðherrunum hafi
orðið það á í prédikmi sinni, að hlaupa yfir ýmis smá-
atriði, t. a. m. þau, að sumum atvinnugreinum liggur við
stöðvun og hmni; að hátt á annað þúsund milljóna króna
fer á þessu ári í alls konar uppbætur og niðurgreiðslur;
að sveitir em margar á hreinu flæðiskeri staddar í skóla-
málum og með öllu fyrirmimað að veita unglingum lög-
boðna fræðslu, enda enginn héraðsskóli reistur síðan
1949; að heilbrigðismál og sjúkraliúsa standa þannig að
dómi lækna, að til mikils háska horfir; að vegamál og
hafna eru í stakasta öngþveiti og bróðurparturinn af
þeim allt of naumu fjárhæðum, sem til þessara fram-
kvæmda era veittar í orði kveðnu, gengur til greiðslu
vaxta og afborgana af lánum; að jafnvel aukning sjálfs
gjaldeyrisvarasjóðsins hrekkur naumlega eða ekki móti
hækkun erlendra skulda — og loks, að veslings krónan
er orðin svo pínu-pínu-lítil í höndum ríkisstjórnarinnar.
Allt eru þetta staðreyndir, þótt reynt væri að breiða
yfir þær fyrir kosningar með meira eða minna falskri
verðstöðvun, með skmmi og aftur skrami. Fjármála-
ráðherrann var þó svo hreinskilinn að lýsa því yfir undir
lok síðasta þings, að eigi væri auðið að gera neinar áætl-
anir fram í tímann sakir þeirrar óvissu, sem fram und-
an er í öllum efnahagsmálum. Mundi hann ekki hafa
farið nærri sannleikanum ?
Auðvitað hefur ríkisstjórnin ýmsa liluti vel gert. Það
gera allar ríkisstjórnir. En þeim mun leiðinlegra er til
þess að vita, hversu lirapallega henni hafa verið mis-
lagðar hendur um hagnýtingu þeirra stórkostlegu skil-
yrða, se mhagstæðari hafa verið þessari ríkisstjórn en
nokkurri annarri frá upphafi vega og átt hefðu að valda
aldahvörfum, ef vel hefði verið á lialdið og rétt stefnt.
Gildir þetta jafnt um innanlandsmál og utanríkis.
I þessu sambandi er fróðlegt að kynna sér og hugleiða
feril samstjórnar Framsóknartlokksins og Alþýðuflokks-
ins, sem þá var ekki tröllriðinn af íhaldinu, 1934—1937.
Þá reið yfir heimskreppa. Þá varð markaðshrun á út-
fluttri sjávarvöru. Þá var sala allrar húvöru skipulags-
laus og í hinum mesta ólestri. Hvað gerði ríkisstjórnin ?
Hún ruddi nýjar brautir. Hér skulu aðeins nefnd tvö
eða þrjú af þeim mörgu lieillasporum, sem stjórnin steig.
Hún bjargaði sjávarútveginum með því að koma á fót
frystingu fisks og fiskiðnaði í landinu. Hún bjargaði
landhúnaðinum með afurðasölulöggjöfinni. Hún reisti
fyrsta stóriðjuverið við Sogið. Gegn öllu þessu barðist
íhaldið af öllxun lífs og sálar kröftum. En þrátt fyrir þá
hatramlegu andspyrnu lagði ríkisstjórnin grunninn að
þeim stórfelldu framföram, sem liér hafa síðan orðið á
flestum sviðum.
Á fjórða tug þessarar aldar þjarmaði heimskreppan
og afleiðingar hennar fast að íslenzkum atvinnuvegum.
DAGINN
VEGINN
Nautgripaslátran stendur
yfir. — Heyskapur góður,
en spretta mjög misjöfn.
Sauðárkróki, 25. ágúst
Undanfarna daga hefur staðið
hér yfir stórgripaslátrun hjá KS.
Eru það aðallega geldneyti og
mjólkurlausar kýr, sem fargað er.
Venjulega hefur stórgripaslátrun
farið fram á eftir sauðfjárslátrun
á haustin og vafaiaust verður
eitthvað um það nú líka, en þetta
er gert nú til að létta á seinni
slátruninni.
Heyskapur í héraðinu hefur
gengið vel að undanförnu. Þurrk-
ar voru góðir umtíma og nýting
því með bezta móti. Bezt mun
sprettan hafa verið að austan-
verðu og þá einkum í Blönduhlið,
en mjög misjöfn og spratt seint
að vestan og þá einkum á Reykja-
strönd og Skaga. Sumir bændur
munu langt komnir að slá og
þurrka af túnum sínum, þó nokk-
uð sé enn úti. Annars staðar er
þetta styttra á veg komið og
sums staðar fyrir stuttu byrjaö
að heyja, þar sem verst var
sprottið. Meira mun verða heyjað
á útengjum nú en mörg undan-
farin ár. T. d. munu bændur á
Reykjaströnd og Skaga leita fyrir
sér um heyskap á svo nefndum
Borgarslcógum, sem ekki hafa
veriö slegnir mörg undanfarin
ár.
Til sjávarins er mesta ördeyða.
Ýmsar framkvæmdir eru hér
í undirbúningi og sumar þegar
nokkuð á veg komnar og mun
nánar vikið að þeim seinna.
Uítið er um nýbygging vega hér
í héraðinu. Mikið minna en vera
þyrfti. Mest af tíma og fé fer
til endurbóta og Iagfæringa og er
þó hvergi nærri nóg. Gísli Gísla-
son, brúarsmiður, hefur verið með
vinnuflokk sinn austur í Þingeyj-
arsýslum mest í sumar, en er nú
kominn í héraðið og er að byggja
brú á GUshálsiæk í Lýtingsstaða-
hreppl. Þar var gömul steinbrú,
sem nú er að verða ónýt og var
því mikU þörf á að fá nýja og
stærrl stelnbrú. MHG.
Heyskapur hófst um 20. júlí.
Heyskapartíð í ágúst góð. —
Göngur hefjast um 20. sept.
Flatatungu, 27. ágúst
í ágústmánuði hefur verið góð
og hagstæð tíð tU heyskapar hér
í fram-Sliagafirði. Heyskapur byrj
aði ekki almeimt fyrr en um 20.
júlí og var það um 2—8 vikum
seinna en venjulega. Nú orðið er
spretta sæmUeg, þó allmisjöfn.
Flestir bændur eru langt komnir
og að ijúka við slátt á túnum,
en víða mikU hey enn úti. Jfey-
fengur getur orðið upp undir
meðaUag og nýting góð. Hér í
Akrahreppi og fram-Skagafirði
ber lítið á lcali. Aftur út með
fjallgarðinum að vestan er mikið
kal og sprettuleysi og því verra
sem utar dregur. Kalið virðist
fylgja nokkuð ákveðinni hæðar-
iínu. — Heyfyrningar voru hér
litlar eða engar frá síðasta vetri
og verður þvi eingöngu að stóla
á fóðuröflun frá jiessu sumri. —
Göngur og réttir hefjast ekki fyrr
en um 20. sept., en slátrun sauð-
fjár nokkru fyrr. G. Ó.
Heyskapur gengur vel. Reit-
ingsafli á handfæri. Tíð hag-
stæð við byggingastörf og
aðra útivinnu. 8 sækja um
kaupfélagsstjórastarf.
Hofsósi, 25. ágúst
Heyskapur mun hér viða langt
kominn. Spretta var víða lítil og
seint á ferð, en nýting heyja
ágæt og heyskapur því gengið
vel siðan hann hófst. Nú fyrir
viku brá tU sunnan og suðaustan
áttar og hlýnaðl þá mjög og úr-
koma nokkur siðan. Einstaka
menn munu reyna seinni slátt,
einkum ef svona hlýtt verður
næstu viku. — Bátar hér stunda
allir handfæraveiðar. Stærri bát-
arnir ísa fisldnn og koma til
löndunar þriðja og fjórða hvem
dag. Afli hefur verið misjafn,
stundum aUgóður. Hér hefur því
verið reitings vinna í frystihús-
inu, þó vantar meira hráefni til
vinnslu. Það má segja að aUir
hafi vinnu yfir sumarmánuðina,
enda hefur tíð verið hagstæð tU
útivinnu. Nokkuð er um bygg-
ingarvinnu og Uka unnið við
hafnargerðina.
Átta menn sóttu um kaupfélags-
stjórastöðuna hér, sem auglýst
var og mun verða ráðinn nýr
kaupfélagsstjóri innan skamms.
NH
Bregður til hlýinda og úr-
komu. Stórgripaslátrun að
hefjast. Sauðfjárslátran
hefst 11. sept.
Blönduósi, 25. ágúst
S. 1. viku hafa verið hér hlý-
indi með úrkomu og slegið land
sprottið nokkuð. En bændur báru
yfirleitt ekki á túnin aftur eftir
slátt. Bæði var seint slegið vegna
sprettuleysis, og svo var tíð þann-
ig í júU og þrjár vikur af ágúst,
að ekki var Uklegt að nein háar-
spretta yrði. Heyskapur hófst
seint, en heyskapartíð hefur veriö
góð og nýting heyja því ágæt og
mun víða langt komið að slá það
sem slægt er. Það er því útlit
fyrir að heyfengur bænda verði
lítill að vöxtiun, en gott fóður.
Slátrun nautgripa hefst innan
fárra daga. Áður hefur naut-
gripaslátrun ekki farið fram fyrr
en í lok sauðfjárslátrunar. Nú er
þetta hugsað þannig, að melri
hluti nautgripasiátrunar fari fram
þetta á undan og þá seinni um-
ferð eftir sauðfjársiátrun.
Áætlað er að sauðfjárslátrun
hefjist hér hjá K...H. um 11. sept.
og mun ekki lokið fyrr en seint
í okt. Og þá er eftir að lóga ein-
hverju af nautpenlngi og hross-
um, þannig að sláturtíð kemur
til með að standa fram í nóv.
1 fyrra var slátrað hjá kaupfé-
laginu hér um 45 þús. fjár og er
líklegt að það verði ekki færra
nú. Frekar fieira. Yfir hundrað
manns vinnur við sláturstörfin,
meðan þau standa yfir.
Uaxveiði var ágæt £ Blöndu
fyrst í sumar, en hefur síðan
dregið úr henni og mun nú ná-
lægt meðallagi, eða vel það.
ÓS
Þá bjargaði þjóðin sér af eigin ramleik. Á sjöunda ára-
tugnum hefur, það sem af er, flest leikið í lyndi, svo
að aldrei hefur betur blásið. Þó horfir, að dómi sjálfra
valdhafanna, ekki betur en svo, að útlendir menn eru
keyptir til að setja á laggirnar erlendan atvinnurekstur
á fslandi.
Er þetta það, sem koma skal? Á að reisa fleiri slíkar
stoðir til að bera uppi atvinnu- og menningarlíf í hinu
unga, íslenzka lýðveldi?
Gísli Magnússon
Heyfengur langt fyrir neðan
meðallag. Fækka verður á
fóðrum.
Höllustöðum, 27. ágúst
Hér var víðast mjög léleg spretta
á túnum, þó að byrjað væri seint
að slá. Þeir, sem létu túnin bíða
og eru nú að slá, fá sæmilega
sprettu, en það eru fáir, því flest-
ir eru að Ijúka og hafa lokið
fyrra slætti og seinni slátturinn
verður enginn. Nýting heyja er
góð, en heyfengur langt fyrir
neðan meðaliag. Víða kal í túnum
og sums staðar mjög tilfinnan-
iegt. Augljóst er, að margir bænd-
ur, eða flestir, verða að mmnl;a
bústofn vegna fóðurvöntunar og
verður þá líklega fælckað bæði
sauðfé, kúm og hrossum. Sauð-
fjársmölun, í alvöru, hefst hér
um miðjan sept., en slátrun eitt-
hvað fyrr. PP
Léleg aflabrögð. .Góð hey-
skapartíð. Fjármagnsskort-
ur til framkvæmda.
Höfðakaupstað, 28. ágúst
Heyskapartíð hefur verið góð
og heyfengur mun í meðállagi.
Dauft er til sjávarins. Afli treg-
ur hjá færabátum, og þeir sem
eru að byrja með línu, fá lítið.
Tveir stærri bátarnir eru með
ufsanót fyrir austan og hafa eitt-
hvað fengið og Stígandi er í slipp.
Hér er því lítil og stopui vinna
í frystihúsinu. Það er varla hægt
að segja að allir hafi næga vinnu
nú um hásumarlð. Um 20 manns.
eru hjá SR á tryggingu, en lílc-
lega Iýkur þeirri vinnu innan
tíðar. — f fyrra var byrjað að
byggja hér steinker til hafnar-
gerðar á vegum hins opinbera.
Voru tvö ker steypt í fyrra og
fiutt til sinna heimastaða. í sum-
ar var ætlunin að byggja önnur
tvö og er eitthvað byrjað á öðru
að minnsta kosti, en óvíst um
framhald á því vegna vöntunar
á fjármagni til verksins. Við
lætta hafa unnið allmargir menn
og hefur Guðm. Eárusson bygg-
ingameistari séð um verkið. Eng-
in íbúðarhús eru hér í smíðum
nú. Unnið er við félagsheimilið
við múrverk innan húss, en óvíst
með öllu hve langt það kemst
á þessu ári. Mikill áhugi er hér
fyrir því að koma heimilinu sem
fyrst í notkun, og hafa margir
Iagt þar fram gjafavinnu og stutt
að byggingunni á annan hátt.
JJ
Síldarskipstjórar
og heildsalar
í málgagni þeirra, sem með
skattamál hafa farið í 9 ár,
stendur þetta meðal annars:
„Það heyrir til undan-
tekninga, þegar maður les
fréttir um niðurjöfnun út-
svara, ef eltki er íengsæll
skipstjóri í efsta sætinu.
Síldarskipstjórarnir hafa há-
ar tekjur, og eru vel að þeim
komnir. Hins vegar er það
hæpið réttlæti, að láta þá
bera meginhluta skattabyrð-
anna, en láta heildsala t. d.
sem flytja inn hundruð bíla
á ári, og eiga eignir upp á
milljónatugi, sleppa með
vinnukonuútsvar. Þetta sýn-
ir, svo ekki verður um villzt,
að á skattakerfinu eru herfi-
legar gloppur — gloppur,
sem þarf að staga í og það
fyrr en seinna. Heildsalarn-
ir eyða gjaldeyrinum, sem
sjómennirnir afla með súr-
um sveita og mikilli vinnu,
og svo borga sjómennirnir
útsvörin fyrir heildsalana.“